________________
૧૦૮ ત્રીજું કર્તવ્ય - પરસ્પર ક્ષમાપના
ચંદનબાલા - મૃગાવતી, ચંપ્રદ્યોત - ઉદાયન વિગેરે દાંતો પ્રસિદ્ધ છે. ફુલ્લક સાધુ - કુંભાર જેવો ભાવ ન જોઈએ. બાર માસ સુધીની અવશ્ય સમાપના કરી જ લેવી જોઈએ. જે ક્ષમાપના કરે છે તે આરાધક બને છે, નથી કરતો તે વિરાધક બને છે. માટે આ કર્તવ્ય તો અવશ્ય થવું જ જોઈએ.
ચોથું કર્તવ્ય અઠ્ઠમતપ
દુનિયામાં મિત્રો પેટ્રોલ જેવા પણ હોય, પાણી જેવા પણ હોય, માથું કેમ દુઃખું, મેં જીવદયા પાળી નહિ હોય આ સામા રોગનું નિદાન છે. તપ એ સાતેસાત ધાતુને તપાવે તેમ જે આત્મા જે કર્મથી મેલો થાય તેને પણ તપાવે છે. ત્રિકમભાઈ કાળા કોલસાને ધોતા હતા કેમકે, અક્કલ ઓછી. બહારથી ઘણો ધુઓ પણ કોલસો ધોળો ન થાય. પૂર્વે કરેલાં કર્મોને નાશ કરવાના બે ઉપાય. (૧) કાં ભોગવી લો. (૨) કાં તપથી નિકાચિત કર્મ તોડો. અઠ્ઠમથી દશ લાખ વર્ષનાં પાપો ધોવાઈ જાય. નિગોદથી માંડીને આહાર સંજ્ઞાને પોષી છે. આહાર અને શરીરની મમતા તોડો તો જ તપ થાય. આંબિલમાં પણ ઘણી વાનગીઓ થાય અને સાદાં પણ થાય. મુંબઈની ખાઉધરા ગલીમાં બધી જ વાનગીઓ થાય. પાલીતાણાની આઈટમ ભેળ તેને પણ તમે પ્રસિદ્ધ કરી છે. તપથી આહાર સંજ્ઞા તોડો. કેવલજ્ઞાન પામ્યા બાદ પણ મોક્ષ પામતાં પહેલાં તીર્થકરો પણ અણશન સ્વીકારે છે. પાંચમના પારણામાં તમારી કસોટી છે. તપ કરતાં આવડે પણ જીભને જીતતાં ન આવડે. જેણે રસને જીત્યો તેણે જગતને જીત્યું છે. આખા વર્ષ દરમ્યાન થયેલા પ્રાયશ્ચિત્ત માટે અઠ્ઠમતપ છે. ,
પહેલાં છ મહિનાનો તપ કરતા હવે અઠ્ઠમતપ છે. સંઘયણ નબળાં પડી જવાથી. પેટ ગોડાઉન છે, ગંદકીની ફેક્ટરી છે. રસગુલ્લાં ખાવાં ગમે પણ મોંમાંથી નીકળેલો રસગુલ્લાંનો રસ જોવો નથી ગમતો. પારણાના દિવસે મગ રાબડીનાં સ્વમાં આવે. કોઈ પણ સ્થિતિ ૭ર દિવસ પજવે, પછી શાંત થઈ જાય. ઝઘડાનાં નિમિત્ત નાનાં હોય છે. પહેલાંના કાળમાં પર્યુષણની વાતો ઘર ઘર થતી હતી. નાગકેતુએ સાંભળ્યું અને જન્મતાં જ અટ્ટમ કર્યો. સારો વિચાર એટલે કાળી મેઘલી રાતમાં વીજળીનો ઝબકારો. તેમાં સોયમાં દોરો પરોવવાનો. ત્યાગમાં મરો તો સ્વર્ગમાં જશો, ખાતાં મરશો તો દુર્ગતિમાં જશો. જે વસ્તુ હયાત હોય તેના કરતાં જાય ત્યારે વધારે શોક હોય છે, હોય ત્યારે ઓછો આનંદ હોય છે.
કોઈ સત્કાર કરે ત્યારે ફૂલી ન જશો. કારણ કાલે કોઈ અપમાન પણ કરે. તમારો તપ આશંસાનો છે, ચોખ્ખો નથી માટે જ દેવો આવતા નથી. પરમાત્માના શાસનના એક અંગને જે પકડે તેને તમામ અંગો ખેંચાઈ આવે, બધા જ ધર્મો નાગકેતુને મળી ગયા. સામાન્ય માણસ ધર્મને જલ્દી છોડી દે જ્યારે મહાપુરૂષ સંકટમાં પણ ભક્તિને નહિ છોડે.
પાંચમું કર્તવ્ય ચૈત્યપરિપાટી
જગતનાં દર્શન કરાવનાર પરમાત્મા માટે કેટલા ઓવારી જવું જોઈએ. હે ભગવાન! તારું મંદિર ૫૦ લાખનું, ૫૦ કરોડનું. તારા ચઢાવા પાંચ લાખના લઈએ પણ પછી અમે ભગવાન કોને
