Sutra Kritanga Sutra

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 493

ਦ ਪੱਛਖਾਨ ਕਰਾਂਗੇ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪ੍ਰਤਿਗਿਆ ਕਰਕੇ ਉਹ ਵਕ ਆਪਣੇ ਆਸਨ ਤੋਂ ਉਤਰ ਕੇ ਮੌਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਬਾਰੇ ਕੀ ਆਖਗੇ ? ਇਹੋ ਕਹਾਂਗੇ ਕਿ ਉਹ ਚੰਗੇ ਮੌਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ । ਬਾਕੀ ਦਾ ਪਾਠ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਤਰਾਂ ਹੈ)
| ਫੇਰ ਭਗਵਾਨ ਗੌਤਮ ਨੇ ਉਦਕ ਖੇਡਾਲ ਪੂਤਰ ਆਦਿ ਨਿਰਥਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ “ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਕਈ ਅਜੇਹੇ ਮਨੁੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਹਾਨ ਇੱਛਾ, ਮਹਾਨ ਆਰੰਭ, ਮਹਾਨ ਪਰਿ
ਹਿ, ਮਹਾਨ ਧਾਰਮਿਕ, ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਬੜੀ ਕਠਿਨਾਈ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਸਭ ਇਨਾਂ ਪਾਪਾਂ ਵਿਚ ਲਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਵਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਵਰਤ
ਹਿਣ ਕਰਕੇ ਮੌਤ ਤਕ ਪਾਲਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਉਪਰ ਆਖੇ ਪਾਪੀ ਮਨੁੱਖ ਉਮਰ ਪੂਰੀ ਕਰਕੇ ਪਾਪ ਕਾਰਣ ਦੁਰਗਤੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਸ਼ਾਵਕ ਵਾਂ ਤਿਆਗ ਮਰਨ ਤਕ ਚਲਦਾ ਹੈ । (ਬਾਕੀ ਦਾ ਪਾਛ ਪਹਿਲਾ ਦੀ ਤਰਾਂ ਹੈ ।
ਭਗਵਾਨ ਗੌਤਮ ਉਦਕ ਨੂੰ ਬੋਲੇ “ਜਗਤ ਵਿਚ ਕਈ ਤਰਾਂ ਦੇ ਮਨੁੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਆਰੰਬ ਰਹਿਤ, ਪਰਿਹ, ਹਿਤ, ਧਾਰਮਿਕ, ਧਰਮ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਸਣ ਵਾਲੇ, ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਪਰਿਹਿ ਤਕ ਸਾਰੋ ਪਾਪਾ ਦੇ ਤਿਆਗੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਸ਼ਾਵਕ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦਾ ਵਰਤ ਹਿਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਲਈ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਧਾਰਮਿਕ ਮਨੁੱਖ ਉਮਰ ਪੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਪੁੰਨ ਸਦਕਾ ਸਦਗਤਿ (ਦੇਵ ਗਤਿ ਸਵਰਗ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ) ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਉਹ ਪ੍ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਵੀ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਰੱਸ ਵੀ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਸਵਰਗ ਵਿਚ (ਚਿਰ ਸਥਿਰ) ਗੁਜ਼ਾਰਦੇ ਹਨ । ਮਣੇ ਪਾਸਕ (ਹਿਸਥ) ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਦੰਡ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਤਰੱਸ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੀ ਅਨਹੋਂਦ ਕਾਰਣ ਸ਼ਾਵਕ ਦਾ ਪਛਖਾਨ ਗਲਤ ਪਛਖਾਨ ਨਹੀਂ।
ਗੋਤਮ ਭਗਵਾਨ ਉਦਕ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ “ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕੋਈ ਥੋੜੀ ਇੱਛਾ ਵਾਲ, ਥੋੜੀ ਹਿੰਸਾ ਵਾਲੇ, ਥੋੜੇ ਪਰਿਹ ਵਾਲੇ ਧਾਰਮਿਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਹੁਕਮ ਦੇਣ ਵਾਲੇ, ਕਿਸੇ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਤਿਆਗ ਤੇ ਰਹਿਤ (ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਹਿ ਤਕ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੀਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਜੋ ਕਿਸੇ ਅੰਸ਼ ਤੋਂ ਛੇ ਪਾਪਾਂ ਦੇ ਤਿਆਗੀ ਤੇ ਕਿਸੇ ਅੰਸ ਤੋਂ ਤਿਆਗ ਰਹਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਅਜਿਹੇ ਤਿਆਗੀ ਪੁਰਸ਼ ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੁੰਨ ਸਦਕਾ ਸਦਗਤਿ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਅਜਿਹੇ ਜੀਵ ਪ੍ਰਾਣੀ ਵੀ ਹਨ, ਤਰੱਸ ਵੀ ਹਨ, ਉਹ ਜੀਵ ਸਵpਗ ਵਿਚ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਨਿਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਸ਼ਾਵਕ ਉਨਾਂ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਤਿਆਗੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਇਸ ਲਈ ਤਰੱਸ ਜੀਵ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਦਸ ਕੇ, ਉਪਾਸਕ ਦੇ ਪਛਖਾਨ ਨੂੰ ਗਲਤ ਪਛਖਾਨ ਜਾਇਜ ਨਹੀਂ । ਭਗਵਾਨ ਗੋਤਮ, ਉਦਕ, ਪ੍ਰਤਿ ਬਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਕਈ ਕਈ ਮਨੁਖ ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਕੁਟਿਆ ਬਣਾ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ । fਪੰਡ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਭੋਜਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਈ ਗੁਪਤ
250