________________
મોક્ષ તત્ત્વ
ર૭૭ સિવાય ઋજુમતિ ઉત્પન્ન થયા પછી કદાચિત્ ચાલ્યું પણ જાય છે, પરંતુ વિપુલમતિ ચાલ્યું જતું નથી. પુરા ભવ સુધી સાથે જ રહે છે.
પ્રશ્ન ૧૨૦-દ્રવ્યથી ઋજુમતિ અને વિપુલમતિ કેટલું જાણે છે અને દેખે છે?
ઉત્તર-દ્રવ્યથી ઋજુમતિ અનંતપ્રદેશી અનંત સ્કંધને જાણે છે–દેખે છે. અને તેને જ વિપુલમતિ અધિક વિશુદ્ધતાથી અને વિપુલતાથી જાણે છે અને દેખે છે.
પ્રશ્ન ૧ર૧-ક્ષેત્રથી ઋજુમતિ અને વિપુલમતિ કેટલું જાણે છે અને દેખે છે?
ઉત્તર–જઘન્ય આંગુલને અસંખ્યાતમે ભાગ, ઉત્કૃષ્ણથી નીચે રત્નપ્રભા પૃથ્વીના ઉપરના અધસ્તન મુકપ્રતર સુધી જાણે-દેખે છે. ઉપર જોતિષીઓના ઉપરના તળીયા સુધી જાણે-દેખે છે. ત્રિછા-મનુષ્ય ક્ષેત્ર સુધી જાણે–દેખે છે તે જ ક્ષેત્રને વિપુલમતિ અઢી આંગુલ અધિકાર અને વિપુલતર જાણે છે અને દેખે છે.
પ્રશ્ન ૧ર-કાલથી જુમતિ, વિપુલમતિ કેટલું જાણે-દેખે છે?
ઉત્તર-કાલથી ઋજુમતિ જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ પલ્યઅમને અસંખ્યાતમે ભાગ અતીત અને અનાગત જાણે-ખે છે. તે કાલને વિપુલમતિ અધિકતાથી, વિપુલતાથી, વિશુદ્ધતાથી તથા ઘણી સારી રીતે જાણે છે અને દેખે છે.
