________________
ગુણસ્થાનકને વિષે અલ્પબહુત્વ
ક્ષીણ થયેલા છે તેથી બે કર્મની ઉદીરણા હોય છે.
અયોગી ગુણઠાણે જીવને યોગરહિત હોવાથી ઉદીરણા નથી ઉદીરણા એ યોગથી થાય છે અયોગી ભગવાનને લબ્ધિવીર્ય અનંતુ છે પરંતુ કરણવીર્ય નથી માટે ઉદીરણા હોય નહી.
આ પ્રમાણે ૧૪ ગુણ ઉપર બંધ ઉદય ઉદીરણા અને સત્તા દ્વાર જાણવું.
૧૬૫
૧૪ ગુણસ્થાનક ઉપર અલ્પબહુત્વ
ચૌદે ગુણઠાણામાં ક્યા ગુણઠાણાવાળા જીવો વધારે અને ક્યા ગુણઠાણાવાળા જીવો થોડા તે કહેવું તે અલ્પબહુત્વ છે. તે આ પ્રમાણે. ઉપશાંત મોહ ગુણઠાણાવાળા સર્વથી થોડા છે કારણકે એક સમયે એકી સાથે આ ગુણસ્થાનકને પામનાર જીવો કોઈવા૨ જધન્યથી એક અને વધુમાં વધુ ૫૪ જ છે. અને અહીં વર્તતા એટલે પ્રવેશેલા વિદ્યમાન ઉત્કૃષ્ટથી શતપૃથ (૨૦૦થી ૯૦૦) હોય.
તેના કરતા ક્ષીણમોહ ગુણઠાણાવાળા જીવો વિદ્યમાનને આશ્રયી સંખ્યાતગુણ છે કારણકે આ ગુણઠાણે એક સમયે એકી સાથે પ્રવેશ કરતા ક્વચિત જથી એક અને ઉત્કૃથી ૧૦૮ જીવો હોય છે. એટલે પ્રવેશની અપેક્ષાએ ઉપશાંતની સંખ્યા કરતા દ્વિગુણ હોય છે. તેથી અહીં પ્રવેશેલા વિદ્યમાન ઉપશાંત કરતા વધારે શતપૃથ હોય છે તેથી સંખ્યાતગુણા કહેવાય છે અને જો દ્વિગુણ ન હોત તો વિશેષાધિક કહેવાત. પરંતુ દ્વિગુણથી વધારે હોઈ શકે તેથી સંખ્યાતગુણ કહ્યું. આ અલ્પબહુત્વ બન્ને ગુણઠાણામાં વધુમાં વધુ પ્રવેશેલા જીવોની અપેક્ષાએ કહ્યું છે. અન્યથા આ બન્ને ગુણઠાણાવાળા ક્યારેક સંસારમાં હોય છે. અને ક્યારેક ન પણ હોય. તેમજ ક્યારેક ક્ષીણમોહમાં એકેય જીવ ન હોય અને ઉપશાંત મોહે અનેક હોય એમ પણ બને કેમકે આ ગુણસ્થાનક અધ્રુવ છે.
તેથી આ અલ્પબહુત્વ ઉત્કૃષ્ટથી જ્યારે વર્તતા હોય તે આશ્રયી એટલે કે જ્યારે વધુમાં વધુ જીવોની સંખ્યા વર્તતી હોય તે સમયને આશ્રયી જાણવું.
બારમા ગુણવાળા કરતા આઠ-નવ અને દશમા ગુણવાળા જીવો
