________________
સુવિહિત સાધુએના વિહારનાં વિવિધ ફળા
૨૧
તા તે પ્રમાદજ ગણાય. શાસ્ત્રકારોએ રાત્રિભાજન વિરમણને ” જણાવેલું છે. જેમાં એવા પાંચે મહાત્રતાના પાક્ષિક સૂત્રમાં આલાવે જણાવતાં સંપ્રત્તાનું વિદ્યત્ત્તમ એ વાક્ય સ્પષ્ટપણે જણાવ્યુ છે અને ટીકાકારે તેની સ્પષ્ટપણે જણાવ્યુ છે અને ટીકાકારે તેની સ્પષ્ટ વ્યાખ્યા કરી છે કે-વિહાર ન કરે અને માસકલ્પાદિક મર્યાદા ન સાચવે તે તે મહાનતાના અગીકાર જ નિષ્ફળ છે. આ બધી હકીકત વિચારનાર મનુષ્ય સહેજે સમજી શકશે કે ચતુર્માસની પૂ`તાએ દરેક સાધુ જ્યાં ચતુર્માસ કર્યુ હાય તે ક્ષેત્રથી વિહાર કરવાને તૈયાર થાય તેમાં જ તેમના સાધુપણાની રક્ષા છે.
ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે સાધુઓને વિહાર કરવા આવશ્યક હાવાથી જ શાસ્ત્રકારાએ વિહાર કરતાં માગમાં આવતી નદીના ઉલ્લુ ઘનથી અને કદાચ વધારે પાણી હાય અને ખીજેથી ફરીને ન જવાય તેમ હાય તા વહાણુ વિગેરે દ્વારાએ પણ નદી આળંગવાની છૂટ આપી છે, અને તેથી શાસ્ત્રકારો ‘નામ' એમ કહી નદી ઉતરનારા ત્રિલોકનાથ તીથ''કરની આજ્ઞામાં જ છે, પણ આજ્ઞાને એળગનાર નથી એમ સ્પષ્ટ જણાવે છે. ભગવાન્ જિનેશ્વર મહારાજનું તાત્પ નદીના જલના જીવેાની વિરાધના ઉપર નથી, પરંતુ તેવી રીતે નદી ઉતરીને પણ સાધુએ અપ્રતિબદ્ધ વિહારી રહેવુ જોઈ એ એમ જણાવી સાધુએના અપ્રતિબદ્ધ વિદ્ગારીપણામાં જ તાત્પ રાખેલું છે. આ ઉપરથી જેએ એકાંત દ્રવ્યહિ'સાનાજ પરિડારમાં ધમ અને જિનેશ્વર મહારાજની આજ્ઞા સમજતા હૈાય તેએએ વ્યહિંસાના પરિહારનું ખાધ્યપણું અને ચારિત્રઆદિકનું રક્ષત્રીયપણુ આંખ મીંચીને વિચારવું જોઈ એ.
ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે સાધુએને પેાતાના ચારિત્રના
