Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 07 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमैयचन्द्रिकाका श० ८ उ० १० सू०१ आराधनास्वरूपनिरूपणम् १७५ राधनावदेव दर्शनाराधनाऽपि त्रिविधा प्राप्ता, उत्कृष्टा मध्यमा जघन्या च, एवं मेव चारित्राराधनाऽपि त्रिविधा पासा उत्कृष्टा, मध्यमा, जघन्या चेति । अथोक्ताराधनाप्रकाराणामेव अन्योन्योपनिनन्धं सहयोगं मतिपादयितुमाह-'जस्स णं भंते ! उक्कोसिया णाणाराहणा, तस्स उक्कोसिया दंसणाराहणा, जस्स उक्कोसिया दंसणा राहणा तस्स उकोसिया णाणाराइगा ? ' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! यस्य खलु जीवस्य उत्कृष्टा ज्ञानाराधना भवति, तस्य जीवस्य किम् उत्कृष्टा दर्शनाराधना भवति ! एवं यस्य जीवस्य उत्कृष्टा दर्शनाराधना भवति, तस्य जीवस्य किम् उत्कृष्टा ज्ञानाराधना भवति ? इति प्रश्नः, भगवानाह-' गोयमा ! जस्स कहते हैं ( एवं चेव तिविहा वि) हे गौतम ! ज्ञानाराधना की तरह दर्शनाराधना भी तीन प्रकार की कही गई है-उत्कृष्ट दर्शनाराधना, मध्यम दर्शनाराधना और जघन्य दर्शनाराधना ( एवं चरिताराहणा वि) इसी तरह से उत्कृष्ट चारित्राराधना, मध्यमचारित्राराधना और जघन्यचारित्राराधनाके भेदसे चारित्राराधना भी तीन प्रकारकी कही गई है। अब इसी बातको विशेषरूपसे समझनेके लिये गौतम प्रभुसे ऐसा पूछते हैं-(जस्म णं भंते ! उक्कोसिया णागाराहणा तस्स उक्कोसिया दसणाराहणा, जस्स उक्कोसिया दंसणाराहणा तस्स उक्कोसिया जाणाराहणा) हे भदन्त ! जो जीव उत्कृष्ट ज्ञानाराधना वाला है क्या उसके उत्कृष्ट ज्ञानाराधना होती है ? अथवा-जो जीव उत्कृष्ट दर्शनाराधना वाला होता है क्या उसको उत्कृष्ट ज्ञानाराधना होती है ? इसके उत्तर
गौतम स्वामीन -“ दंसणाराहणाण भंते ! कइ विहा पण्णता ?" હે ભદન્ત ! દર્શનારાધના કેટલા પ્રકારની કહી છે ?
मडावीर प्रभुने। उत्त२---" एवं चेव तिविहा वि" 3 गौतम ! ज्ञाना રાધનાની જેમ દર્શનારાધના પણ ત્રણ પ્રકારની કહી છે–(૧) ઉત્કૃષ્ટ દશનાराधना, (२) मध्यम शनाचना भने (3) धन्य श नाराधना. " एव' चरिताराहणा वि" मे प्रमाणे इष्ट यास्त्रिाराधना, मध्यम यास्त्रिाराधना અને જઘન્ય ચારિત્રારાધનાના ભેદથી ચારિત્રારાધના પણ ત્રણ પ્રકારની કહી છે. હવે એજ વાતને વધુ સ્પષ્ટીકરણ માટે ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને २॥ प्रभारी प्रश्न पूछे छे-( जस्स ण भंते ! उक्कोसिया जाणाराहणा तस्स उक्कोसिया दंसणाराहणा, जस्स उक्कोमिया दंसणाराहणा तस्स उक्कोसिया णाणाराहणा ?) Bard ! २७ कृष्ट ज्ञानाराधनावाणे। डाय छ, ते જીવ શું ઉત્કૃષ્ટ દર્શનારાધનાવાળો હોય છે ખરે? અથવા–જે જીવ ઉત્કૃષ્ટ દર્શનારાધનાવાળે હોય છે, તે જીવ શું ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનારાધનાવાળો હોય છે ખરો?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૭