Parvna Vyakhyano

Author(s): Kirtipurnashreeji
Publisher: Kirtipurnashreeji

Page 7

ધર્મી જાગતો ભલો, અધર્મી સૂતો ભલો. પાપી જાગતો રહે તો પોતાનું બગાડે અને બીજાનું ય બગાડે. નાની વયમાં કોઈ ઊંઘમાંથી ઉઠાડીને ભણાવે તો કડવું લાગે પણ જ્ઞાની બન્યા પછી ગુરૂનો ઉપકાર માને કે સારું થયું અમને ભણાવ્યા.
(૫) શારુરાગ શાસ્ત્ર ઉપર અનુરાગ જોઈએ. આ પાંચ વાતો જ્ઞાન ભણવામાં જોઈએ. (૧) નિરોગી શરીર (૨) તીક્ષ્ણ બુદ્ધિ (૩) વિનય (૪) ઉદ્યમ અને (૫) શાસ્ત્ર રાગ. આ પાંચ વાતો હોય તો માણસ જ્ઞાની બની શકે છે. હવે જ્ઞાન મેળવવા બીજી પાંચ વાતો જોઈએ. (૧) જ્ઞાનની લગન હોય પણ આપનાર ન હોય તો? માટે તેવી સગવડ કરાવવી જોઈએ.
એટલે કે ગુરૂનો સહયોગ જોઈએ. તત્ત્વજ્ઞાન મેળવવા ગુરૂ જોઈએ જ. (૨) જ્ઞાન મેળવવા ગ્રંથ જોઈએ. ગ્રંથ વિના ન ચાલે. (૩) ગ્રંથ મળે પણ ભણવા માટે સારું સ્થાન જોઈએ. (૪) જગ્યા હોય પણ સાથે સહાધ્યાયી જોઈએ. ધ્યાન એકલા કરાય પણ જ્ઞાનમાં સાથ
જોઈએ. ભણનાર બે જણ હોય તો કંટાળો ન આવે. સમાન બુદ્ધિવાળા મળી જાય તો જ્ઞાની બની જવાય. સહાયક વિના જ્ઞાન ન મળે. (ધ્યાનમાં એક, જ્ઞાનમાં છે અને
તાનમાં ત્રણ) (૫) પર્યાપ્ત ભોજન જોઈએ. ભોજન ન હોય તો મગજ ન ચાલે, ઘણા અભ્યાસીને થોડું પણ
વિશિષ્ટ ભોજન જોઈએ. ૧ ગુરૂ, ૨ ગ્રંથ, ૩ સ્થાન, ૪ સહાધ્યાયી, ૫ ભોજન આ પાંચ વાતો અવશ્ય જોઈએ. જ્ઞાનાચારના આઠ આચારોનું પાલન જોઈએ. (૧) જ્ઞાન ભણવામાં અકાળનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. ત્રણ અસ્વાધ્યાય કાળ દૂર નિવારવા
જોઈએ. (૨) ગુરૂનો અવિનયન કરવો જોઈએ. આજકાલ તો ગુરૂ શિક્ષકનો પૂર્ણ અવિનય થાય છે. (૩) ગુરૂ પ્રત્યે બહુમાન, અંતરંગપ્રીતિ જોઈએ. (૪) જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવામાં ઉપધાન કરવાં જોઈએ. અઢાર દિવસનાં તો કરવાં જ જોઈએ. (૫) અનિહુવણે જ્ઞાન આપનાર ગુરૂને ઓળવવા ન જોઈએ, એમની નિંદા ન કરવી
જોઈએ. (૬) સૂત્રનું શુદ્ધ ઉચ્ચારણ જોઈએ. (૭) અર્થ કરવા જોઈએ. (૮) તદુભય કરવા જોઈએ. સૂત્ર અર્થ બને જોઈએ.