________________
નિવાર્ણકલ્યાણક D
• પ્રભુના નિર્વાણ(મોક્ષ)કલ્યાણક વખતે ઘટતી વિશિષ્ટ ઘટનાઓ • પ્રભુના અનશન, યોગનિરોધ, શૈલેશીકરણ અને મોક્ષગમનપ્રભુ પોતાના બાકીના આયુષ્ય સુધી પૃથ્વીતલ ઉપર વિચરે છે અને દરરોજ દિવસના પહેલા-છેલ્લા પ્રહરોમાં દેશના આપે છે.
—
આયુષ્યને અંતે પ્રભુ નીચે પ્રમાણેની ક્રિયાઓ કરે છે – (૧) પ્રભુ પાદપોપગમન અનશન સ્વીકારે છે.
(૨) પ્રભુ યોગનિરોધ કરે છે. તેમાં પહેલા બાદર કાયયોગમાં રહીને પ્રભુ બાદર વચનયોગનો નિરોધ કરે છે. ત્યારપછી પ્રભુ બાદર મનોયોગનો નિરોધ કરે છે. ત્યારપછી સૂક્ષ્મ કાયયોગમાં રહીને બાદર કાયયોગનો નિરોધ કરે છે. ત્યારપછી ક્રમશઃ સૂક્ષ્મ વચનયોગનો અને સૂક્ષ્મ મનોયોગનો પ્રભુ નિરોધ કરે છે. ત્યારે પ્રભુ સૂક્ષ્મ કાયયોગમાં રહેલા છે. ત્યારે પ્રભુ શુક્લધ્યાનના સૂક્ષ્મક્રિયાઅપ્રતિપાતી શુક્લધ્યાન નામના ત્રીજા પ્રકારમાં વર્તમાન છે. તે ધ્યાનથી પ્રભુ સૂક્ષ્મ કાયયોગનો નિરોધ કરે છે. (૩) આમ યોગનિરોધ થઈ જતાં પ્રભુ ચૌદમા અયોગી કેવલી ગુણઠાણે પહોંચી જાય છે. આ ગુણઠાણે પ્રભુની મેરુપર્વત જેવી નિષ્પ્રકંપ અવસ્થા હોવાથી આ ગુણઠાણાને શૈલેશીકરણ પણ કહેવાય છે.આ ગુણઠાણે યોગ અને લેશ્માના કલંક વિનાના યથાખ્યાત નામના શ્રેષ્ઠ ચારિત્રના પ્રભુ સ્વામી હોવાથી પણ આ ગુણઠાણાને શૈલેશીકરણ કહેવાય છે.
(૪) ચૌદમા ગુણઠાણાનો કાળ મધ્યમ રીતે પાંચ હ્રસ્વાક્ષર (અ, ઈ, ઉ, ઋ, લૂ) ના ઉચ્ચારણકાળ જેટલો છે.
(૫) ચૌદમા ગુણઠાણે પ્રભુ વ્યુપરતક્રિયાઅનિવૃત્તિ શુક્લધ્યાન નામના શુક્લધ્યાનના ચોથા પ્રકારમાં વર્તમાન હોય છે. તે ધ્યાનથી પ્રભુ બાકીના ચાર અઘાતી કર્મોને ખપાવે છે.
(૬) ચૌદમા ગુણઠાણે પ્રભુ આત્મપ્રદેશોથી શરીરના પોલાણોને પૂરી દે
...૪૫...
