________________
શરૂઆત થાય છે. અને ૧૦મા ગુણઠાણાના છેલ્લા સમયે ચારિત્રમોહનીયકર્મનો સંપૂર્ણ ઉપશમ થાય છે. તેથી વાસ્તવિક રીતે ૧૧મા ગુણઠાણે ઔપશમિકચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય છે. પણ નવમા ગુણઠાણે નપુંસકવેદ વગેરે પ્રકૃતિઓ ક્રમશઃ ઉપશાંત થતી હોવાથી કારણમાં કાર્યનો ઉપચાર કરીને નવમા-દશમા ગુણઠાણે પણ ઔપમિકભાવનું ચારિત્ર માનેલું છે.
(૨) ગુણઠાણામાં શાયોપશમિકભાવના ભેદ :
* મિથ્યાત્વ ગુણઠાણામાં ત્રણ-અજ્ઞાન, ચક્ષુ-અચક્ષુદર્શન, દાનાદિ-૫ લબ્ધિ........ કુલ-૧૦ ભેદ હોય છે.
* સાસ્વાદન ગુણઠાણામાં ત્રણ અજ્ઞાન, ચક્ષુ-અચક્ષુદર્શન, દાનાદિ-૫ લબ્ધિ........ કુલ-૧૦ ભેદ હોય છે.
* મિશ્રગુણઠાણામાં મત્યાદિ-૩ જ્ઞાન, ચક્ષુરાદિ-દર્શન, દાનાદિ૫ લબ્ધિ અને મિશ્રસમ્યક્ત્વ........ કુલ-૧૨ ભેદ હોય છે.
* સમ્યક્ત્વગુણઠાણામાં મત્યાદિ-૩ જ્ઞાન, ચક્ષુરાદિ-૩ દર્શન, દાનાદિ-૫ લબ્ધિ અને ક્ષયોપશમસમ્યક્ત્વ........કુલ-૧૨ ભેદ હોય છે.
* દેશિવરતિગુણઠાણામાં મત્યાદિ-૩ જ્ઞાન, ચક્ષુરાદિ-૩ દર્શન, દાનાદિ-૫ લબ્ધિ, ક્ષયોપશમસમ્યક્ત્વ અને દેશવિરતિ........ કુલ-૧૩ ભેદ હોય છે.
* પ્રમત્ત-અપ્રમત્તગુણઠાણામાં મત્યાદિ-૪ જ્ઞાન, ચક્ષુરાદિ-૩ દર્શન દાનાદિ-૫ લબ્ધિ, ક્ષયોપશમસમ્યક્ત્વ અને સર્વવિરતિ (ક્ષયોપશમચારિત્ર) કુલ- ૧૪ ભેદ હોય છે.
(४८) सम्यग्मिथ्यादृष्टौ दानादिलब्धिपञ्चकज्ञानत्रयदर्शनत्रयमिश्ररूपसम्यक्त्व - लक्षणाद्वादश भेदा મવન્તિ, (ચોથા કર્મગ્રંથની નંદનમુનિકૃત ટીકા ગાથા નં. ૭૦)
૩૧૯
