________________
૧૦૫ છાંટી મનુષ્યોને મારી નાખે છે. નાની વયમાં દાંત પડી જાય, વાળ ધોળા થઈ જાય. વાંકો વળીને ચાલે, વિત્ત પણ પ્રદૂષિત હોવાથી ચિત્ત દૂષિત બને છે. આકાશની હવા, નદીનું પાણી પ્રદૂષિત છે. પહેલાંના કાળમાં આવક મુજબ જાવક હતી, તે હવે નથી. તપ કરો એટલે કષાય જાય, શરીરનો વ્યાયામ થાય.
પાંચ કર્તવ્ય કરો એટલે મન પ્રસન્ન બને, આત્માનો સ્વભાવ ઓળખો, સહજ સતત થાય તે સ્વભાવ, ન થાય તે વિભાવ. ઉપવાસ તે સ્વભાવ છે. ખાવું તે વિભાવ છે.
આત્મા તરફ આગમન તે અધ્યાત્મ છે.
થાયલેંડ જીવતા જાનવર અને વાઘના માંસની ચરબી સુધી પહોંચ્યું છે. પણ ખાઈ ખાઈને કેટલું ખાય ? તમે ક્રોધ કરી કરીને કેટલીવાર કરી શકો ? ક્ષમા સ્વભાવ હોવાથી રહી શકો. સતત ક્રોધમાં રહો તો બેનહેમરેજ થઈ જાય. દોડતાં માણસ થાકે પણ બેસતાં ન થાકે, આજથી મુકરીડીંગ ચાલુ થાય છે. સંવત્સરીએ બરાબર થઈ જશે. ભૂલો શોધતાં શોધતાં તમે બુક બાઈન્ડીંગ પુસ્તક જેવા તમે ક્ષમાશીલ અને દોષમુક્ત બની જશો. નવમા દિવસે તમારો વિચાર સાવ બદલાઈ જશે.
પાંચ કર્તવ્ય (૧) અમારિકવર્તન (૨) સાધર્મિક ભક્તિ (૩) ક્ષમાપના (૪) અઠ્ઠમતપ (૫) ચૈત્યપરિપાટી પ્રથમ અમારિ
મારી એટલે હિંસા. જીવો રડતા હોય, કકળતા હોય તો શુદ્ધિ ન કહેવાય. સાધના માટે અહિંસક ભાવનું વાતાવરણ જોઈએ. મન મૈત્રીભાવથી ભરપૂર જોઈએ. આપણે ત્યાં અહિંસા એ બધા જ કર્તવ્યોનું મૂળ છે. સર્વે જીવા પિયાઉયા - બધાંને આયુષ્ય પ્રિય હોય છે. સર્વે જીવા વિ ઈચ્છતિ, જીવિલું ન મરિચ્છિઉં.. નારક પ્રતિક્ષણ મૃત્યુ ઈચ્છે છે, સહુને અભયદાન પ્રિય છે.
રાજારાણી અને ચોરના અભયદાનની કથા અણમાનીતી રાણીએ ચોરને છોડાવ્યો તે અહિંસા છે. (૧) ઋષભદેવે બળદને ખાવાનો અંતરાય કર્યો તો ચારસો ઉપવાસ કરવા પડ્યા. . (૨) શાંતિનાથે અમારિનો આદર્શ આપ્યો, પારેવાને બચાવ્યો. (૩) નેમિનાથે લગ્નના નામે હિંસા નિવારી. (૪) પાર્શ્વનાથે અગ્નિમાંથી બળતા સર્પને બચાવ્યો. (૫) તેજોલેશ્યાથી બળતા ગોશાળાને મહાવીરે બચાવ્યો. આ રીતે ભગવાને પાંચ અમારિ મુખ્ય રાખી.
ઋષભદેવ ૪૦૦ ઉપવાસ, શાંતિનાથ પારેવાની રક્ષા, નેમિનાથ પશુરક્ષા, પાર્શ્વનાથ સર્પની રક્ષા, મહાવીર ગોશાળાની તેજલેશ્યા નિવારણ.
