Dash Vaikalika Sutra

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 74

ਵਾਲੇ ਦੀ ਵਿਰਾਧਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਛੇ ਜੀਵ ਨਿਕਾਏ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਜਿਹਾ ਭਗਵਾਨ ਮਹਾਵੀਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ। ॥੪੯॥
ਇਸ ਕਾਰਣ ਅਸ਼ਨ ਆਦਿ ਚਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਨਿਤ ਉਦੇਸ਼ਿਕ ਅਤੇ ਅਨੁਮੋਦਿਤ ਦਾ ਤਿਆਗ ਸੰਜਮੀ ਮੁਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ॥੫੦॥
ਕਾਂਸੀ ਦੇ ਪਿਆਲੇ ਅਤੇ ਥਾਲੀ, ਕਾਂਸੀ ਦੀ ਕੁੰਡੀ ਆਦਿ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਦੇ ਵਰਤਨ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਨ ਪਾਣੀ ਆਦਿ ਲੈ ਕੇ ਭੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਸਾਧੂ ਦੇ ਆਚਾਰ ਤੋਂ ਭਰਿਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਸਾਧੂ ਦੇ ਲਈ ਬਨਿਆ ਸਚਿਤ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਾਂਡੇ ਧੋਣ ਦਾ ਅਰੰਭ ਅਤੇ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਂਡਾ ਧੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਸੁੱਟ ਦੇਣ ਨਾਲ ਅਨੇਕਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਘਾਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਗਿਆਨੀਆਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਸੰਜਮ ਵੇਖਿਆ ਹੈ।
ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਕਰਨ ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਤੇ ਬਾਅਦ ਪਸਚਾਤਾਪ ਵਿੱਚ ਕਰਮ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਜਿਹੇ ਦੋਸ਼ ਦੇ ਕਾਰਣ ਨਿਰਗ੍ਰੰਥ ਰਿਸ਼ੀ, ਮੁਨੀ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਦੇ ਪਾਤਰ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ॥੫੧-੫੩॥
ਮੇਜ, ਪਲੰਗ, ਆਰਾਮ ਕੁਰਸੀ ਆਸਨ ਤੇ ਬੈਠਣਾ ਤੇ ਸੌਣਾ ਸਾਧੂ ਦੇ ਲਈ ਵਰਜਿਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੇਦਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਮੁਨੀ ਨੂੰ ਅਨਾਆਚਰਿਤ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਦਾ ਹੈ। ॥੫੪॥
ਜਿਨ (ਤੀਰਥੰਕਰ) ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਾ ਪਾਲਨ, ਮੁਨੀ, ਅਚਾਰਿਆ, ਆਦਿ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦਰਵਾਰ ਸਥਾਨ ਤੇ ਜਾਨਾ ਪਏ, ਬੈਠਣਾ ਪਵੇ ਤਾਂ ਅਪਵਾਦ (ਮਜਬੂਰੀ) ਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਸਨ ਪਲੰਗ, ਕੁਰਸੀ ਨੂੰ ਰਜੋਹਰਨ ਨਾਲ ਕਰਕੇ ਬੈਠੇ ਬਿਨਾਂ ਪ੍ਰਤਿ ਲੇਖਨਾ (ਸਫ਼ਾਈ) ਦੇ ਨਾ ਬੈਠੇ। ॥੫੫॥
ਮੰਜਾ, ਪਲੰਗ, ਮੰਚ, ਅਰਾਮ ਕੁਰਸੀ, ਆਦਿ ਗਹਿਰੇ ਛੇਦ ਵਾਲੇ, ਅਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਤੀਲੇਖਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਸੂਖਮ ਜੀਵ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ