Dash Vaikalika Sutra

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 75

ਆਉਂਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਧਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਆਸਨ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰ ਦੇਵੇ। ॥੫੬॥
ਭੋਜਨ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਹਿੰਸਾ ਸਾਹਮਣੇ ਜੇ ਹਿਸਥੀ ਦੇ ਘਰ ਬੈਠਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਆਖੇ ਸਿੱਖਿਆ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਨਾਚਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ॥੫੭॥
ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਦਾ ਨਾਸ਼, ਵਾਕਫ਼ੀ ਕਾਰਣ ਆਧਾਕਰਮੀ ਦੋਸ਼ ਕਾਰਣ ਹਿੰਸਾ, ਹੋਰ ਦੂਸਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ, ਹਿਸਥੀ ਦੇ ਕਰੋਧ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ, ਬ੍ਰਹਮਚਰਜ ਵਰਤ ਭੰਗ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ, ਗ੍ਰਹਿਸਥੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਤੇ ਸ਼ਕ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਣਾਂ ਦੇ ਮੂਲ ਕੁਸ਼ੀਲ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਮੁਨੀ ਦੂਰ ਤੋਂ ਹੀ ਤਿਆਗ ਕਰ ਦੇਵੇ। ॥੫੮-੫੯॥
“ਅਪਵਾਦ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਣ ਹੋਣ ਤੇ ਸਾਧੂ ਤਿੰਨ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹਿਸਥ ਦੇ ਘਰ ਬੈਠਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? (੧) ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਘਰ ਬੁਢਾਪਾ (੨) ਬੀਮਾਰੀ (੩) ਤਪਸਵੀ ਇਹ ਤਿੰਨੋ ਜੇ ਭੋਜਨ ਲਈ ਗਏ ਹੋਣ ਉਪਰਲੇ ਕਾਰਣਾਂ ਕਰਕੇ ਥੱਕ ਜਾਨ ਕਾਰਣ ਹਿਸਥ ਦੇ ਘਰ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਕੇ ਬੈਠ ਕੇ ਆਰਾਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ॥੬੦॥
ਜੋ ਸਾਧੂ ਬੀਮਾਰੀ ਕਾਰਣ ਰੋਗੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਠੀਕ ਹੋਵੇ ਜੇ ਉਹ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਧੂ ਦੇ ਆਚਾਰ ਦਾ ਉਲੰਘਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਸੰਜਮ ਤੋਂ ਭਰਿਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਸਮੇਂ ਪੋਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਦਰਾਰਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਚਿੱਤ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਤੇ ਜੀਵ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਠੰਡੇ ਜਾਂ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਮੁਨੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਭਰ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਔਖੇ ਵਰਤ ਦਾ ਆਸਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਮੁਨੀ ਸ਼ਰੀਰ ਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ, ਚੰਦਨ, ਲੇਪ ਲੋਧਰ, ਕੇਸ਼ਰ