________________
. આજ પ્રમાણે ધ્રાણેદિય ચક્ષુરિંદ્રિય અને આતંદ્રિયને પણ જ્ય થ સંભવે છે. જુઓ આપણે વિચાર તે ઇંદ્રિયો તરફ ઢળતા ન હોય. અર્થાત્ આપણું પરિણામ જેવાં હોય તેવા વિષયે આપણે અસર કરે છે. તે પછી સર્વે દિયોએ આપણાં પરિણામને આધીન, આપણું મનને આધીન–જે મન આત્માધીન છે એવા મનને આધીન રાખવાં. .
. . . . ' આમ પાંચે ઈદ્રિયને જય થયો કે તેના વિષયને તે જય તેજ વખત થઈ જાય છે. સાદા ખોરાક અને પદાર્થને દ્રિયને આપવા એ વિડ્યોમાંથી વિષ કાઢી નાંખી, સેમલની પણ ખાખ બનાવી જાણે ખાતો ન હોય તેમ લાગશે. - હવે ઇંદ્રિયોના જ્ય થયો તે ક્રોધના જય થતાં ઘણું કરીને વાર નથી. કારણકે મનગમતા વિષય ન મળે, અને અણગમતા આવી પડે ત્યારેજ પ્રાણુને સામાન્ય માણસને બહિરાત્મા વાળા જીવોને ક્રોધ ઉદય થઈ માણસ જેવા ઉભય પ્રાણીને હડકાયા જેવો બનાવી દે છે.
પરંતુ ઇધિરૂપી પશુ જેના વશ થઈ ગયા છે જેને મનગમ કે અમને ગમ વિષયને લીધે ઉપર કહેલો જય પ્રાપ્ત થઈ ગયો છે ને તે કેઘપરજ પદાર્થ સંબંધે તે હેતેજ નથી. કારણકે તેને તે ઈકિયના વશ કરવાની સાથેજ જ થઈ જાય છે. હવે બાકી અંતર વિચારે છે ઈદ્રિયના ડામાડોળ હવે નહાવાથી શાંત હોય છે. જે મનરૂપ સરોવરમાં ઇન્દ્રિયને લીધે ઉછાળા મારતા હતા તે ઘણાંક શાંત હોવાને લીધે આત્મ સ્વરૂપની ઝાંખી કરવાના જણાય છે. ઇકિને પ્રત્યાહાર થયા પછી મન છુટા હાથીના કરતાં હજારગણું બળવાન છે મન, ક્રોધના નુકશાનને સમજી લઈ જુદીજ યુક્તિથી જીતી લે છે. વસ્તુ મન શાન્ત હોવાથી ઘણુ ઓછા દેખાવને લીધે પદાર્થ જ્ઞાન પણ સારું થવા લાગે. બહુ બાબતમાં વિરોધ ન આવેથી અપેક્ષા નાના પ્રકારની ખુલી થઈ જવાથી કેધના પ્રસંગે બહુજ જુજ રહેશે. ઉદાહરણ તરીકે કઈ જાતને ધ ઈદ્રિય જાત બાંધાને કે બહેને હોય છે. તેની અનેક અપેકલા હોવા છતાં અત્ર એક બે અપેક્ષા. લખાય છે. ક્રોધ જે ઈશ્યિ તેના પ્રત્યાહાર પૂર્વે સ્વાર્થી હતા. તે હવે જન સમાજના કે ધર્મમાં કાંઈ અણગમતું થવાથી પે તાનું સ્વરૂપે પ્રગટ કરતે જણાશે ઇન્દ્રિયને જય થયા છતાં પણ આવી જાતને ધ રહેશે, ધારોકે તમે પિતાને માટે નહિ પણ તમારી કોનફરન્સનું તમારા જૈન
છે. ૧ વિષયો પી દેરાથી બંધાયેલો હાથી અને તેમાંથી છૂટયા પછી તે હાથી કેટલે બળવાન હોય ? જુઓ શ્રી વીરનું બળ . . . . .
