Book Title: Pali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Author(s): Ravindra Panth and Others
Publisher: Nav Nalanda Mahavihar

View full book text
Previous | Next

Page 696
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 669 असंखुब्भ असच्छिकत असंखुम त्रि., सं+ खुभ के सं. कृ. का निषे. [असंक्षोभ्य], असंगन्तु, जा. अट्ठ. 5.197; असंगन्तु असमागच्छन्तस्स ... संक्षुब्ध न करने योग्य, शान्त, निर्विकार, अविचलित - असंवासेन जीरति विनस्सति, जा. अट्ठ. 5.198. अनिलजसासभो... असड्डियो, अप. 1.113. असंगमानस त्रि., ब. स., आसक्ति या लगाव से विमुक्त मन असोय्य/असङ्ग्येय्य त्रि., सं +ख्या के सं. कृ. का वाला - सा स्त्री., प्र. वि., ए. व. - न च पज्जित्थ निषे. [असंखेय], असंख्य, गणना न करने योग्य, अप्रमेय, __असंङ्गमानसा, थेरीगा. 398; - सो पु., प्र. वि., ए. व. - अगण्य - य्यो पु.. प्र. वि., ए. व. - असङ्ख्येय्यो अप्पमेय्यो कुलेसु कामेसु असङ्गमानसो, थेरगा. 1122. महापुञ्जक्खन्धो, स. नि. 3(2).462; - य्या स्त्री., प्र. वि., असङ्गह पु., सङ्गह का निषे. [असङ्ग्रह], अनन्तर्भाव, अन्तर्भूत ए. व. - असङ्खय्या अप्पमेय्या दक्षिणा पाटिकवितब्बा. म. न होना - हो प्र. वि., ए. व. - तेकालिकाख्यातपदे नि. 3.305; - य्येन पु., तृ. वि., ए. व. - असङ्घयेय्येन कालातिपत्तिया पन असङ्गहो वा होती ति, सद्द. 1.55; - क गुणेन परिसुद्धञ्च लहुकञ्च, मि. प. 115; - य्ये पु., द्वि. त्रि.. [असंग्राहक]. क. संग्रह न करने वाला, सङ्कलन न वि., ब. व. - संवच्छरे असङ्घय्ये, जा. अट्ठ. 5.258; - य्यं करने वाला, ख. अकृपालु, सहानुभूतिपूर्ण दृष्टिकोण से नपुं.. प्र. वि., ए. व. - अपरिमितअसङ्घयेय्य अप्पमेय्यगणं रहित - को पु., प्र. वि., ए. व. - असङ्गाहको आजीविकभयस्स वरं, मि. प. 321; - य्यानि नपुं.. प्र. वि., ब. व. - भायेय्य, अ. नि. 3(1).183. चत्तारिमानि भिक्खवे कप्पस्स असोय्यानी ति, अ. नि. 1(2). असङ्गहित त्रि., सं + (गह के भू. क. कृ. का निषे. 164; - य्येहि नपुं.. तृ. वि., ब. व. - चतूहि च असङ्घयेय्येहि [असंगृहीत], क. अन्तर्भूत नहीं किया हुआ - तं नपुं॰, प्र. कप्पानं... च एत्थन्तरे, मि. प. 218; - य्यानं पु./नपुं., वि., ए. व. - सङ्गहितेन असङ्गहितं, धातु. 1; ख. ष. वि., ब. व. - चतुन्नं असङ्खयेय्यानं मत्थके ... .... अनुकम्पापूर्वक ग्रहण नहीं किया हुआ, अनुग्रह का पात्र नहीं अमरवती नाम नगरं अहोसि, जा. अट्ठ. 1.3. बनाया गया - तेसं असङ्गहितमनुस्सानं वसेन नस्सन्ति, जा. असंख्य पु., अव्यय, वह, जिसमें संख्या आदि के प्रभाववश अट्ट. 5.113. कोई रूप-परिवर्तन नहीं होता है - या प्र. वि., ब. व. - असंगाहना स्त्री., सं + Vगाह से व्यु., क्रि. ना. [असंगाहन, ... तथा हि असंख्या ति च अव्यया ति च, सद्द. 1.299; - नपुं], शा. अ. अन्दर तक जाकर प्रवेश न करना, ला. सद्द पु., कर्म, स., अव्यय के रूप में प्रयुक्त शब्द - इंद्वि. अ. पूरी तरह से नहीं समझना - असम्बोधो अप्पटिवेधो वि., ए. व. - ... उपसग्गनिपातसङ्घाते असंख्यसद्दे सन्धाय असंगाहना अपरियोगाहना,ध. स. 390. वुत्तं न एकेकं असंख्यासदं सन्धाय ..., सद्द. 1.299. असङ्गी त्रि., [असङ्गिन्], शा. अ. साथ सङ्ग न करने वाला, असङ्ग त्रि., ब. स. [असङ्ग], शा. अ. सङ्गरहित, लिपटा कर ला. अ. आसक्ति या लगावरहित, निर्बाध, बाधा या रुकावट या सटा कर न रखने वाला, ला. अ. विषयभोगों के प्रति से रहित - ङ्गिने पु., द्वि. वि., ब. व. - आवेळिने सद्दगमे मानसिक लगाव या आसक्ति से मुक्त - ङ्गो पु., प्र. वि., असङ्गिने, जा. अट्ठ. 5.404; पाठा. असङ्गिते. ए. व. - असङ्गो अनिलो यथा, अप. 2.107; - ङ्गा ब. व. - __असङ्घट्ट त्रि., [असंघृष्ट], पीड़ा या व्यथा न देने वाला, असङ्गा अतुलगुणा अतुलयसा, मि. प. 311; - चारी त्रि., अकष्टदायक, संत्रास उत्पन्न न करने वाला-हो पु., प्र. [असङ्गचारिन्], आसक्ति से मुक्त या लोभरहित मन के वि., ए. व. - अक्कोधनो असङ्घट्टो, जा. अट्ठ. 7.190; साथ विचरण करने वाला - रिनो पु., प्र. वि., ब. व. - असङ्घट्टोति परं असङ्घद्देन्तो, तदे... मगा विय असङ्गचारिनो, स. नि. 1(1).231; - चित्त त्रि., ब. असच्च त्रि., ब. स. [असत्य], झूठा, सत्य नहीं बोलने वाला, स. [असङ्गचित्त], आसक्ति-रहित चित्त वाला, लगावमुक्त धोखेबाज - स्स पु., ष. वि., ए. व. - किञ्च तुम्हें मन वाला- तो पु., प्र. वि., ए. व. - असङ्गचित्तो निक्लेसो, असच्चस्स, जा. अट्ठ. 5.369; असच्चस्साति वचीसच्चरहितरस अप. 2.16. ..., जा. अट्ठ. 5.370; - च्चं स्त्री., द्वि. वि., ए. व. - तं तं असंगन्तु त्रि., सं + गम के कर्तृ. ना. का निषे. [असंगन्त]. असच्चं अविभज्जसेविनि, जा. अट्ठ. 5.395; असच्चन्ति ... संगमन न करने वाला, (प्रियजनों या परिचितों के पास) सच्चे ... असच्चं उत्तमभावरहितं, तदे.. बहुत कम आने-जाने वाला, साथ न रहने वाला, संवास न असच्छिकत त्रि., सच्छिकत का निषे. [असाक्षात्कृत], स्वयं करने वाला - न्तु पु., ष. वि., ए. व. - स्वेव मित्तो सीधे अनुभव नहीं किया हुआ, स्वयं आन्तरिक रूप में नहीं For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761