________________ 14 પરિચય પુસ્તિકા (સામયિક) - 1415 થેરકૃત પાલિ શબ્દકોશ “અભિધાનપ્પ દીપિકા, પાલિ પાઠાવલિ', પ્રાકૃત કથાસંગ્રહ', પ્રાચીન ગુજરાતી ગદ્યસંદર્ભ જેવાં છાત્રોને ઉપયોગી ગ્રન્થોનું સંપાદન કર્યું. વિદ્યાપીઠે સંસ્કૃત સાથે પ્રાકૃત અને પાલી ભાષા વિના જૈનબૌદ્ધ જેવી આર્ય ધર્મની બે શાખાઓ વિશેનું અધ્યયન થઈ નહીં શકે એમ માની એ બે ભાષાઓના અધ્યયનની અનિવાર્યતા પ્રમાણી. તેથી કોપન હેગન યુનિ. (જર્મની)ના પ્રો. ડેનિસ એન્ડર્સને પીએચ.ડી.) પાલી ભાષા માટે તૈયાર કરેલી "Pali Readers'ને આધારે મુનિજીએ પાલિ પાઠાવલિ' (ઈ. સ. 1922- વિ. સં. 1978) તૈયાર કરી. ઈ. સ. 1921 (સં. ૧૯૭૭)ની શ્રાવણી પૂનમે ગુજરાત વિદ્યાપીઠમાં આર્યવિદ્યા વ્યાખ્યાનમાળા અન્વયે પુરાતત્ત્વ સંશોધનનો પૂર્વ ઇતિહાસ વ્યાખ્યાન આપ્યું. ભારતમાં આધુનિક દૃષ્ટિકોણથી પુરાતત્ત્વનું સંશોધન કેવી રીતે શરૂ થયું. એનો રસમય-રસપ્રદ શૈલીમાં મુનિજીએ પરિચય આપ્યો છે. આ વ્યાખ્યાન શ્રેણી અન્વયે આઠ વ્યાખ્યાનો આપ્યાં. આ જ વરસે નાગપુરમાં મળેલા કોંગ્રેસ અધિવેશનમાં મુનિજી ગાંધીજીની સાથે ગયા. ત્યાં મળેલી જૈન પોલિટિકલ કૉન્ફરન્સના અધ્યક્ષ થયા. પૂનાના જૈનોએ સમેતશિખર તીર્થની યાત્રા માટે સ્પેશિયલ ટ્રેઈનનો પ્રબંધ કર્યો હતો. મુનિજી સંઘની સાથે ગયા. બિહારનાં જૈન તીર્થોનાં દર્શન કર્યા. ત્યાંથી કલકત્તા ગયા. ત્યાંના જૈન સંઘે સંમાન કર્યું, માનપત્ર આપ્યું. વિદ્યાપીઠમાં રહીને તેમણે પુરાતત્ત્વમંદિર ગ્રંથાવલીનું સંપાદન કરી, મૂલ્યવાન ગ્રંથો પ્રગટ કર્યા. શ્રી રસિકલાલ
