Bruhad Gujarat kosha Part 1

Author(s): Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board

Page 1032

(- ૯૮૭
ઠણઠણ-પાળ કો-કો' કું. [૨વા, જુઓ “ઠા' સ્ત્રી.] જએ 6 ઠા.' કાર(-લ) વિ. [૨વા.] મકરું, સુગલી, વિવેદી કક (-59) સ્ત્રી. [૮. પ્રા. ઘટ્ટ પું, ન.] ગિરદી, ભીડ, ડેરી(-લી) સ્ત્રી. [ જ “ઠઠેર,-લ ' + ગુ. “ઈ' ત.ક.]. જમાવ, જમેલો, [૦ જામવા, ૦ બાઝવી, ૦ ભરાવી, મશ્કરી, સુગલ, વિને, મજાક, ઠેકડી ૦ મળવી (રૂ. પ્ર.) ગિરદી થવી ]
ઠઠ્ઠા.૨ જુઓ “ ટા.-૨ હડકારવું સ. ક્રિ. [૨વા.] ધધડાવવું, ઠપકો દેવો. (૨) ઠઠ્ઠા-ખેર જ “ઠઠા-ખેર.” ઠોકવું, મારવું. ઠંડકારાવું કર્મણિ, ક્રિ. કડકારાવવું, પ્રે., ઠ રી જ એ “કટાખોરી.” સ. કે.
ઠઠ્ઠાચિત્ર જ “ઠા-ચિત્ર.” કડકારાવવું, કડકારવું જુઓ “ઠઠેકારવું ”માં.
ઠઠા-પાટણ જિઓ “કંટા-પાટણ.” ઠડ-ડાક પું. [ જ “ઠાઠ, દ્વિભવ.] આડંબર, બહારને ભપકે ઠઠ્ઠા-બાજ જ “ઠઠા-બાજ.” A(૦ણકણવું અ. કિં. [૨૧.] “ ઢણ ઢણુ” એ અવાજ ઠઠ્ઠાબાજી જ એ “ઠઠાબાજી.”
કરવો. (૨) રીસને કારણે રસકાં ભરી દેવું. ઠ(૦૭) ઠઠ્ઠામશ્કરી જ “ઠઠા-મશ્કરી.” Aણાવું ભાવે. કેિ, ઠ(ણ)ડણવવું ., સ, ક્રિ. 86 જુએ ઠટઠું.' A(૦૭)૩ણાટ કું. [જ “ઠ(ણ)Jણવું’ + ગુ. “આટ' કટ્ટ-બાજ જ “ઠટઠેબાજ.” ૩. પ્ર] ઠણઠણવું એ
કહેબાજી જુઆ “ ઠેબાજી.’ (૦૭)૩ણાવવું, (૦૭)Jણવું જ “&(ણ)યણ'માં. ઠઠ્ઠો જુએ “ઠો.' (૦૭)ણિયું ન. [જએ “ઠ(૦ણ)4ણનું ' + ગુ. “ઈયું ' કહો . “ઢ” વજન. (૨) ઉચ્ચારણ . પ્ર] જુએ “ઠ(૦ણ)ઢણાટ.”
ક(૦૨) જેઓ “રડ.’ ઠઠ-મ(-૧, -૨)ઠ (હઠય-મ(-૧,-વે)5થ) શ્રી. [ જ એ “ ઠઠ, કહું છું. પતંગમાંની વાંસની ઊભી સળી, ભભ -દ્વિર્ભાવ. અહીં “વેઠ” “વેઠવું ' સાર્થે સંબંધ નથી. ] ઠણક (-કથ) સ્ત્રી. [ જુએ “ઢણકવું.”] ઠણકવાનો અવાજ, (લા) બરકાશ, સેવાચાકરી, મહેમાનગીરી
ઠણકે, ઢણઢણાટ ઠકરવું અ, જિ. [ જુઓ “ ઠઠારે,'-ના. ધા] ઠઠાર કર, કણ કલું ન., લે . [ જ “ઠણ' + ગુ. ‘લ સ્વાર્થે શણગાર કરવો. ઠરાવું ભાવે, ક્રિ. ઠઠરાવવું છે. ત. પ્ર. ] નખરું. (૨) માંગીને ઊંહકાર જે અવાજ. સ કે.
-લાં કરવાં (૨. પ્ર.) હુસકાં ખાતાં રેવું]. ઠડરવું અ. કે. [ જ “ઠરવું,”—આદિ શ્ર તિનો દ્વિભવ.] કણકવું અ, કિં. [ રવા ] “ઠણક' એવો અવાજ કરે. ઠંડીથી બજવું, કંપવું, થરથરવું. ઠઠરાવું ભાવિ., જિ. ઠઠ. (૨) રણકો કર (૩) ૨હી રહીને ડુસકાં ભરવાં. ઠકાવું રાવવુંપ્રે., સ, કિ.
ભાવે, જિ. ઠણ કાવવું પ્રે., સ. કિ. ઠકરાવવું, ઠઠરાવું- જુઓ “ઠડરવું૧-૨'માં. કણકતું વિ. જિઓ “ઢણકવું' + ગુ. ‘તું' વર્ત. ફ] (કેઈ ને ઠડ-વ8 (44-ઇંચ) જુએ “ઠઠ-મઠ.'
કારણે) કણક કણક અવાજ કરતું. (૨) (લા.) થોડું થોડું ઠઠવું અ. જિ. [ સં. રથ ટ પ્રા. ઠા.ને વિકાસ] ધરાર કણકાર છું. [૨૧] “ઠણ ઠણ' એ અવાજ બેસી પડવું (નિમંત્રણ હોય કે ન હોય તોય). કડાવું ભાવે., કણકારવું અ, જિ. [જીએ ‘ઠણકાર,'-ના. ધા. ] ઠણકાર ક્રિ. ઠઠાવું, ઠડાવવું છે. સ. કિં. (૨) કપડાંને ઠાઠ કર કરવો. કણકારાવું ભાવે, જિ. ડણકારાવવું પ્રે., સ , 4-(44ષ-વેથી જ એ “ઠ4-મઠ.”
ઠણકારાવવું, કણકારાવું જ “ઠણકારવુંમાં. ઠઠળવું અ. ક્રિ. [૨વા. ] નહિ બફાતાં ઠેઠડું રહી ઉકળા કણકારે . [ જુઓ “ડણકાર' + ગુ. ‘આ’ “સ્વાર્થે ત.ક.] કરવું. (૨) ખખળી પડવું (વૃદ્ધાવસ્થાને કારણે). ઠઠળવું જુએ “કણકાર.' ભાવે, કિ, ઠઠળાવવું , સ, જિ.
કણ કાવવું, ઠકાવું એ “ઠણકનું’માં. sળાવવું, ઠઠળવું જ “ઠઠળવું”માં. [4ઠ્ઠો, મજાક કણકવું જ એ “ઢણકવું.' ઠઠા, છારી સ્ત્રી. [ જુઓ ઠક્કે,'દ્વિર્ભાવ ] મકરી, ટીખળ, કણમાં ન., બ. વ. ડભેઈ બાજુ રમાતી એક રમત, ભિલુ ઠઠારવું જ “ઠઠનું 'માં.
ઠણકું ન. [ જ “ઠણકવું' + ગુ. “ઉ” ક. પ્ર.] જ ઠઠારવું સ. મિ. જિઓ “ ઠારે,'-ના ધા. ] ઠઠારો કરવે, “ઠણકા.” (૨) વાળમાંથી જ કાઢતી વેળા ચપટીને થતો શણગારવું, ભપકે કરવો, શરીરની સજાવટ કરી. ઠઠારાવું અવાજ (૩) ધીમી ઉધરસ કર્મણિ, કિ. ઠઠારાવવું છે., સ. કેિ,
કણકે કું. જિઓ ‘ક’ + . “એ” કુ. પ્ર.] ઠણકવું ઠઠારાવવું, ઠઠારવું જ “ઠઠારવુંમાં. [આડંબર, ડેળ એ, ઠપકો. (૨) (લા.) છો . તે છડાઈ, તિરસ્કાર ઠઠા(-)રે છું. [૨વા.] સજાવટ, શણગાર, ભપકે. (૨) કણ કણ ક્રિ. વિ. [૨] “ઠણ કણ અવાજ થાય એમ. ઠઠાવવું, ઠઠાવું જ “ઠઠનું 'માં.
(૨) (લા.) ખાલીખમ
[‘ઠણઠણપાળ.” કેરા (ડથ) સ્ત્રી. [૨વા, ] કલેશ, કુસંપ, કંકાસ, ઝઘડે ઠણઠણુગોપાળ પં. જિઓ “ઠણ દણ' + “ગોપાળ '] જુએ હરે જ “ઠઠારો.'
ઠણઠણ-પાક યું. [જએ ‘ઢણ ઢણ” + સં.] (લા.) ઢણઢણવુંઠઠેર-ઠઠ (-) ફિ. વિ. [જ “ઠઠ,'-દ્વિ ભંવ.] ઠાંસી રેવું પડે એવો માર. [આપો (રૂ. પ્ર.) માર મારો ] ઠાંસીને, ભીંસી ભીંસીને, ખીચખીચ, ભરચક
ઠણઠણપાળ પું. [જ એ “ઢણ ઢણુ’ + પાળ;' “વસ્તુપાળ