________________
અર્થભાવના
૩૭ અર્થભાવના વડે મંત્રાર્થ અને મંત્રમૈતન્યની ભૂમિકાઓને પણ અવશ્ય સ્પર્શવી જોઈએ.
મંત્રને વર્ણભાવ કે અક્ષરભાવ દૂર થઈ ગયા પછી તે શક્તિરૂપે અર્થાત્ દેવતારૂપે જ ભાસે છે. ત્યારબાદ વિશેષ અર્થભાવના કરતાં આ શક્તિરવરૂપ દેવતાનું શિવ એટલે કે પરમતત્વ સાથે અનુસંધાન થાય છે, અર્થાત્ તેમાં ચૈતન્યનો જે મહાપ્રવાહ વહી રહ્યો છે, તેની સાથે મંત્ર તથા મંત્રદેવતા જોડાઈ જાય છે. આ રીતે ચૈતન્યમાં મંત્રનું સમન્વિત થવું, તે જ મંત્રવિશારદેએ વર્ણવેલી મંત્રમૈતન્યની વિશિષ્ટ ક્યિા છે.
આ વખતે આંખમાં આંસુ આવી જાય છે, જેમાંચ. ખડા થાય છે તથા નિદ્રાને આવેશ પણ થાય છે. તેના પરથી મંત્રમૈતન્ય થયાનું જાણી શકાય છે.
અહીં પ્રાસંગિક એટલું જણાવીશું કે શબ્દ તે શક્તિનું વાહન (Medium) છે. તેના દ્વારા શક્તિ જાગ્રત થવી જોઈએ અને તેનું અનુસંધાન મહાચૈતન્ય (Superconscious) સાથે થવું જોઈએ. પછી સર્વસિદ્ધિઓ સાધકને ચરણે આળોટવાની એ નિશ્ચિત છે.