________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
669
असंखुब्भ
असच्छिकत असंखुम त्रि., सं+ खुभ के सं. कृ. का निषे. [असंक्षोभ्य], असंगन्तु, जा. अट्ठ. 5.197; असंगन्तु असमागच्छन्तस्स ... संक्षुब्ध न करने योग्य, शान्त, निर्विकार, अविचलित - असंवासेन जीरति विनस्सति, जा. अट्ठ. 5.198. अनिलजसासभो... असड्डियो, अप. 1.113.
असंगमानस त्रि., ब. स., आसक्ति या लगाव से विमुक्त मन असोय्य/असङ्ग्येय्य त्रि., सं +ख्या के सं. कृ. का वाला - सा स्त्री., प्र. वि., ए. व. - न च पज्जित्थ निषे. [असंखेय], असंख्य, गणना न करने योग्य, अप्रमेय, __असंङ्गमानसा, थेरीगा. 398; - सो पु., प्र. वि., ए. व. - अगण्य - य्यो पु.. प्र. वि., ए. व. - असङ्ख्येय्यो अप्पमेय्यो कुलेसु कामेसु असङ्गमानसो, थेरगा. 1122. महापुञ्जक्खन्धो, स. नि. 3(2).462; - य्या स्त्री., प्र. वि., असङ्गह पु., सङ्गह का निषे. [असङ्ग्रह], अनन्तर्भाव, अन्तर्भूत ए. व. - असङ्खय्या अप्पमेय्या दक्षिणा पाटिकवितब्बा. म. न होना - हो प्र. वि., ए. व. - तेकालिकाख्यातपदे नि. 3.305; - य्येन पु., तृ. वि., ए. व. - असङ्घयेय्येन कालातिपत्तिया पन असङ्गहो वा होती ति, सद्द. 1.55; - क गुणेन परिसुद्धञ्च लहुकञ्च, मि. प. 115; - य्ये पु., द्वि. त्रि.. [असंग्राहक]. क. संग्रह न करने वाला, सङ्कलन न वि., ब. व. - संवच्छरे असङ्घय्ये, जा. अट्ठ. 5.258; - य्यं करने वाला, ख. अकृपालु, सहानुभूतिपूर्ण दृष्टिकोण से नपुं.. प्र. वि., ए. व. - अपरिमितअसङ्घयेय्य अप्पमेय्यगणं रहित - को पु., प्र. वि., ए. व. - असङ्गाहको आजीविकभयस्स वरं, मि. प. 321; - य्यानि नपुं.. प्र. वि., ब. व. - भायेय्य, अ. नि. 3(1).183. चत्तारिमानि भिक्खवे कप्पस्स असोय्यानी ति, अ. नि. 1(2). असङ्गहित त्रि., सं + (गह के भू. क. कृ. का निषे. 164; - य्येहि नपुं.. तृ. वि., ब. व. - चतूहि च असङ्घयेय्येहि [असंगृहीत], क. अन्तर्भूत नहीं किया हुआ - तं नपुं॰, प्र. कप्पानं... च एत्थन्तरे, मि. प. 218; - य्यानं पु./नपुं., वि., ए. व. - सङ्गहितेन असङ्गहितं, धातु. 1; ख. ष. वि., ब. व. - चतुन्नं असङ्खयेय्यानं मत्थके ... .... अनुकम्पापूर्वक ग्रहण नहीं किया हुआ, अनुग्रह का पात्र नहीं अमरवती नाम नगरं अहोसि, जा. अट्ठ. 1.3.
बनाया गया - तेसं असङ्गहितमनुस्सानं वसेन नस्सन्ति, जा. असंख्य पु., अव्यय, वह, जिसमें संख्या आदि के प्रभाववश अट्ट. 5.113. कोई रूप-परिवर्तन नहीं होता है - या प्र. वि., ब. व. - असंगाहना स्त्री., सं + Vगाह से व्यु., क्रि. ना. [असंगाहन, ... तथा हि असंख्या ति च अव्यया ति च, सद्द. 1.299; - नपुं], शा. अ. अन्दर तक जाकर प्रवेश न करना, ला. सद्द पु., कर्म, स., अव्यय के रूप में प्रयुक्त शब्द - इंद्वि. अ. पूरी तरह से नहीं समझना - असम्बोधो अप्पटिवेधो वि., ए. व. - ... उपसग्गनिपातसङ्घाते असंख्यसद्दे सन्धाय असंगाहना अपरियोगाहना,ध. स. 390.
वुत्तं न एकेकं असंख्यासदं सन्धाय ..., सद्द. 1.299. असङ्गी त्रि., [असङ्गिन्], शा. अ. साथ सङ्ग न करने वाला, असङ्ग त्रि., ब. स. [असङ्ग], शा. अ. सङ्गरहित, लिपटा कर ला. अ. आसक्ति या लगावरहित, निर्बाध, बाधा या रुकावट या सटा कर न रखने वाला, ला. अ. विषयभोगों के प्रति से रहित - ङ्गिने पु., द्वि. वि., ब. व. - आवेळिने सद्दगमे मानसिक लगाव या आसक्ति से मुक्त - ङ्गो पु., प्र. वि., असङ्गिने, जा. अट्ठ. 5.404; पाठा. असङ्गिते. ए. व. - असङ्गो अनिलो यथा, अप. 2.107; - ङ्गा ब. व. - __असङ्घट्ट त्रि., [असंघृष्ट], पीड़ा या व्यथा न देने वाला, असङ्गा अतुलगुणा अतुलयसा, मि. प. 311; - चारी त्रि., अकष्टदायक, संत्रास उत्पन्न न करने वाला-हो पु., प्र. [असङ्गचारिन्], आसक्ति से मुक्त या लोभरहित मन के वि., ए. व. - अक्कोधनो असङ्घट्टो, जा. अट्ठ. 7.190; साथ विचरण करने वाला - रिनो पु., प्र. वि., ब. व. - असङ्घट्टोति परं असङ्घद्देन्तो, तदे... मगा विय असङ्गचारिनो, स. नि. 1(1).231; - चित्त त्रि., ब. असच्च त्रि., ब. स. [असत्य], झूठा, सत्य नहीं बोलने वाला, स. [असङ्गचित्त], आसक्ति-रहित चित्त वाला, लगावमुक्त धोखेबाज - स्स पु., ष. वि., ए. व. - किञ्च तुम्हें मन वाला- तो पु., प्र. वि., ए. व. - असङ्गचित्तो निक्लेसो, असच्चस्स, जा. अट्ठ. 5.369; असच्चस्साति वचीसच्चरहितरस अप. 2.16.
..., जा. अट्ठ. 5.370; - च्चं स्त्री., द्वि. वि., ए. व. - तं तं असंगन्तु त्रि., सं + गम के कर्तृ. ना. का निषे. [असंगन्त]. असच्चं अविभज्जसेविनि, जा. अट्ठ. 5.395; असच्चन्ति ... संगमन न करने वाला, (प्रियजनों या परिचितों के पास) सच्चे ... असच्चं उत्तमभावरहितं, तदे.. बहुत कम आने-जाने वाला, साथ न रहने वाला, संवास न असच्छिकत त्रि., सच्छिकत का निषे. [असाक्षात्कृत], स्वयं करने वाला - न्तु पु., ष. वि., ए. व. - स्वेव मित्तो सीधे अनुभव नहीं किया हुआ, स्वयं आन्तरिक रूप में नहीं
For Private and Personal Use Only