________________
૨૯ स्वस्योर्ध्वं कोपकर्ता च स्वस्योर्ध्वं रिपुविग्रही ।
स्वस्योर्ध्वं गुणगर्वी च स्वस्योर्ध्वं भृत्यसंग्रही ॥१५॥ પોતાનાથી મોટા ઉપર કોપ કરનાર, પોતાનાથી બળવાન શત્રુ સાથે (વિગ્રહ) વિરોધ કરનાર, પોતાનામાં ન હોય તેવા ગુણનો ગર્વ કરનાર, (અથવા ગુણીજન સાથે વાદ કરે.) પોતાનાથી ઊંચા (દરજ્જાના) નોકરનો સંગ્રહ કરે. ૧૫.
उद्धारादृणमोक्षार्थी भोक्ता भृत्यस्य दंडनात् ।
दौस्थ्ये पूर्वार्जिताशंसी स्वयं स्वगुणवर्णकः ॥१६॥ ઉધાર કરવા થકી ઋણમુક્ત થનાર, નોકરનું દંડવા થકી ભોગવનાર (પોતે પચાવી જાય), દુઃસ્થિતિમાં પૂર્વોપાર્જિત ધનનો. પ્રશંસક અને પોતાના ગુણનું વર્ણન કરનાર. ૧૬.
ऋणाद्धर्मं विजानाति त्याज्यं दत्ते धने सति ।
विरोधं स्वजनैः सार्द्ध स्नेहं च कुरुते परैः ॥१७॥ ઋણ કરવા વડે ધર્મ આચરે, ધન હોતે છતે ત્યાગ કરવા યોગ્ય વસ્તુ આપે પોતાના સ્વજનો સાથે વિરોધ અને વિરોધીઓ સાથે સ્નેહ કરે. ૧૭.
उक्त्वा स्वयं च हसति यत्तत्खादति वक्ति च ।
इहामुत्र विरुद्धानि मूर्खचिह्नानि संत्यजेत् ॥१८॥ પોતે બોલીને પોતે હસે, જેનું તેનું જે તે ખાય અને જેમ તેમ બોલે, આ લોક અને પરલોક વિરુદ્ધ મૂર્ખ લક્ષણોને તજવા. ૧૮.
न्यायार्जितधनश्चर्यामदेशाकालयोस्त्यजन् ।।
राजविद्वेषिभिः संगं विरोधं च धनैः समम् ॥१९॥ દેશકાળની વિરુદ્ધ આચારને ત્યજતા ન્યાયથી ધન મેળવે તથા રાજાના દ્વેષીનો સંગ ન કરવો તથા ઘણા લોકોની સાથે વિરોધ ન કરવો. ૧૯.
अन्यगोत्रैः कृतोद्वाहः कुलशीलसमैः समम् । सुप्रातिविश्मिके स्थाने कृतवेश्मान्वितः स्वकैः ॥२०॥
