________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुवर्शिनी टीका म० ५ सू० ४ मनुष्यपरिग्रहनिरूपणम् 'अभिज्झा' अभिध्या-आसक्तिस्तां तथोक्ताम् , तथा ' सपरदारगमणासेवणाए' स्वदारगमनसेबनायाम् ' आयासविमरणं ' आयासखेदं, स्वदारगमने आयासंशारीरं मानसं च श्रमम् , परदारासेवने खेदम्=परदारापाप्तौ मनः खेदं च कुवन्तीत्यर्थः, तथा ' कलहभंडणवेराणि य' कलहभण्डनवैराणि च तत्र-कलहोवाचिकं युद्धम् , भण्डनम्-परदोषोद्घाटनं गालीप्रदानं वा. वैरं चित्तेऽमर्षाऽनुबन्धः, तथा ' अवमाणविमाणणाओ' अपमानविमानने, अपमान-विनयध्वंसः, विमानना तिरस्करणम् , एतानि सर्वाणि परिग्रहस्यैवार्थाय कुर्वन्ति । तथा ' इच्छमहिच्छप्पिवाससकयतिसिया' इच्छामहेच्छापिपासासतततृपिताः, तत्र इच्छा-अभिलाषमात्रम् , महेच्छा-महाभिलापश्चक्रवर्त्यादिपदानां पिपासा-विषयसुखपानेच्छा, ताभ्यः तृषिता इव तृषिताः तथा 'तण्हागेहिलोभवत्था' तृष्णागृद्धिलोभग्रस्ताः, तृष्णा अप्राप्तद्वव्यस्य लाभेच्छा' गृद्धिः प्राप्तद्रव्यासक्तिः, लोभः चित्तविमोहनम् , तैकरते हैं । (परदव्यअभिज्झं) दुसरों के द्रव्य में आसक्ति भाव करते हैं। (सपरदारगमगा सेवणाए आयास विसरणं ) अपनी स्त्री के सेवन में शारीरिक एवं मानसिक परिश्रम करते हैं, परस्त्री के अप्राप्ति में मनखेद किया करते हैं। तथा (कलहभंडणवेराणिय) कलह-वाचिक युद्ध, भंडन -असभ्य शब्दों का प्रयोग-गाली देना आदि, वैर-चित्त में क्रोध करना तथा (अवमाणविमाणणाओ) दूसरों का अपमान करना, तिरस्कार करना ये सब बातें इस एक परिग्रह के निमित्त ही पापियों द्वारा की जाती हैं। तथा (ईच्छमहिच्छप्पिवाससययतिसिया ) परिग्रही जीव इच्छाओं से, बड़ी २ अभिलाषाओं से, एवं विषय सुखपान की कामनाओंसे सदा तृषित व्यक्ति की तरह तृषित ही बने रहते हैं। तथा (तण्हागेहिं लोभघस्था) तृष्णा-अप्राप्त-द्रव्य को प्राप्त करने की भावना, गृद्धि-प्राप्तद्रव्य में अभिझं " मीन द्रव्यमा मासति रामेछ. “सपरदारगमणासेवणाए आयासविसूरणं" पोताना स्त्रीन सेवकानशरीR मने मानसि परिश्रम अरे छ, गेने ५२वीनी मासिथी भनमा मह अनुभव छ. तथा "कलह भंडणवेराणिय" सह-पायुद्ध, मन-॥णे मानिसल्य शहोना पराग वैर-मनमा ५ ४२वो • तथा “ अवमाणविमाणणाओ" [ीन अपमान, તિરસ્કાર વગેરે બધી બાબતે એક પરિગ્રહને કારણે જ લેકો દ્વારા કરાય છે, तथा “ इच्छमहिच्छप्पिवाससयतिसिया” परियडी ०१ ४ायोथी, भारी મેટી અભિલાષાઓથી, અને વિષય સુખપાનની કામનાઓથી સદા ઝૂષિત માણसनी र तृषित १ २ह्या 3रे छ. तथा "तण्हागेहि लोभवत्था" तृ||--मप्राप्त દ્રવ્યને પ્રાપ્ત કરવાની ભાવના, ગૃદ્ધિ-પ્રાપ્ત દ્રવ્યમાં વધારે પડતી અસક્તિ અને
For Private And Personal Use Only