Bada Kosh

Author(s): Ratilal S Nayak, Bholabhai Patel
Publisher: Akshara Prakashan

Page 479

जान लेना
જ્ઞાન તેના : જાન લેવો (મારી નાખવું) ખાન સૂવના યા સૂલ ખાના : જાન સુકાવો (ભયથી હોશહવસ ઊડી જવા)
ખાન સૂત્ની પર વહના યા ટળીરહના : જાન શૂળીએ ચઢવો (અત્યંત વ્યાકુળ થવું)
जान से जाना या जान से हाथ धोना या धो बैठना • જીવથી જવું; મરી જવું
જ્ઞાન હથેલી પર તેના : જીવ હથેલીમાં લાવવો; પ્રાણની પરવા ન કરવી; જીવ જાય એવું થવું ખાન હાન વરના : જાનને હેરાન કરવો (તંગ કરવું; પરેશાન કરવું)
ખાન હોવા પર આના યા હોના : જીવ હોઠે આવવો
(મરણાસન્ન થવું) ગાયના તેના : શોધ-તપાસ લેવી (જોવું તપાસવું ને પૂછપરછ કરવી) નાર–નારી રોના ઃ ઘણું વધારે રોવું; ધ્રૂસકે ધ્રૂસકે રડવું પાન કાનનાયાના : જાળ નાખવી (ફસાવવાની પેરવી કરવી)
જ્ઞાન પ્રસારના યા પૈનાના યા વિદ્યાના : જાળ બિછવવી (ફસાવવાની યુક્તિ કરવી) વાત મેં આના યા પડ઼ના : જાળમાં ફસાવું (ષહ્યંત્રના શિકાર બનવું) નિન્દ્રની હ્રાટના : જિંદગી કાપવી-ગુજારવી; જેમતેમ જીવન વ્યતીત કરવું બિશી વિનપૂરે નાઃ જિંદગીના દહાડા પૂરા કરવા (જેમતેમ શેષ જીવન પૂરું કરવું) બિન્દુથી છે જેના (વિસી જી ) : જિંદગી સાથે ખેલવું (કોઈનું જીવન બરબાદ કરવા પ્રયાસ કરવો)
૪૭૪
નિ છેડ઼ના : જિકર છેડવી (ચર્ચા ચલાવવી) ज़िद चढ़ना या पकड़ना या जिद पर आना : ४६ પકડવી (આગ્રહ સેવવો; હઠ કરવી)
નિફ્ તના : વાદવિવાદ કરવો (ઊલટ-તપાસ કરવી; આકરી તપાસ કરવી
નિાપ્ર ોના ચા વારના : જીભના ટેરવે હોવું
(કંઠસ્થ હોવું)
નૌ અચ્છા હોના : જીવ ઠીક હોવો (ચિત્ત સ્વસ્થ હોવું)
ની આના ( જિસી પર) : જીવ હોવો (કોઈના પર પ્રેમ હોવો)
ની
તાના જીવ અધીરો થવો (મન ન લાગવું; મનમાં ગભરાટ થવો)
ની ૩૫૮ના યા ની કવાટ હોના : જીવ અકળાવો (મનમાં ઉચાટ થવો; ચિત્ત ન લાગવું)
जी जानता है
ની વહુના યા વડુ ખાના યા તડ઼ા રહના : જીવ ઊંડી જવો (ભય આશંકા આદિથી વ્યગ્ન થવું) ની વના : જીવ ગભરાવો
ની જરના : જીવ કરવો (કંઈ પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છા થવી)
ની વાવના : જીવ કાંપવો (ખૂબ અધિક ડર લાગવો) પીળાજાટાનિતના ઃ જીવનો કાંટો નીકળી જવો; મનનો ખટકો નીકળી જવો
ની જા યુદ્ધાર નિષ્ઠાનના : મનનો શોકક્રોધાદિનો
આવેગ બળાપો કાઢવો; મનનો ઊભરો ઠાલવવો ની ા મોલ હા ોના ઃ મનનો ભાર હલકો થવો નીજીનીમેંહના યાર. નાના : મનની વાત મનમાં રહી જવી
ની ી નિાતના : મનની મુરાદ પૂરી કરવી લી જી પટ્ટના : જીવની ચિંતા પડી હોવી (પ્રાણ બચાવવો કઠણ હોવો)
ની જી મડ઼ાસ નિજાના : મનનો કઢાપો-બળાપો કાઢવો
નીવ ો લીવ સમજ્ઞના : જીવને જીવ સમજવો (પોતાના જેવો બીજાનો જીવ માનવો)
ની તે મારના : જીવ મારવો (મનની ઇચ્છાઓને પોતાના કાબૂમાં લેવી) નીવારના: જીવ ખાટો કરવો (કોઈના મનમાં દુર્ભાવ ઉત્પન્ન કરવો)
ની છુટ્ટા હોના ઃ જીવ ખાટો થવો (મન વિરક્ત થવું; પ્રેમ જતો રહેવો)
ની જીપાના : જીવ ખપાવી દેવો (કોઈ કામમાં જીવ જાનથી લાગવું)
ની પ્રોત્તર : જીવ ખોલીને (યથેચ્છ; જીવ ભરીને) ની વતના : જીવ ચાલવો (ઇચ્છા થવી) ની ચાહના : જીવ ચાહે એમ થવું (ઇચ્છા કે કામના થવી)
ની પૂરાના : જીવ ચોરાવો (કામમાં મન ન લગાડવું) ની છૂટના : જીવ છૂટવો (હિંમત છૂટવી; ઉત્સાહ અને સાહસ ન રહેવાં)
ની છોટા વરના : જીવ ટૂંકો કરવો (ઉત્સાહ ઘટાડવો) ની છોટા હોના : જીવ ટૂંકો હોવો (ઉત્સાહ ઓછો હોવો)
ની છોડ઼ર માનના ઃ જીવ બચાવીને ભાગવું ની છોડ઼ના : જીવ છોડવો (પિંડ કે પીછો છૂટવો) ની ખત્તના : જીવ બળવો (ચિત્ત સંતાપથી અકળાવું) ની બનાના : જીવ બાળવો (અતિ સંતપ્ત બનવું) ની નાનતા હૈ : જીવ જાણે છે (શબ્દાતીત છે; અવર્ણનીય છે)