________________
Ex ***××××××××××××××××פ×*******
જેને હજી પાઁયમાં રામ થાય છે એવા સાધકજીવ કે નયથી એમ જાણે છે કે આ રાગ થાય છે તેના હું કર્તા છું, બીજું તેનું કર્યું કે કરાવના નથી; તેમજ મારા ત્રિકાળી રૌતન્ય સ્વભાવમાં આ રાગનુ ૐ કર્તાપણું નથી –આમ જાણવું તે અનેકાન્ત છે.
*
*** X
મ
X
K
સમયસાર પરિશિષ્ટમાં જે ૪૭ શકિતઓનુ વર્ણન કર્યું છે તે તા ત્રિકાળી ત્યાં પણ ૪૨ મી શક્તિમાં કત્લ શકિતનું વર્ણન કર્યું છે તે કતૃત્વશકિત તા બધાં તે કત્લ છે તે અહીં કઈ નયથી જે. કર્તાપણાનું વંન કર્યું તે ત્રિકાળી સ્વભાવરૂપ ધર્માં નથી પણ એક ક્ષણ પુરની પર્યાયના ધર્મ છે તે પાઁય તેને આત્માના ધમ કહેવાય છે.
છે તેમાં તે રાગના
38|:8|*||xxxx|મ
''.
સ્વભાવરૂપ ધર્મો છે. જીવામાં છે સિદ્ધમાંય પણાની વાત છે, આત્માની છે તેથી
૩૯, અકતૃનય – આત્મદ્રવ્ય અક નયે કેવળ સાક્ષીજ છે! જેમ ર`ગારા પેાતાના રંગકામમાં પ્રવૃત્ત હાર્ય તેને બીજો પુરુષ જોતા હૈાય, ત્યાં તે જોનાર પુરુષ રંગકામ જેવુ થાય છે તેને જાણે છે પણ તેના તે કર્યાં નથી, તે ત તેના સાક્ષીજ છે, તેમ અનયથી આત્મા રાગાદિનેા કર્તા નથી પણ સાક્ષીજ છે. અહીં પરની વાત નથી પરના તા આત્મા અકર્તા છે જ; ને પેાતાની પર્યાયમાં રાગ થાય છે તેના પણ અકર્તા –સાક્ષી જ છે એવા આત્માના સ્વભાવ છે. રામ વખતેય રાગના અકર્તારૂપ સ્વભાવ આત્માંમાં રહેલા છે. પૂર્વે રાગના કર્તારૂપ ધર્મ કહ્યો અને અહીં રાગના અકર્તારૂપ ધર્મ કહ્યો, તે બન્ને ધર્માં જુદા જુદા આત્માના નથી; એક આત્મામાં તે બંને ધર્માં એક સાથે વર્તે છે. જે વખતે પર્યાયમાં રામ છે તેજ વખતે દ્રવ્યવભાવની દૃષ્ટિથી જુઓ ત જ્ઞાયફસ્વભાવરૂપ આત્મા રાગાદિપે પરિણમ્યાજ નથી. સમયસારમાં એમ કહ્યું કે અજ્ઞાનદશામાં મિથ્યાદષ્ટિ જીવ રાગનેા કર્તા થાય છે. ને ભેદજ્ઞાન થતાં સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ રાદિને અકર્તા છે. અહીં એ રીલી નથી. અહીં તે એમ કહે છે કે સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ પણ પર્યાયમાં જે રાગ થાય છે તેના કર્તા અને તેજ વખતે તેને અકર્તા
*****X*XX×××××3×××××××××××××××× ̈××××*X*XX*XXXX
સમ્યગ્દષ્ટિ એટલે જેને આત્માના પૂર્ણ સ્વભાવનો અંદરમાં વિશ્વાસ લાવીને આત્માનું સાચું શ્રદ્ધાન– સમ્યગ્દર્શન-થયું હોય તે. હું શાન-આનંદ આદિ અનંત શક્તિઓથી ભરપૂર પદાર્થ છું—એમ પહેલાં ભરોસો આવ્યો ત્યારે અંદર આત્માનો અનુભવ થયો. પૂર્ણ સ્વભાવને ગ્રહણ કરવાથી અંદર વિશ્વાસ થાય છે. અનાદિથી જીવનો વિશ્વાસ વર્તમાન પર્યાયમાં છે; પણ એ પર્યાય જ્યાં છે ત્યાં જ પાછળ ઊંડે, એના તળિયે આખી પૂર્ણ વસ્તુ છે; અનંત અનંત અપરિમિત શક્તિઓનો તે સાગર છે. એનો જેને અંદર વિશ્વાસ આવે અને જે અંતર અનુભવમાં જાય તેને સમ્યગ્દષ્ટિ કહેવાય છે. ૧૭૨.
૧૧
