________________ 170 ] શિક્ષાપાત્ર દંડને અધિકારી ગણાય. કટ પદ્ધતિના અક્ષમ્ય મહાપાપે વ્યવસાય કરવાનું પ્રમાણપત્ર ધરાવવા છતાં ક્વોટાનું પ્રમાણપત્ર ન હોય, તે વ્યવસાય કરવા માટે માલ જ ન મેળવી શકે. જેઓ કવોટાનું પ્રમાણપત્ર ધરાવતા હશે તેઓ જ વ્યવસાય કરી શકે, બીજા બધા વાયરે ખાય. મને પિલી પદ્ધતિ એટલે યંત્રાલય આદિમાં જેટલો માલ ઉત્પાદન કરવામાં આવ્યો હોય તે બધો માલ જેમને મનેપિલીનાં પ્રમાણપત્રો આપ્યાં હોય તેમને જ આપવાને રહે. કોઈક વેળા બજારમાં અસહ્ય કારમી મંદી આવી હોય, માલનો ભરાવે ખૂબ વધી ગયું હોય, માલનું વેચાણ થતું ન હોય, તેવી કપરી પરિસ્થિતિમાં પણ ઉદ્યોગમાંથી ઉત્પાદન થયેલે સમસ્ત માલ મને પોલીનાં પ્રમાણપત્રો ધરાવનારાઓને ઉપાડવો અનિવાર્ય હોય છે. તેવા વિકટ સંગમાં ઘણું પેઢીઓ ઊભી થઈ જાય એ જ રીતે માર્કેટિંગ યાર્ડ પદ્ધતિ એટલે લગભગ સે–સવાસો ગામ વચ્ચે એક જ માર્કેટ યાર્ડ હોય, તેમાં સો-દોઢસો પેઢીઓને સમાવેશ થાય. બાકીના બધા સો-સવાસે ગામના હજારે વેપારીઓ બેકાર બનીને જતે દિવસે સાવ કંગાળ થાય અને વાણિજ્ય પદ્ધતિમાં મોટું ગાબડું કે ભંગાણ પડે.
