________________
(૧૧) આગ્રહ તે આભિગ્રહિક મિથ્યાત્વ-અહીં શિષ્ય શંકા કરે છે કે
આ વ્યાખ્યા પ્રમાણે જૈનમતને આગ્રહ તે આભિગ્રહિક ખરૂં કે નહીં? ” ગુરૂ કહે છે કે-જૈન મતમાં આગ્રહને સ્થાન જ નથી, જૈન શાસ્ત્રો તો કહે છે કે નિર્દોષ એવા દેવ ગુરૂ ધર્મ જે શાસ્ત્રમાં બતાવ્યા હોય તે શાસ્ત્ર અને તે ધર્મ અમારે પ્રમાણ છે. જૈન શબ્દને આગ્રહ નથી. પરંતુ એવું એ ત્રણ તત્ત્વનું સર્વથા નિર્દોષ સ્વરૂપ જૈનશાસ્ત્રમાં જ જોવામાં આવે છે તેથી અમે તેને પ્રહણ કરેલ છે. ૨ અનાભિગ્રહિક-તે સર્વ મત સારા છે, કેઈની નિંદા કરીએ નહીં અને કેઈની સ્તુતિ પણ કરીએ નહીં. આ મિથ્યાત્વ એટલા માટે છે કે તેણે તે ગોળ ખેાળને સરખા માન્યા જે ધર્મ હિંસામાં, કન્યાદાનમાં, સંસારમાં લાગ્યા રહેવામાં ધર્મ કહે તે વાસ્તવિક ધર્મ હોઈ શકે નહીં. માટે સર્વને સરખા ન માનતાં તેમાં સત્યાસત્યની પરીક્ષા કરવી જોઈએ, ૩ આભિનિવેશિક તે ધર્મનું સાચું સ્વરૂપ જાણ્યા છતાં દુરાગ્રહથી પોતાનું માનેલું છોડી શકે નહીં તે આ મિથ્યાત્વ બહુજ ચીકણું છે. ઘણું ભવભ્રમણ કરાવનાર છે. ૪ સાંશયિક-જે તે બાબતમાં શંકા કર્યા કરે શંકા વત્યા કરે, શંકા બે પ્રકારની હોય છે. એક તો સત્ય જાણવાની છાસારૂપ શંકા તે સ્વીકાર્ય છે; બીજી અમુક બાબત પિતાને ન સમજાણીબંધ ન બેઠી એટલે બીજું બધું તે સાચું કહ્યું છે પણ આ એક વાત તો બરાબર કહી નથી-એવી શંકા-તે પ્રાયે નિહેવાદિને હેય છે. ૫ અનાગિક-તે અવ્યક્તપણે એકૅકિયાદિક છાને હોય છે. આ તો અનિવાર્ય છે. તેનું નિવારણ તે જીવ સંજ્ઞીપણું પામ્યા પછી જ અમુક કાળે થઈ શકે છે. ઇતિ.
ર૯ પાંચ પ્રકારનું સમકિતएसि सद्दहणेणं, सम्मत्तं तं च होइ पंचविहं । वेयग १ खवग २ उवसम ३,
યા છતાહ ની પ સિવાળ કટકા