Book Title: Comprehensive Critical Dictionary of Prakrit Languages Volum 01
Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
View full book text ________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
251
खणाइ
arfari AnaSun. 1.24.26 (p. 15)
.....
अणाइ (anaianādi) ad. without beginning, eternal, JM. भंगा अणाइसाई अनंतसंतुत्तरा चउरो Sayaya (D.) 4; उक्कोस जहनेअर, भंगा साई अणाइन अधुवा Savaya. (1.) 46; इह खलु अणाइजीवे अणादिजीवस्स भवे - दुक्खा Pañiu. 1 पवाहओ अणाई PañiSu. 50; होंति अणार अतो अणा संतो य साइ संतो य PaniSam 5.0 5.23 5.28; एवमणाई एए सहा तहा परिणमहावा VisVis. 2.4; जीवो अणाइणिहगो अणाइक कम्मसंबंध Supasa. 15.52: परमपुरिसो अगाई बिहू अगंतो अगंगनिहो। चउराणी तमहगे सिरी निवासो जिणो जय Musavra Ch. 1; पेम्मं अमात्य ममहो व बहुमेयं VajLag. 320; 75. उवओगस्स अणाई परिणामा तिणि मोहत्तर Samsa 89; Apa. णिम्मल झाणहॅ जो विउ से परम अणार Parambapp. 1.28; जीवहँ कम्मु अणाइ जिय विकम् Parama.p. 1.54; कालु अणाई भगाइ जिउ भवसायरु वि अनंतु YouSa 4: चउरासी- लक्खहिं किरिङ कालु अणाइ अनंतु Yogsa 25; संतु अगाइ समउ तर ती कालु अगामि अनंत Mahala. (P.) 11.34.4; जहिं चउपयाई तोसियमणाई घण्पदं चरंति ण हु पुणु तिणाइ JasCa. 1. 21.11; धम्मु अणाइ धम्मसंताणु वि Naya. (P.) 9.11.10 अखय अणार अनंत जिणेसर PaNaca. (P.) 8. थिउ जेम अगार अगंतु कालु Bhavi Ka 316.3; अण्णु भणाइ अनंतु सचेयणु सावहि अण्णु पवडियवेयणु JambuSiCa. 11..8; अवगण पत्र अणुमण्णह जिउ अणार-मिच्छत्ते VaddhCa. 1.14.12; साह जगाह दुविहे ते भासिय तहय अणंताणंत गुणासिय Vaddhaca. 108. 1 तेन पर्वत सुर्णतयह जयउ अणाइ अनंतु Sand-ka 993. अणादि.
अणाइ ( anāi = anāgas ) . faultless, sinless, Apa असूई अराई असाई अगाई Maha Pa. (P.) 9.6.9 (FN. 'अणाई' आगो दोषस्तेन रक्षितः)
अाइत (anai-ananta anādy-ananta) adj. having no beginning and no end, etenial, JM. होइ अणाइअतो अणासंती य साइतो य। देभूणपोग्गलद्धं अंतमुत्तं चरिममिच्छो (comm. मिथ्यागुणालङ्कृतो जीवः ) PañiSami. p. 22.g. 70, Apa देहादेवलि जो वसइ देउ अा-अIrmapp. 1..
अणाइकाल (anai-kala anādi-kāla ) . time having no beginning, 18. मोबखगया ने पुरिता अणाश्कारेण वार- अणुवेक्खं । परिभावि ऊण सम्भं Bapu 89; सचित्तमन्तपाणं गिट्टी दप्पेणऽथी पभुत्तूण । पत्तोसि तिब्वदुवखं भणाइकारेण तं चित्त BhavPs. 100; भमिओ संसारवणे अणाइ कालं अणपवat Bhava. 110; भनिओ अणाइकालं संसारे धीर चिंतेहि Bhāvla. 1:30; भावरहिएण सउरिस अणाइकाल अनंतसंसारे Bhiv Pa7; साहारणा विदुविधा अनारकाला य साइ- काला य KattiAnu. 125; Apa अजरामरु जीउ अणाहकालु PaNac. (P.) 2.8.9; 6.16.11.
अाइजी (anai-jivacanādi- jiva ) . eternal soul, JM. इह खलु अणाजीa PañiS. 1.
अणाइजोग (anai-joga anādi-yoga) m. beginningless association (between Karman and soul), JM अणाजोगे वि विओगो कंचणोवलनाएणं PaSS. 52.
(D) 16. [et. AMgD. अणाइज्जदुग instead of अणइजदुग ] अप्पाईडिल (anlinichiaanikrsta)
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(.) [fem. (Gr. ) 4. 187 ] not attracted, JM. कामेण करिसिअ सरेणावि अणाइंटिओ अणच्छेर KumāCa. (H.) 7.32.
अगाइनिग्गोल
for (an-ai-nihana <an-adi-nidhana) adj. [also अणानिहण] [4] which has no beginning and no end, eternal, AMr. ओसपिणी य उस्सप्पिणी य दोन्नि वि अणाइनिहणाओ Tittho 13; JM. लोए अगाइनिहणे एवं अन्नाणमोहिया जीवा PaumCa. (V.) 82.13; सुनिउणमणाइणिहणं भूयहियं भूवभावणमद्दग्धं JhainSh. 45; लोगमणा णिक्षणं Jhan Sa. 53 : ( जीवं ) अणाइणिहणं Jhan Sa5; णमह जयमंगलहरे अणारणिहणे अणंतवरणाणे CampCa. 1.1; एसा कल्लाणपरंपरा अणाइणिहणे संसारे य कयाइ जीवेणं लद्धपुब्वा CrupCa. 32.16; जीवो अणाइनिहणो Supāsa. 15.52; एए अणाइनिहणा तहा VisVis. 2.3; जीवो अणाइनिणो Kalka. 2; Saum Ta. 2.37 2.42; एवं जीवदव्वं अणाइहिणं SammTa. 2.41: काले अणाइहि Jiv Viy. 49; जीवो अणाइणिणो तब्भावणमविओ अ संसारे Sra Prasu. p. 32. 90.7; जीवो अणाइणिहणो चउगइसंसारसायरे घोरे... निवडs vijKevCa. 1.21; अप्पा अणाइणिहणो विष्णाण-गुणो य णायन्बो Ta Lo 1324; J6. जीवा अणाइणिहणा Pañicatthi 53: तियरणसुद्धो अयं अणाइणिहणं तिवग्गहरं Bhava. 112 कत्ता भोइ अमुत्तो सरीरभित्तो अणाइणिहणो य BhavPa. 146; एवं तु जीवदव्वं अणाइणिहणं विसेसियं णियमा Mala 981 ( 10 ); लोओ अकिट्टिमो खलु अणाइनिहणो सहावणिप्पण्णो Mala 714 (8); जुत्तोत्ति सजोगि जिणो अणाइ-हिणारिसे उत्तो GomSa. (J) 64; सरिसो जो परिणामो अगाइणणो हवे गुणो सो हि KattiAnu, 241; 231; 244; Apa. जीउ अणाइणिहणु संसारए Sudca. (N.) 12.0.4.
अाइ द्दिय (anai- nihayaanadi-nidhana ) adj. eternal, having no beginning and no end, Apa. लोउ अणाइहिउ जिणु भास Dham Par. 6.1.4.
अणाइण (an-ainna an acirna) adj. (Pry.) [also अणाइन्न ] [IIem. (Gr.) 3. 134] not to be observed or used, AMg. सव्व मेयमणाइण्णं निग्गंथाणं महेसिणं Dasave. 3.10; जा य बुद्धेहिणान्नान तं भासेज्ज पण्णवं Dasave. 7.2, JM. पायच्छिते पुच्छा उच्छुकरण महिडि दारु थली य दितो। चउत्थपदं च विकडुनं पलिमंथो चेवणानं KappBha. 955; आइण्णमणाइण्णं निसीहमिहडं च नो निसी च Vavabha. 1.231; केसिंचि होइ मोहो उ जूवओ ते होंति आइण्णा । जेसिं तु भणान्ना तेसि खलु पोरिसी दोणि Vava Bhs. 7. 287 तह वि खलु अणाइण्णं एसऽणुधम्मा पवयणम्मि NisBha. 4857; इति दप्पतो अणाइण्णं गेलण्णऽद्वाण मोम आइण्णं NisBha. 4863; हरियाल मणसिल पिप्पली उ खज्जूर मुद्दिया अभया । आरनमणान्ना तेऽवि हु एमेव नायव्वा PavSaro. 1002.
अाइज ( anāijja < anādeya ) adj. which makes a man not acceptable (a kind of nānakarman ), JAM. थावर सुडुम अपज्ज दुस्सरणाइज्जाऽजस इय नामे सेयरा वीसं Kam Vi. (D.) 27.
अणाइज (a-naijja <a-jnay) v. (pass. ) which cannot be यप्पो Dhavala 8.35.10. known, Hem. (Gr.) 4.2522.
the
अणाइजदुग (anaijjaduga < anādeya dvika) N. two Karmas beginning with anādeya and ayasahkirti, JM. मणुतिरिणुपुब्वि विजवs दुहग अणइजदुग (अणाइज्जदुग ) सतरछेओ Kam Th
अणाइण (anainna < anākīrna) adj. not erowded with, ANg. जं विवित्तमणाइण्णं रहियं इत्थिजणेण य। बंभचेरस्स रक्खट्टा आलयं तु निसेबए Utt. 16. रु.1 (Sukh. स्त्र्याद्यसंकुलः)
अणाइत्त (anai-tta <anādi-tva ) n. beginninglessuess, JM. नो परमपुरिसपहवा पओयणाभावओ दलाभावा । ततस्सहावयाए तस्स व तेसिं अणाइत्तं VisVis. 26.
अणाइधुव (anai-dhuva anādi- dhruva ) adj. beginningless and permanent, stable, JS. सासणम्मि अणाइधुत्रेण विणा दुवि
1. 1.
अनाइ बिग्यो (aniliniggoa anadi-nigoda) M. primeval cluster of souls which are not developed, Apa. अणाइ-निग्गोअजंतूण मज्जंगओ, एगतणुऽणंतजंतूहिं सहसंगओ JivanuSam.
For Private and Personal Use Only
a
Loading... Page Navigation 1 ... 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430