Sutrarth Muktavali Part 02

Author(s): Vijaylabdhisuri, Vikramsenvijay Gani
Publisher: Labdhibhuvan Jain Sahitya Sadan

Page 574

५६८
सूत्रार्थमुक्तावलिः - उपासकानामिति, व्यावर्ण्यन्त इति वचनविपरिणामेनान्वयः, एवमग्रेऽपि । उपासकाः श्रावकाः, तद्गतक्रियाकलापप्रतिबद्धा दशा:-दशाध्ययनोपलक्षिता उपासकदशास्तासु उपासकानां नगरोद्यानचैत्यवनखण्डराजानः, अम्बापितरौ समवसरणानि धर्माचार्या धर्मकथा ऐहलौकिकपारलौकिका ऋद्धिविशेषाः, तथा शीलव्रतानि-अणुव्रतानि, वीरमणानि-रागादिविरतयः, गुणाः-गुणव्रतानि, प्रत्याख्यानानि नमस्कारसहितादीनि, पौषधः-अष्टम्यादिपर्वदिनं तत्रोपवसनं-आहारशरीरसत्कारादित्यागः, श्रुतपरिग्रहाः प्रव्रज्यातः, तपउपधानानि प्रतीतानि, प्रतिमाएकादशोपासकप्रतिमाः, उपसर्गाः-देवादिकृतोपद्रवाः, संलेखनाभक्तपानप्रत्याख्यानानि, पादपोपगमनानि, देवलोकगमनानि, सुकुलप्रत्यायातिः, पुनर्बोधिलाभोऽन्तक्रिया चैते विशेषेणाऽऽख्यायन्ते ॥९॥
હવે ૭ મું અંગ (ઉપાસકદશાંગ) એની વાતો કહેવાય છે.
ઉપાસકોનું વર્ણન કરાય છે. ઉપાસકો એટલે શ્રાવકો, શ્રાવક સંબંધી ક્રિયા કલાપમાં નિષ્ઠ એવા ઉપાસકોના દશ અધ્યયનથી. ઓળખાતું ઉપાસક દશા નામનું સૂત્ર છે. તેમાં ઉપાસકોના नगर, धान, चैत्य, वन, २%, वगैरे भातपिता, समक्स२५, पयार्यो, धर्म था, આલોક સંબંધી ઋદ્ધિ વિશેષ, પરલોક સંબંધી ઋદ્ધિ વિશેષોના વર્ણન છે.
तम४ शाक्तो = मानतो, विरम! = २२ करेनी विति, गु! = गुणवतो. प्रत्याभ्यानो = 14॥२२ वगैरे ५थ्यमा, पौष५ = 46 वगैरे वाहनमi. ७५वास = આહાર શરીર સત્કાર (અવ્યાપાર, અબ્રહ્મ) વગેરેનો ત્યાગ, પ્રવ્રયા વગેરેથી શ્રુત - પરીગ્રહ તપ ઉપધાન વગેરે. તેમજ શ્રાવકની અગ્યાર પ્રતિમાઓ, ઉપસર્ગ = દેવ વગેરે દ્વારા કરાયેલ ઉપદ્રવો. સંલેખના = આહાર પાણીના પચ્ચકખાણો, પાદપોપગમન = અણસણ દેવલોક ગમન – સુકુલ વગેરેમાં જન્મ વળી પાછો સમ્યકત્વ વગેરેનો લાભ અને અંતિમ આરાધનાઓ આટલી બધી બાબતો વિશેષથી વ્યાખ્યાન કરાય છે. I૯૪
अथाष्टमाङ्गवक्तव्यतामादर्शयति
अन्तकृतानां नगरादीनि क्षमामार्दवादीनि केवललाभः पादपोपगमनादीन्यन्तकृतदशासु ॥१५॥
अन्तकृतानामिति, अन्तो विनाशः स च कर्मणस्तत्फलस्य वा संसारस्य, स कृतो यैस्तेऽन्तकृतास्ते च तीर्थकरादयः, तेषां दशाः दशाध्ययनोपलक्षिताः तासु, अन्तकृतानां नगरादीनि नगरोद्यानचैत्यवनराजानः अम्बापितरौ समवसरणादीनि च, तथा क्षमामार्दवार्जवशौचसत्यसप्तदशवि,संयमोत्तमब्रह्मचर्याकिञ्चन्यतपस्त्यागसमितिगुप्त्यादयः, सर्वविरतिं प्राप्तानां