________________
૨૭૬
તવ પૃચ્છા પ્રશ્ન ૧૧૪-મિથ્યાષ્ટિને અવધિજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય તે તેને શું કહે છે?
ઉત્તર-મિથ્યાષ્ટિના અવધિજ્ઞાનને “વિર્ભાગજ્ઞાન કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૧૧૫-મન:પર્યવજ્ઞાન કોને કહે છે?
ઉત્તર-જે જ્ઞાન દ્વારા સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય એની મનની પર્યાયે જાણી શકાય, તેને મન:પર્યવજ્ઞાન કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૧૧૬-મન પર્યવજ્ઞાન કેને થાય છે?
ઉત્તર-મન પર્યવજ્ઞાન અપ્રમત્ત, આત્મ દ્ધિ સંપન્ન સમ્યગ્દષ્ટિ વિશુદ્ધ ચારિત્રવાળા સાધુ મુનિરાજોને થાય છે.
પ્રશ્ન ૧૧૭-મનઃ પર્યવજ્ઞાનના કેટલા ભેદ છે?, ઉત્તર-બે ભેદ છે-(૧) ઋજુમતિ (૨) વિપુલમતિ પ્રશ્ન ૧૧૮-જુમતિ અનેવિપુલમતિને શું અર્થ છે?
ઉત્તર-જે વિષયને વિપુલમતિ કરતાં સામાન્ય રૂપથી જાણે છે તે ઋજુમતિ મન:પર્યવજ્ઞાન છે. અને જે વિશેષ રૂપથી જાણે છે, તે વિપુલમતિ મન ૫ર્યવજ્ઞાન છે.
પ્રશ્ન ૧૧૮-જુમતિ અને વિપુલમતિ મનઃ પર્યાવ જ્ઞાનમાં શું અંતર છે?
ઉત્તર-ઋજુમતિની અપેક્ષા વિપુલમતિ મન:પર્યવજ્ઞાન વિશદ્ધતર હોય છે. કારણ કે ઋજુમતિની અપેક્ષા સૂક્ષમતા અને અધિક વિશેષ ધર્મને સ્પષ્ટપણે જાણી શકે છે. તેના
