________________ [ 73 - કેર પ્રવતાવી રહેલ છે, તેના શતકેટિમાં ભાગ જેટલોય કાળો કેર પ્રવર્તવાની વાત તો દૂર, પણ તે કાળા કેરની ગન્ધ કે છાયા સુધ્ધાં જે કાળે ન હતી, એવા કાળે આ ભારતની પુણ્યવતી રત્નપ્રસૂ ધર્મધરા ઉપર નવપલ્લવિત નન્દનવન સમ, અને સોળે કળાએ ખીલેલ પૂનમના ચન્દ્રની જેમ આર્યસંસ્કૃતિ અને ધર્મસંસ્કૃતિ મુખરિત હતી. જે કાળે આર્ય સંસ્કૃતિ અને ધર્મસંસ્કૃતિને જડમૂળથી ઉખેડી સર્વનાશ કરવાની મેલી મુરાદ સને ૧૪૯રથી અન્તરમાં ધરબીને ફરનારા મહા-અભિશાપરૂપ વિદેશીઓનાં પાપી પગલાં આ પવિત્ર ધરા ઉપર મંડાયાં ન હતાં. જે કાળે ઊંચ-નીચ જ્ઞાતિ જાતિ અને કુળ એ શુભાશુભનામકર્મજ ભેદ છે, એવી ડહાપણભરી સાચી સમજ હોવાના કારણે તે અંગે કોઈનાય મનમાં ઊંચ-નીચના ભેદભાવની પેટી તિરાડ ન હતી જે કાળે સારાસારના વિવેક અંગે હંસવૃત્તિ ધારકનો સુકાળ હોવાના કારણે અશુભ આચરણ અને અશુભ માનસ ધરાવનારની અપવિત્ર કાયામાંથી ઝરતાં અશુભ પુદ્ગળ શુભ આચરણ અને શુભ માનસ ધરાવનારનાં પવિત્ર તન અને મનને અભડાવીને નષ્ટભ્રષ્ટ ન કરે, તે માટે પૃથાપૃશ્ય અંગે વિવેક રાખતા હતા; નહિ કે અન્ય પ્રત્યે હડધૂત કે તિરસ્કારની દષ્ટિ હતી. આ ઊંડી સમજ તે કાળે પ્રત્યેક
