Book Title: Shadshitinama Chaturtha Karmgranth
Author(s): Rasiklal Shantilal Mehta
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023042/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ SLIti CLAIL. giINiIthI avasthita : : IT lavaNa, pAlaka, hAlo . 8. 90 12 12 _ tadIzvara. CzalAkI pratizalAkA mahAzalAkA saMpAdaka8 rasIkalAla zAdlAlI mahelI rakuIgAmavALI)
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: ke pUAcAryazrI devendrasUrIzvarajI mahArAjA viracita viYi 2006 ke talanAmA cataNa NGA OO900900 We@@@emu se -: mUkhya dravyasahAyaka :- pa. pU. AcAryadevazrI arihaMtasiddhasUrIzvarajI ma. sA. nA .. AijJAvartinI pa. pU. sAdhvIzrI jyotiprabhAzrIjI ma. sA.nA . che suziSyA pa. pU. sAdhvI zrI jayazIlAzrIjI ma. sA.nI preraNAthI -: saMpAdaka :paM. rasikalAla zAntilAla mahetA (suIgAmavALA) -: prakAzaka : zrI AgamoddhAraka pratiSThAna (surata) clo, zreyasa ke. marcanTa, nizA.1, 1le mALe, kAjInuM medAna, tInabattI, gopIpurA, surata-1. vADama 8-19chI chichara TI
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAptisthAna paM. rasIkalAla zAntilAla AgamoddhAraka pratiSThAna C/o, zreyasa ke. marcanTa, nizA.1, 301, kumudacaMdrakRpA, sonI phaLIyA, 1le mALe, kAjInuM medAna, tInabattI,, gopIpurA, surata-1. hindumilana maMdira pAse, surata-395001 vikrama saM. 2061 bhUrIbahena kakaladAsa jaina pAThazALA osavALa mahollo, gopIpurA, surata vIra.saM. 2531 caitra suda pAMcama, tA. 13-4-2005 AvRtti pahelI prakAzana - pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtane adhyayanArthe bheTa... kiMmata rUA. 75-00 sane 2005 H mudraka : bharata grAphiksa nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rIlipha roDa, amadAvAda-380001. phona : 22134176, 22124723
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ A graMtha prakAzanamAM prApta thayela dravya sahAyatA pa. pU. sA.zrI vasaMtazrIjI ma. sA.nA ziSyA pa.pU. sA. zrI jyoti prabhAzrIjI ma.sA.nA ziSyA pa.pU.sA. zrI jayazIlAzrIjI ma.nI preraNAthI 25000/- siddhi-riddhi zrI kuMthunAtha jaina tapagaccha saMgha bhurIbena kakaladAsa ajabANI ArAdhanA bhavana, (saMghavI kompalekSa)nI bahenonI jJAnakhAtAnI thayela upajamAMthI. 21000/- Adarza sosAyaTI jaina tapagaccha saMgha bhurIbena kakaladAsa ajabANI ArAdhanA bhavana jainam upAzrayanI ArAdhaka bahenonI jJAnakhAtAnI thayela upajamAMthI. 11000/- aThavAlAInsa jaina saMghanI ArAdhaka bahenonI thayela jJAnakhAtAnI upajamAMthI. 5000 suzIlAbena mANekacaMda zAha (bAraDolIvALA) 2000 rakSAbena rohitabhAI bhAva (ghATakopara-muMbaI) 1000 pArUla vijayabhAI zAha (cembura-muMbaI) 1001 mInAbena jagadIzabhAI zAha (surata) 1000 jazubena bipInabhAI zAha (naMdurabAravALA-surata) 1000 nayanAbena narendrabhAI zAha (surata) 1000 ArAdhaka baheno (surata) 1000 vasubahena- jakSAbena - urvazIbena (surata)
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ ya na visare e upakAra tamAro jI UTakI pa. pU. nIti-harSa- mahendra - maMgalaprabhasUrIzvarajI ma.sA. vartamAna gacchAdhipati pa. pU AcArya bhagavaMtazrI arihaMtasiddhasUrIzvarajI ma.sA., saraLa svAbhAvI pa. pU. hemaprabhasUrIzvarajI ma.sA. mAtRdayA pa. pU. sAdhvIzrI kaMcanazrIjI ma.sA. 5. pU. viduSI sAdhvIzrI lAvaNyazrIjI ma.sA. pa. pU. viduSI sAdhvIzrI vasaMtazrIjI ma.sA. pa. pU. sAdhvIzrI jyoti prabhAzrIjI ma.sA. pa. pU. sAdhvIzrI pUrNabhadrAzrIjI ma.sA. pU. sAdhvIzrI jayamAlAzrIjI ma.sA. pa. pU. sAdhvIzrI kiraNamAlAzrIjI ma.sA. pa. pU. sAdhvI zrI prajJaptAzrIjI ma. sA. pa. pU. sAdhvIzrI vAriSaNAzrIjI ma.sA. AdinA punita karakamalamAM sAdara samarpaNa lI :- ApanI kRpAkAMkSI sA. jayazIlAzrI Adi saparivAra
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ nIti-harSa-mahendra-maMgalaprabha-arihaMtasiddha-hemaprabhasUrIzvarebhyo namaH guru-guNa stuti vAMkAneranI divyabhUmi para, guru nItisUri camakI gayA, harSasUri ne mahendrasUrIzvara gurunI pATa zobhAvI gayA, maMgalaprabhasUri paTTaprabhAvaka, arihaMtasiddhasUri zobhI rahyA, saraLa svabhAvI hemaprabhasUri, ziSya parivAre zobhI rahyA. 1 vAMkAnere janama laine, je thayA nItisUri, AtmAkerI nizadina karI, sAdhanA zuddha bhUrI, dIdho DaMko jagatabharamAM, dharmano zreyakArI, hojo evA suguru caraNe vaMdanA nitya mArI. 2 zvAse zvAse siddhAcalanuM, dhyAna sadA dharanArA, kalikAlamAM nirmohI guru, khAkhI nAme paMkAyA, pravacanamAtA kerI gode, nizadina je ramanArA, maMgalamaya maMgala karanArA, maMgalaprabhasUri gururAyA, bhAvabhInA aMtarathI namIye, arihaMtasiddhasUri gururAyA. 3 ugatI vayamAM saMsAra tyAgI, zAsana zAna baDhAi, Atma samarpaNa kerI vATe, jIvana jyota jagAvI, jJAna-dhyAna-tapa-tyAgamAM, jeNe jIvana naiyA jhukAvI, "vasaMtazrIjI" gurudeva caraNe vaMdanA hojo amArI. 4 ci E tA
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya nivedana anAdi saMsAra sAgaramAM jIvonA paribhramaNanA kAraNarUpa karmanuM svarUpa akaLa ane agamya che. chatAM sarvajJa bhagavaMtAe kevalajJAna dvArA joelA ane varNavelA te karmonuM vizada varNana gaNadhara bhagavaMtoe AgamagraMthomAM guMcyuM che. A agAdha jJAnanA samudrarUpa zAstromAM alpabuddhi, alpAyuSyavALA jIvo avagAhI zake nahIM - jANI zake nahI. te svarUpane jANavAnI jIjJAsAvALA jIvonA upakAra mATe pUrvAcAryo-pUrvamaharSioe karma viSayaka aneka graMtho banAvyA che. te pUrvAcAryomAMnA tapasvI hIralA pUjya AcArya bhagavaMta zrI jagacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya pU. A. bhagavaMtazrI devendrasUrIzvarajI mahArAjAe navya pAMca karmagraMtha banAvyA che. jo ke prAcIna karmagraMtho paNa pUrvAcAryonA banAvelA che. te hamaNAM gAthArtha sAthe prakAzita thayela che. temaja navya karmagraMtho paNa vivecana sAthe mahesANA jaina zreyaskara maMDaLa, paM. bhagavAnadAsabhAI taraphathI paM. amRtalAla puraSottamadAsa taraphathI prakAzita thayela che. vaLI A navya karmagraMtha savistRta varNana sAthe paM. zrI dhIrUbhAInA ane pU. sAdhvI zrI ramyaguNAzrIjI mahArAjanA upadezathI paNa prakAzita thayela che. A karmagraMthomAM saptatikA karmagraMtha mahesANA saMsthA sivAya koIno prakAzita thayela nahI hovAthI ane te graMthamAM bhAMgAnI bhinna bhinna saMkhyA tathA tenA upara sattAsthAno abhyAsasakavargane saraLatAthI samajAya to adhyayana karavAmAM sulabhatA rahe, te udezathI meM prathama saptatikA karmagraMthanuM saMpAdana karyuM ane prakAzita karavAmAM Avyo.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 tyArabAda abhyAsa karatAM pUjya sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtonI vAraMvAranI mAgaNIthI zataka, baMdhasvAmitva ane karmastavakarmagraMthanA te te viSayone mUkhapATha karI zakAya ane saraLatAthI samajI zakAya te apekSA rAkhI te graMthonuM paNa saMpAdana-prakAzana karAyuM. tyArabAda te karmagraMthanA viSayono abhyAsa karAvatAM pU. sA. zrI jayazIlAzrIjI ma.sA. nAM pU. sA. zrI maMgalavardhanAzrIjI ma. sAheba, pU. sA. zrI maitrIvardhanAzrIjI ma. sA. tathA AnaMdavardhanAzrIjI ma. sA. Adie SaDazItinAmA karmagraMthanI vistRta noTa banAvI ane abhyAsa daramyAna aneka sudhArA vadhArA karAvI vyavasthita lakhANa karAvyuM. tyArapachI te lakhANa vAMcI temAM jarUrI pATho umerI presa meTara taiyAra karAvyuM. A rIte graMthanuM vivecana taiyAra karavAmAM pU. maMgalavaeNrdhanAzrIjI mahArAjanI mahenata anumodanIya che. A presa meTara taiyAra thayA pachI abhyAsa daramyAna pa. pU. A.bha. zrI azokacandrasUrIzvarajI ma. sA.nA ziSya pU. saMyamacaMdravijayajI mahArAja tathA pU. tapAgacchAdhipati A. bha. zrI rAmasUrIzvarajI ma.sA. (DahelAvALA)nA ziSya AgamajJAtAM 5.pU. A. bha. zrI jagacaMdrasUrIzvarajI ma. nI preraNAthI pa. pU. munirAja zrI vinItacaMdravijayajI ma. sAhebe meTara vAMcI yogya sUcano karela. te mujaba paNa sudhArA vadhArA karela che. A pramANe A pustaka taiyAra karavAmAM te sarvano atyaMta RNI ane AbhArI chuM. A rIte abhyAsa karatA aneka pU. sAdhu-sAdhvIjI ma.sA. nA sahakArathI A pustaka taiyAra thayela che. A meTara taiyAra thayA pachI jaldIthI prakAzita thAya te mATe pU. sA. zrI jayazIlAzrIjI ma. sAhebanA upadezathI Arthika sahakAra maLela che ane tethI ja A graMtha jaldIthI prakAzita thaI zakela che. Ama pU. sA. zrI jayazIlAzrIjI ma. sA. ane Arthika sahakAra ApanAra sarva dAtAono paNa AbhArI chuM.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma sAhityanuM adhyayana ane ciMtavana zrAvakavarga gRhasthavarga karI zake te rIte A lakhANa taiyAra karavAmAM Avela che. to zrAvaka-zravikAvarga paNa A graMtha bhaNe tevI apekSA che. A rIte A pustaka taiyAra karavAmAM Arthika sahakAramAM ane prakAzana karavAmAM je koIno pratyakSa ke parokSa sahakAra prApta thayo che te sarvano A kSaNe upakAra ane AbhAra vyakta karuM chuM. A graMtha prakAzana karavAmAM prakAzana aMgenI anya vyavasthA pU. pUrNacaMdrasAgarajI ma.sAhebanA upadezathI zrI AgamoddhAraka saMsthAe svIkArI hovAthI graMtha prakAzita karavAmAM sugamatA prApta thaI che. tethI pUjayazrIno ane saMsthAno AbhArI chuM. A graMthanA lakhANamAM jinAjJA virUddha thayela kSatinI kSamAyAcanA. pUrvaka abhyAsakavargane kSati tarapha dhyAna doravA athavA kaMI paNa sudhArovadhAro karavA jevuM hoya te jaNAvavA AgrahapUrvaka vinaMtI che. 301, kumudacaMdra kRpA, sonI phaLIyA hindu milana maMdira pAse, surata rasikalAla zAntilAla mahetA vikrama saMvat 2061, caitra suda 5 peja naM. paMkti 29 24 pa6 2 64 18 73 11 101 9 1 26 126 19 17ra 24 174 28 zuddhipatraka azuddha kavalahArA terasa apayApta gAthA 2nI vRtti dezavi0 pacyaiyA pacyaiyA bhaMgo -------- kavalAhAra tera aparyApta gAthA 3ranI vRtti dezavi0thI paccaiyA paccaiyA bhAMgo 3 3 3 3 1
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa (mULa gAthAo) namiya jiNaM jiyamaggaNa-guNaThANuvaogajogalesAo // baMdhappabahUbhAve, saMkhijAi kimavi vucchaM // 1 // namiya jiNaM vattavvA, caudasa jiaThANaesu guNaThANA / joguvaogo lesA, baMdhudaodIraNA sattA // 1 // tahamUlacaudamaggaNa-ThANesu bAsaTTi uttaresu ca / jiaguNajoguvaogA lesappabahuM ca chaTThANA // 2 // caudasaguNesujia-joguvaoga lesA ya baMdhaheU ya / baMdhAi cau appA, bahuM ca to bhAvasaMkhAI // 3 // iha suhumabAyaregiMdi-biticauasannisanni paMciMdI / apajattA pajattA, kameNa caudasa jiyaThANA // 2 // bAyaraasannivigale, apajji paDhamabiasanniapajatte / ajayajua sannipajje, savvaguNA miccha sesesu // 3 // apajattachakki kammurala-mIsajogA apjsNniisu| te saviuvvamIsa esu, taNupajjesu urlmnne|| 4 // savve sannipajatte, uralaM suhume sabhAsu taM causu / bAyari saviuvvidugaM, pajasannisu bAra uvaogA // 5 // paja cauriMdi asannisu, dudaMsa duanANa dasaMsu cakkhu vinnaa| saMni apaje mnnnaann-ckkhu-kevldugvihunnaa|| 6 // sanni dugi chalesa, apajabAyare paDhama cau ti sesesu| sattaTTha baMdhudIraNa, saMtudayA aTTa terasasu // 7 // sattaTThachegabaMdhA, saMtudayA satta aTTa cttaari| sattaTThachapaMcadurga, udIraNA snnipjtte|| 8 // gai iMdie ya kAe, joe vee kasAyanANe ya / saMjama daMsaNa lesA, bhavasamme sanniAhAre // 9 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 suranaratirinirayagaI, igabiyatiyacaupaNiMdi chkkaayaa| bhUjalajalaNAnilavaNatasA ya mnnvynntnnujogaa|| 10 // veya naritthi napuMsA, kasAya-koha-maya-mAya-lobhatti / maisuyavahimaNakevala-vibhaMgamaisuanANasAgArA // 11 // sAmAiya cheya parihAra, suhUma ahakhAya desa jaya ajayA / cakkhu acakkhu ohI, kevala daMsaNa aNAgArA // 12 // kiNhA nIlA kAu, teU pamhA ya sukka bhavviyarA / veyaga khaiguvasama miccha, mIsa sAsANa sanniyare // 13 // AhAreyara bheyA, suranarayavibhaMgamaisuohiduge / sammattatige pamhA, sukkAsannIsu sannidugaM // 14 // tamasanniapajjajuyaM, nare sabAyara apajja teue| thAvara igidi paDhamA, cau bAra asanni dudu vigle|| 15 // dasa carima tase ajayAhAragatiritaNukasAyaduannANe / paDhamatilesAbhaviyara acakkhunapumicchi savve vi // 16 // pajasannI kevaladuge, saMjamamaNanANa desamaNamIse / paNa carima paja vayaNe, tiya cha va pajiyara carkhAmi // 17 // thInarapaNiMdi caramA cau, aNahAre du sanni cha apajjA / te suhuma apaja viNA, sAsaNi itto guNe vucchaM // 18 // paNa tiri cau suranirae, narasaMnipaNiMdibhavvatasi savve / igavigalabhUdagavaNe, du du egaM gaitasaabhavve // 19 // veya tikasAya nava dasa, lobhe cau ajaya duti anaanntige| bArasa acakkhucakkhusu, paDhamA ahakhAi carama caU // 20 // maNanANi saga jayAI, sAmAiyacheya cau dunni parihAre / kevaladugi do caramA-jayAi nava mai suohiduge // 21 // aDa uvasami cau veagi, khaie ikkAramicchatigi dese| suhume ya saThThANaM terasa, joge AhAra sukkaae|| 22 //
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 asannisu paDhamadugaM, paDhamatilesAsu chacca dusu satta / paDhamaMtimadugaajayA, aNahAre maggaNAsu guNA // 23 // sacceara mIsa asaccamosa maNa vai viuvviaahaaraa|| uralaM mIsA kammaNa, iya jogA kmmmnnhaare|| 24 // naragai paNiMdi tasa taNu, acakkhu nara napu kasAya smmduge| sanni chalesAhAraga, bhava maisuohidugi savve // 25 // tiri itthi ajaya, sAsaNa, annANa uvasama abhavva micchesu| terAhAradugUNA, te uraladugUNa surnire|| 26 // kammuraladugaM thAvari, te saviuvviduga paMca igi pvnne| cha asanni caramavaijuya, te viuvvidugUNa cau vigle|| 27 // kammuralamIsa viNu maNa, vai samaiya cheya cakkhu mnnnaanne| uraladugakammapaDhamaMtimamaNavai kevaladurgami // 28 // maNavaiuralA parihAri, suhumi nava te u mIsi sviuvvaa| dese saviuvvidugA, sakammuralamisa ahkhaae|| 29 // tianANa nANa paNa cau, daMsaNa bAra jialkkhnnuvogaa| viNu maNanANa dukevala, nava surtiriniryajesu|| 30 // tasa joa vea sukkA-hAra nara paNiMdi sanni bhavi svve| nayaNeara paNalesA, kasAya dasa kevlduguunnaa|| 31 // cauriMdiasanniduannANa dudaMsa igabiti thAvari ackkhu| tianANadaMsaNadugaM anANatigi abhavvi micchduge|| 32 // kevaladuge niyadurga, nava tianANa viNu khaiyaahakkhAe / daMsaNanANatigaM desi mIsi annANa mIsaM taM // 33 // maNanANa cakkhuvajjA, aNahAri tinni daMsaNacaunANA / caunANasaMjamovasama-veyage ohidaMse ya // 34 // do tera tera bArasa, maNe kamA aTTha du cau cau vayaNe / cau du paNa tinni kAye, jiaguNajoguvaoganne // 35 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 chasu lesAsu saThANaM, egiMdi asannibhUdagavaNe / paDhamA cauro tinni u, nArayavigalaggipavaNesu // 36 // ahakkhAyasuhumakevala-dugi sukkA chAvi sesaThANesu / naranirayadevatiriyA, thovA du asaMkhaNaMtaguNA // 37 // paNa cauti du egiMdI, thovA tinni ahiA aNaMtaguNA / tasa thova asaMkhaggI, bhUjalanilaahiyavaNaNaMtA // 38 // maNavayaNakAyajogI, thovA asaMkhaguNa aNaMtaguNA / purisA thovA itthI, saMkhaguNANaMtaguNa kIvA // 39 // mANI kohI mAI lobhI ahiya maNanANiNo thovA / ohi asaMkhA maisuya, ahia sama asaMkha vibbhaMgA // 40 // kevaliNo NaMtaguNA, maisuyaannANi NaMtaguNa tullA / suhumA thovA parihAra, saMkha ahakkhAya saMkhaguNA // 41 // cheya samaiya saMkhA, desa asaMkhaguNa NaMtaguNA ajayA / thova asaMkha duNaMtA, ohi nayaNa kevala acakkhu // 42 // pacchANupuvvi lesA, thovA do saMkha NaMta do ahiyA / abhaviyara thova NaMtA, sAsaNa thovovasama saMkhA // 43 // mIsA saMkhA vega, asaMkhaguNa khaiya miccha du anaMtA / sanniyara thova NaMtA, NahAra thoveyara asaMkhA // 44 // savvajiaTThANa micche, saga sAsaNi paNa apajja sannidugaM / samme sannI duviho, sesesuM sannipajjatto // 45 // micchadugi ajaijogAhAradugUNA apuvvapaNage u / maNavaiuralaM saviuvva, mIsi saviuvvaduga dese // 46 // sAhAraduga pamatte, te viuvvAhAra mIsa viNu iyare / kammuraladugaMtAimamaNavayaNa sajogi na ajogI // 47 // tianANa dudaMsAimaduge ajai desi nANadaMsaNatigaM // te mIsi mIsA samaNA jayAi kevaladuaMtaduge // 48 //
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 sAsaNabhAve nANaM viuvvAhArage uralamissaM / negidisu sAsANo, nehAhigayaM suyamayaM pi // 49 // chasu savvA teutigaM, igi chasu sukkA ajogi allesA / baMdhassa miccha avirai, kasAya joga tti cau heU // 50 // abhigahiyamaNabhigahiyA-bhinivesiyasaMsaiyamaNAbhogaM / paNa miccha bAra avirai, maNakaraNAniyamu chajiyavaho // 51 // nava sola kasAyA panara, joga iya uttarA u sgvnnaa| iga cau paNa tiguNesu, cautiduigapaccao bNdho||52|| cau miccha micchaavirai-paccaiyA sAya sola pnntiisaa| joga viNu tipaccaiyA-hAragajiNavaja sesaao||53|| paNapanna pannA tiachahia - cattaguNacatta chacaudugavIsA / solasa dasa nava nava satta heuNo na u ajogiMmi // 54 // paNapanna micchihAraga dugUNa sAsANi panna micchvinnaa| mIsadugakammaaNa viNu ticatta mIse aha chcttaa|| 55 // sadumissakamma ajae, avirikmmurlmiisbiksaae| muttu guNacatta dese, chavIsa sAhAradu pmtte||56|| avirai igAra tikasAya, vaja apamatti miisdugrhiaa| cauvIsa apuvve puNa, duvIsa aviuvviyaahaare|| 57 // achahAsa sola bAyari, suhume dasa veasaMjalaNati vinnaa| khINuvasaMti alobhA, sajogi puvvutta saga jogaa|| 58 // apamattaMtA sattaTTha, mIsa apuvva bAyarA stt| baMdhai chassuhumo egamuvarimA baMdhagAjogI // 59 // AsuhumaM saMtudae, aTTa vi moha viNu satta khiinnmi| cau carimaduge aTTha u, saMte uvasaMti sttude|| 60 // uiraMti pamattaMtA, sagaTTha mIsaTTha veyaAu vinnaa| chaga apamattAi tao, cha paMca suhumo pnnuvsNto|| 61 //
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 uiti pamattaMtA, sagaTTha mIsaTTa veyaAu viNA / chaga apamattAi tao, cha paMca suhumo paNuvasaMto // 61 // paNa do khINa du jogI, NudIragu ajogI thova uvasaMtA / saMkhaguNa khINa suhumAniyaTTiapuvva sama ahiyA // 62 // jogi apamatta iyare, saMkhaguNA desasAsaNA mIsA / avirai ajogimicchA, asaMkha cauro duveNaMtA // 63 // uvasamakhayamIsodaya- pariNAmA du nava dvAra igavIsA / tiabhea sannivAiya, sammaM caraNaM paDhamabhAve // 64 // bIe kevalajualaM, sammaM dANAiladdhi paNa caraNaM / taie sesuvaogA, paNa laddhI sammaviraidugaM // 65 // annANamasiddhattA-saMjamalesAkasAyagaiveyA / micchaM turie bhavvA - bhavvattajiattapariNAme // 66 // cau caugaisu mIsaga, pariNAmudaehiM cau sakhaiehiM / uvasamajuehiM vA caDa, kevalipariNAmudayakhaie // 67 // khayapariNAmi siddhA, narANa paNa joguvasamaseDhIe / iya panara sannivAiyabheyA vIsaM asambhaviNo // 68 // moheva samo mIso, cau ghAisu aTThakammasu ya sesA / dhammAi pAriNAmiyabhAve khaMdhA udaie vi // 69 // sammAi causu tiga cau bhAvA cau paNuvasAmavasaMte / cau khINApuvve tinni, sesaguNaThANagegajie // 70 // saMkhijjegamasaMkhaM, parittajuttaniyapayajuyaM tivihaM / evamataM pi tihA, jahannamajjhukkasA savve // 71 // lahu saMkhijjaM ducci, ao paraM majjhimaM tu jA guruaM / jaMbuddIvapamANaya, cau pallaparUvaNAi imaM // 72 // pallANavadviyasalAga paDisalAgamahAsalAgakravA / joyaNasahasogADhA saveIyaMtA sasihabhariyA // 73 //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 tA dIvudahisu ikkikka sarisavaM khiviyaniTThie paDhame / paDhamaM va tadaMtaM ciya, puNa bharie taMmi taha khINe // 74 / / khippai salAgapallegu sarisavo iya salAgakhavaNeNaM / punno bIo a tao, puvvaMpiva taMmi uddharie // 75 // khiNe salAgataie, evaM paDhamehiM bIayaM bharasu / tehiM taiaM tehi ya, turiaM jA kira phuDA cauro // 76 // paDhamatipalluddhariA, dIvudahI palla cau sarisavA ya / savvo vi egarAsI, rUvUNo paramasaMkhijaM // 77 // rUva juaM tu parittA saMkhaM lahu assa rAsi abbhAse / juttAsaMkhijaM lahu, AvaliA samaya parimANaM // 78 // biticaupaMcamaguNaNe kamA sagAsaMkha paDhamacausattA / NaMtA te rUvajuA, majjhA rUvUNa guru pacchA // 79 // iya sattattaM anne vaggiamikkasi cautthayamasaMkhaM / hoi asaMkhAsaMkhaM lahu rUvajuyaM tu taM majjhaM // 80 // rUvUNamAimaM guru, tivaggiuM tatthime dasakkheve / logAgAsapaesA, dhammAdhammegajiadesA // 81 // ThiibaMdhajjhavasAyA, aNubhAgA jogaccheyapalibhAgA / .. duNha ya samANa samayA, pattea nigoae khivasu // 82 // puNa taMmi tivaggiyae, parittaNaMta lahu tassa rAsINaM / abbhAse lahu juttANaMtaM abhavvajiamANaM // 83 // tavvagge puNa jAyai, NaMtANaMta lahu taM ca tikkhutto / vaggasu tahavi na taM hoi, NaMta kheve khivasu cha ime // 84 // siddhA nigoajIvA, vaNassaI kAla puggalA ceva / savvamaloganahaM puNa, tivaggiuM kevaladugaMmi // 85 // khitte NaMtANaMtaM, havei jiThaM tu vavaharai majhaM / iya suhumatthaviAro, lihio deviMdasUrIhiM // 86 // Wan Wan Wan
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ a.nu......ma...Ni..kA krama viSaya 1 maMgalAcaraNa, dvAragAthA, dvAro ra jIvasthAnakane viSe ATha dvAro 3 27 4 28 5 31 6 mArgaNAnuM vizeSa mApa (pramANa) 98 7 104 8 110 9 guNasthAnakane viSe lezyA, mULa ane uttara baMdhahetu 122 10 guNasthAnakone viSe baMdhahetu ane bhAMgA 129 161 11 guNasthAnakane viSe baMdhasthAnakAdi dvAro 12 anitya guNasthAnakonA ekasaMyogI Adi bhAMgA 13 anitya guNasthAnakane viSe eka-anekAdinA bhAMgA 174 168 14 eka jIvAzrayI guNano niraMtarakALa, prApti virahakALa jIvasthAnakane viSe dvAra yaMtra 14 mULa ane 62 uttara mArgaNAnI samajutI mArgaNA upara dvAro ane yaMtro 14 guNasthAnaka viSe jIvabheda, yoga, upayoga karmagraMthakAra ane siddhAntakArAdinA matAntaro 15 aneka jIvAzrayI guNano niraMtarakALa, prApti virahakALa 16 guNasthAnakone viSe dvAra yaMtra, alpabahutvAdi 17 pAMca bhAvanuM varNana, bhAMgA 18 ATha karmane viSe, cha dravyane viSe, pAMca bhAva 19 eka jIva, aneka jIva AzrayI guNamAM bhAva 20 guNamAM pAMca bhAvanuM yaMtra 21 saMkhyAtAdinuM svarUpa -matAntara sAthe 22 upazamasamyakatvAdi upara yaMtro pRSTha 1 8 179 181 183 185 194 201 203 208 233 gAthA 1 2 thI 8 9, 10 11 thI 45 46 thI 48 49 50 thI 54 55 thI 58 59 thI 62 63 64, 65,66 67 thI 69 70 71 thI 80 81 thI 86
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrInAgezvara pArzvanAthAya namaH zrImahAvIrasvAmine namaH zrIgautamasvAmine namaH paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha maMgalAcaraNa ane abhidheya namiya jiNaM jiyamaggaNa,-guNaThANuvaoga joga lesAo / baMdhappa bahubhAve, saMkhijjAI kimavi vucchaM // 1 // namaya - namaskAra karIne pravadhU - alpabadutva nius - jinezvarane vivi - kaMIka (svarUpa) artha - jinezvara paramAtmAne namaskAra karIne jIvasthAnaka, mArgaNAsthAnaka, guNasthAnaka, upayoga, yoga, vezyA, baMdha, alpabadutva, pAMcabhAvo, ane saMkhyAtAdinuM kaMIka svarUpa huM kahIza (1) vivecana :- prathamanA traNa karmagraMthanI jema pUjaya devendrasUrIzvarajIe A paDazati nAmano cotho karmagraMtha banAvyo che. prathamanA traNa karmagraMthono abhyAsa thayA pachI tenA vize vadhu uMDANathI mAhitInI prApti mATe A cotho karmagraMtha che. A graMthanI 86 gAthA hovAthI tenuM SaDazIti' evuM nAma ApavAmAM Avela che. tathA abhyAsa karatI vakhate traNa karmagraMtha pachI A bhaNavo sugama bane mATe caturtha karmagraMtha" paNa kahevAya che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha dareka graMthanI prathama gAthAmAM anubaMdha catulkya kahevAmAM Ave tema A graMthamAM paNa A pramANe che. A mahAna graMtha racavAmAM koI vighna na Ave mATe 'namia jirNa' padathI maMgalAcaraNa. karyuM che. ''jiamagguNathI saMkhijjAi" sudhInA padathI viSaya batAvyo che. ''kimiva'" padathI A graMthano anya AgamagraMtho sAthe saMbaMdha batAvyo che je Agama graMthomAM A viSayanuM varNana vistArathI che. paraMtu alpAyuSya ane alpa buddhivALA A yuganA jIvo te vistArane pAmI na zake mATe A graMthamAM saMkSepathI te viSaya batAvyo che. mATe A graMthano saMbaMdha te graMtho sAthe che. prayojana upalakSaNathI samajavuM. A rIte pahelI gAthAmAM anubaMdha catuSTaya kahela che. 2 prathama gAthAmAM je daza dvAro batAvyA che. tenA kramanI vicAraNA karavI joIe tethI teno upanyAsa krama vicArAya che. je kAraNa sahita A pramANe che. (1) mArgaNAsthAna, guNasthAnaka vagere jIvonA bhedo vinA jANI zakAya nahi mATe sau prathama jIvasthAnaka mUkyuM. (2) jIvonuM vistArathI nirUpaNa karavuM hoya, bheda pratibhedathI jANavuM hoya to 62 mArgaNA vaDe ja jANI zakAya mATe bIjuM mArgaNAsthAnaka che. (3) mArgaNAmAM vartatA jIvo koI paNa guNasthAnakathI yukta hoya te jaNAvavA trIjuM guNasthAnaka dvAra che. (4) caude guNasthAnako upayoga yukta jIvane ja hoya, ajIvane nahi mATe cothuM upayoga dvAra che. (5) upayogavALA jIvo ja mana, vacana, ane kAya yogane pravartAve che. tethI pAMcamuM yoga dvAra che. (6) yoga dvArA grahaNa karelA karmapudgalomAM lezyA dvArA ja rasabaMdha ane sthitibaMdha thAya mATe chaThThuM lezmA dvAra che. (7) lezyAnA bhAvathI pariNAma pAmelA jIvo AThe karmanA baMdha,
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvArono upanyAsa krama 3 udaya, udIraNA ane sattA prApta kare che mATe sAtamuM baMdhAdi dvAra che. (8) karmonA tIvra-maMda ane madhyama baMdhanA kAraNe jIvo alpa ke bahu hoya tethI AThamuM alpabahutva dvAra che. (9) alpabahurUpe vartatA jIvo aupazamika Adi koI bhAvathI yukta hoya mATe navamuM bhAva dvAra che. (10) pAMce bhAvomAM vartatA jIvo saMkhyAtA Adi koI eka AMkathI niyata hoya te jaNAvavA dasamuM saMkhyAtAdi dvAra che. A pramANe kula daza dvAra che. paNa graMthanA viSayane vadhAre spaSTa karavA mATe traNa gAthA prakSepanI (vadhArAnI) mUkelI che. je jIvavijayajIkRta TabAmAM Apela che tethI graMthane traNa vibhAgamAM vaheMcI Apyo che. temAM prathama vibhAgamAM jIvasthAnaka samajAvI tenI upara guNasthAnaka, yoga, upayoga, lezyA, baMdha, udaya, udIraNA, ane sattA ema ATha dvAra kahevAze. pachI bAsaTha mArgaNA upara jIvasthAnaka, guNasthAnaka, yoga, upayoga, lezyA ane alpabahutva ema cha dvAra kahevAze. chelle cauda guNasthAnakane vize jIvasthAnaka, yoga, upayoga, lezyA, baMdhahetu, baMdhAdicAra, alpabahutva, pAMca bhAva ane saMkhyAtAdinuM svarUpa ema kula 12 dvAra kahevAze A pramANe A traNa vibhAgamAM 26 dvAro samajAvAze. jIvasthAnaka upara ATha dvAra gAthA dvArA kahevAya che. namiya jiNaM vattavvA, caudasa jiaThANaesu guNaThANA / joguvaoga lesA, baMdhudaodIraNA sattA // 1 // artha :- jinezvarabhane namaskAra karIne cauda jIvasthAnakane viSe guNaThANA, yoga, upayoga, lezyA, baMdha, udaya, udIraNA, ane satA ema ATha dvAra kahevAze.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazati nAmA caturtha karmagraMtha mArgaNAsthAnaka upara cha dvAranI gAthA tahamUla cauda maggaNa, ThANesu bAsaTThi uttaresuMca / jiaguNa joguvaogA, lesappabahuMca chaThANA // 2 // artha - temaja cauda mULa mArgaNA ane uttara bAsaTha mArgaNAne vize jIvasthAnaka, guNasthAnaka, yoga, upayoga lezyA, ane alpabadutva ema cha dvAro kahevAze. guNasthAnaka upara 12 dvAranI gAthA caudasa guNesu jia, joguvaoga lesA ya baMdhaheU ya / baMdhAi cau appA, bahuMcato bhAva saMkhAI // 3 // artha :- cauda guNasthAnakone vize jIvasthAnaka, yoga, upayoga lezyA, baMdhahetu, baMdhAdi cAra, alpabadutva, bhAva ane saMkhyAtAdinuM svarUpa kahevAze. have prathama cauda jIvasthAnaka kahe che. iha suhuma bAyaregidi, biticau asanni sanni paMciMdI / apajjattA pajjattA, kameNa caudasa jiyaThANA // 2 // zabdArtha rUdra - ahi || viviDa - beindriya | vimena - anukrame teindriya caurindriya | vaDara - cauda vAyara - bAdara || tri - asaMjJI artha - ahi sUkSma - bAdara ekendriya, beindriya, te indriya, caurindriya asaMjJI-saMjJI paMcendriya A sAta aparyAptA ane paryAptA ema anukrame kula cauda jIvasthAnako (jIvabheda) jANavA. vivecana :- A cauda jIvabhedanuM varNana navatatva Adi graMthomAM batAvela che, mATe ahIM tenuM varNana karela nathI.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra gAthA ahi aparyAptA jIvabheda che te labdhiparyApta evA karaNa aparyAptAnI apekSAe vivakSA karI che, paraMtu kevala labdhiaparyAptAne aparyApta jIvabhedamAM gaNyA nathI. eTale labdhiparyAptA ane karaNaaparyAptAne paNa aparyApta jIvabhedamAM grahaNa karavA. jo ke labdhiaparyAptA paNa (1) AhAra (2) zarIra ane (3) indriyaparyApti pUrNa karyA pachI ja AgAmI bhavanuM AyuSya bAMdhe che. eTale indriya paryAptithI paryAptAne keTalAkanA mate karaNaparyAptA kahelA che. jIvasthAnakane viSe guNasthAnaka. bAyara asanni vigale, apajji paThama bia sanni apajje / ajayajua sani pajje, savvaguNA miccha sesesu // 3 // zabdArtha mayagurUma - aviratasamya.guNa sahita | paLe - aparyAptAmAM sarvaUI - sarvaguNasthAnaka esesu - bAkInA miccha - mithyAtvaguNasthAnaka jIvabhedamAM artha - bAdara ekendriya, asaMjJIpaMcendriya, ane vikalendriya (A pAMca) aparyApta jIvabhedamAM paheluM ane bIjuM ema be guNasthAnaka hoya. saMjJI paMce. aparyAptane avirata samyagadraSTi guNasthAnaka sahita traNa guNa hoya. saMjJI paMce paryAptamAM sarva guNasthAnaka hoya. bAkInA sAtajIvabhedomAM mAtra mithyAtva guNasthAnaka hoya che. vivecana- bAdara ekendriya aparyApta vagere pAMca te karaNa aparyAptA samajavA. kAraNa ke labdhi aparyAptAmAM sAsvAdanabhAvavALA jIvo utpanna thatA nathI mATe labdhi aparyApta nahI paraMtu labdhiparyAptA evA karaNa aparyApta avasthAmAM sAsvAdana guNa. pUrvabhavamAMthI laIne AveluM hoya te A pramANe.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazati nAmA caturtha karmagraMtha sAsvAdana guNasthAnakamAM upazama samakitathI paDela jIva Ave. bAdara ekendriyamAM navu upazama samakita pamAya nahi. paNa deva-manuSya ke tiryaMcanA bhavamAM jo pahelA ekendriyanuM AyuSya baMdhAyuM hoya, chellA aMtarmumAM upazama samakita pAme ane mRtyu vakhate upazamasamyamAMthI sAsvAdana guNa pAme ane ekendriyamAM utpanna thAya tyAre sAsvAdana laIne jAya tethI bAdara ekendriya aparyAptAmAM sAsvAdana guNasthAnaka saMbhave - hoI zake. A rIte IzAna sudhInA devo apara ekeDamAM jAya. paraMtu teo vikasendriya ane asaMjJI paM.mAM na jAya. aparyApta vikasendriyamAM navuM upazama sama pamAya nahi paNa manuSya ke tiryaMcanA bhavamAM pahelAM beIndriyAdinuM AyuSya baMdhAyu hoya pachI aMte upazama sama. pAme upasamya.vamI sAsvAdana guNasthAnaka laI beindriyAdimAM utpanna thAya tyAM che AvalikA sudhI sAsvAdana guNa. hoya, pachI avazya mithyAtva pAme. A rIte pAMce aparyApta jIvabhedomAM be guNasthAnaka hoya che. saMjJI aparyAptAmAM 1, 2, ane 4thuM ema traNa guNasthAnaka hoya che. te A pramANe - tIrthaMkara paramAtmA Adi mahApuruSo deva athavA narakamAMthI jyAre Ave che tyAre samyakta sahita utpanna thAya che, temaja zreNika mahArAjA vagere kSAyika samyakta sahita narakamAM utpanna thAya che Ama samyakvI jIva manuSya vagere cAre gatimAM jaI zake che. tethI saMjJI aparyAptAmAM cothuM guNaThANa paNa saMbhave che. temaja sUkSma aparyA vinA ja aparyAmAM sAsvAdana guNaThANu parabhavamAM upazama samakita pAmI tyAMthI vadhIne sAsvAdana laIne Ave to ja bhavAntara saMbaMdhI ghaTe, paraMtu trIjA vagere guNasthAnaka saMbhavatA nathI kAraNa ke trIjuM laIne bhavAMtaramAM javAya nahi. mizraguNa vagere guNa paryApta avasthAmAM ja hoya che, vigrahagatimAM 1luM, 26, ane cothuM guNasthAnaka laIne javAya mATe apasaMjJImAM traNa guNasthAnaka ja saMbhave. bAkInA guNasthAnaka saMbhave nahi.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnakamAM guNasthAnaka temaja 5. saMjJI vinA 6 paryApta jIvabhedamAM ane sUkSmaaparyAptamAM eka mithyAtva guNasthAnaka hoya. sAsvAdana guNasthAnaka laIne sUkSma ekendriyamAM utpanna na thAya. bAkInA paryApta saMgI vinA 5 paryApta jIvabhedamAM paNa sAsvAdana guNa hoya nahi kAraNake sAsvAdana guNasthAnaka laIne A jIvabhedomAM utpanna thavAya paNa sAsvAdana cha AvalikA sudhI hoya ane te aparyAptAvasthAmAM hoya paryAptA to svayogya paryApti pUrNa thayA pachI thAya eTale ke aMtarmuhUrta bAda ja thAya. tyAre to sAsvAdana guNasthAnaka cAlyuM jAya tethI saMbhave nahi. temaja paryAptA saMzImAM badhA guNasthAnaka hoya, ahIM paryAptA eTale labdhiparyAptA evA karaNaparyAptA jANavA jo ke 13mA sayogI guNAmAM bhAva mana hoya nahI. ane ayogamAM yoga na hoya to paNa saMjJImAM te be guNa kahyAM che. kevalI bhagavAnane dravya mana hoya. tethI kevalIne saMjJI kahyA che. ane caudamuM guNa. saMjJI ja pAme te apekSAe kahela che. zatakacUrNimAM kahyuM che ke - mArAM chevano vi asthi temAM saMnniNo mannati / maNoviNNANaM paDucca te saMniNo na bhavaMti tti meTara kevalI bhagaThano sannI noasanI kahyA che. A pramANe caude avasthAnaka upara guNasthAnaka nAmanuM prathama dvAra pUrNa. "cauda jIvasthAnakomAM yoga" apajatta chakki kammarala, mIsajogA apajja saMnIsu / te saviuvva mIsaesu, taNupajjesu uralamanne // 4 // zabdArtha - kamuratna mIra - kArmaNa-dArika| huM - e sAta aparyAptAmAM mizra nobA - yoga tapa - zarIraparyAptie - paryAptamAM saviDaLIsa - vaikriyamizra sahita | - anya AcAryo
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazati nAmA caturtha karmagraMtha artha - aparyAptAmAM kArpaNa ane audArikamizra (ema be) yoga ane saMjJI aparyAptAmAM vaikriyamizrayoga sahita 3 yoga hoya. anya AcAryo A sAta aparyAptA jIvabhedomAM zarIra paryAptie paryAptA thAya tyAre audArika kAyayoga mAne che. vivecana : karmagraMthanA mate - chaaparyAptA jIvabhedamAM kArpaNa ane audArika mizrayoga ema be yoga hoya temAM vigrahagatimAM ane utpatinA prathama samaye kArpaNa kAyayoga, utpatinA bIjA samayathI svayogya paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI audArika mizrayoga, bAkInA 13 yoga hotA nathI kAraNa ke audArika kAyayoga paryApta avasthAmAM ja hoya, tema ja vaikriyalabdhivALA bAdara vAyukAya paryApta avasthAmAM ja vaikriyazarIra banAvI zake tethI bAdara ekendriyane aparyApta avasthAmAM vaikriyamizra ke vaikriya kAyayoga na hoya. ekendriyAdika tiryaMcone AhArakalabdhi na hovAthI AhAraka zarIra banAvI zake nahi. tethI AhArakamizra ane AhAraka kAyayoga hoya nahi. ekendriyane bhASAparyApti ane manaparyApti nathI temaja aparyApta vikasendriyane bhASAparyApti aparyApta avasthAmAM prApta na thAya ane manaparyApti hoya ja nahi mATe che aparyAptAne manayoganA ane vacanayoganA 4 bheda. ghaTI zake nahi. A rIte saMjJI aparyAptA sivAya che aparyAptAmAM be yoga hoya. siddhAMtanA mate - cha aparyAptA jIvabhedamAM zarIraparyApti pUrNa thayA bAda audArika kAyayoga hoya tema mAne che. tethI 3 yoga ghaTe te A pramANe-vigrahagatimAM ane utpatinA prathama samaye kArpaNa kAyayoga, utpatinA bIjA samayathI zarIraparyApti pUrNa na thAya tyAM sudhI audArika mizra ane zarIra paryAptithI ekendriyane cAra, vikalendriya ane asaMjJA aparyAptAne pAMca paryApti pUrNa na thAya tyAM sudhI audArika kAyayoga hoya. pachI paryAptAvasthAmAM paNa hoya. karmagraMthanA mate - saMjJI aparyAptAmAM 3 yoga ghaTe te A
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnakamAM yoga pramANe--vigrahagatimAM ane utpatinA prathama samaye cAre gatinA jIvone kAryaNakAyayoga, utpatinA bIjA samayathI svayogya paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI manuSya-tiryaMcane audArikamizra, ane deva-nArakIne vaikriyamizrayoga hoya, zeSa yoga ghaTe nahi, kAraNa ke manuSya-tiryaMcane audArika kAyayoga, deva-nArakIne vaikriyakAyayoga paryAptA avasthAmAM ja hoya, vaikriya ke AhAraka labdhi aparyApta avasthAmAM phorave nahi. mana:paryApti ke bhASA paryApti aparyAptA avasthAmAM pUrNa thAya nahi. tethI mananA ane vacananA yoga hoya nahi Ama saMjJI aparyAptAne 3 yoga ja ghaTe, bAkInA yoga ghaTe nahi. 9 siddhAMtanA mate :- saMjJI aparyAptAne 4 athavA 5 yoga hoya. te A pramANe. vigrahagatimAM ane utpatinA prathama samaye cAre gatinA jIvone kArmaNa kAyayoga, utpatinA bIjA samayathI za2I25ryApti pUrNa na kare tyAM sudhI manuSya tiryaMcane audArikamizra, ane gAthAmAM kahela 'uralaM' zabdathI zarIraparyApti pachI svayogya paryApti pUrNa na thAya tyAM sudhI audArika kAyayoga. temaja devanArakIne to utpatinA bIjA samayathI svayogya paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI vaikriyamizra yoga hoya A pramANe 4 yoga ghaTe. A pramANe zIlAMkAcAryAdino mata che te pATha A pramANe audArikakAyayogaH tiryagmanuSyayoH zarIraparyApterudhvam / tadAratastu mizraH pAMca yoga :- vigrahagatimAM ane utpattinA prathama samaye cAre gatinA jIvone kArmaNa kAyayoga, utpattinA bIjA samayathI zarIraparyApti pUrNa na kare tyAM sudhI manuSyatiryaMcane audArikamizra ane devanArakIne vaikriyamizra, za2I25ryAptithI svayogya paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI manuSyatiryaMcane audArika kAyayoga ane devanArakIne vaikriya kAyayoga hoya. A rIte saMjJI aparyAptAmAM pAMca yoga ghaTe. eTale ''gAthAnuMrAM banne'' e padanA upalakSaNathI vaikriya zarIravALAne paNa ghaTADavAthI pAMca yoga jANavA. e pramANe vRttimAM kahela che. (gA. 4nI vRtti)
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha sAta paryAptAmAM yoga savve sanni pajate uralaM suhume sabhAsu taM causu / bAyari saviuvvidugaM pajasannisu bAra uvaogA // 5 // | zabdArtha suNe - sUkSmaekendriyamAM || vAyari - bAdara ekendriyamAM samaj - bhASAnAyoga sahita | moja - upayoga artha - saMzI paryAptAmAM sarva (15) yoga hoya che. sUkSma paryAptAmAM mAtra eka audArika kAyayoga hoya. (asatya amRSA) bhASAsahita teja audArika kAyayoga ema be-yoga cAra paryAptA jIvabhedamAM hoya che. bAdara eke. paryAptAmAM te audArika kAyayoga vaikriyaddhika sahita hoya che. ane saMjJI paryAptAmAM bAra upayoga hoya che. vivecana - saMjJI paryAptAmAM sarva yoga hoya che te A pramANe sarva paryApti pUrNa thaI hovAthI mananA cAra ane vacananA cAra yoga ghaTe. paryAptA manuSya tiryaMcane audArika kAyayoga, deva nArakIne vaikriya kAyayoga, manuSya tiryaMca jayAre vaikriya labdhi phorave tyAre prAraMbhamAM* ane saMharaNakALe aMtarmuhUrta sudhI vaikriyamizra ane AhAraka labdhi phorave tyAre prAraMbhamAM* ane saMharaNakALe AhAraka mizra ane AhAraka zarIra banAvyA pachI AhAraka kAyayoga hoya. tema ja kevalI samuddaghAtamAM bIjA-chaThThA ane sAtamA samaye audArika mizrayoga ane trIjA-cothA-pAMcamA samaye kArmaNakAyayoga hoya A pramANe paryAptA saMjJImAM sarvayoga ghaTI zake - kevalIbhagavAnane kevalI samuddhAtamAM yoga mATe umAsvAtijI mahArAje kahyuM che ke - gauri prayo' prathamASTamasmyorsaa viSTaH mizraudArikayoktA saptamaSaSTadvitIyeSu / kArmaNakAyayogI caturthe pazcame tRtIye (prazamarati kArikA) * siddhAntanA mate vaikriya ane AhAraka zarIra banAvatI vakhate au. mizra hoya
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnakamAM yoga 11 paryAptA sUkSma ekendriyane paryApta avasthAmAM mAtra audArika kAyayoga ja ghaTe. vaikriyAdi labdhi na hovAthI temaja mana ane bhASA paryApti na hovAthI manayoga ane vacanayoga na hoya. vaLI paryAptAvasthA hovAthI kArpaNa ane audArikamizrayoga paNa na hoya, A pramANe mananA cAra, vacananA cAra, vaikriyadrika, AhArakahika, vagere yogo ghaTe nahi. paryAptA vilendriya, pa. asaMjJI paMce. - A cAra paryAptA jIvabhedamAM zarIra paryApti pUrNa thavAthI audArika kAyayoga ane jillA mukhAdi aMgo hovAthI avyakta bhASArUpa ""sAcuM paNa nahi ane khoTuM paNa nahi" e cotho asatyaamRSA eka ja vacanayoga hoya temaja dIrghakAlikI saMjJA na hovAthI asaMzI kahevAya tethI mananA cAra yoga paNa ghaTe nahi temane vaikriyAdi labdhi paNa hoya nahi. A rIte cAra jIvabhedamAM be yoga ja hoya. bAdara ekendriya paryAptAmAM vaikriyaddhika sahita 3 yoga hoya. zarIra dvArA pravRtti kare tethI audArika kAyayoga, pa. bAdara vAyukAyane vaikriyalabdhi hoya che. tethI prAraMbhakALe vaikriyamizra ane pachI vaikriyakAyayoga. ema vAukAyanI apekSAe pa. bA. ekendriyamAM traNa yoga jANavA. A pramANe caude jIvasthAnaka upara yoga dvArA pUrNa. jIvasthAnakane viSe upayogamAM pajacauriMdi asannisu dudaMsa duanANa dasasu cakkhu viNA / saMni apajje maNanANa, cakkhu kevaladugavihuNA // 6 // zabdArtha sumanA - be ajJAna || mInA - mana:paryavajJAna ramagvaUT - cakSudarzana vinA | vahuvigUIT - kevaladika vinA artha - paryAptA caurindriya ane paryAptA asaMjJI paMcendriyamAM be darzana ane be ajJAna ema cAra upayoga hoya che. daza jIvabhedomAM
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha temAMnA cakSudarzana vinA bAkInA traNa upayoga hoya che. saMjJI paMcendriya aparyAptAmAM mana:paryavajJAna, cakSudarzana, kevalajJAna, ane kevaladarzana vinA bAkInA ATha upayoga hoya che. vivecana - padArthamAM rahelA sAmAnya ane vizeSa dharmane jANavAnI AtmAnI zaktino vaparAza te upayoga kahevAya che. paryAptA saMjJI paMcendriyamAM bAre upayoga hoya che. samyatva vinAnA manuSyAdine matiajJAna, zrutajJAna, ane virbhAgajJAna tathA cakSudarzana ane acakSudarzana ema pAMca upayoga tathA samyagRSTi evA manuSyAdine matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane avadhidarzana hoya. sarvaviratidhara manuSyane mana:paryavajJAna ane kevalajJAnI ne kevalajJAna ane kevaladarzana hoya tethI bAra upayoga paryAptA saMjJI paMcendriyamAM hoya che. jo ke eka samaye eka upayoga ja hoya. be jJAna ke jJAnadarzana ema eka karatAM vadhAre sAthe upayoga hoya nahI. kahyuM che ke nANaMmi daMsaNammi ya, etto egayarayammi uvauttA / savvassa kevalissa, jugavaM do natthi uvaogA (Avazyaka niryukti gA979) paryAptA caurindriya ane paryAptA asaMjJI paMcendriyamAM matiajJAna, zrutaajJAna, acakSudarzana ane cakSudarzana ema kula cAra upayoga hoya che. samyaktva na hovAthI matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna avadhidarzana na hoya. sarvaviratino abhAva hovAthI mana:paryavajJAna, kevalajJAna ane kevaladarzana na hoya ane temane virbhAgajJAna paNa hoya nahi. saMjJI aparyAptAmAM aparyAptAvasthA hovAthI viratino abhAva che tethI mana:paryavajJAna nathI. kSapakazreNI paryAptAvasthAmAM ja thAya tethI kevalajJAna ane kevaladarzana paNa nathI. sarvaparyApti pUrNa thayela na hovAthI zarIranI racanA saMpUrNa banI nathI hotI tethI cakSudarzana paNa na hoya tethI zeSa 8 upayoga hoya te A pramANe.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnakamAM upayoga 13 samyattva vinAnA deva-nArakane aparyAptAvasthAmAM virbhAgajJAna matiajJAna, zrutajJAna hoya. samyagRSTi deva-nAraka tathA tIrthaMkaranA AtmA vagerene vigrahagatimAM temaja aparyAptAvasthAmAM matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, avadhidarzana ane sarvane vigrahagatimAM ane aparyAptAvasthAmAM acakSudarzana hoya A pramANe saMjJI aparyAptAne kula 8 upayoga hoya che. zeSa daza jIvabhedomAM cakSu na hovAthI cakSudarzana paNa na hoya tethI 3 upayoga hoya. prazna-ahIM karmagraMthanI vRttimAM kahyuM che ke - bhAvakRta te bhASA ane manalabdhivALAne hoya. tethI ekendriya Adine kevI rIte ghaTe. uttara - sudhA vedanIyAdithI thayela AhAranI abhilASA rUpa ane ""A AhAra mane puSTikAraka che. jethI A meLavAya." A abhilASArUpa anirvacanIya zabdollekharUpa bhAvazruta* hoya. beindriya vagere cAra aparyAptA jIvabhedomAM je 3 upayoga kahyA te karmagraMthanA mate jANavA, siddhAMtanA mate A cAra jIvabhedomAM matijJAna ane zrutajJAna paNa saMbhave che eTale kula 5 upayoga hoya. kAraNa ke sAsvAdana bhAva laIne A cAre jIvabhedamAM javAya ema karmagraMtha ane siddhAMtakAra mAne che, paraMtu karmagraMthanA mate sAsvAdanabhAve ajJAna ane siddhAMtakAranA mate sAsvAdanabhAve jJAna hoya che. tethI pAMca upayoga siddhAMtanA mate ghaTe. paMcasaMgrahAdi koI graMthomAM caurindriya, asaMjJIpaMcendriya ane saMjJI paMcendriya A traNene aparyAptAmAM cakSudarzana hoya ema paNa kahyuM che. indriya paryApti pUrNa thaI hovAthI cakSunI zakti thAya che. mATe zeSa paryApti pUrNa na thaI hovA chatAM paNa cakSunI racanA thaI cUkI che. mATe * jai suhumaM bhAviMdiyanANaM davidiyANa virahe vi davvasuyAmAmi vi bhAvapurva patthavAphaLa (vizeSa Avazyaka gA. 103)
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha cakSudarzanano upayoga hoya. (juo paMcasaMgraha dvAra 1luM gA. 8nI svopajJa TIkA) A pramANe jIvasthAnaka upara upayoga nAmanuM trIjuM dvAra pUrNa thayuM. jIvasthAnakamAM lezyA sanni dugi chalesa, apajabAyare paThama cauti sesesu / sattaTTha baMdhudIraNa, saMtudayA aTTha terasasu // 7 // zabdArtha chanesa - cha lezyA || vaMghuvIra - baMdha ane udIraNA tisetu - zeSamAM traNa vezyAsaMtula - sattA ane udaya. artha :- saMjJI paMcendriya paryAptA ane aparyAptAne cha lezyA hoya che. aparyAptA bAdara ekendriyamAM prathamanI cAra vezyA hoya che. zeSa jIvabhedomAM traNa lezyA hoya che. tathA tera jIvasthAnakomAM sAtaATha karmono baMdha ane udIraNA hoya che. tathA ATha karmonI sattA ane udaya hoya che. vivecana - paryAptA saMjJI paMcendriyane aparyAptAvasthAmAM zubha ane azubha ema banne pariNAmano saMbhava hovAthI e vezyA hoI zake, jema tIrthakara Adi mahApuruSo jyAre aparyAptAvasthAmAM hoya tyAre teone zubha lezyA saMbhave ane keTalAka karaNa aparyAptA jIvone ane labdhi aparyAptAne azubha pariNAmanA kAraNe azubha lezyA saMbhave A rIte saMjJI paryAptA ane saMjJI aparyAptAmAM chae vezyA hoya. ahIM legyA-jenA vaDe AtmA karmathI lepAya che, eTale kRSNAdi dravyalezyA (kALA vagere varNanA pudgalo)nI pradhAnatA (nimitta)thI AtmAno zubhAzubha pariNAma che. kahyuM che ke kRSNAdidravyasAcivyAt pariNAmazca AtmanaH / sphaTikasyeva tatrAyaM, lezyAzabdo pravartate // 1 //
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnakamAM baMdhasthAnakAdi 15 aparyApta bAdara ekendriyamAM kRSNAdi prathamanI traNa vezyA bhavasvabhAve hoya che. paNa bhavanapatithI IzAna devaloka sudhInA devone tejalezyA paNa hoya che, te tejolezyAvALA devo pRthvI, jala ke pratyeka vanaspati rUpa ekendriyanuM AyuSya bAMdhyuM hoya to *"je legyAe AyuSya bAMdhyuM hoya teja lazyAmAM maraNa pAmI te vezyA sahita parabhavamAM jAya e niyamathI tejo vezyA laIne bAdara (labdhi) paryAptA pRthvI vagere ekendriyamAM utpanna thAya ane aMtarmuhUrta sudhI te lezyA rahe. tethI aparyAptA bAdara ekendriyamAM tejo lezyA paNa ghaTe pachI bhavasvabhAve kRSNAdi azubhalezyA teone AvI jAya. puDhavIAuvaNassaigabbhepajjattasaMkhajIvIsu / / savuLa vAto phesapakadiyAviUT A (bRhat saMgra-180) artha - svargamAMthI cyavelAono pRthvI, apa, vanaspati garbhaja 5. saMkhyAta varSavALAmAM vAsa (utpanna) thAya. zeSa sthAnomAM nahIM. zeSa sarva jIva bhedomAM bhavasvabhAvathI azubha lezyAno pariNAma hovAthI kRSNAdi 3 azubhalezyA ja hoya che. A pramANe jIvasthAnaka upara lezyA nAmanuM cothuM dvAra pUrNa thayuM. jIvasthAnakamAM baMdhasthAnAdi" baMdhasthAnaka :- ekI sAthe baMdhAtA karmanA samUhane baMdhasthAnaka kahe che. kula baMdhasthAnaka cAra che. sAta, ATha, cha ane ekanuM. sAta-ATha Adi karmonuM baMdhasthAnaka :- saMsArI jIvo anAdikALathI mAMDIne navamA guNasthAnaka sudhI pratisamaye AyuSya vinA 7 karmone bAMdhe che. mATe sAta karmanuM baMdhasthAnaka hoya ane AyuSyakarma ekabhavamAM eka ja vAra (trIjA vinA). 1thI 7, guNasthAnaka sudhI aMta * jallese marai tallese uvajjaI
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha muhUrta kALa sudhI baMdhAya che. tyAre AThakarmonuM baMdhasthAnaka che. temaja dazamA guNaThANe AyuSya ane mohanIya vinA 6 karmone bAMdhe che. tethI chanuM baMdhasthAnaka hoya che. 11thI 13 guNasthAnake eka ja vedanIya karma bAMdhe eTale 1nuM baMdhasthAnaka hoya A pramANe 4 baMdhasthAnaka jANavA. sAta-ATha Adi baMdha sthAnakono kALa ane guNaThANA. AThanA baMdhano kALa ane guNaThANA :- jaghanyathI ane utkRSTathI aMtarmuhUrta che kAraNa ke AyuSya karma jaghanya ane utkRSTa aMtarmuhUrta sudhI satata baMdhAya che tethI AThanA baMdhasthAnakano kALa paNa aMtarmuhUrta che. eTale AyuSya bAMdhatA aMtarmuhUrta kALa thAya. guNasthAnaka. 1thI 7 (trIjA vinA.) sAtanA baMdhano kALa :- jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI aMtarmuhUrta dhUna pUrvakroDanA trIjA bhAga sahita cha mAsa nyUna 33 sAgaropama che. guNaThANA :- 1thI 9 8nA baMdhamAMthI 7nA baMdhanI zarUAta kare tyArathI bIjA bhavamAM AyuSya na bAMdhe tyAM sudhI 7nA baMdhano kALa gaNAya. manuSya-tiryaMca cAlubhavanuM aMtarmuhUrta AyuSya bAkI hoya ane parabhavanuM tiryaMca-manuSyanuM aMtarmuhUrta pramANanuM AyuSya bAMdhe to te jIva cAlubhavanA zeSa aMtarmuhUrta sudhI ane parabhavamAM utpanna thayA pachI potAnA aMtarmuhUrta pramANa AyuSyanA be bhAga pUrNa thAya tyAM sudhI satata AyuSya sivAya 7 karmone bAMdhe che. Ama jaghanyathI 7nA baMdhano kALa aMtarmuhUrta che. ane je pUrvakroDa varSanA AyuSyavALo manuSya potAnA AyuSyano trIjo bhAga bAkI rahe tyAre anuttara deva ke sAtamI narakanuM 33 sAgaropamanuM AyuSya bAMdhe* aMtarmuhUrta pachI AyuSya karmano baMdha * pUrvakroDa varSanA AyuSyavALA tiryaMco narakanuM 33 sAgaropamanuM ane pUrvakroDa varSanA AyuSyavALA manuSyo naraka ane anuttaradevanuM 33 sAgaropamanuM AyuSya bAMdhe. te apekSAe ghaTe
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnakamAM baMdhasthAnakAdi 17 pUrNa thAya. te manuSya aMta nyUna pUrvakroDanA trIjA bhAga sudhI ane anuttara deva ke sAtamI narakamAM utpanna thayA pachI potAnA AyuSyanA cha mAsa bAkI rahe tyAM sudhI satata AyuSya vinA 7 karmone bAMdhe tethI 7 nA baMdhano utkRSTa kALa-aMta nyUna pUrvakroDanA trIjA bhAga sahita chamAsa nyUna 33 sAgaropama che. paM. tiryaMcamAM paNa sAtamI nArakInI apekSAe ghaTe. chamAsa AyuSya bAkI rahe tyAre bhavAntaranuM AyuSya aMtarmu sudhI bAMdhe tethI vacce AThano baMdha thavAthI. sAtanA baMdhano niraMtarakALa upara mujaba che. chanA baMdhano kALa - jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUtaguNaThANA- 10muM. ' upazama zreNImAM caDhatA ke paDatA 10 me guNasthAnake Ave, 1 samaya rahe ane jo AyuSya pUrNa thAya to (maraNapAmI devamAM) cothA guNasthAnakane pAme. tyAM 7 karmono baMdha kare tethI jaghanyathI 1 samaya ghaTe. 10mAM guNasthAnakano kALa utkaTa aMtarmuhUrtano che tethI utkRSTathI chanA baMdhano kALa aMtarmuhUrta che. 10 me guNaThANe ja cha karmo baMdhAya che, bIjA kayAMya cha karmo baMdhAtA nathI. . 1nA baMdhasthAnakano kALa - jaghanya 1 samaya ane utkRSTathI dezona pUrvakroDa varSa. 1nA baMdhasthAnakanA guNaThANA - 11thI 13. je manuSya upazama zreNImAM 11 me guNaThANe 1 samaya rahI (bhavakSaye) AyuSya pUrNa thavAthI bIjA samaye devanA bhavamAM jAya. te devanA bhavamAM prathama samayathI 7 karmo bAMdhe tethI jaghanyathI 1 samaya 1nA baMdhano kALa ghaTe. koI pUrvakroDa varSanA AyuSyavALo manuSya sAdhika 9 varSanI* (10 varSamAM kaMIka nyUna) uMmare ghAtakarmono kSaya karI kevalajJAnane * sAdhika nava varSamAM be traNa mata che. je AgaLa kahevAze.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha prApta kare, te dezona pUrvakroDa varSa sudhI eka vedanIya karmane bAMdhe, A pramANe 1 nA baMdhano utkRSTa kALa dezonapUrvakroDa varSa ghaTe. udayasthAnaka - ekI sAthe udayamAM rahelA karmanA samUhane udayasthAnaka kahevAya. kula udayasthAnaka traNa che. AThanuM, sAtanuM ane cAranuM, sarva saMsArI jIvone anAdikALathI 1thI 10mAM guNasthAnaka sudhI AThe karmo udayamAM hoya, 11mA ane 12mA guNaThANe mohanIya vinA sAta karmono udaya hoya tathA 13 ane 14 me guNaThANe cAra aghAtI karmono ja udaya hoya che. - 8nA udayanA guNa 1thI 10, kALa :- abhavyanI apekSAe anAdi anaMta bhavyanI apekSAe anAdi sAMta ane upazAMta moha guNaThANethI patita jIvanI apekSAe sAdi sAMta che. sAdisAMtano kALa jaghaDathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezona ardhapudgalaparAvarta. te A pramANe-upazamazreNimAM 11 me guNaThANe mohanIya vinA 7 karmono udaya hoya che. tyAMthI kAlakSaye paDatAM 10me guNaThANe ke bhavakSayathI paDatA 4the guNaThANe Ave tyAre ATha karmono udaya zarU thAya. te vakhate ATha karmanA udayanI sAdi. ane te ja jIva pharIvAra jaghanyathI aMtarmuhUrta kALa gayA pachI kALakSaye paDela zreNI mAMDe ane utkRSTathI dezona ardhapudgalaparAvarta kALa gayA pachI zreNI mAMDe tyAre 11-12 Adi guNaThANe ATha karmanA udayano aMta Ave che. te vakhate sAnta, tethI ATha karmanA udayano kALa sAdi sAMta ghaTe. 7nA udayanA guNa 1thI 9, kALa :- jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUrta, te A pramANe. je jIva upazamazreNImAM 11 me guNaThANe 1 samaya rahI AyuSya pUrNa thavAthI bhavakSaye vaimAnika devamAM jAya, te ja samaye AThe karmono udaya zarU thAya. tethI te jIvane 7no udaya 11 guNa mAM 1 samaya hoya. temaja 11 ane 12 guNaThANe 7 karmono udaya hoya che. A bane guNaThANAno kALa utkRSTathI aMtarmuhUrtano che. tethI bannemAMthI koI paNa ekamAM rahetAM 7no udaya utkRSTathI aMtarmuhUrta kALa ghaTe.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnaka upara baMdhasthAnakAdi 19 cAranA udayanA guNa 13-14, kALa - jaghanyathI aMtarmuhUrta, utkRSTathI dezonapUrvakroDa varSa, te A pramANe je manuSya potAnuM aMtarmuhUrta ja AyuSya bAkI hoya ane ghAtI karmono kSaya karI kevalajJAna prApta kare te manuSyane sayogI kevalI ane ayogI kevalI avasthAmAM aMtarmuhUrta rahI mokSe jAya tethI aMtarmuhUrta kALa cAra karmonA udayano che. A rIte jaghanyathI aMtarmuhUrta kALa ghaTe. temaja je pUrvakroDa varSanA AyuSyavALo manuSya sAdhika 9 varSanI vaye (kaMIka nyUna 10 varSa) ghAtI karmono kSaya karI kevalajJAnane prApta kare che tene dezona pUrvakroDa varSa sudhI cAra karmono udaya hoya che. udIraNAsthAnaka - ekI sAthe jeTalA karmanI udIraNA thAya che teTalA karmanA samUhane udIraNAsthAnaka kahevAya che. kula udIraNAsthAnaka pAMca che. sAtanuM, AThanuM, chanuM, pAMcanuM ane bena. ema pAMca che te A pramANe AThanI udIraNA - anAdikALathI saMsAramAM rahelA jIvane mithyAtvathI mAMDIne 6ThThA guNaThANA sudhI AThe karmanI udIraNA hoya. sAtanI udIraNA :- trIjA vinA 1thI 6 guNaThANA sudhI. jyAre bhogavAtA AyuSyanI chellI eka AvalikA bAkI rahe tyAre udayAvalikAthI AgaLa karmakalika hoya nahI tethI AyuSyanI udIraNA na thAya te vakhate AyuSya vinA 7 karmanI udIraNA hoya. ema 1thI 6 (trIjA vinA) guNaThANe be udIraNAsthAna hoya, anya guNaThANe rahelo jIva potAnA AyuSyanuM chelluM eka aMtarmuhUrta bAkI rahe tyAre tathAsvabhAve trIjuM guNasthAnaka prApta kare nahi. tethI AyuSya karmanI chellI AvalikA bAkI rahe tyAre mizraguNaThANuM hoya nahi tethI mizraguNaThANe ATha karmonI ja udIraNA hoya che. chanI udIraNA :- 7mA Adi 10 guNaThANA sudhI apramatta dazAmAM AyuSya ane vedanIya vinA 6 karmanI udIraNA thAya che. temAM kSapaka ane upazAmakanI apekSAe 7mA guNa thI 10mA guNaThANAnI chellI AvalikA bAkI rahe tyAM sudhI cha karmanI udIraNA thAya che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha pAMcanI udIraNA :- 10mA guNasthAnakanI chellI AvalikAthI mAMDIne 11mAM guNasthAnaka sudhI mohanIya vinA pAMca karmanI udIraNA upazAmakane hoya che. ane kSepakane 10mAnI chellI AvalikAthI mAMDIne 12mAM guNaThANAnI chellI AvalikA bAkI rahe tyAM sudhI mohanIya vinA pAMca karmanI udIraNA hoya che. ranI udIraNA-12mA guNaThANAnI chellI AvalikAthI mAMDIne 13mA guNaThANAnA carama samaya sudhI nAma ane gotra e be ja karmanI udIraNA thAya che. anudIraka 14mA guNaThANe yoga na hovAthI udIraNA hoya nahI. ATha karmanI udIraNAnA guNa 1thI 6 ane kALa :- jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI 1 AvalikA nyUna 33 sAgaropama te A pramANe apramatta guNaThANe vartato muni AyuSya ane vedanIya vinA 6 karmanI udIraNA kare. chelle potAnA AyuSyanI samayAdhika AvalikA bAkI hoya ane chaThe guNaThANe Ave tyAre ATha karmanI udIraNA thAya. 1 samaya pachI AyuSyanI 1 AvalikA bAkI hovAthI AyuSya vinA 7 karmanI udIraNA thAya. A pramANe jaghanya 1 samaya ghaTe; ane 33 sAgaropamanA AyuSyavALA deva nArakone potAnA bhavanA prathama samayathI mAMDIne AyuSyanI chellI AvalikA bAkI rahe tyAM sudhI AThe karmanI udIraNA hoya Ama utkRSTathI 1 AvalikA nyUna 33 sAgaropama 8nI udIraNA ghaTe. 7nI udIraNAnAM guNa 1thI 6 ane kALa - jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI 1 AvalikA-te A pramANe apramatta guNaThANe vartato muni 6 karmanI udIraNA kare, bhogavAtuM AyuSya 1 samayanuM bAkI rahe ane chaTTe guNaThANe Ave to 1 samaya sudhI 7nI udIraNA (vadanIya sahita) kare. 1 samaya pachI AyuSya pUrNa thaye bhavAMtaramAM jAya tyAM 8nI udIraNA thAya. A rIte 1 samaya ghaTe; athavA pramatta guNaThANe vartatA jIvane 8nI udIraNA hoya. ane bhogavAtu AyuSya 1 AvalikA bAkI rahe tyAre 7nI udIraNA thAya ane 1 samaya pachI jo
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnaka upara baMdhasthAnakAdi te 7me guNaThANe jAya tyAre vedanIya vinA 6nI udIraNA thAya, A rIte 7nI udIraNA 1 samaya ghaTe 1thI 6 guNa mAM vartatA koI paNa jIvane potAnA AyuSyanI chellI AvalikA bAkI rahe che tyAre AyuSya vinA 7 karmanI udIraNA hoya che tethI 7nI udIraNA utkRSTathI 1 AvalikA che. chanI udIraNAnA guNa. 7thI 10 ki. AvalikA sudhI, kALa :jaghanyathI 1 samaya utkRSTathI aMtarmuhUrta te A pramANe 11 me guNaThANe pAMcanI udIraNA hoya tyAMthI 1 samaya AyuSya bAkI hoya ane paDIne 10mAM guNaThANAne pAme tyAre mohanIya sahita 6nI udIraNA thAya AyuSya kSaya thaye chate devanA bhavamAM jAya tyAM prathama samayathI 8nI udIraNA thAya. Ama 1 samaya ghaTe; athavA 6ke guNa vartato jIva potAnuM AyuSya 1 AvalikA bAkI rahe tyAre 7nI udIraNA kare ane bhogavAtu AyuSya 1 samaya bAkI rahe ane apramatta guNaThANe jAya to 6nI udIraNA kare. 1 samaya rahI bhavakSaye devamAM cothe guNa jAya tyAM 8nI udIraNA thAya A pramANe jaghanyathI 1 samaya-6nI udIraNA thAya. 7mAthI 10mAM guNasthAnakanI kicarama AvalikA sudhI upazAmakane ane kSepakane AzrayI 6 karmanI udIraNA thAya. traNe guNaThANAno kula kALa aMtarmuhUrtano che. tethI utkRSTathI aMtarmuhUrta kALa 6nI udIraNA ghaTe. pAMcanI udIraNAnAM guNa 10 carama Ava thI 12 ki. Avo sudhI, kALa :- jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI aMta, te A pramANe. upazama zreNIvALAne ane kSepakane 10 mAnI hicarama AvalikA sudhI 6nI udIraNA hoya. dazamAnI chellI AvalikAmAM pAMcanI udIraNA kare. samayajUna carama AvalikA dazamA guNasthAnakanI bAkI rahe ane AyuSya jo pUrNa thAya ane devamAM utpanna thAya tyAM prathama samayathI 8 karmanI udIraNA zarU thAya tethI upazAmaka AzrayI pAMcanI udIraNAno 1 samaya jaghanya
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 khaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha kALa thAya. tathA 10 mA guNanI chellI AvalikAthI 12 mAnI dvicarama AvalikA sudhI pAMca karmanI udIraNA hoya tethI utkRSTathI pAMcanI udIraNA aMtarmuhUrta sudhI ghaTe. 2nI udIraNAnAM guNa-12 carama AvalikAthI 13 sudhI, kALa :- jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTa dezonapUrvakroDa varSa. te A pramANe je manuSya potAnuM aMtarmuhUrta AyuSya bAkI rahe tyAre ghAtI karmono kSaya karI kevalajJAna pAme, tene 12mAnI chellI AvalikAthI sayogI kevalI avasthAmAM aMtarmuhUrta sudhI 2 karmanI udIraNA thAya che. pUrvakroDa varSanA AyuSyavALo manuSya sAdhika 9 varSa (kaMIka nyUna 10 varSanI)nI umare ghAtIkarmono kSaya karI kevalajJAnane prApta kare tene dezona pUrvakroDa varSa sudhI nAma ane gotra e be ja karmanI udIraNA thAya che. tethI utkRSTathI dezona pUrvakroDa varSa kALa jANavo. sattAsthAna - ekI sAthe sattAmAM rahelA karmanA samUhane 'sattAsthAna' kahevAya che kula sattAsthAna traNa che. sAtanu. AThanuM ane cAranuM sarva saMsArI jIvane anAdikALathI 11mA guNasthAnaka sudhI 8 karmanI sattA hoya che. 12mA guNasthAnake mohanIya vinA sAta karmanI sattA hoya che. tathA 13me ane 14me guNasthAnake cAra aghAtI karmanI sattA hoya che. AThanI sattAno kALa H- abhavyanI apekSAe anAdi anaMta ane bhavyanI apekSAe anAdi sAMta che. abhavyane anAdikALathI AThe karmanI sattA hoya che. kSINamohAdi guNasthAnaka abhavya kyAreya prApta karavAno nathI tethI eka paNa sattAno nAza thavAno nathI tethI anaMtakALa sudhI 8nI sattA rahevAnI. bhavyane anAdikALathI AThe karmanI sattA che paNa kAlAMtare kSINamoha guNaThANuM prApta karaze tyAre mohanIyanI sattAno nAza thaze. tethI mohanIya karmanI sattAno aMta AvavAthI AThanI sattAno aMta Avaze mATe anAdi sAMta. ahIM patitane sAdisAMta bhAMgo ghaTe nahi, kAraNa ke mohanIyanI sattA kSapakane ja 12me guNasthAnake jAya. upazAmakane sattA hoya. ane mohanIyanI
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnaka upara baMdhasthAnakAdi 23 sattA gayA pachI pharI mohanIyanI sattA AvatI nathI tethI sAdi thAya nahi mATe sAdi sAMta bhAMgo ghaTe nahi. guNa upazama AzrayI 1thI 11, kSapaka AzrayI 1thI 10 7nI sattAno kALa :- jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI aMtarmuhUrta te A pramANe-7 karmanI sattA 12mA guNasthAnake ja hoya, te guNasthAnakano kALa jadhanya ane utkRSTathI aMtarmuhUrta che mATe sAtanI sattAno kALa aMtarmuhUrta che. guNa 12 muM. 4nI sattAno kALa :- jaghanyathI aMtarmuhUrta utkRSTathI dezonapUrvakroDa varSa, te A pramANe-je manuSya potAnuM aMtarmuhUrta AyuSya bAkI hoya ane ghAtI karmano kSaya karI kevalajJAnane prApta kare te manuSyane sayogI kevalI ane ayogI kevalI avasthAmAM aMtarmuhUrta sudhI cAra aghAtI karmanI sattA hoya che. tyArapachI cAra aghAtI karma kSaya karI mokSa pAme. tathA je manuSya pUrvakroDa varSanA AyuSyavALo sAdhika 9 varSanI (kaMIka nyUna 10 varSanI) vaye ghAtI karmono kSaya karIne kevalajJAnane prApta kare che. tene dezonapUrvakroDa varSa sudhI 4 aghAtI karmanI sattA hoya che. guNa-13, 14 na aparyAptA sUkSma ekendriyAdi 13 jIvabhedamAM baMdhasthAnAdi. baMdhasthAnaka : (be) sAta ke ATha karmanuM e be baMdhasthAnakamAM AyuSya bAMdhe tyAre AThanuM, ane na bAMdhe tyAre sAtano baMdha hoya che. 10muM vagere guNasthAnaka na hovAthI cha ane eka no baMdha te jIvone ghaTe nahIM. udaya ane sattAsthAnaka H- (eka) 8 karmanuM, haMmezAM ATha karmano udaya hoya che. sAta ke cAra karmanuM udayasthAnaka ane sattAsthAna temane ghaTe nahi kAraNake teo upazAMta moha vagere guNasthAnaka prApta karI zakatA nathI. udIraNA sthAnaka H- (be) sAta karmanuM, ATha pharmanuM, te A pramANebhogavAtA AyuSyanI chellI eka AvalikA sthitisattA bAkI rahe tyAre AyuSya vinA sAta karmanI udIraNA hoya. te sivAyanA kALamAM AThe karmanI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha udIraNA hoya. apramatta Adi guNaThANA na hovAthI pAMca-cha ke be karmanAM udIraNA sthAno tera jIvabhedamAM saMbhave nahI. 24 sattaTTha paryA. saMzI paMcendriyamAM baMdhasthAnakAdi cAra dvAro' sattaTTha chega baMdhA, saMtudayA satta aTTha cattAri / sataTTha cha paMcadugaM udIraNA sannipajjate // 8 // sAta ane ATha cha ane ekano baMdha artha :- saMjJI paMcendriya paryAptAmAM sAta-ATha-cha ane ekanuM baMdhasthAnaka, ATha sAta ane cAra ema traNa udayasthAna ane sattAsthAna tathA ATha, sAta, cha pAMca ane be ema pAMca udIraNA sthAna hoya che. (8) vivecana :- paryAptA saMjJI paMce ne cAra baMdhasthAnaka hoya te A pramANe - ATha karmabaMdha-saMjJI paMcendriya paryAptAne sarva guNasthAnaka hoya che. tethI trIjA vinA 1thI 7 guNasthAnaka sudhI jyAre AyuSya karma baMdhAtuM hoya tyAre ATha karmano baMdha hoya. sAtano baMdha-te sivAyanA kALamAM 1thI 9 sudhI sAta karma baMdhAya che. temAM trIjA AThamA ane navamA guNaThANe AyuSya vinA 7 karmono ja baMdha hoya che. chakarmano baMdha-dazamA guNaThANe 6 karmono baMdha hoya che. ekano baMdha-ane 11thI 13 guNaThANA sudhI eka karmano baMdha hoya che. A pramANe sAta-AThacha ane eka ema kula 4 baMdhasthAnaka hoya che. A baMdhasthAnakono pUrva jaNAvela utkRSTa baMdhakALa saMzI paMcenI apekSAe ja jANavo. pasaMjJI paMcemAM udayasthAnaka 8nuM, 7nuM 4nuM ema traNa udayasthAnaka hoya te A pramANe - zabdArtha || chegabaMdhA - AThano udaya-1thI 10 guNasthAnaka sudhI AThe karmano udaya hoya sAtano udaya-11 ane 12mA guNasthAnake mohanIya vinA sAta karmano udaya 4no udaya-13me ane 14me guNasthAnake cAra aghAtI karmono udaya hoya A pramANe sAta-ATha ane cAra ema 3 udayasthAnaka hoya. udIraNAsthAnaka pAMca hoya te A pramANe
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnaka upara baMdhasthAnakAdi AThanI udIraNA-1thI 6 guNasthAnaka sudhI AyuSyanI carama Avali vinA ATha karmanI udIraNA hoya, sAtanI udIraNA-1thI 6 guNamAM bhogavAtA AyuSyanI chellI eka AvalikA mAtra sthiti bAkI rahe tyAre AyuSya vinA 7 karmanI udIraNA thAya. chanI udIraNA-7mA guNasthAkanathI10mAnI dvicarama AvalikA sudhI AyuSya ane vedanIya vinA 6 karmanI udIraNA hoya. 5 nI udIraNA-10mA guNaThANAnI chellI AvalikAthI 12mAnI dvica2ma AvalikA sudhI AyuSya vedanIya ane mohanIya vinA pAMca karmanI udIraNA hoya che. ranI udIraNA 12mAnI carama AvalikAthI 13mA guNaThANA sudhI nAma ane gotra ema be karmanI ja udIraNA hoya. A pramANe paryA saMjJIne sAta-AThacha pAMca ane be ema pAMca udIraNA sthAnaka hoya. sattAsthAna traNa hoya te A pramANe-AThakarmanI sattA-paryAptA saMzIne 11 guNasthAnaka sudhI AThe karmanI sattA hoya. 7 karmanI sattA12mA guNaThANe mohanIya vinA sAta karmanI sattA 4 karmanI sattA13me ane 14 me guNasthAnake cAra aghAtI karmanI sattA hoya, A pramANe sAta-ATha ane cAra ema traNa sattAsthAnaka hoya che. paryAptA saMzI paMcemAM baMdhasthAnakAdinAM guNasthAnaka ane kALanuM koSTaka baMdhasthAnaka H- cAra-8-7-6-1nuM baMdhasthAnaka 8nuM QL. 61. 7nuM 1. sa. guNasthAnaka 1thI7 (trIjAvinA) 1thI9 10me 11thI 13 sudhI java kALa aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 1 samaya 1 samaya utkRSTa kALa aMtarmuhUrta 25 aMtanyUna pUrvakroDanA trIjAbhAga sahita cha mAsa nyUna 33 sAgaropama aMtarmuhUrta dezona pUrvakroDa varSa
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha udayasthAnaka :- traNa 8-7-4nuM udayasthAnaka/guNaThANA jaghaDa kALa utkRSTa kALa 8nuM 1thI10 aMtarmuhUrta | abhavya-anAdi anaMta. bhavyane anAdi sAMta, patita-sAdisAMta udezona ardha pudgala parAvarta. 7nuM 11-12 |1 samaya | aMtarmuhUrta januM 13-14 aMtarmuhUrta | dezona pUrvakroDa varSa udIraNAsthAnaka - pAMca 8-7-6-5-2nuM | udIraNAsthAnaka guNasthAnaka jagha, kALautkRSTa kALa 1thI6 1 samaya | 1 AvalikA nyUna33 sAgaDha 1thI6 (trIjAvinA) | samaya | 1 AvalikA 7thI10mAnI 1 samaya | aMtarmuhUrta dvicarama Ava. sudhI 10mAnI carama |1 samaya | aMtarmuhUrta AvalikAthI 12mAnI hicarama AvalikA sudhI 1ramAnI carama aMtarmuhUrta | dezona pUrva Ava8thI 13mAnA kroDa varSa carama samaya sudhI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvasthAnaka upara baMdhasthAnakAdi 27 sattAsthAnaka :- traNa-8-7-4nuM sattAsthAnaka guNaThANA | jaghaDa kALa utkRSTa kALa TanuM 1thI11 abhavya-anAdi anaMta, bhavya anAdisAMta aMtarmuhUrta dezona pUrvakroDa varSa | 12 13-14 aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 4nuM cauda jIvabhedane vize guNasthAnakAdi ATha dvAronuM yaMtra | jIvasthAnaka | | gura. | yoga |upayoga vezyAbaMdha udaya udA. sattA sthA. sthA. 0 che 0 che 0 ja 0 o nome aw we 0 o o T1 0 0 o | aparyA.sUkSma eke. | | paryA. sUkSma eke. [1 | aparyA. bAdara eka. 1,2 paryA. bAdara eke. | 1 aparyA. beindriya paryA. beindriya aparyA. te indriya paryA. te indriya | aparyA. caurindriya T | paryA. caurindriya | 1 11| aparyA. asaMjJIpaMce. 1,2 12paryA. asaMjJI paMce.] 1 13] aparyA.saMjJI paMce. 14] paryA. saMjJI paMce. | 1thI14 15 olvuuuuuuuuuuuu Oy 0 o 0 o o o K o \ n m * ahIM baMdha udaya AdimAM je saMkhyA batAvela che teTalI mULa prakRtinuM baMdhasthAnaka vagere samajavA, jemake aparyA. sUkSma ekene 7 karmanuM ane 8 karmanuM ema be baMdhasthAnaka samajavA paraMtu sAta-ATha baMdhasthAnaka na samajavA. yogamAM 2 athavA 3 yoga ema samajavuM.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28, paDazati nAmA caturtha karmagraMtha "bAsaTha mArgaNAsthAno" gai iMdie ya kAe, joe vee kasAya nANesu / saMjama daMsaNa lesA bhavasamme sanni AhAre // 9 // zabdArtha kAI no - kAya ane yoga | bhavame - bhavya ane samyakatva ve - veda || mAhAre - AhArI mArgaNA artha - gati, indriya, kAya, yoga, veda, kaSAya, jJAna, saMyama, darzana, vezyA, bhavya, samyakta, saMjJI ane AhArI ema 14 mUla mArgaNA che. (9) vivecana - have bAsaTha mArgaNAsthAnaka upara jIvasthAnaka Adi cha dvArA samajAvavAnA che tethI sau prathama cauda mUla mArgaNA batAve che. mArgaNA - zodhavAnA sthAno, vastutattvano vicAra karavA mATenA dvAra-te, sthAno kahevAya te mUla 14 che. ane tenA uttara bheda 62 mArgaNA che. (1) gati mArgaNA - bhavane yogya paryAyanI prApti che. tevA prakAranA karmathI pradhAna jIvo vaDe je naraka, tiryaMca, manuSya, devAdi paryAya (bhAva) prApta karAya te gatimArgaNA kahevAya. (2) Indriya mArgaNA - bhinna bhinna AkRtivALA samAna saMkhyAnI indriyavALA jIvone eka zabdathI vyavahAra karavApaNuM te indriya mArgaNA athavA. indra eTale AtmA ane tene oLakhavAnI nizAnI che, zarIramAM AtmA che ke nahI te indriyo dvArA jaNAya che. indriyo viSayane grahaNa kare to zarIramAM AtmA che. tethI AtmAne oLakhavAnI nizAnI. (3) kAya mArgaNA - audArika, vaikriya vagere vargaNAnA pudgalo grahaNa karI piMDarUpe je banAvAya te zarIra eTale ekaThuM karAya
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ mULa mArgaNAnuM varNana 29 te kAya. kAya eTale zarIra athavA audArika Adi pudgalonA jaththAthI banAvela piMDa, jaththo, samUha te. (4) yoga mArgaNA - mana-vacana-kAyA vaDe AtmapradezamAM pravartato vyApAra. (5) veda mArgaNA - indriyajanya sukha bhogavavArUpa icchA te athavA viSaya sukhabhoganI je abhilASA te veda. (6) kaSAya mArgaNA - kaSa-eTale saMsAra ane Aya eTale lAbha-jenAthI saMsAra vadhe arthAt janma maraNonI paraMparA rUpa saMsAranI vRddhi athavA bIjAnA hRdayane duHkha pahoMcADavuM, hRdaya dubhAvavuM te. athavA jemAM jIvo daMDAya te kaSa saMsAra, ane Aya-lAbha, vadhe te. (7) jJAna- jenA vaDe vastuomAMnA vizeSa dharmano bodha karAya te. (8) saMyama :- "samaya" pAMca indriya ane manane kAbUmAM rAkhavuM te eTale ke pAMca indriyanA viSayamAM jIva rAgadveSa na kare te. eTale AtmA pApa-vyApArathI jenA vaDe virame te saMyama. (9) darzana - jenA vaDe vastuomAMnA sAmAnya dharmano bodha karAya te. (10) legyA - AtmA karmo vaDe jenAthI lepAya-joDAya te athavA svabhAvanuM baMdhAraNa. (11) bhavya - mokSe javAnuM yogyapaNuM jenAmAM hoya te. (12) saMzI - bhUta bhAvI ane vartamAna kALanA bhAvonI vicAraNArUpa dIrghakAlikI saMjJA jene hoya te saMjJI (13) samyaktaH- vastunI yathArthapaNAnI buddhi te samyakta. je padArtha je svarUpe che tene te svarUpe jANavuM, vicAravuM, samajavuM te samyakta. (14) AhArI : ojAhAra, lomAhAra, ane kavalAhArA traNamAMthI koI paNa AhAravALo hoya te AhArI, grahaNa karAyaAyite Iti AhAra-te jene hoya te AhArI kahyuM che ke
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ GO paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha sarireNeyAhAro, tayAi phAseNa lomAhAro pakkhevAhAro puNa, kArvAlao hoi nAyavvo (prava, gA. 1180) kArpaNathI levAya te ojAhAra, tvacAthI levAya te lokAhAra kavalAdithI levAya te prakSepAhAra che. ahIM jaNAvAnuM ke-dareka mArgaNAmAM pratipakSI bhedapaNuM te mArgaNAmAM ja gaNela che, jema bhavya mArgaNAmAM abhavya, saMjJI mArgaNAmAM asaMjJI vagere. gati Adi mArgaNAonA bheda suranaratiri nirayagaI igabiyatiya cau paNidi chakkAyA / bhUjala jalaNA nilavaNa, tasAya maNavayaNa taNujogA // 10 // zabdArtha nirayA - narakagati | khatnAnitva - agnikAya-vAyukAya chaa - chakAya vAtI - vanaspatikAya-trasakAya mUnana - pRthvIkAya, aplAya / tapuno - kAyayoga artha - deva, manuSya, tiryaMca ane naraka ema cAra gati che. ekendriya, beindriya, teindriya, caurindriya ane paMcendriya ema pAMca indriya che. pRthvI, apu, agni, vAyu, vanaspati ane trasa ema chakAya che tathA mana, vacana ane kAya ema traNa yoga che. (10) vivecana :- uparamAM jaNAvela mULa cauda mArgaNAnA uttarabheda 62 che, te bAsaTha uttara bhedanuM prathama varNana karAya che. temAM *gatimArgaNAnA cAra bheda che te A pramANe1. (1) devagati - divya AbharaNanA samUhathI ane potAnA zarIranI kAMtithI je sArI rIte zobhe te sura-devagati kahevAya. tevA bhavanI jIve prApti karavI te devagati.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 uttara mArgaNAnuM varNana athavA jenA udayathI devapaNuM maLe te devagati sukuM rAnane iti surAH, divyanti-krIDanti iti devAH 2. (2) manuSyagati - tRpti ti nI: buddhi ane vivekavALuM jIvana prApta kare te nara, tevo bhava meLavavo te naragati. 3. (3) tiryaMcagati - tira: mati (Tchatti) ti tirthaksa: je ticcha cAle, vAka cAle arthAt vivekahIna hoya te tiryaMca AvA bhavone meLavavo te tiryaMcagati. 4. (4) narakagati - pApAna narInuM pApa topamArtha zAnti ti nara: pApa karanArA manuSyo ane tiryaMcone pAponuM phala bhogavavA mATe jANe bolAvatA hoya te naraka tevo bhava jIva prApta kare te narakagati. * bIjI indriya mArgaNAnA pAMca bheda che te A pramANe. 5. (1) ekendriya :- sparza nAmanI eka indriyapaNuM maLavuM te ekendriya bhinna bhinna AkRtivALA jIvone eka zabdathI je vyavahAra karAya che tenA kAraNarUpa karma te jAtinAmakarma, tevA bhavamAM javuM te ekendriyajAti. 6. (2) beindriya : sparzana ane rasana ema be indriyapaNuM maLavuM te beindriya jAti. 7. (3) teIndriya : sparzana, rasana, prANa ema traNa indriyapaNuM maLavuM te indriya jAti. 8. (4) caurindriya :- sparzanAdi cAra indriyapaNuM maLavuM te 9 (5) paMcendriya :- sparzanAdi pAMca indriyapaNuM maLavuM te. prazna- eka indriya maLavI vagere aMgopAMga ane paryApta nAmakarmanA udayathI maLe che chatAM jAtimArgaNAmAM kema gaNyuM ? bhinna bhinna AkRti vALA ane eka sarakhI indriyonI saMkhyAvALA jIvone eka eka zabdathI vyavahAra karAya che javAba
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha tenA kAraNarUpa karma te jAtinAmakarma kahevAya che. tethI te maLavuM te jAti. * have kAya mArgaNAnA cha bheda che te A pramANe. 10. (1) pRthvIkAya : pRthvIrUpe zarIravALA jIvo athavA pRthvInA jIvono je samUha te pRthvIkAya. 11. (2) apUkAya - pANIrUpe zarIravALA jIvo athavA pANInA jIvono je samUha te. 12 (3) teukAya :- agnirUpe zarIravALA jIvo athavA agninA jIvono je samUha te. 13 (4) vAyukAya :- vAyurUpe zarIravALA jIvo athavA vAyunA jIvono je samUha te. 14. (5) vanaspatikAya ? jhADa, pAna, phala, phulAdi vanaspatirUpe zarIravALA jIvo athavA vanaspatinA jIvono je samUha te vanaspatikAya. 15. (6) trasakAya : sukha duHkhanA prasaMgomAM IcchA mujaba gamanAgamana karI zake tevA zarIravALA jIvono samUha te trasakAya. * yoga traNa prakAre che, te A pramANe. 16. (1) manayoga : vastutatvanA vicAramAM pravartato AtmapradezamAM vIryano vaparAza. te manayoga. 17. (2) vacanayoga - bhASAvargaNAnA pudgalo grahaNa karI bhASArUpe pariNamAvavA ane tene choDavAmAM pravartato AtmapradezamAM viryano vyApAra te vacanayoga. 18. (3) kAyayoga :- audArikAdi zarIra dvArA AtmapradezomAM vIryano je vyApAra te kAyayoga kahevAya che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara mArgaNAnuM varNana veya naritthi napuMsA, kasAya koha maya mAya lobhati / maisuyavahimaNa kevala, vibhaMga maisuanANasAgArA // 11 // zabdArtha - 33 ahi yoga zabdathI yogI jIvo jANavA eTale manayogavALo te manayogI vagere. ratha maisuya mati ane zruta - yoganA paryAyavAcI zabdo-yoga-vIrya-bala-parAkramaceSTA-zakti-sAmarthya vagere jANavA. - vahiNa avadhijJAna ane mana:paryava jJAna vibhaMgajJAna masucanALa - mati ane zruta ajJAna sAgArA ATha sAkAropayoga puruSa ane strI vedA viza artha :- puruSaveda, strIveda ane napuMsaka veda ema traNa veda che. krodha, mAna mAyA ane lobha e cAra kaSAyo che. matijJAna, zrutajJAna avadhijJAna manaHparyavajJAna kevalajJAna, matiajJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAna e ATha jJAna mArgaNAnA bheda che. (11) * vivecana : prathama vedanA 3 bheda jaNAve che. 19. (1) puruSaveda - puruSa AkAre zarIranI racanA te dravyathI puruSaveda te zarIra nAma ane aMgopAMga nAmakarmathI thAya che. ane strInI sAthe saMbhogAdinI abhilASA te bhAva puruSaveda, te veda mohanIya karmanA udayathI thAya che. 20. (2) strIveda :- strI saMbaMdhI racanAvALuM je zarIra te dravyathI strIveda ane puruSa sAthe saMbhogAdinI abhilASA te bhAvathI strIveda che. 21. (3) napuMsakaveda :- strI ane puruSanA, keTalAka-keTalAka avayava ema banne jene hoya te dravyathI napuMsaka ane strI-puruSa ema banne pratye bhoganI je abhilASA te bhAva napuMsakaveda
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazati nAmA caturtha karmagraMtha kahevAya che. A traNe vedomAM dravyaveda zarIranI racanA svarUpa hovAthI ane zarIra tathA aMgopAMga nAmakarmajanya hovAthI nAmakarmanA udayathI hoya che tethI teramA guNasthAnaka sudhI traNe veda hoya. paNa abhilASA rUpa bhAvaveda te mohanIya karmanA udayarUpa hovAthI navamAM guNasthAnakanA pahelA bhAga sudhI ja hoya che. pachI jIva vedanA udaya rahita thAya che. * have cAra prakAranA kaSAya kahe che. 22-23.1 krodha, mAna, mAyA ane lobha A cAre kaSAyo e vibhAva 24-25.prakRtirUpa jIvanA zuddha svarUpane rokanAra che. aneka janma maraNanI paraMparA vadhAranAra che. tethI te tyAga karavA yogya che. krodha-Aveza, dveSa, mAna-garva, abhimAna mAyA-kapaTa, prapaMca, chala, lobha-tRSA, meLavavAnI icchA, atRpti, asaMtoSa. * jJAnanA bheda A pramANe che. 26. (1) matijJAna - pAMca indriya ane mana vaDe maryAdAmAM rahelA padArthanA vizeSa dharmane jANavAnI zakti te matijJAna. 27. (2) zrutajJAna :- zabdanA ullekhavALuM, athavA zabda uparathI arthanuM ane artha uparathI zabdanuM je jJAna, athavA sAMbhaLavA vaDe karIne je thAya te athavA pAMca indriya ane mananA nimittathI zAstranuM jJAna te zrutajJAna. 28. (3) avadhijJAna :- pAMca indriya ane mana vinA maryAdAmAM rahelA rUpI padArthonuM AtmasAkSAta jJAna athavA devanI apekSAe nIce nIce vistRta evuM rUpI padArthanuM Atma sAkSAt jJAna te avadhijJAna. 29. (4) mana:paryavajJAna - aDhI dvIpamAM rahelA saMjJI paMcendriya jIvonA manarUpe pariNAma pAmelA manogata bhAvane
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara mArgaNAnuM varNana 3pa AtmasAkSAta juve te. mana:paryAya, eTale bIjAnA mananA paryAyane jANavA. mana:paryava eTale cAre bAjuthI mananA bhAvone jANavA. 30. (5) kevalajJAna :- sarva, dravya, kSetra, kALa ane bhAvanuM eka samayamAM ekI sAthe saMpUrNa jJAna te kevalajJAna. 31. (6) matiajJAna :- mithyAdRSTinuM je matijJAna te matiajJAna. 32. (7) zrutaajJAna :- mithyASTinuM je zrutajJAna te zrutaajJAna. 33. (8) virbhAgajJAna - mithyAdRSTinuM je avadhijJAna te athavA viparIta(bodha) bhaMgavALuM jJAna te vibhaMgajJAna kahevAya. A ATha jJAna mArgaNA te jJAnopayoga che. tenuM bIju nAma sAkAropayoga athavA vizeSopayoga kahevAya che. koIpaNa padArtha sAmAnya ane vizeSa ema be dharmayukta che. temAMthI vizeSa dharmone je jANavA te jJAnopayoga kahevAya. temAM vastuno AkAra (vizeSadharmo) jJAnanI aMdara pratibiMba thatA hovAthI sAkAropayoga paNa kahevAya che. sAmAiya cheya parihAra suhUma ahakkhAya desa jaya ajayA / cakkhu acakkhu ohi, kevala daMsaNa aNAgArA // 12 // zabdArtha paridvAra - parihAravizuddhi || manayA - avirati chea - chedopasthApanIya vevata - kevaladarzana naya - dezavirati || MITI - anAkAropayoga artha - sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAravizuddhi, sUkSmasaM5rAya, yathAkhyAta, dezavirati ane avirati ema cAritramArgaNAnA sAta bheda che, tathA cakSudarzana, acakSudarzana avadhidarzana ane kevaladarzana ema cAra anAkAropayoga darzanamArgaNA che. (12)
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha * vivecana :- A gAthAmAM saMyama mArgaNAnA sAta bheda ane darzana mArgaNAnA cAra bhedo jaNAvyA che. 34. (1) sAmAyika - sama-jJAna-darzana cAritrano Aya-lAbha-arthAt jJAna darzana cAritrano jemAM lAbha thAya te athavA samatAno jemAM lAbha thAya te sAmAyika, tenA Itvarakathika ane yAvatakathita ema be bheda che. 35. (2) chedopasthApanIya cAritra - pUrvaparyAyano cheda karI pharI mahAvratone jIvamAM je upasthApanA-sthApanA karavI te chedopasthApanIya kahevAya. tenA sAticAra ane niraticAra ema be bheda che. 36. (3) parihAravizuddhi :- parihAra eTale tapavizeSa, tenA dvArA zuddhi vizeSa jemAM che te cAritra parihAravizuddhi, tapa karavA vaDe je cAritra nirmaLa bane che, tenA paNa nirvizamAnaka ane nirviSTakAyika ema be bheda che. 37. (4) sUkSmasaMparAya - sUkSma saMjvalana lobharUpa kaSAyanA udaya vakhatanuM je cAritra te sUkSmasaMparAya, anaMtAnubaMdhI Adi kaSAyone upazamAvI athavA khapAvIne zreNImAM caDelA jIvo navame guNaThANe saMjavalana krodha-mAna-mAyA ane bAdara lobhane upazamAvI athavA khapAvI dazame guNaThANe kiTTIcUrNarUpa kaSAya jayAM udayamAM hoya tyAre je cAritra vizuddha hoya te sUkSmasaMharAya kahevAya. 38. (5) yathAkhyAta - yathA eTale evuM kahela che tevuM khyAta eTale prasiddha-zAstramAM jevuM kahyuM che evuM prasiddha cAritra eTale kekaSAya rahita cAritra, A mohanIya karmanI 28 prakRtio sarvathA upazama athavA kSaya thavAthI zuddha cAritra te yathAkhyAta cAritra.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara mArgaNAnuM varNana 39. (6) dezavirati :- dezathI jemAM virati hoya, paraMtu saMpUrNa virati na hoya te dezavirati athavA eka vratathI mAMDIne bAvratAdivALuM je cAritra. athavA mana vacana ane kAyAnA traNa karaNanA navabhAMgAmAMthI jadhanyathI eka bhAMgAthI utkRSTathI ATha bhAMgA sudhInA niyamavALuM paccakkhANa te. utkRSTa dezavirati eTale saMvAsAnumati sivAya sarva bhAMge aviratino tyAga te. 37 40. (7) avirati :- sarvathA koI vrata jene nathI te avirati arthAt virati na hoya tevI jIvanI avasthA te avirati kahevAya. ahI joke cAritra nathI tathApi koIpaNa eka mUlamArgaNAmAM sarva saMsArI jIvono samAveza karavA mATe cha cAritramAM na AvatA jIvone cAritramArgaNAmAM samAvI levA mATe cAritrathI viparita aviratine A mArgaNAmAM mUkyuM che, jema bhavya mArgaNAmAM abhavya tema aviratine paNa cAritra mArgaNAmAM grahaNa karela che. jema sArI Adatane Teva kahevAya ane kharAba Tevane paNa jema Teva (Adata) kahevAya tema. * darzana mArgaNA 41. (1) cakSudarzana :- cakSudvArA vastune sAmAnya paNe sAmAnyadharmarUpe jANavI eTale jovuM te. cakSudarzana. 42. (2) acakSudarzana :- cakSuvinAnI zeSa indriyo ane mana vaDe vastumAM rahelA sAmAnya dharmane jANavA te acakSudarzana. 43. (3) avadhidarzana :- pAMca indriya ane mana vinA maryAdAmAM rahelA rUpI padArthonuM sAmAnya dharmane jANavA te avidhadarzana. 44. (4) kevaladarzana H- lokAlokamAM rahelA sarva padArthonA traNekALanA sAmAnya dharmone jANavAnI AtmAnI zakti te kevaladarzana kahevAya.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha ahi darzanathI mAtra vastu-padArthanuM sAmAnya jJAna thAya che. tethI te anAkAropayoga kahevAya che. ahIM jANavAnI zakti te jJAna ane darzana kahevAya ane te zaktino vaparAza te jJAnopayoga-darzanopayoga kahevAya. kiNhAnIlAkAu, teUpamhAya sukkabhavviyarA / veyaga khaiguvasama, micchamIsa sAsaNa sanniyare // 13 // A zabdArtha vaiyA - vedaka kSAyopathamika || phayuvaka - kSAyika ane upazama briyara-bhavya ane abhivya / pIra - mizra samyakatva artha - kRSNa, nala, kApota, tejo padama ane zukla ema che lezyA che. bhavya ane abhivya-bhavyamArgaNA che. kSAyopathamika, kSAyika, aupathamika mithyAtva, mizra ane sAsvAdana e che samyakta mArgaNA che. tathA saMjJI ane asaMjJI te saMjJI mArgaNA che. (13) vivecana :- vezyA be prakAranI che. dravyalezyA ane bhAvalezyA kALA vagere varNanA pudgalo yoganI sAthe aMtargata rahelA te dravya vezyA ane dravya lezyA vaDe je pariNAma-svabhAva utpanna thAya te bhAvalezyA. * legyA mArgaNA 45. (1) kRSNalezyA - kALAvarNavALA pudgalo yoganI sAthe aMtargata thavAthI tIvratama azubha pariNAma te kRSNalezyA. te vezyAnA pariNAmonuM varNana karatAM zAstrakAroe kahyuM che ke tiraudraH sadAkrodhI, matsarI dharmavarjitaH / nirdayo vairasaMyuktaH kRssnntethadho naDe che. kRSNalezyAvALo jIva atirodra, sadAkrodhI, IrSyALu, dharmarahita, nirdaya ane vairabhAvavALo hoya che. 46. (2) nIlalezyA - azokavRkSa jevA nIlAraMganA vezyA jAtiya pudgalothI AtmAmAM utpanna thato pariNAma te nIlalezyA. alaso maMdabuddhizca strIlubdhaH paravaMcakaH / kAtarazca sadAmAnI nilalezyAdhiko bhavet //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 uttara mArgaNAnuM varNana nIlalezyAvALo jIva ALasu, maMdabuddhi, strIlaMpaTa, bIjAne ThaganAra, bIkaNa ane abhimAnI hoya che. 47. (3) kApotalezyA - kabutaranA gaLA jevA rakta ane kRSNavarNanA lezyAjAtIya pudgalothI AtmAmAM utpanna thatA pariNAmane kApotalezyA' kahevAya che. zo : savAI: paraniMdrAtmashNskH / saMgrAme dAruNo duHstha kApotaka udAhRtaH // kApotalezyAvALo jIva zokAkula, haMmezA roSavALo, paraniMdaka, svaprazaMsaka ane yuddha karavAmAM bhayaMkara hoya che. 48. (4) tejolezyA - popaTanI cAMca jevA raktavarNanA pudgalothI AtmAmAM utpanna thato je pariNAma te tejolezyA vidvAna karuNAyuktaH kAryAkAryavicArakaH / lAbhAlAbhe sadA prItaH pItalezyAdhiko naraH // tejolezyAvALo jIva vidvAna, dayALu, kArya akAryano vicAra karanAra ane lAbha ke alAbhamAM prasanna rahenAra hoya che. 49. (5) paghalezyA - haLadara jevA pILA varNanA vezyAjAtIya pudgalothI AtmAmAM utpanna thato pariNAma te "padmavezyA". kSamAvAn niratatyAgI devArcanarato yamI / zUcIbhUtaH sadAnaMdaH padmalezyAdhiko bhavet // padmavezyAvALo jIva kSamAvAna, haMmezA tyAga rata, paramAtmA bhaktimAM magna, vratayukta, pavitra ane sadA AnaMdI hoya che. 50. (6) zuklalezyA :- zaMkha jevA zvetavarNanA vezyAjAtIya pudgalothI AtmAmAM utpanna thato je pariNAma te "zuklalezyA rASivinimuM zovinaMta: | parAtmabhAva saMpanna zuklalezyo bhavennaraH // zuklalezyAvALo jIva rAga-dveSathI mukta zoka ane niMdA, jeNe choDI dIdho che. evo ane paramAtma bhAvathI (Atma svabhAva) saMpanna hoya che.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha A pramANe che e lezyAmAM yoganI aMtagarta rahelA pudgalo te dravyalezyA, je teramAM guNaThANA sudhI hoya, ane dravyalezyA janya je (kaSAyavALo) Atmika pariNAma te bhAvalezyA, je dasa guNasthAnaka sudhI hoya che. * bhavya mArgaNA 51. (1) bhavya mArgaNA - mokSa pAmavAnI yogyatA jenAmAM hoya te bhavya. para. (2) abhavya mArgaNA - mokSamAM javAnI jenAmAM yogyatA na hoya te abhavya A abhavyajIvo nIcenA bhAvo na pAmI zake, (juo abhavyakulaka) tIrthaMkarapaNuM, kevalapaNuM, tIrthakaranA mAtapitApaNuM, 63 zalAkApuruSapaNuM, zAsananA adhiSThAyaka deva-devIpaNuM , paramAdhAmIpaNuM, jinapratimAne upayogI pRthvI-pANI ane vanaspatipaNuM, anuttarapaNuM, nAradapaNuM, kevalihaste dIkSA, saMvatsarI dAna, lokAntikadevapaNuM, trAyastristapaNuM, pUrvadhara labdhi Adi labdhio, yugapradhAnapaNuM, yuga, manuSyapaNuM vagere * samyakatva mANA 53. (1) kSayopathamika (vedaka) samyakta - samyakta mohanIyanA udaya vakhatanuM samyakta te. anaMtAnubaMdhI 4 kaSAya mithyAtva ane mizra A cha prakRtiono jayAM kSayopazama che. ane samakita mohanIyano rasodaya hoya te kSayopathamikasamyakta kahevAya. tathA kSAyika samakti pAmatA pahelAM samakitamohanIyanA chellA grAsane vedatI vakhate vedaka samyakta kahevAya che. teno kALa ja. aMtarmuhUrta u. sAdhika 66 sAgaropama. 54. (2) kSAyika samyatva :- darzanasaptakanA saMpUrNa kSayathI AtmAmAM je guNa pragaTa thAya te kSAyika samyakta, A kSAyika samyakta-prathama saMghayaNavALA, 8 varSathI uparanI vayavALA, manuSya, mokSamArga vidyamAna hoya tyAre ja meLavI zake, AvyA pachI kyAreya jatuM nathI teno kALa sAdi anaMta che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 uttara mArgaNAnuM varNana 55. (3) aupathamika samyakatva :- darzanasaptakano upazama thavAthI AtmAmAM je guNa pragaTa thAya te upazama samyaktva. anAdi mithyAtvIne traNa karaNa karavApUrvaka A samyaktva prApta thAya che. temaja 4thI 7 guNasthAnakamAM upazamazreNI prApta karanArane zreNImAM hoya. A samyaktva 4thI 11 sudhI hoya, saMpUrNa bhavacakramAM mithyAtvathI jAtibhedathI eka vAra gaNAya che teno kALa jaghaDa ane utkRSTa aMtarmuhUrtano che. paraMtu aneka vAra pamAya che. ane zreNInuM upazamasamyaktva cAra vAra pamAya che. pa6. (4) mithyAtva - jinezvara bhagavaMte je padArthane je svarUpe kahyA che tene te svarUpe na mAnavA, navatatvAdi upara zraddhA na thAya che, teno kALa traNa prakAre che. (1) anAdi anaMta (2) anAdisAMta ane (3) sAdi sAMta che. 57. (5) mizrasamyakatva :- jinezvara paramAtmAnA vacano upara ruci paNa na thAya ane aruci paNa na thAya te mizra teno kALa jaghaDa ane utkRSTa aMtarmuhUrta che. 58. (6) sAsvAdana samyakatva :- samyakatvano jemAM AsvAda hoya te. anaMtAnubaMdhInA udayavALuM ane mithyAtvanA udaya vinAnuM je samyaktva te sAsvAdana, teno kALa jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI cha AvalikAno che. ane te upazama samyakatvathI paDatAM ja Ave che. * saMzI mArgaNA 59. (1) saMkSI mArgaNA - dIrghakAlikI saMjJA jene hoya te saMjJI. 60. (2) asaMzI mArgaNA - dIrghakAlikI saMjJA je jIvone na hoya te sarve asaMjJI jANavA. ekendriyathI samucchima tiryaMca paMcendriya ane samucchima manuSyo sudhInA asaMjJI che. devo ane nArako badhI saMjJI ja hoya paM. tiryaMca ane manuSyagatimAM saMjJI ane asaMjJI bane hoya.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha mArgaNAmAM jIvasthAnaka' AhAreyara bheyA, suranirayavibhaMga maisuohiduge / sammattatige pamhA, sukkA sannIsu sannidugaM // 14 // zabdArtha upazama-kSAyopazama||sannivuI - saMjJI paryA aparyA ane kSAyika ema be jIvabheda hoya che sammattatige traNa samyaktvamAM gAthArtha :- AhArI ane aNAhArI ema mArgaNAnA kula 62 uttara bhedo che, devagati, narakagati, vibhaMgajJAna, mati, zruta, avadhiddhika, samyaktvatrika, padma, zuklalezyA ane saMzI mArgaNA A tera mArgaNAmAM saMjJI paryAptA ane saMzI aparyAptA ema be jIvabheda hoya. (14) x AhArI mArgaNA 61. (1) AhArI :- ojAhAra, lomAhAra, ane kavalAhAra A traNemAMthI koIpaNa eka prakAra be prakAra athavA traNa prakArano AhAra jene hoya te AhArI eTale bhavastha saMsArI jIvo AhArI hoya, jo ke vigrahatimAM ane kevalisamuddhAtamAM aNAhArIpaNuM paNa hoya. 62. (2) aNAhArI :- A traNamAMthI eke prakArano AhAra jene na hoya te aNAhArI, vigrahagatimAM eka athavA be samaya, kvacit traNa samaya aNAhArI hoya che. je jIvo Rjugatie parabhavamAM jAya ane jene eka vakrA eTale be samayamAM parabhavamAM utpanna thAya, teo AhArI hoya che. be athavA traNa vakrA kare tyAre vaccenA samayomAM aNAhArI hoya che. 1. siddhAntakAranA mate eka vakrA karanArane prathama samaye aNAhArI paNuM kahyuM che. kAraNa pUrvanA zarIrano tyAga thato hovAthI te samaye AhAra na hoya.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgaNAmAM jIvabheda 43 kevalI muddaghAtamAM trIjA, cothA ane pAMcamA samaye kArpaNa kAyayogamAM vartato jIva aNAhArI hoya ane caudamA guNaThANe temaja siddhAvasthAmAM jIva aNAhArI hoya che. A pramANe bAsaTha mArgaNAnuM saMkSepamAM varNana karyuM have sau prathama mArgaNAmAM jIvabheda dvAra kahevAya che. devagati Adi 13 mArgaNAmAM saMjJI paryApto ane aparyApto ema be ja jIvabheda hoya che. kAraNake devatA ane nArakI saMjJI paMcendriya hovAthI ekendriya vagere 12 jIvabheda rUpe teo hotA nathI. jyAM sudhI sarva paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI saMjJI aparyApto ane paryApti pUrNa karyA pachI saMjJI paryApto hoya che. tethI devagati narakagati mArgaNAmAM be jIvabheda hoya. virbhAgajJAna labdhiparyAptA saMjJI jIvane utpanna thAya che. devabhavamAM ke narakabhavamAM* prathama samayathI mithyAtvIne aparyAptAvasthAmAM vilaMgajJAna hoya che. paraMtu ekendriyAdi 12 jIvone virbhAgajJAna hoya nahi. matijJAna, zrutajJAna, avadhiddhika, samyagRSTi jIvane ja hoya che deva nArakImAMthI Avela tIrthakaro vagere keTalAka jIvo 3 jJAna sahita manuSyamAM janme che. tethI aparyApta avasthAmAM temane 3 jJAna hoya che. samyagdaSTi devanArakane paNa aparyApta avasthAmAM avadhijJAna avadhidarzana hoya che. temaja labdhiparyAptA saMjJI jIvane paryAptAvasthAmAM kSAyika vagere traNe samyakatva hoya che. kSAyika samyakatva laIne cAre gatimAM javAya, tethI paryAaparyAnA be jIvabheda ghaTe. lAyopazama samakita laIne manuSyamAM temaja devamAM javAya mATe aparyAptAvasthAno saMbhava hovAthI banne jIvabheda ghaTe. * asaMjJImAMthI deva-narakamAM AvelAne paryApta thayA pachI virbhAgajJAna thAya che. 1. siddhAMtanA mate kSAyopazama samya. laIne cha nArakI sudhI javAya.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha matAMtara:- upazama samakita mArgaNAmAM be jIvabheda kahyA che paNa upazama samakita laIne bhavAMtaramAM javAya nahi ane aparyAptAvasthAmAM upazama samakita pamAya nahi. tethI aparyApta saMjJI jIvabheda ghaTe nahi paraMtu saptatikA paMcasaMgraha vagere graMthakAra zreNInuM upazama laIne anuttara devamAM javAya evuM mAne che. tethI zreNImAM mRtyu pAme devamAM jAya temanA mate devanI apekSAe saMjJI aparyA jIvabheda paNa ghaTe. uvasamaseDhiM pattA maraMti uMvasamaguNesu je sattA / te lavasattama devA savaSe vayasampanugA zA joke graMthabhedavALuM prathama guNathI pamAtuM upazama samyakatva aparyAavasthAmAM hoya nahI. jo ke keTalAka AcAryabhagavaMto upazamazreNImAM maraNa pAme paraMtu vaimAnika devanA bhavamAM prathama samayathI kSAyopazama samyakatva Ave evuM mAne che tethI temanA mate upazama samyakatvamAM eka jIvabheda ghaTe. 3thI 5 devalokanA devone padmavezyA ane DhAthI anuttara sudhInA devo zuklalezyA hoya che. "je vezyAe AyuSya bAMdhyuM hoya te lezyA sahita bhavAntaramAM utpanna thAya." te zAstravacanAnusAre A devo maraNa pAmIne lezyA sahita (deva-manuSyarU5) saMjJI paryAptAmAM utpanna thAya che. tethI paryA. aparyAjIvabheda ghaTe bAkInA jIvomAM zubha pariNAma hoya nahi A banne vezyA zubha che. mATe zeSa jIvabhedamAM A vezyA saMbhave nahi. temaja saMjJI mArgaNAmAM potAnA saMjJI paryA ane aparyA jIvabheda hoya. tamasanni apajjajuyaM, nare sabAyara apajja teue / thAvara igidi paThamA cau, bAra asanni dudu vigale // 15 // zabdArtha te - te saMjJIddhika |savAyarIpam - bAdara aparyA sahita agni saMpannagyaM-asaMjJI | vijo - vikalendriyamAM aparyA, yukta ||
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 mArgaNAmAM jIvabheda artha - manuSyagati mArgaNAmAM te be jIvabhedo ane asaMjJI aparyAptAyukta karatAM 3 jIvabheda hoya, tejalezyAmAM aparyAptA bAdara ekeDa sahita karatA 3 jIvabheda pAMca sthAvara kAyamAM ane ekendriyamAM prathamanA cAra jIvabheda hoya. asaMjJI mArgaNAmAM bAra jIvabheda ane vikasendriyamAM be be avasthAnaka hoya che. (15) vivecana - manuSya garbhaja ane samucchima ema be prakAre hoya che. garbhaja manuSyo paryAptA ane aparyAptA hoya, jyAre samucchima manuSyo aparyAptA ja hoya che te utpatinA prathama aMtamAM maraNa pAme mATe aparyApta hoya che. mATe traNa ja jIvabheda manuSyagati mArgaNAmAM ghaTe. bhavanapatithI IzAna sudhInA jIvone tejovezyA hoya che. te devo tejolezyA sahita bAdara 50 pRthvI-apa-ane vanaspatimAM utpanna thAya che. tethI bAdara ekeDa (karaNa) aparyAptAne aMtarmuhUrta sudhI tejalezyA hoya. mATe aparyAptA bAdara ekendriya sivAyanA 11 jIvabhedamAM azubha lezyA ja hovAthI tejovezyA mArgaNAmAM te jIvo ghaTe nahi. eTale tejolezyAmAM saMjJI kika, apabA eke, kula 3 jIvabheda - pRthvIkAyAdi pAMca sthAvarakAya ane ekendriya mArgaNAmAM prathama cAra ja jIvabheda ghaTe, bAkInA jIvabhedo trasa che. mATe sthAvara mArgaNAmAM ghaTe nahi. asaMzI mArgaNAmAM pahelA 12 jIvabhedo hoya che. chellA 2 jIvasthAnako saMjJI che tethI asaMjJI mArgaNAmAM na hoya. beindriya mArgaNAmAM beindriya paryApto aparyApto, e be ja jIvabheda hoya bAkInA jIvabhedo beindriyarUpe nathI, te pramANe te indriya ane caurindriyamAM paNa jANavuM. dasacarima tase ajayA, hAragatiri taNukasAya duannANe / paThamatilesA bhaviyara, acakkhu napumicchi savvevi // 16 //
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46. paDazati nAmA caturtha karmagraMtha zabdArtha tirita - tiryaMcagati, kAyayoga || mAyAhAra -avirati, AhArI maviyara - bhavya ane abhavya || pumichuiM - napuMsakaveda ane - || mithyAtvamAM gathArtha - trasakAyamArgaNAmAM chellA 10 jIvasthAnaka hoya. avirati, AhArI, tiryaMcagati, kAyayoga, cArakaSAya, be ajJAna, prathamanI traNalezyA, bhavya, abhavya, acakSudarzana, napuMsakaveda, ane mithyAtva e aDhAra mArgaNAmAM sarva jIvabheda hoya. (16) vivecana - trasakAyamAM chellA dasa jIvabheda hoya kAraNake pahelA cAra jIvasthAnakanA jIvo sthAvara ja che, trasa nathI. aparyAptA sUkSma ekendriyathI aparyAptA saMsI sudhInA jIvone avirati ja hoya dezavirati ke sarvavirati na hoya. ane paryApta saMgImAM paNa keTalAya ghaNA jIvone avirati hoya mATe aviratimArgaNAmAM 14 jIvabheda hoya. ayogI kevalIbhagavaMta ane kevalIsamuddhAtamAM 3,4,5mAM samaye rahelA sayogI kevalI bhagavaMta sivAyanA dareka saMsArI jIvone utpatinA prathama samaye ojAhAra ane bIjA samayathI mRtyu sudhI lomAhAra hoya che, tethI saMsArI sarva jIvo AhArI hoya che. tethI AhArI mArgaNAmAM 14 jIvabheda hoya che. ekendriyathI paryAasaMjJI paMcendriya sudhInA jIvo tiryaMca hoya che. ane saMjJI jIvo paNa keTalAka tiryaMca paNa hoya tethI tiryaMca mArgaNAmAM 14 jIvabheda hoya. ekendriyathI saMjJI sudhInA jIvone vigrahagatimAM kAmaNazarIrarUpa kAyayoga avazya hoya tethI kAyayoga mArgaNAmAM 14 jIvabheda hoya. ekendriyathI saMjJI sudhInA sarva saMsArIjIvone kaSAyamohanIyano udaya hovAthI krodhAdi kaSAya avazya hoya temaja ekendriyathI asaMjJI
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgaNAmAM jIvabheda paMcendriya jIvone samyaktva na hovAthI matiajJAna, ane zrutaajJAna hoya, saMjJI jIvomAM paNa keTalAka samyakatva vinAnA jIvone matiajJAna ane zrutaajJAna hoya che. tethI kaSAya-matiajJAna-zrutaajJAna mArgaNAmAM sarva jIvabhedo hoya. ekendriyathI asaMjJI sudhInA ane keTalAka saMjJI jIvomAM paNa azubha lezyA hoya che. 14 jIvabhedomAM keTalAka bhavya hoya ane keTalAka abhavya paNa hoya che. ekendriyathI chaba0 sudhInA jIvone acakSudarzana avazya hoya che. ekendriyathI caurindriya sudhInA jIvo napuMsaka ja hoya che. asaMjJI jIvone bhAvavaMdanI apekSAe napuMsakaveda hoya ane dravyavedanI apekSAe traNe veda hoya che. tethI asaMjJI paMcendriya ane keTalAka saMjJI paMcendriya jIvone napuMsaka veda hoya. ane ekendriyathI asaMjJI paMcendriya jIvo temaja saMjJImAM keTalAka jIvo mithyAdaSTi hoya, A pramANe 18 mArgaNAmAM 14 jIvasthAnaka hoya che. pajasannI kevala duge saMjamamaNanANa desamaNamIse / paNacarima pajjavayaNe tiyachava pajjiara cakkhumi // 17 // zabdArtha saMgama - pAMca saMyamamAM | tiyachava - traNa athavA che parimapam - chellA pAMca paryAptA | raghumi - cakSudarzanamAM gAthArtha - kevalahika, pAMcasaMyama, mana:paryavajJAna, dezavirati, manayoga ane mizra samyakatva ema 11 mArgaNAmAM saMjJI paryApto eka ja jIvabheda hoya che. vacanayogamAM chellA pAMca paryAptA jIvabheda saMbhave che. ane cakSudarzanamAM paryAptA 3 athavA aparyAptA sahita karatA cha jIvabheda hoya. (17) vivecana :- kevalajJAna, kevaladarzana, sAmAyika Adi pAMca cAritra ane manaH-paryavajJAna A bhAvo saMjJImAM sarvaviratidharane hoya. temaja paryAsaMjJI tiryaMca manuSyone dezavirati hoya che. dezavirati ke
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha sarvavirati sAdhika 8 varSanI uMmare saMjJI jIvone AvI zake paraMtu aparyApta avasthAmAM dezavirati ke sarvavirati hoya nahi. ekendriyathI asaMjJI paMcendriya jIvone bhavasvabhAve viratinA pariNAma hoya nahI tethI A mArgaNAomAM saMzI paryApto eka ja jIvabheda ghaTe. saMjJI jIvone mana:paryApti pUrNa thayA pachI paryApta avasthAmAM ja manayoga hoya, ekethI asaMjJI paMcendriya jIvone mana:paryApti na hovAthI manayoga hoya nahi mATe manayogamAM paNa eka ja pa0 saMjJI jIvabheda hoya. mizraguNaThANe mizraNamyatva hoya ekethI asaMjJI sudhInA jIvo mizraguNaThANuM pAme nahi. saMjJI paryAptA jIvone ja mizraguNaThANuM hoya. kAraNake upazama samakita paryApta avasthAmAM pAme, tyAMthI athavA mithyAtva athavA kSAyopazama samakitamAMthI mizrasamyakatva pAme. mizraguNaThANuM laIne bhavAMtaramAM javAya nahi mATe aparyAptA saMjJI mizra samyakatvamAM hoya nahi. beindriyathI saMjJI paMcendriya paryAptA jIvone svayogya sarvaparyApti pUrNa thayA pachI vacanayoga hoya che. ekendriya jIvone bhASAparyApti hoya nahIM ane aparyAptA beindriyAdi jIvone bhASAparyApti pUrNa thatI nathI mATe pAMca paryAtA jIvabheda vacanayoga mArgaNAmAM hoya che. cakSudarzana netravALA jIvone hoya che. ekendriyathI te indriya jIvone netra na hovAthI cakSudarzana hoya nahi. matAMtara - sarva paryApti pUrNa karyA pachI cakSudarzana hoya eTale caurindriya, asaMjJI paMcendriya ane saMjJI paMcendriyane paryAptA avasthAmAM cakSudarzanano upayoga hoya, tethI cakSudarzanamArgaNAe 3 jIvabheda ghaTe. paraMtu keTalAka AcAryonA mate 3 aparyAptA sahita karatA cha jIvabheda kahyA kAraNake paMcasaMgrahakAranA mate indriya paryApti pUrNa thayA pachI cakSudarzanano upayoga hoI zake. tethI bAkInI paryApti nahI
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mArgaNAmAM jIvabheda pUrI karelA evA aparyAcala, asaMjJI ane saMjJI paMcendriyane paNa cakSudarzana hoya. (juo paMcasaMgraha dvA-1 gADa 8 (svopajJa TIkAmAM) te maTe che jIvabheda kahyA che.) thInara paNidi caramAcau, aNahAre dusanni chaapajjA / te suhuma apajjaviNA, sAsaNi ito guNe vucchaM // 18 // zabdArtha gharamAM gha3 - chellA cAra jIvabheda | sANa - sAsvAdanamAM gAthArtha - strIveda, puruSaveda ane paMcendriya mArgaNAmAM chellA cAra jIvabheda hoya. aNAhArI mArgaNAmAM saMjJI paryAptA, saMjJA aparyAptA ema be ane cha aparyAptA ema kula 8 jIvabheda hoya che. te AThamAMthI sUkSma aparyAptA vinA zeSa 7 jIvabheda sAsvAdanamAM hoya che. have pachI mArgaNAne viSe guNasthAnakone kahIzuM. vivecana :- strIveda, puruSaveda ane paMcendriya jAti ema kula 3 mArgaNAmAM saMjJI-asaMjJI paryAptA-aparyAptA ema cAra jIvabheda che. jo ke siddhAMtamAM-bhagavatIsUtramAM-ekendriyathI asaMzI paMcendriya sudhInA sarvajIvo napuMsaka kahyA che tethI strIveda ane puruSavedamAM asaMjJI paryAptA aparyAptA jIvabheda ghaTe nahi. kAraNake siddhAMtamAM teone napuMsakavedI kahyA che, A bhAvavaMdane AzrayI jANavuM, paraMtu strI AkAre ane puruSa AkAre zarIra maLavArUpa je dravyaveda che te asaMjJImAM paNa hoya che. tethI dravyavedanI apekSAe cAra jIvabheda ahIM kahyA che. kAraNa ke caurindriyAdimAM bhamaro(nara) bhamarI (mAdA) bolAya che. (juo paMcasaMgraha dvA-1 gA. 24 TIkA). aNAhArI mArgaNAmAM 7 aparyAptA ane saMjJI paryApto ema 8 jIvabheda hoya, vigrahagatimAM vadhAremAM vadhAre ra athavA kvacit 3 samaya sudhI jIva aNAhArI hoya che. temaja kevalI samuThThAtamAM trIjAcothA ane pAMcamA samaye jIva aNAhArI hoya che ane ayogI guNaThANe paNa aNAhArI hoya che Ama aNAhArImAM 8 jIvabheda hoya.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha sAsvAdana mArgaNAe sUkSma aparyAptA vinA uparanA 7 jIvabheda kahyA te A pramANe :- sAsvAdana guNaThANAvALA jIvo kaMIka vizuddha pariNAmavALA hoya che. tethI bhavasvabhAve sUkSma ekendriyamAM utpanna thatA nathI. ane cha aparyAptA jIvomAM sAsvAdana A rIte hoya--A bhava pUrve manuSya ke tiryaMcanA bhavamAM upazama samakita pAmyA pahelA ekendriya vikalendriya ke tiryaMca paMcendriyanuM AyuSya bAMdhyuM hoya pachI aMte upazama samakita pAme, upazamasamyakatva tyAM vamI sAsvAdana bhAva pAme ane sAsvAdana guNaThANuM laI 6 aparyAptAmAM utpanna thAya. tethI sAsvAdana mArgaNAmAM cha aparyAptA ghaTe. saMjJI paryApta jIva upazama samakita pAmIne sAsvAdana pAme tethI sAsvAdana mArgaNAmAM 7 jIvabheda ghaTe. labdhi pa. bAekamAM devapaNAmAMthI sAsvAdana guNasthAnaka sahita utpanna thAya che. A pramANe bAsaTha mArgaNAomAM jIvasthAnaka dvAra pUrNa thayuM mArgaNAne viSe guNasthAnaka" paNatiri cau suranirae, narasanni paNiMdi bhavva tasi savve / igavigala bhUdagavaNe duduegaM gai tasa abhavve // 19 // zabdArtha narari - manuSyagati saMjJImAM | mUvo - pRthvI, pANI, ane | vanaspati tari - trasakAyamAM | jarUtara - gati=sa (tau-vAu) gAthArtha - tiryaMcagatimAM pAMca guNasthAnaka, deva narakagatimAM cAra guNasthAnaka, manuSyagati, saMjJI. paMcendriya, bhavya ane trasakAya mArgaNAmAM sarva guNasthAnaka hoya che. ekendriya, vikalendriya pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatimAM be-be guNasthAnaka-gati=sa (tela, vAu) ane abhavyamAM eka ja guNasthAnaka hoya. (19).
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgaNAmAM guNasthAnaka pa1 vivecana :- dara mArgaNAmAM guNasthAnaka bAsaTha mArgaNAmAM guNasthAnaka batAve che. tiryaMcagati mArgaNAmAM pAMca guNasthAnaka hoya. tyAM bhavasvabhAvathI sarvavirati nathI, paraMtu tiryaMcamAM traNe samyaktva hoI zake che. navu upazama ane kSAyopazama samyakatva tiryaMcagatimAM prApta karAya che. kSAyika samyaktva prApta karAya nahi, paNa pUrvabaddha tiryaMca AyuSyavALA manuSya kSAyika samyakatva pAmI yugalika tiryaMcamAM jAya e apekSAe cothuM guNasthAnaka tyAM che temaja jAtismaraNAdi jJAna thavAthI zrAvakanA (atithi saMvibhAga vinA) 11 vrato tiryaMcamAM hoya tethI dezavirati guNaThANa hoya, tiryaMcagatimAM cothe guNaThANe traNe samyakatva hoya. paNa pAMcame guNaThANe be ja samyakatva hoya, kSAyika hoya nahi kAraNake kSAyika yugalikamAM hoya. teone dezavirati nathI. devagatimAM ane narakagatimAM prathamanA cAra guNasthAnako hoya che. bhavasvabhAve deva-nArakIne dezavirati ke sarvavirati hoya nahi tethI zeSa guNasthAnaka na hoya deva-nArIne traNe samyakatva hoya che. kSAyika pUrvabhavamAMthI lAveluM. navu upazama ane kSAyopazama bane potAnA bhavamAM pAme. jo ke pArabhavika kSayopazama phakta devamAM ja hoya paraMtu narakamAM na hoya kAraNake kSayopazama samyakatva laIne narakamAM javAya nahi. A pramANe samyakatva hovAthI 1thI 4 guNasthAnaka hoya. garbhaja manuSyo ati saMkliSTathI mAMDIne sarvotkRSTa vizuddhi sudhInA sarvazubhAzubhabhAvone prApta karI zake che. tethI 1thI 14. guNaThANA hoya che. saMjJI paMcendriya jIvo bhavya ane trasajIvomAM manuSyano samAveza thAya che. tethI te mArgaNAomAM paNa 1thI 14 guNaThANA hoya che. ekendriya, vikalendriya, pRthvIkAya, akAya ane vanaspatikAyamAM be guNasthAnako saMbhave che. te A pramANe sAmAnyathI mithyAtva to sarvane hoya che. paraMtu koI saMjJI jIve prathama ekeDa athavA vikalendriyanuM AyuSya bAMdhyuM hoya ane pachI aMte upazama samakita pAme ane sAsvAdana guNaThANe Ave to te jIva sAsvAdana guNaThANuM laIne
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ para paDazati nAmA caturtha karmagraMtha ekendriya ke vikasendriyamAM utpanna thAya. tyAM tene cha AvalikA kALa sudhI aparyApta avasthAmAM sAsvAdana guNaThANuM hoya, pachI mithyAtva pAme. A rIte be guNaThANA hoya che. gatitrasa eTale teukAya, vAukAyamAM eka ja mithyAtva guNaThANuM hoya kAraNake koIpaNa jIva sAsvAdana bhAva laIne teukAya ane vAukAyamAM utpanna thato nathI. temaja ekendriya vikasendriya bhavasvabhAve upazama samyaktvane prApta karatA nathI tethI teuvAumAM sAsvAdanAdi guNaThANA na hoya. tela-vAla jIvo gatitrasa kahevAya che. eTale gamanAgamana kriyA kare che. paraMtu duHkha sukhanA prasaMge icchA mujaba gati karI zakatA nathI tethI te labdhitrasa kahevAya nahI. phakta bIjAnI preraNAthI gati kare che eTale gatitrasa kahevAya. abhavya mArgaNAmAM mithyAtva eka ja guNaThANuM hoya che kAraNake te jIvone tathAsvabhAve upazama samyakatva prApta thatuM nathI ane upazama samyakatva prApta thayA vinA sAsvAnAdi guNasthAnako Ave nahi. veya ti kasAya nava dasa lobhe cau ajaya duti annANa tige / bArasa acakkhu cakkhusu paThamA ahakhAi carama cau // 20 // zabdArtha annA tiro - ajJAnatrikamAM || garavA - yathAkhyAtacAritramAM gAthArtha - 3 veda, krodhAdi traNa kaSAya, ema cha mArgaNAmAM nava, lobhamAM dasa aviratimAM cAra, ajJAnatrikamAM be athavA traNa, acakSudarzana ane cakSudarzanamAM prathamanA bAra, ane yathAkhyAta cAritramAM chellA cAra guNasthAnako hoya che. (20) vivecana :- jyAM sudhI vedano udaya hoya tyAM sudhI veda mArgaNA ane jyAM sudhI kaSAyano udaya hoya tyAM sudhI kaSAya mArgaNA kahevAya. vedatrika ane krodhAdi traNakaSAyano udaya 1thI 9 guNaThANA sudhI hoya
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM guNaThANA 53 che. 10me guNaThANe traNavedano ane traNa kaSAyano sarvathA upazama athavA kSaya thAya che. tethI 3 veda ane traNa kaSAyane 1thI 9 guNaThANA hoya, saMjvalana lobhano udaya 10 guNaThANA sudhI hoya che. 11me guNaThANe lobhano saMpUrNa upazama athavA kSepakane 12me guNaThANe kSaya thayelo hovAthI 1thI 10 guNaThANA hoya. avirati mArgaNAmAM prathamanA cAra guNaThANA saMbhave che. kAraNake dezavirati AdimAM virati hoya che. jo samyaktva nahI pAmela AtmA virati le to paNa avirati ja gaNAya, paNa dezivarita Adi guNaThANA gaNAtAM nathI. ajJAnatrikamAM be athavA traNa guNaThANA hoya che temAM keTalAka graMthakAra evuM mAne che ke mizradRSTi jIva mithyAtvanI sanmukha hoya to ajJAnanuM bahulapaNuM ane jJAnanuM alpapaNuM hoya, te apekSAe ajJAna trikamAM traNa guNaThANA hoya, paNa jo mizradRSTi jIva samyaktvanI sanmukha hoya to jJAnanuM bahulapaNuM ane ajJAnanuM alpapaNuM hovAthI be guNaThANA gaNAya. keTalAka graMthakAra bhagavaMtanuM evuM mAnavuM che ke mizradaeNSTine samyaktva na hovAthI zuddhajJAna nathI ane mithyAtva na hovAthI zuddha ajJAna paNa nathI paNa zuddhAzuddha mizrajJAna hoya che. mizrajJAnane ajJAna mAnavuM joIe, kemake zAstramAM kahyuM che ke samyaktva vinAnuM jJAna te ajJAna che. tethI 1thI 3 guNaThANAmAM ajJAna mAnavuM joIe. jo trIje guNaThANe samyaktvano aMza che ema mAnI ajJAnane jJAna mAnIe to bIjA guNaThANe paNa samyaktvano aMza hovAthI ajJAnane badale jJAna * :vuM paDe. paraMtu karmagraMthakAro bIjA guNaThANe ajJAna ja mAne che. mATe ajJAna trikamAM traNaguNaThANA hoya che. ahIM alpajJAna te ajJAna nahIM paraMtu viparIta jJAna te ajJAna jANavuM. A rIte ajJAnatrikamAM vividha apekSAe 2thI 3 guNasthAnaka hoya che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha darzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI cakSudarzana ane acakSudarzana prApta thAya che. kSayopazama bhAva 12 guNaThANA sudhI ja hoya che. terame ane caudame guNaThANe kSAyika bhAva che, mATe cakSudarzana ane acakSudarzanano upayoga 13me 14me guNaThANe na hoya paraMtu zarIramAM vyaktacakSu vagere indriyo hoya. mATe pratimA AdimAM cakSu rAkhavAM joIe. mohanIya karmano saMpUrNa upazama ke kSaya thavAthI yathAkhyAta cAritra prApta thAya che. 11thI 14 guNaThANe kaSAyo na hovAthI jevuM vItarAga paramAtmAe kahyuM che. tevuM yathArthacAritra che. 11me guNaThANe upazama bhAvanuM yathAkhyAta, bArame terame ane caudame kaSAyono kSaya karela hovAthI kSAyikabhAvanuM yathAkhyAta cAritra hoya che. bIjI rIte 11-12mAM guNamAM chAghasthika yathAkhyAta ane 13-14me guNamAM kaivalika yathAkhyAta hoya. maNanANi saga jayAI samaiya cheya cau dunni parihAre / kevaladugi do caramA jayAi nava maisuohi duge // 21 // zabdArtha nayA - pramattaAdi | mAyA - avirata Adi gAthArtha - mana paryavajJAnamAM pramattAdi sAta, sAmAyika ane chedopasthApanIyamAM pramattAdi cAra, parihAravizuddhimAM pramattAdi be, kevalabrikamAM chellA be ane mati, mRta avadhibrikamAM avirati Adi nava guNa hoya (21) vivecana :- mana:paryavajJAna sarvaviratidharane ja hoya che. ane labdhivizeSa hovAthI apramatta guNaThANe utpanna thAya paraMtu pramatte mana:paryavajJAna utpanna thatuM nathI paNa apramatte mana:paryavajJAna pragaTa thayA pachI pramatte AvI zake che. temaja kSAyopathamika bhAvanuM hovAthI 12 guNaThANA sudhI ja hoya che tethI 6thI 12 ema 7 guNaThANA hoya che ekathI pAMca guNaThANe sarvavirati nathI ane 13-14 me guNaThANe kSAyikabhAvanuM kevalajJAna hovAthI kula A 7 guNaThANA mana:paryavajJAnamAM
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM guNaThANA hoya nahi. vaLI dareka saMyamIne manaHparyavajJAna hoya tevuM paNa nathI keTalAka munione ja hoya che. 55 sAmAyika ane chedopasthApanIya A banne cAritra sarvavirati svarUpa che. ane mohanIyanA kSayopazamathI pragaTa thAya che. kSayopazamabhAvanuM cAritra 10 guNaThANA sudhI hoya che. dazame sUkSmasaMparAya cAritra hovAthI sAmAyika ane chedopasthApanIya mArgaNAmAM 6thI 9 cAra guNaThANA hoya che. ekathI pAMca guNaThANe sarvavarita nathI ane 10thI 14mA sUkSmasaM5rAya Adi cAritra hoya che. mATe A cAritra tyAM na hoya. parihAravizuddhivALA AtmAo upazamazreNI ke kSapakazreNI prAraMbhatA nathI. tethI apUrvakaraNa Adi guNaThANA hoya nahi. temaja ekathI pAMca guNaThANAmAM sarvavarita nathI mATe chaThThuM ane sAtamuM ema be ja guNaThANA hoya che. ghAtIkarmanono saMpUrNa kSaya thavAthI kevalajJAna ane kaivaladarzana pragaTa thAya che. kSAyikabhAvanA guNo hovAthI 13me ane 14me ja hoya. mati-zrutajJAnamAM 4thI 12 guNa hoya. cothe guNaThANe samyaktva prApta thavAthI matijJAnAdi prApta thAya che ane te kSayopazamika hovAthI 12mA guNasthAnaka sudhI ja hoya che. 1thI 3 guNaThANe samyaktva na hovAthI matyAdijJAna na hoya ane 13me 14me guNaThANe kSAyikabhAvanuM kevalajJAna-kevaladarzana hoya che. tethI matyAdi jJAna ane avadhidarzana tyAM hoya nahi. siddhAMtanA mata pramANe avadhidarzana mArgaNAe 1thI 12 guNakahyA che. kAraNake vibhagaMjJAnIne paNa avadhidarzana hoya. bhagavatI sUtramAM kahyuM che ke modi haMsaLa abovaDattAMga aMte ! f nALI annANI ? goyamA ! nANI vi annANI vi ! je nANI te suya annANI vimaMganALI (zataja 8 uddezo-2 go)
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha aDa uvasami cau veyagi khaie ikkAra micchatigi dese / suhume ya saTThANaM terasa, joga AhAra sukkAe // 22 // zabdArtha vasami - upazamasamyakatvamAM || rese - dezaviratimAM vedi - lAyopazamamAM sAhAra - AhArImAM vaU - kSAyikamAM suaI - zuklalazyAmAM gAthArtha :- upazamamAM ATha, kSayopazamamAM cAra, kSAyikamAM agyAra guNa hoya che. mithyAtvatrika dezavirati ane sUkSmasaMparAmAM potAnuM ekaeka guNasthAnaka hoya che. traNeyoga, AhArI ane zuklalezyAmAM tera guNa hoya che. (22) upazama samyakatva be prakAranuM che. navuM ane zreNi saMbaMdhi. anAdi mithyASTi jIvane graMthI bheda thavAthI je samyatva prApta thAya te graMthibhedajanya navuM upazama samyakatva, te vakhate jo virati na pAme to cothe, samyaktva sAthe dezavirati pAme to-pAMcamuM athavA sarvavirati pAme to-chaThTha-sAtamuM guNaThANuM hoya che. tethI navA upazamane 4thI 7 guNaThANA hoya che ane zreNI saMbaMdhI upazama samyaktva darzanatrikano upazama thavAthI prApta thAya che. 6Dhe ane 7me guNaThANe darzanatrikano upazama karI 8 thI 11 guNa sudhI zreNI caDhe che. tethI upazama samyaktva mArgaNAmAM 4thI 11 ema ATha guNaThANA hoya che. samyakatvamohanIyanA udaya vakhatanuM samyatva te kSAyopazamAM samyakatva samakita mohanIyano udaya 4thI 7 guNaThANe hoya che. 1thI 3 guNaThANe samyakatva hoya nahI ane samakita mohanIyano udaya hoya te jIva zreNI caDhI zakato nathI 8mAMthI upazama athavA kSepaka zreNI caDhavAnI hoya che. tethI 4thI 7 guNaThANA kSayopazama mArgaNAmAM hoya che. prathama saMghayaNavALA manuSyo tIrthaMkarAdinA kALe kSAyika samyakatva pAmI zake, 4thI 7 guNaThANe darzana saptakano kSaya karI kSAyika
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM guNaThANA pa7 samakita pAme. kSAyika samakita pAmI jo upazama zreNI caDhe to 8thI 11 sudhI nA cAra guNaThANA hoya ane kSAyika samakita pAmI kSapaka zreNI caDhe to AThathI (11 vinA) cauda sudhInA cha guNasthAnaka hoya che. tethI 4thI 14 guNasthAnaka phAyika mArgaNAmAM hoya che. sAsvAdana samyakatva mArgaNAmAM mizramArgaNAmAM potAnuM eka ja guNaThANuM hoya che. dezaviratimAM pAMcamuM potAnuM ja guNaThANuM hoya che. 1thI 4 guNaThANAmAM avirati che ane pachInA guNaThANe virati hoya che mATe bAkInA guNaThANA hoya nahi. sUkSmakaSAyanA udayavALAne sUkSmasaMparAya cAritra hoya. sUkSmakaSAyano udaya 10me guNaThANe hoya che 1thI 9 guNaThANe bAdara kaSAyano udaya hoya che. ane 11thI 14 guNaThANe kaSAyano udaya nathI tethI 10muM eka ja guNaThANuM sUkSmasaMparAyacAritra mArgaNAmAM hoya. mithyASTithI sayogI kevalI sudhInA jIvone manayogavacanayoga ane kAyayoga hoya che. 14me guNaThANe jIva ayogI hoya che tethI 1thI 13 guNaThANA 3 yogamAM hoya che. temAM eTalI vizeSatA che ke manayoga ane vacanayoganA pahelA ane chellA bedamAM 1thI13 ane asatya, satyAsatya e bannenA kula cAra bhedamAM 1thI 12 guNaThANA hoya che. kAraNa ke terame guNaThANe kevalIbhagavaMtane pahelo ane chello mana-vacanano yoga hoya che. have kAyayogamAM-audArika kAyayogamAM 1thI13 guNa, audArikamizramAM 1luM, rajuM, 4thuM (aparyAptapaNAmAM) guNa tathA teramuM guNa kevalI samuddhAtamAM. vaikriya kAyayogamAM devatA nArakInI apekSAe 1thI 4. labdhidhArI tiryaMcamanuSyanI apekSAe trIjA sivAya 1thI 7 guNaThANA. vaikriyamizra kAyayogamAM devatA-nArakIne 19, 2juM, 4thuM, vaikriyalabdhidhArI tiryaMcane 19, rahuM, 4thuM, ane pamuM tathA labdhidhArI manuSyane trIjA vinA 1thI 6 guNaThANA hoya. AhAraka kAyayogamAM chaThTha-sAtamuM ane AhArakamiznamAM mAtra chaThTha ja guNasthAnaka hoya che. kArpaNa kAyayogamAM vigrahagatine AzrayI
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha 1luM, rajuM ane 4thuM. tathA kevalI samuddhAtamAM 13muM ema kula 4 guNaThANA hoya. A pramANe paMdara bhedavALI yogamArgaNAmAM guNasthAnaka jANavA. 1thI 13 guNasthAnaka sudhInA sarva jIvo zarIranAmakarmanA udayathI traNa prakAranA AhAramAMthI koIpaNa eka athavA be prakArano AhAra le che. 14me guNaThANe azarIrI ayogI kevalIbhagavaMto aNAhArI hoya che. tethI AhArImAM 1thI 13 guNaThANA hoya. zuklalezyAmAM 1thI 13 guNaThANA hoya che. kAraNake vezyAno yoganI sAthe saMbaMdha che. vezyAnA pudgalo yoganI aMtargata rahelA hoya che. mATe 13 guNaThANA sudhI hoya. 14me guNaThANe bhagavAna yogarahita hovAthI aNAhArI ane alezI hoya che. asannisu paThamadugaM paThamatilesAsu chaccadusu satta / paThamaMtima duga ajayA, aNahAre maggaNAsu guNA // 23 // zabdArtha pahamatibheMsAsu - prathamanI traNa | pahemaMtima phula - pahelA-be ane lezyAmAM | chellA be gAthArtha -asaMjJI mArgaNAmAM prathamanA be. prathamanI traNa legyAmAM che, tejo ane pA ema be legyAmAM prathamanAM sAta ane aNAhArImAM pahelA be chellA be ane avirati ema kula pAMca guNasthAnaka hoya A pramANe bAsaTha mArgaNAomAM guNasthAnaka kahyA. (23) vivecana : - asaMzImAM be guNaThANA che temAM mithyAtva to zeSa badhAne hoya paraMtu je garbhaja pa, tiryaMca ane manuSya pahelAM paryA asaMjJI tiryaMcanuM AyuSya bAMdhyuM hoya. aMte upazama samakita pAme tyAMthI vamI sAsvAdana bhAva pAmI AyuSya pUrNa thavAthI sAsvAdana guNaThANuM laI paryA. asaMjJI tiryaMcamAM utpanna thAya tyAM che AvalikA sudhI sAsvAdana guNa hoya pachI avazya mithyAtva pAme A rIte be guNaThANA asaMjJI mArgaNAmAM hoya.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM guNaThANA pa9 pahelI traNa le zyAmAM 1thI 6 guNasthAnaka kahyA te pUrvapratipanna-AtmA prathama saMyamI bane eTale 6-7muM guNa, ane dezavirativALo thAya to pAMcamuM pAme te vakhate zubhalezyA ja hoya. paraMtu pa-6-huM guNasthAnaka pAmyA pachI kRSNAdi lezyA kvacit Ave. pratipadyamAna-kRSNAdi legyAmAM vartato jIva pa-6-guNa caDI zake nahIM. azubha pariNAma hovAthI. te apekSAe kRSNAdi lezyAmAM 1thI 4 guNa. jANavAM pUrva pratipananI apekSAe eTale ke pahelA guNasthAnaka pAmyA pachI azubha lezyA AvI zake tethI 1thI 6 guNasthAnaka hoya, azubhalezyAmAM vartato hoya tyAre uparanA guNasthAnaka pAmI na zake tene pratipadyamAnanI apekSAe 1thI 4 guNaThANA hoya. bhagavatIjI sUtramAM paNa kRSNAdilezyAmAM 1thI 6 guNasthAnaka kahyAM che sAmAyasaMgaU NaM bhaMte kai lesAsu hujjA, goyamA chasu lesAsu hojjA evaM cheovaTThAvaNiyasaMjae vi tejo ane pAlezyAmAM 1thI 7 sudhInA guNaThANA hoya che. A lezyA zubha hovAthI apramatta guNaThANA sudhInA adhyavasAyo paNa saMbhavI zake che. A vezyAvALAne 1le guNaThANe maMdavizuddhi mandatara ane mandatama vizuddhivALA adhyavasAya hoya 4thI 7 guNaThANe tIvravizuddhi tIvratara vizuddhi ane tIvratama vizuddhivALA adhyavasAya hoya 8mA Adi guNaThANe zreNImAM atyaMta vizuddha pariNAma hovAthI zuklalezyA ja hoya che. tethI 1thI 7 guNaThANA hoya. aNAhArI mArgaNAmAM 1,2,4, 13, 14 ema pAMca guNasthAnaka hoya che 1, 2, ane 4thuM vigrahagatimAM, 13muM kevalIsamuddhAtamAM 3-4-5mAM samaye, caudame sadA aNAhArI hoya che. kAraNake caudame guNaThANe yogarahita hovAthI audArikAdi zarIrane poSaka pudgalonuM grahaNa nathI. A pramANe dara mArgaNAmAM guNasthAnako kahyA.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ F SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha bAsaTha mArgaNAomAM yoga" sacceara mIsa asacca, mosa maNavaya viuvvi AhArA / uralaM mIsA kammaNa, iNa jogA kamma aNAhAre // 24 // zabdArtha accamota - asatyAmRSA || phaLo - e pramANe 15 yoge che. va - vacanayoga mahira - aNAhArImAM kArpaNa kAyayoga che. gAthArtha :- satya, asatya, mizra, asatyAmRSA ema cAra manayoga, e ja pramANe cAra vacanayoga, vaikriya, AhAraka, audArika kAyayoga ane tenA traNa mizra tathA kArpaNa A pramANe 15 yogo che. aNAhArImAM eka kArpaNa kAyayoga che. (24) vivecana :- mana vacana ane kAyAnA AlaMbane karIne AtmapradezomAM thato je vIryano vyApAra te yoga kahevAya che. yoganA paryAyavAcI zabdo vIrya, bala, parAkrama, ceSThA, zakti, sAmarthya vagere che. tenA mukhya traNa bheda che. manayoga, vacanayoga ane kAyayoga. temAM manayoganA cAra bheda che. (1) satyamanayoga : je padArtha je svarUpe hoya te padArthanuM te svarUpe vicAravuM te satyamanayoga. te vicAraNAmAM AtmapradezomAM pravartato vyApAra te (2) asatyamanayoga :- tIrthakara bhagavaMtoe je vastunuM je svarUpa kahyuM che tenAthI viruddha vicAravuM te athavA aneka dharmAtmaka vastunA koIpaNa eka dharmane svIkArI bIjAno apalApa karanArA je vicAro te asatyamanayoga. (3) satyAsatya :- koIpaNa padArthanuM kAMIka satya ane kAMIka asatya vicAravuM te. (4) asatyAmRSA :- je satya paNa na hoya ane asatyapaNa na hoya tevA vicAro te
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM yoga 61 A manayogamAM te kriyAmAM AtmapradezomAM pravartato vyApAra te te yoga jANavo. A ja pramANe vacanayoganA cAra bheda che. manayoga vicAravArUpa che jyAre vacanayoga bolavArUpa che. kAyayoganA sAta bheda che. (1) audArika kAyayoga - ekendriyAdi sarva tiryaMcone ane sarva manuSyone paryAptAavasthAmAM hoya. (2) audArika mizra: utpattinA bIjA samayathI sarva paryApti (athavA zarIra paryApti) pUrNa na thAya tyAM sudhI tiryaMca manuSyane tathA kevalIsamuddhAtamAM bIjA, chaThThA ane sAtamA samaye hoya che. (3) vaikriya kAyayoga :- devatA-nArakIne aupapAtika ane tiryaMcamanuSyane labdhi phorave tyAre vaikriya kAyayoga hoya. (4) vaikriyamizra - devatA-nArakIne utpattinA bIjA samayathI paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI tamatAMtare zarIra paryApti sudhI) kArpaNanI sAthe vaikriyamizra hoya ane te ja rIte manuSya-tiryaMca labdhi phorave tyAre hoya. (5) AhAraka kAyayoga :- cauda pUrvadhara muni bhagavaMta tIrthakaranI Rddhi jovA athavA prazna puchavA je zarIra banAve tyAre AhAraka kAyayoga hoya. () AhArakamizra kAyayoga :- AhAraka zarIra banAvatI vakhate (ane matAMtare parityAga kALe) AhArakamizra kAyayoga hoya. (kArpaNa kAyayoga - cAre gatimAM sarva jIvone vigraha gatimAM ane utpattinA prathama samaye tathA kevalIsamudyAtanA trIjA, cothA ane pAMcamA samaye kArpaNa kAyayoga hoya che. aNAhArImArgaNAmAM eka ja kArmaNakAyayoga hoya che. kAraNake aNAhArIpaNuM vigrahagatimAM ane kevalIsamudyAtanA-trIjA-cothA ane
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha pAMcamAM samaya hoya che. te samaye jIvane kArpaNa kAyayoga hoya che. bIjA yoga hoya tyAre aNAhArI avasthA hoya nahI. naragai paNidi tasataNu acakkhu nara napu kasAya sammaduge / sanni chalesA hAraga, bhava maisuohi dugi savve // 25 // zabdArtha taLu - kAyayoga lava - bhavya maravadhu - acakSudarzana || sa - sarva yoga hoya che. gAthArtha - manuSyagati, paMcendriyajAti, trasakAya, kAyayoga, acakSudarzana, puruSaveda, napuMsakaveda, cAra kaSAya, be samyakatva, saMjJI, cha lezyA, AhArI, bhavya, matijJAna, zrutajJAna ane avadhiddhikamAM sarvayogo che. nerapI vivecana - manuSyane vigrahagatimAM ane utpattinAM prathama samaye kArpaNa kAyayoga. utpattinA bIjA samayathI svayogya paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI audArikamizra ane manuSyane paryApta avasthAmAM audArika-kAyayoga. saMjJIpaNuM ane paryAptapaNuM hovAthI mananA cAra ane vacananA cAra yoga. vaikriyalabdhivALA manuSyo vaikriyazarIra banAve tyAre prAraMbhamAM vaikriya mizra pachI vaikriya kAyayoga. AhArakalabdhivALA caudapUrvadhara pramatta saMyamI jyAre AhAraka zarIra banAve tyAre aMtarmuhUrta sudhI AhArakamizra kAyayoga pachI AhAraka kAyayoga hoya Ama manuSyagati mArgaNAmAM 15 yoga ghaTe che. paMcendriya mArgaNAmAM deva-nAraka ane manuSya tathA paMce. tiryaMcano samAveza thAya che. ane te sarva jIvone vigrahagatimAM ane utpattinA prathama samaye kArmaNakAyayoga, utpattinA bIjA samayathI svayogya (matAMtare zarIra) paryApti pUrNa na thAya tyAM sudhI manuSyatiryaMcane dArikamizra, deva-nArakIne vaikriyamizra, paryAptA thayA pachI manuSyatiryaMcane audArika kAyayoga, deva-nArakIne vaikriya kAyayoga hoya, ane te sarvane vacanayoga, manayoganA cAre bheda hoya, labdhidhArI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM yoga 63 manuSya-tiryaMca uttaravaikriya zarIra banAve tyAre paNa vaikriyamizra ane pachI vaikriyakAyayoga. AhAraka labdhivALA cauda pUrvadhara mahAtmA jayAre AhArakazarIra banAve tyAre AhArakamizra pachI AhAraka kAyayoga A rIte 15 yoga paMcendriya mArgaNAmAM hoya che. A pramANe trasakAya vagere bAkInI mArgaNAomAM manuSyapaNAno samAveza thAya che. tethI judA judA kALe bhinnabhinna jIvane AzrayI sarvayoga saMbhave che. prazna :- AhArIpaNAmAM kArmaNakAyayoga kevI rIte saMbhave ? keTalAka AcAryo utpattinA 1lA samaye kArpaNa kAyayoga mAne che. ane te samaye kArmaNakAyayogathI AhAra kare, mATe AhArImAM kArpaNa kAyayoga saMbhave paNa jeo utpattinA prathama samaye audArikamizra mAne temanA mate AhArImAM kArmahayoga na saMbhave. eTale ke Rjugati vaDe athavA eka vakA vaDe bhavAMtaramAM janArane kAzmaNakAyayoga ane AhArIpaNuM ghaTe. nizcayanayanA matathI eka vakrA karanArane bIjA samaye kArmaNakAyayoga ane AhArIpaNuM ghaTe. tiriitthi ajaya sAsaNa, anANa uvasama abhavva micchesu / terAhAra dugUNA, te uraladugUNa sura nirae // 26 // zabdArtha vanaya - avirati cAritra || te - teja tera yogo grAma - upazama 3<
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha abhyAsa vinA AhArakazarIra saMbhavI zake nahi. mATe AhArakaddhika na hoya. garbhaja tiryaMca paMce. ane vAyukAyane vaikriyalabdhi hoI zake che. tethI vaikriyaddhika saMbhave eTale tiryaMcone utpattinA prathama samaye ane vigrahagatimAM kArpaNa kAyayoga. utpattinA bIjA samayathI svayogya paryApti pUrNa na thAya tyAM sudhI audArika mizra ane paryApta thayA pachI audArika kAyayoga tathA mananA ane vacananA cAra yoga hoI zake che. strIvedamAM paNa AhAradika vinA tera yoga hoya che. kAraNa ke strIpaNAnA zarIravALA dravyavedI jIvone caudapUrvanA adhyayanano zAstramAM niSedha che. vaLI zAstramAM strIone tucchasvabhAvavALI kahI che tucchI gAravabahulA caliMdiyA dubbalA dhiIe ya / iya aisesajjhayaNA, bhUyAvAdo ya na kSai (jinabhadragaNi kSamA kRta vizeSA) tethI AhArakalabdhi na hoya. te kAraNe AhArakaddhika vinA terayoga hoya. tathA abhavya, avirati, sAsvAdana ane traNa ajJAnamAM chaThThAdi guNasthAnakono saMbhava ja nathI tethI AhArakaddhika nathI mATe 13 yoga hoya. siddhAntanA mate virbhAgajJAnI manuSya tiryaMca uttara vaikriya zarIra banAve tyAre banAvatI vakhate au mizra yoga hoya. joke prajJApanA sUtranI TIkAmAM "mahAkAyamAM utpanna thatAM apayAptapaNAmAM tiryaMca manuSyone vibhaMga jJAna hoya" ema kahyuM che te apekSAe paNa au. mizrayoga ghaTe. ' upazama samyaktvamAM navA upazama samakita kAle jIva mithyAtvI hovAthI caudapUrvano abhyAsa hoya nahI ane zreNIgata upazamasamyagRSTi jIva labdhi phorave nahI. kAraNake AhAraka zarIra banAvavuM e pramAda che. tethI AhAraka zarIra banAve nahi tethI AhArakalika na hoya. matAMtara :- upazama samakita mArgaNAe 13 yoga kahyA te saMbhavatA nathI kAraNake upazama samakita laIne bhavAMtaramAM javAya nahi aparyApta avasthAmAM upazama samakita pamAya nahi. tethI aparyAptaavasthAmAM audA mizra, vai mitra ane kArmaNa e traNa yoga ghaTe nahi.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM yoga chatAM saptatikA graMthakAranA mate upazama zreNImAM vartato jIva upazama samakita laIne anuttaramAM jAya evuM mAne che. tethI temanA mate vaikriyamizra ane kAryaNakAyayoga ghaTe paNa audArika mizrayoga ghaTe nahi. 65 paraMtu ThANAMgasUtranI TIkAmAM upazama samakitamAMthI paDI sAsvAdana pAmI vikalendriyamAM javAya ane sAsvAdanane upazamano aMza mAnIe to audArika mizrayoga ghaTe. nahI to au mizrayoga ghaTI zakato nathI. graMthakAre kaI apekSAe kahyo te samajAtuM nathI. keTalAkanA mate navA upazama samyaktvamAM labdhi phoravAya te mata pramANe siddhAMtanA mate manuSya-tiryaMca navuM samyaktva pAmI vaikriyazarIra banAve tyAre labdhi phoravatI vakhate au mizrayoga mAne te apekSAe au mizrayoga ghaTI zake. tathA upazama samati cAre gatimAM pamAya tethI bAkInA yoga saMbhavI zake. devagati ane narakagatimAM cAra ja guNasthAnaka hovAthI sarvavirati na hoya tethI AhArakaddhika na hoya ane audArika zarIra nAmakarmano udaya na hoya tethI audArikadrika paNa na hoya. bAkInA 11 yoga saMbhavI zake che. kammurala dugaM thAvari, te saviuvviduga paMca igi paa / cha ani carima vaijuya, te viuvvidugUNa cau vigale // 27 // zabdArtha murata tu N - kArmaNa ane audadvika te - upara kahela traNa yoga pavaNe vAyukAyamAM mivanuJa - chellA vacanayoga sahita gAthArtha :- pRthvIkAyAdi cA2 sthAvaramAM kArpaNa ane audArikadvika ema traNayoga hoya che. ekendriya ane vAukAyane te ja traNayoga vaikriyadvika sahita karatA pAMcayoga hoya che. asaMjJI mArgaNAmAM A pAMca yoga ane chellA vacanayoga sahita kula cha yoga hoya che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha ane te chamAMthI vaikriyaddhika bAda karatA bAkInA cAra yogo vikasendriyamAM hoya che. (27) vivecana :- vAukAya vinA cAra sthAvaramAM traNayoga hoya che. utpattinA prathama samaye ane vigrahagatimAM kArmaNakAyayoga, utpattinA bIjA samayathI svayogya paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI audArikamizra, paryApto thayA pachI audArika kAyayoga ema kula traNayoga saMbhave, mana vacana na hovAthI, temaja labdhi na hovAthI vaikriya ane AhArakanA bebe yoga, ema kula bAra yoga hoya nahIM. vAukAya ane ekendriyamAM uparokta traNa ane vaikriyadvika sahita karatA pAMca yoga saMbhave che. bAdara paryAptA vAukAyane jyAM sudhI vaikriyaddhikanI uddalanA na kare tyAM sudhI anAyAse bhavanA nimittathI vaikriya zarIra nAmakarmano udaya Ave che. tethI vaikriya zarIra banAve tyAre vaikriyaddhika saMbhavI zake che. AvazyakasUtramAM kahyuM che ke je pukha bIyara pannatA te payarAsaMkhejjaibhAgamittA, tattha tAva tiNhaM rAsINaM veuvviyaladdhI ceva ntthii| bAyarapajjattANaM pi asaMkhiibhAgamattANaM atthi asaMzI mArgaNAmAM uparokta pAMca ane asatyAmRSA vacanayoga sahita kula cha yoga hoya che. 14 jIvabhedamAMthI pahelA bAre jIvabheda asaMjJI kahevAya. tethI teomAM vigrahagatimAM ane utpattinA prathama samaye kArpaNa kAyayoga, utpattinA bIjA samayathI svayogya paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI audArika mizra paryAptAvasthAmAM audArika kAyayoga keTalAka bAparyAptA vAukAyane vaikriya racanAkALe vaikriyamizra ane vaikriyakAyayoga beindriyAdi jIvone rasanendriya ane bhASA hovAthI asatyAmRSA vacanayoga hoya. te jIvo aspaSTa caitanyavALA hovAthI zeSa vacanayoga manayoga tathA AhArakaddhika saMbhave nahi. indriyamArgaNAmAM vikalejiyane cAra yoga hoya che kAraNake beindriyAdi vikasendriyone vaikriyalabdhi hoya nahIM eTale teone
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM yoga 67 vigrahagatimAM ane utpattinA prathama samaye kArpaNa, utpattinA bIjA samayathI svayogya paryApti pUrNa na kare tyAM sudhI audAmizrA, paryApto thAya tyAre audArika kAyayoga, bhASAparyApti pUrNa thayA pachI paryApta avasthAmAM asatyAmRSA vacanayoga saMbhave che. bAkInA yoga hoya nahIM. kammurala mIsa viNu maNa vai samaiya cheya cakkhu maNanANe / uraladuga kamma paThamaMtima maNavai kevaladugaMmi // 28 // zabdArtha vihu - vinA paDamaMtima - pahelA ane chellA samayache - sAmAyika ane || maUva - manayoga-vacanayoga chedopasthApanIyamAM gAthArtha - manayoga, vacanayoga, sAmAyika chedo pasthApanIcAritro cakSudarzana ane mana:paryavajJAna (e 6 mArgaNA)mAM kAmaNakAyayoga ane audArika mizrakAyayoga vinA zeSa 13 yoga hoya che. tathA kevalajJAna ane kevaladarzanamAM audArikakrika, kAmaNa kAyayoga pahelo ane chello manayoga ane vacanayoga ema kula 7 yoga saMbhave che. (28) vivecana :- manayoga Adi cha mArgaNAmAM kArpaNa ane audArika mizra vinA 13 yoga hoya che. kAraNake A banne yoga jIvane vigrahagatimAM ane aparyApta avasthAmAM hoya che. ane aparyAptAvasthAmAM manayogAdi cha mArgaNAno saMbhava nathI. sarvaparyAptie paryApta avasthAmAM ja saMbhave che. ahIM cakSudarzana sarvaparyAptie paryAptAne hoya e vivakSAe 13 yoga ja ghaTe paraMtu indriya paryApti pUrNa thavAthI cakSudarzana hoya ema mAnIe to badhI paryApti pUrNa thaI na hovAthI aparyApta avasthA che. tethI audArika mizrakAyayoga paNa saMbhave, jethI cakSudarzanamAM kArmaNakAyayoga vinA 14 yoga saMbhave, paNa te vivakSA ahIM karela nathI. kevalajJAna ane kevaladarzanamAM 7 yoga hoya che. temAM kevalIsamudyAtamAM trIjA cothA ane pAMcamA samaye kArmaNakAyayoga rajA,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha chaThThA ane sAtamA samaye audArikamizrayoga hoya. anuttaradeva ke bharatAdikSetramAM rahelA mana:paryAvajJAnIoe pUchelA praznonA uttara kevalIbhagavaMta dravyamanathI Ape tyAre pahelo ane chello manayoga hoya. tathA dharmadarzanA Adi vakhate pahelo chello vacanayoga hoya. Ama kula 7 yoga saMbhave. manovacasI na tadA sarvathA na vyApArayanti prayojanAbhAvAt (dharmasaMgrahaNI) kevalI samakvAtamAM prayojananA abhAve mana ane vacanayogano vyApAra hoya nahIM. tethI bAkInA yoga na hoya kAraNake koIpaNa labdhino upayoga pramAda avasthAmAM ja thaI zake che kevalIbhagavaMta apramatta hoya che. tethI vaikriyaddhika ane AhArakaddhika na hoya ane ghAtakarmano nAza thayelo hovAthI bAkInA manayoga ane vacanayoga paNa na hoya. kAraNake te sarvajJa che. tethI asatya athavA mizra vacana bole ke manathI vicAre paNa nahIM. maNavai uralA parihAri, suhumi nava teu mIsi saviuvvA / dese saviuvvidugA, sakammuralamissa ahakkhAe // 29 // zabdArtha suma - sUkSmasaMparAmAM rese - dezavirati guNaThANe tela - vaLI te nava | aravallA - yathAkhyAtamAM gAthArtha :- parihAra vizuddhi ane sUkSmasaMparAya cAritramAM mananA 4, vacananA 4 ane audArika kAyayoga ema kula navayoga hoya che. teja navayogamAM vaikriya kAyayoga sahita karatA 10 yoga mizra mArgaNAmAM hoya che. ane vaikriyaddhika sahita karatA 11 yoga dezavirati mArgaNAmAM hoya che. tathA kArpaNa ane audArikamizra sahita karatA 11 yoga yathApyAta cAritramAM hoya che. (29) vivecana :- parihAravizuddhi ane sUkSmasaMparAya A be cAritramAM 9 yoga hoya che. te A pramANe viziSTa tArUpa
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM yoga. parihAravizuddhicAritra sarvaviratidharane paryApta avasthAmAM hoya che. tethI aparyAptA avasthAnA kArpaNa ane audArika mizrayoga saMbhave nahi. A cAritravALA tathA sUkSmasaMparAya cAritravALA apramatta hovAthI labdhi phorave nahi. kAraNake labdhi phoravavI te pramAda che. mATe na hoya temaja parihAravizuddhivALA utkRSTathI paNa kaMIka nyUna dazapUrvadhara ja hoya che. ane AhAraka labdhi to cauda pUrvadharane ja hoya mATe labdhi na hovAthI AhArakahika paNa na hoya. sUkSmakiSTirUpa karela kaSAyanA udayavALAne ja sUkSmasaMparAya cAritra hoya. A cAritra zreNimAM 10me AvatuM hovAthI paryAptA avasthAmAM ja hoya tethI 9 yoga saMbhave, bAkInA yoga saMbhave nahI. vaLI teo chadmastha hovAthI jJAnAvaraNIya karmano udaya che. tethI pUrNajJAnano abhAva eTale chabasthatAnA kAraNe mananA ane vacananA cAra yoga paNa ghaTI zake. mizra samyakatva mArgaNAmAM 10 yoga saMbhave che. mizraguNaThANe jIva maraNa pAme nahi. ane parabhavamAM mizraguNaThANuM laIne javAya nahi. tethI aparyApta avasthAnA kArmaNa, audArika mizra ane vaikriyamizra yoga na hoya mizrasamyaktvALA vaikriya labdhi kema na phorave, te hakIkatanuM kAraNa pUrvAcAryoe batAvela nathI. kALa thoDo hovAthI na phorave ema jaNAya che tethI saMbhave nahi. temaja caudapUrvano abhyAsa mizra na hovAthI AhArakaddhika paNa saMbhave nahi. cAre gatimAM upazama samakita pamAya. ane upazama samakitamAMthI mizrasamakita Ave tethI cAre gatimAM hovAthI devatA nArakIne paryAptAvasthAmAM vaikriyakAyayoga ane manuSya tiryaMcane audArika-kAyayoga ane cAre gatinA saMjJI jIvane mananA cAra ane vacananA cAra yoga Ama kula 10 yoga saMbhave che. dezavirati mArgaNAmAM 11 yoga hoya te A pramANe dezavirati paryAptAvasthAmAM Ave tethI mananA cAra ane vacananA cAra yoga tathA audArika kAyayoga hoya. aMbaDazrAvakanI jema dezaviratidhara zrAvako vaikriyalabdhi phoravI zake tethI vaikriyaddhika saMbhave bAkInA yoga hoya nahi.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha kAraNake kArpaNa ane audArikamizra aparyAptAvasthAmAM ja hoya ane AhArakahika caudapUrva saMyamIne hoya ahIM aparyAptAavasthA ke saMyama nathI tethI bAkInA yoga saMbhave nahi. yathApyAta cAritramAM 11 yoga hoya. A cAritra 11thI 14 guNaThANe saMbhave che. tethI audArika kAyayoga, cAra mananA, cAra vacananA yoga hoya ane kevalI samuddaghAtamAM kArpaNa ane audArikamizra yoga paNa hoya che. 13 me ane 14 me guNaThANe kevalajJAna hovAthI mananA ane vacananA be yoga saMbhave, paNa agyAra bAramA guNaThANe rahelA jIvo chadmastha hovAthI tyAM mananA ane vacananA cAre paNa yoga saMbhave. bAkInA yoga saMbhave nahi. kAraNake yathAkhyAta cAritravALo apramatta hovAthI labdhi phorave nahi. mATe vaikriyaddhika ane AhArakahika ema cAra yoga hoya nahi. A pramANe dara mArgaNAone viSe yoga dvAranuM varNana karyuM. bAsaTha mArgaNAmAM upayoga tianANa nANa paNacau, daMsaNa bAra jialakkhaNuvaogA / viNumaNanANa du kevala, nava sura tiriniraya ajaesu // 30 // zabdArtha nivaghaNuvo - jIvanAlakSaNa mANuM - aviratimAM rUpa upayogo che. || gAthArtha :- 3 ajJAna, pAMcajJAna ane cAra darzana ema bAra jIvanA lakSaNarUpa upayogI che. temAMthI mana:paryavajJAna ane kevalahika vinA zeSa nava upayoga devagati-tiryaMcagati-narakagati ane avirati cAritramArgaNAmAM hoya che. (30) vivecana - upayoga eTale padArthamAM rahelAM sAmAnya ane vizeSa dharmone jANavAnI AtmAnI zaktino vaparAza te upayoga kahevAya. A upayoga e jIvanuM lakSaNa che kAraNake jIvane ja caitanya zakti che. ajIvamAM hoya nahi.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM upayoga 71 devagati-narakagati-tiryaMcagati ane avirati cAritramAM 9 upayoga hoya che. te A pramANe. samyagRSTi naraka vagerene 3 jJAna ane traNadarzana; mithyAdaSTine 3 ajJAna hoya sarvane cakSudarzana ane acakSudarzana hoya. Ama 9 upayoga hoya. bAkInA upayoga na hoya kAraNake tiryaMcane pAMca guNasthAna ane devAdine cAra guNasthAnaka hoya. jyAre mana:paryavajJAna chaTe ane kevalajJAna ane kevaladarzana 13-14me hoya che mATe A mArgaNAomAM te traNa upayoga na saMbhave. tasajoa vea sukkA, hAra nara paNidi sanni bhavi savve / nayaNeara paNa lesA, kasAya dasa kevaladugUNA // 31 // zabdArtha goDa - 3 yoga | | nayara - cakSu-acakSudarzana gAthArtha :- trasakAya, traNayoga, traNaveda, zuklalezyA, AhArI manuSyagati paMcendriyajAti, saMsI ane bhavya ema 13 mArgaNAmAM sarva (bAra) upayoga hoya che. tathA cakSudarzana, acakSudarzana, pAMcalezyA, ane krodhAdicAra kaSAya ema 11 mArgaNAmAM kevaladdhika vinA 10 upayoga hoya che. (31) vivecana - trasakAya vagere 13 mArgaNAmAM sarva upayoga (12) hoya, kAraNa ke A mArgaNAomAM koI tera guNaThANA sudhI ane koI cauda guNaThANA sudhI hoya che. tethI mithyAdaSTi jIvone 3 ajJAna, samyagudRSTi jIvone 3 jJAna ane traNadarzana, sarvaviratidharane mana:paryavajJAna ane kevalIbhagavaMtane kevalajJAna, ane kevaladarzana A pramANe sarva upayoga hoya. cakSudarzana vagere 11 mArgaNAmAM 1thI 12 sudhInA yathAyogya guNasthAnaka saMbhave che. tethI 10 upayoga hoya. 13muM 14muM guNasthAnaka na hoya tethI kevaladdhika ghaTe nahIM.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraM cauriMdi asanni duannANa, dudaMsa igabiti thAvari akkhu / tianANa daMsaNadugaM, anANatigi abhavvi micchaduge // 32 // zabdArtha 72 thAvari pAMca sthAvaramAM avavadhu - cakSudarzana vinA gAthArtha :- caurindriya ane asaMzI mArgaNAmAM be ajJAna ane be darzana ema cAra upayoga hoya che. ekendriya beindriya teindriya ane pAMca sthAvaramAM cakSudarzana vinA te traNa upayoga hoya che. 3 ajJAna, abhavya ane mithyAtvakrikamAM 3 ajJAna ane be darzana hoya che. (32) vivecana :- caurindriya ane asaMzImArgaNAmAM cAra upayoga hoya. A mArgaNAmAM samyaktva ane saMyama na hovAthI zeSa jJAna ane darzana upayoga nathI. A mArgaNAvALA jIvo mithyAtvI ke sAsvAdanI hoya tethI matiajJAna ane zrutaajJAna ane acakSudarzana hoya che. ane te paryAptA thAya tyAre cakSudarzana hoya. Ama cAra upayoga che. tathA ekendriya beindriya, teindriya ane pAMcasthAvaramAM traNa upayoga hoya che. carindriyanI jema zeSa upayoga teone nathI ane cakSuindriya na hovAthI cakSudarzana paNa hoya nahi. tethI traNa upayoga saMbhave. matiajJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAna, abhavya, mithyAtva ane sAsvAdana kula mArgaNAmAM 3 ajJAna ane be darzana kula pAMca upayoga hoya. A chae mArgaNAomAM samyaktva, saMyama ane kevalajJAnAdi uccabhAvo saMbhave nahi. tethI pAMca jJAna avadhidarzana ane kevaladarzana saMbhave nahi. prazna :- A cha mArgaNAmAM avadhidarzana kema na saMbhave ? sAmAnya bodhamAM viparItapaNuM ke aviparItapaNuM hoya nahi. jJAnamAM ajJAna batAvyuM che. paNa darzanamAM adarzana batAvyuM nathI. vaLI chadmasthane jJAna darzanapUrvaka ja thAya che. tethI vibhaMgajJAnIne avadhidarzana hoya. jJAna mithyAtvathI kaluSita thAya tyAre ajJAna thAya paNa darzana te adarzana
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM upayoga thAya ema kahela nathI. tethI virbhAgajJAnIne avadhidarzana kahevuM joIe. ema siddhAMtakAra mAne che je vAta prajJaptisUtramAM paNa kahI che. siddhAMtakAra virbhAgajJAnI mithyAtvIne paNa avadhidarzana mAne che. temanA mate A che mArgaNAmAM avadhidarzanasahita cha upayoga kahevA. paraMtu karmagraMthakAra avadhijJAnIne ja avadhidarzana mAne che. tethI temanA mate cha mArgaNAmAM pAMca upayoga hoya. joke chabasthane jJAnano upayoga darzanapUrvaka thAya, paraMtu tevo ekAMte niyama nathI. kAraNake saMyamI AtmAone mana:paryavajJAna darzana vinA paNa thAya che. tethI virbhAgajJAnIne avadhidarzana na thAya. evuM paNa mAnI zakAya. joke mizra mArgaNAmAM avadhidarzana karmagraMthakAre paNa kahyuM che. tatva vAtAm (juo gAthA ranI vRtti) kevaladuge niyadurga, nava tianANa viNu khaiyaahakkhAe / daMsaNanANatigaM desi mIsi annANa mIsaM taM // 33 // zabdArtha niyaTu - potAnuM hika hoya. || annAmI - ajJAnathI mizra raya mahag - kSAyika ane taM - te traNa darzana yathAkhyAtamAM | gAthArtha - kevalajJAna ane kevaladarzana mArgaNAmAM potAnuM hika hoya che, kSAyika samyakatva ane yathAkhyAta cAritramAM traNa ajJAna vinA 9 upayoga. dezaviratimAM traNa jJAna ane traNa darzana ema cha upayoga, te cha upayoga mizra mArgaNAmAM ajJAnathI mizrita hoya che. (33) vivecana :- kevalajJAna ane kevaladarzana 13 me 14 me guNaThANe hoya, tyAM chAbasthika jJAna darzana na hovAthI be ja upayoga hoya che. koIpaNa jIvane samyakatva thAya tyAre kSayopazamabhAvanAM matyAdijJAna prApta thAya che. 13 me 14 me guNaThANe kSAyikabhAvanuM kevalajJAna ane kevaladarzana thAya che. tethI kSAyopazama bhAvanA 10 upayoga hoya nahi.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha sAyika samyakta ane yathAvAta cAritramAM 9 upayoga hoya che. kSAyika samyakatvamAM 4thI 14 ane yathAkhyAta cAritramAM 11thI 14 guNasthAnaka hoya che. ahIM prathamanA traNa guNasthAnaka na hovAthI 3 ajJAna saMbhave nahi. chadmastha kSAyikasamakitIne 4 jJAna ane 3 darzana hoya che. ane kSAyika samakitIne ghAtakarmano kSaya thAya tyAre kevalajJAna ane kevaladarzana thAya che. have yathAkhyAta cAritra mohanIyano saMpUrNa upazama athavA kSaya thAya tyAre hoya che. tyAre 4 jJAna ane 3 darzana hoya che. ghAtakarmano kSaya kare tyAre kevalajJAna ane kevaladarzana hoya Ama bane mArgaNAmAM 9 upayoga saMbhave che. traNa ajJAna na hoya. dezavirati cAritramArgaNAmAM 3 jJAna ane 3 darzana ema che upayoga hoya. samyakatva hovAthI 3 ajJAna nathI. ane sarvavirati temaja kSapakazreNI na hovAthI mana:paryavajJAna ane kevalahika nathI. mizramArgaNAmAM A cha upayoga ajJAnathI mizra hoya che. samyakatvanI sanmukha thayelAne jJAnanI bahulatA hoya che. ane mithyAtvanI sanmukhatAvALAne ajJAnanI bahulatA hoya, tethI jJAna ajJAnathI mizra kahyuM che. ahi trIje guNaThANe avadhidarzana kahyuM te jJAnanI bahulatAne AzrayI kahyuM. siddhAMtakAranI apekSAe 1thI 12 guNaThANA sudhI avadhidarzana hoya temanA mate paNa avadhidarzana mizramArgaNAmAM hoya che. maNanANa cakkhuvajjA, aNahAre tinnidaMsa caunANA / caunANasaMjamovasama, veyage ohidaMse ya // 34 // zabdArtha varaghuvaMA - cakSudarzana vinA | vege - vedaka samyakatva sama - upazama samyakatva divase - avadhidarzanamAM
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgaNAmAM upayoga 75 gAthArtha :- aNAhArI mArgaNAmAM mana:paryavajJAna ane cakSudarzana varjIne zeSa daza upayoga jANavA. cAra jJAna, cAra saMyama, upazama ane vedaka samyakatvamAM tathA avadhidarzanamAM cAra jJAna, traNa darzana ema sAta upayoga hoya che. (34). - vivecana :- aNAhArI mArgaNAmAM mana:paryavajJAna ane cakSudarzana vinA bAkInA 10 upayoga hoya che kAraNake aNAhArI avasthA vigrahagatimAM tathA kevalIsamuddhAtamAM tathA ayogI guNaThANe hoya che. vigrahagatimAM samyagRSTine 3 jJAna ane mithyAdaSTine traNa ajJAna. bannene acakSudarzana paNa hoya. samyagudaSTi avadhijJAnIne avadhidarzana temaja 13 me 14 me kevalIne kevalajJAna ane kevaladarzana hoya, tethI kula 10 upayoga hoya. mana:paryavajJAna ane cakSudarzana aNAhArI mArgaNAmAM na hoya kAraNake A be upayoga paryAptA avasthAmAM ja saMbhave ane aNAhArIpaNuM vigrahagatimAM athavA kevalI samuddhAtamAM hoya. cAra jJAna, cAra saMyama, upazamasamyakatva, kSAyopazamasamyakatva ane avadhidarzana ema 11 mArgaNAmAM cAra jJAna ane 3 darzana ema 7 upayoga hoya. kAraNake A 11 mArgaNAmAM 4thI 12 guNasthAnakomAnAM yathAsaMbhava hoya che. mATe traNa ajJAna ane kevaladdhika na hoya. tethI pAMca upayoga saMbhave nahi. ahIM paNa avadhidarzana mArgaNAmAM 4 jJAna ane 3 darzana ema 7 upayoga kahyA, paraMtu prathamanA traNa guNasthAna na gaNavAthI ajJAna kahela nathI. jo ke siddhAMtamAM avadhidarzana mithyAtva guNasthAnamAM hoya te apekSAe avadhidarzanamArgaNAmAM mati ajJAna-zrutaajJAna vibhRgajJAna kahyuM che. te prajJaptisUtramAM tema kahela hovAthI. (gA. 32 svopajJavRtti) A pramANe bAsaTha mArgaNAomAM upayoga nAmanuM cothuM dvAra pUrNa
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha 'matAMtaranI gAthA' do tera tera bArasa maNe kamA aTTha du cau cau vayaNe / cau du paNa tinni kAye, jiaguNa joguvaoganne // 35 // zabdArtha maNe manayogamAM anya AcAryo. gAthArtha H- anya AcAryo manayogamAM 2, 13, 13, 12. vacanayogamAM 8,2,4,4. tathA kAyayogamAM 4,2,5 ane 3 anukrame jIvasthAnaka, guNasthAnaka yoga ane upayoga hoya ema kahe che. (35) vivecana :- karmagraMthakAra pUjyazrI devendrasUrIjInI mAnyatA evI che ke manayoganI sAthe vacanayoga ane kAyayoga avazya hoya che. koIpaNa jIvane vacanayoga ane kAyayoga vinA ekalo manayoga hoya nahi. ane manayoga sarvaparyAptie paryAptA saMjJI paMcendriyamAM ja saMbhave che. tethI manayogamAM paryAptA saMzI eka ja jIvabheda, 13 guNasthAnaka, 13 yoga, ane 12 upayoga hoya che. anne - paraMtu anya AcAryo viziSTa yogavALAne sAmAnya yoga hoya to paNa tene gauNa mAne eTale jema karoDapatine lakSAdhipatimAM gaNAya nahIM tema, jene manayoga hoya tene vacanayoga ane kAyayogamAM gaNavA nahi. jene vacanayoga ane kAyayoga hoya tene kAyayogamAM gaNavA nahi. ane jene manayoga ke vacanayoga na hoya tene ja kAyayogamAM gaNavA, tethI e vivakSAe saMjJI paryAptA ane aparyAptAne manayogamAM gaNavA, beindriyathI asaMjJI sudhInA paryAptA aparyAptAne vacanayogamAM gaNavA, ane ekendriya jIvone ja kAyayogamAM gaNavA. tethI manayogamAM 2 jIvabheda, 13 guNasthAnaka, 13 yoga, ane 12 upayoga hoya che. karmagraMthakAra vacanayoga manayoganI sAthe paNa hoya ane manayoga vinA paNa hoya ema mAne che. tethI manayogavALA saMjJI paNa hoya ane manayoga vinAnA asaMjJI ane vikalendriyane vacanayoga hoya mATe vacanayogamAM jIvabheda beindriyAdi pAMca paryAptA, 13 guNasthAnaka, 13 yoga ane 12 upayoga hoya ema kahe che. jyAre
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgaNAmAM matAMntara anya AcAryo vacanayoga koIpaNa yoganI sAthe na hoya ekalo ja hoya evuM mAne che. tethI vikalendriya ane asaMzI paMcendriyane ekalo vacanayoga kahyo che. eTale teonI vivakSAe vacanayogamAM 8 jIvabheda, te jIvabhedone AzrayIne 1luM, 2juM guNasthAnaka, audArikaddhika, kArpaNa, ane asatyaamRSA vacanayoga, ema cAra yoga ane be ajJAna ane be darzana ema cAra upayoga kahe che. karmagraMthakAra manayoga ane vacanayoganI sAthe kAyayoga hoya ane manayoga vacanayoga vinA ekalo kAyayoga paNa hoya evuM mAne che. tethI 14 jIvabheda, 13 guNasthAnaka, 15 yoga, ane 12 upayoga saMbhave che. anya AcAryo koIpaNa yoganI sAthe kAyayoga hoya nahI. ekalo ja hoya che. ekendriya jIvone ja manayoga-vacanayogavinA ekalo kAyayoga hoya, tethI te jIvonI apekSAe 4 jIvabheda, be guNasthAnaka, audArikakrika, (vAukAyanI apekSAe) vaikriyadrika kArmaNa kAyayoga ema pAMca yoga, be ajJAna, acakSudarzana ema traNa upayoga kahe che. graMthakAranI vivakSA jIva.| guNa.| yoga | upayoga manayoga 1 13 13 12 vacnayoga 5 13 13 12 kAyayoga 14013 15 12 anya AcAryanI vivakSA jIva guNa. | yoga | upayoga manayoga vacanayoga 8 kAyayoga 4 77 2 13 13 12 2 4 4 2 5 3 upara mujaba viziSTa yogavALAne sAmAnya yogamAM na gaNIe to nIcenI keTalIka hakIkata saMgata thatI nathI. ahIM ''tattvam tiAmyam'' asaMgata H- manayoga mArgaNAe anya AcArya bhagavaMtanA mate be jIvabheda kahyA che to saMjJI aparyApto manayogamAM kevI rIte ghaTI zake ? sarva paryApti pUrNa thayA pachI ja manayogano vyApAra hoya che saMjJI aparyAptAne sarva paryApti hajI pUrNa thaI nathI tethI manayoga ghaTI zake nahi.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha paraMtu kadAca bhaviSyamAM thanArA manayoganI vivakSA karIne aparyAptA saMzI jIvabheda ghaTADyo hoya, to saMbhavI zake, vaLI te apekSAe jo aparyAptA saMzI jIvabhedane manayogamAM kahyo to aparyAptA avasthAnA audArika mizra ane kArmaNa kAyayoga sahita manayoga mArgaNAmAM 15 yoga kahevA joIe. yoga 13 ja kahyA che. ane jIvabheda paryAptA aparyAptA be kahyA, te pUrvApara saMgata thatuM nathI. 78 vacanayogamAM paNa Aja asaMgata jaNAya che. kemake bhASAparyApti pUrNa thayA pachI ja vacanayogano vyApAra Ave tethI beindriyAdi cAre paryAptA ja jIvabheda saMbhave paraMtu vacanayogamAM aparyAptA jIvabheda saMbhave nahi. chatAM ATha jIvabheda kahyA te saMgata nathI, kadAca bhaviSyamAM bhASAparyApti pUrNa ka2ze ema mAnIe to saMbhave. 'bAsaTha mArgaNAomAM lezyA" chasu lesAsu saThANaM, egiMdi asanni bhUdaga vaNesu / paThamA cauro tinni u, nAraya vigalaggi pavaNesu // 36 // zabdArtha bhUtAvaLetu - pRthvI ap ane vanaspatimAM tinni u vaLI traNa lezyA abhipavaLetu - agnikAya ane vAyukAyamAM gAthArtha :- chae lezyAomAM potapotAnI lezyA hoya che. ekendriya, asaMzI, pRthvIkAya, akAya ane vanaspatimAM prathamanI cAra lezyA hoya che tathA nArakI, vikalendriya, agnikAya ane vAyukAyamAM prathamanI traNa lezyA ja hoya che. (36) - vivecana :- chae lezyAomAM potAnI lezyA eTale kRSNalezyA mArgaNAmAM kRSNalezyA, nIlalezyA mArgaNAmAM nIlalezyA ityAdi jANavuM. kAraNake eka jIvane ekI sAthe eka ja lezyA hoya che. chae lezyA paraspara viruddha che. ekendriya, asaMzI, pRthvIkAya, akAya ane vanaspati e
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 bAsaTha mArgaNAmAM lezyA pAMca mArgaNAmAM cAra lezyA hoya. joke teone bhava svabhAve azubha pariNAma hovAthI azubha lezyA hoya che. paraMtu bhavanapatithI IzAna devaloka sudhInA devone tejalezyA hoya ane te devo tejolezyAmAM ekendriyanuM AyuSya bAMdhI zake che. je vezyAe AyuSya bAMdhyuM hoya te lezyA sahita ekendriyamAM utpanna thAya che. gaNe vaMdharU to havana. tyAM teone zarIra paryApti pUrNa thayA pahelA tejovezyA cAlI jAya che mATe aparyAptapaNAmAM tejovezyA ghaTe. naraka, vikasendriya ane teuvAu mArgaNAmAM traNa vezyA hoya A jIvo ghaNuM karIne aprazasta adhyavasAyavALA-azubha pariNAmavALA hovAthI teone azubha lezyA hoya che. joke bhAvathI narakanAjIvone jIe lezyA hoya che. kAraNa ke navuM samyakatva pAmatI vakhate zubha lezyA ja hoya. to paNa ahIM dravyalezyAnI vivakSA karIne kahyuM hoya tema jaNAya che. ahakkhAya suhuma kevala, dugi sukkA chAvi sesa ThANesu / nara niraya deva tiriyA, thovA du asaMkhaNaMtaguNA // 37 // zabdArtha sutra - mAtra zuklalezyA thovA - thoDA hoya che. sevo - bAkInA sthAnomAM | yuvAsaMgha - be asaMkhyAtA gAthArtha - yathAkhyAta, sUkSmasaMpAya, ane kevalahikamAM zuklalezyA hoya che. zeSa 41 sthAnomAM chae lekSA hoya che. (alpabadutva) manuSyo sauthI thoDA che. tenAthI nArakI ane devo e be anukrame asaMkhyaguNA che. tethI tiryaMco anaMtaguNA che. (37). vivecana :- yathAkhyAta, sUkSmasaMparAya ane kevaladdhike A cAra mArgaNAmAM eka zukla legyA hoya che. kAraNake A cAre mArgaNAo dazamA guNaThANAthI saMbhave che. tyAM ujjavala-nirmala pariNAma hovAthI zuklalezyA saMbhave che. zeSa devagati vagere. 41 mArgaNAmAM rahelA jIvo zubhAzubha pariNAmavALA hovAthI e vezyA hoI zake che. tethI cha lezyA kahI. A pramANe mArgaNAomAM lezyA nAmanuM pAMcamuM dvAra pUrNa thayuM.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ CO paDazati nAmA caturtha karmagraMtha mArgaNAomAM alpabadutva" koI paNa eka mUla mArgaNAnA uttarabhedomAM kyA uttarabhedamAM jIvo ochA hoya ane kayA uttarabhedamAM jIva vadhAre hoya ema je vicAravuM te alpabadutva kahevAya. ahIM alpa - konAthI ochA, bahuta-konAthI vadhAre ema pUrvAparanI apekSAe vicAravuM te alpabadutva che. joke gAthA pramANe alpabadutva vicAratAM te mArgaNAvALA jIvo keTalA ema vicAravAthI A dvAra vadhAre sArI rIte samajAya. mATe pramANa dvArA ogha-ane vizeSathI vicAravAmAM paNa Avela che. gatimArgaNAmAM - manuSyo sauthI thoDA che. kAraNa ke manuSyo be prakAranA che. samucchima ane garbhaja. je jIvo mAtApitAnA saMyogavinA mala mUtrAdi manuSyanA 14 azuci sthAnomAM janme te samucchima. ane mAtapitAnA saMyogathI janme te garbhaja. garbhaja manuSyo be prakAranA che. aparyAptA garbhaja ane paryAptA garbhaja. temAMthI paryAptA garbhaja manuSyo haMmezA jagatamAM hoya ja. paraMtu samucchima manuSya ke aparyAptA garbhaja manuSyo kyAreka hoya ane kyAreka na hoya evuM paNa bane che. kAraNake samucchika manuSyanuM AyuSya aMtarmuhUrtanuM che ane utpattino virahakALa jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI 24 muhUrta hoya che. jethI pUrvanA utpanna thayelA samucchima manuSyo aMtarmuhUrta kALe maraNa pAme chate navA samucchima manuSyo kyAreka 24 muhUrta sudhI athavA madhyama virahakALamAM utpanna na thAya. tethI utkRSTathI 23 muhUrtathI kaMIka adhika kALa sudhI A jagatamAM samucchima manuSyo na hoya evuM paNa kvacita bane. ane aparyAptA garbhaja manuSyanuM AyuSya aMtarmuhUrtanuM che. ane teonI utpattino virahakALa* bArasamuhUrta gabbhe, ukkosa samucchimesu cauvIsaM // ukkosavirahakAlo, Dhoviya nanno samo jinabhadragaNi kSamAzramaNa (bRhat saMga patra 130-1)
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva 81 jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI 12 muhUrtano che. tethI pUrvanA utpanna thayelA aparyAptA garbhaja manuSyo aMtarmuhUrta kALe maraNa pAme chate navA aparyAptA garbhaja manuSyo kyAreka 12 muhUrta sudhI athavA madhyama virahakALa sudhI utpanna na thAya tethI utkRSTathI 11 muhUrtathI kaMIka adhika kALa sudhI A jagatamAM aparyAptA garbhaja manuSyo na hoya evuM paNa bane. eTale jyAre samucchima manuSyo ane aparyAptA garbhaja manuSyo A jagatamAM na hoya tyAre mAtra paryAptA garbhaja manuSyo ja hoya che. te paNa jaghanyathI ra9 AMkaDA pramANa saMkhyAtA ja hoya che. garbhaja manuSyo asaMkhyAtA kadApi hoya nahI. garbhaja manuSyo saMkhyAtA hoya ema kahyuM. paNa saMkhyAtu nAnuM moTuM aneka jAtanuM hoya che. tethI te saMkhyA jaNAvavA mATe traNa rIte garbhaja manuSyonI saMkhyA kahela che. (1) pAMcamA vargane chaThThA varga sAthe guNavAthI je saMkhyA Ave teTalA athavA (2) ekanI saMkhyAne kramaza: cha--vAra Dabala karavAthI pa0 garbhaja manuSyonI jaghanya saMkhyA Ave che. (3) trIjA yamalapadathI vadhAre ane cothA yamalapadathI ochA yamalapadabe vargano samUha te yamalapada kahevAya. (1) varga - mUla saMkhyAne te mUlasaMkhyA vaDe guNAkAra karavo te varga kahevAya. dA.ta. pAMca pAMca vaDe guNavAthI rapa Ave ahIM paccIsa te pAMcano varga kahevAya. ra42=4 1lo varga, 484=16 rajo varga, 16/16=256 trIjo varga 2564256=65536 cotho varga 6553665536-4294967296 e pAMcamo varga. 4294967ra964294967ra96=184467407379551616 e chaThTho varga.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha A pramANe cha vargo banAvyA pachI pAMcamA vargane chaThThA varga sAthe paraspara guNavAthI je 29 AMkaDA jeTalI saMkhyA Ave teTalA garbhaja manuSyo jadhanyathI aDhIdvipamAM sarva maLIne jANavA. 82 athavA (2) ekanI saMkhyAne channuvAra kramazaH Dabala dA.ta. (1) 142=2 (2) 242=4 (3) 442=8 (4) 842=16 (5) 1642=32 (6) 32X2=64 (7) 6442=128 (8) 12842=256 A pramANe 96 vAra Dabala karavAthI paNa garbhaja manuSyonI saMkhyA Ave che. te saMkhyA A pramANe che. 7,92,28,162,51,42,643,37,59,354,39,50,336 te saMkhyA TUMkamAM bolavAnI rIta :- 7 kroDa, 92 lAkha, 28 hajAra, 162 koDAkoDIkoDI, 51 lAkha, 42 hajAra, 643 koDAkoDI, 37 lAkha, 59 hajA2 354 koDa, 39 lAkha 50 hajA2 336 (TUMkamAM A pramANe paNa bolI zakAya.) A pramANe garbhaja manuSyo saMkhyAtA che. ane samucchima manuSyo asaMkhyAtA che. banne sAthe gaNIe to paNa manuSyanI saMkhyA asaMkhyAtI thAya. zAstramAM manuSyanI saMkhyA kALathI ane kSetrathI ema be rIte batAvI che. kALathI :- asaMkhyAtI utsarpiNI ane avasarpiNInA jeTalA samayo thAya teTalA manuSyo samucchima ane garbhaja banne maLIne jANavA. kSetrathI :- aMgulamAtra zreNInA AkAza pradezanA 1lA vargamULane trIjA vargamULa sAthe guNavAthI je saMkhyA Ave teTalA AkAza pradezano eka TukaDo evA sAtarAja lAMbI eka zreNInA jeTalA TukaDA thAya tenA karatA 1 nyUna eTalA garbhaja ane samucchima manuSyo hoya. ahIM
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva 83 upayogI hovAthI vargamULa-ghana-ghanIkRta lokanI samaja ApavAmAM Ave che. vargamULa :- je saMkhyAnuM vargamULa kADhavuM hoya tenI nIcenI saMkhyA evI zodhavI ke zodhelI saMkhyAne zodhelI saMkhyA vaDe guNavAthI mULa saMkhyA Ave. dA. ta. 16nuM vargamULa 4. (484=16) ghana :- te saMkhyAne te saMkhyA vaDe bevAra guNavA. jema 44444=64 cArano ghana ja thAya. "cAra ghane maghavA Ave re" ema RSabhabhagavAnanA stavanamAM paNa dhana zabdano upayoga karela che. - ghanIkRta lokanI samajutI : be paga pahoLA karI keDa upara be hAtha TekAvI UbhA rAkhelA puruSAkAra pramANe A lokAkAza che. athavA eka uMdhuM kuMDu mUkI, tenA upara thALI mUkI, tenA upara mRdaMga vAjiMtra mUkI tenA upara mANasanuM mAthuM mUkavAthI je AkAra thAya te (1) ghanIkRtaloka - jemAM sAtarAja laMbAI, pahoLAI ane UMcAI hoya te ghanaloka. (2) pratara :- jemAM sAtarAja laMbAI ane pahoLAI ane 1 AkAzapradeza jADAI hoya tevI AkAza pradezanI racanA. (3) zreNI :- jemAM sAtarAja lAMbI 1 AkAzapradeza jADI ane pahoLI hoya. evI soyanA AkAra jevI AkAza pradezanI racanA, tene sUcizreNI paNa kahevAya. A loka cauda rAja UMco che te nIce sAta rAja lAMbo pahoLo che. keDa pAse 1 rAja lAMbo pahoLo che koNI pAse pAMca rAja lAMbo pahoLo che. ane upara 1 rAja lAMbo pahoLo che. lokanA nIcenA bhAgane agholoka kahe che. te 7 rAja UMco che. tenI uparanA bhAgane urdhvaloka kahe che. te paNa sAta rAja UMco che. lokanI madhyamAM 1 rAja pahoLI ane 14 rAja UMcI trasanADI che. AvA AkAravALA
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha lokAkAzane kalpanAthI TukaDA karI jo vyavasthita rIte goThavavAmAM Ave to sAtarAja UMco, sAtarAja pahoLo ane sAtarAja lAMbo samacorasa AkAra bane tene sAtarAjano ghana kahevAya samajavA mATe cauda rAjalokanI ghananI kalpanA samajAvI che. have AvI eka sucI zreNInA aMgula pramANa bhAgamAM paNa asaMkhya AkAza pradezo (asaMkhya lokAkAza jeTalA pradezo) hoya ane tenuM vargamULa paNa asaMkhyAtu ja Ave, to paNa samajavA mATe asatu kalpanAthI aMgulapramANa zreNImAM 65536 pradeza kalpIe, to tenuM prathama vargamULa 256, bIjuM vargamULa 16, ane trIjuM vargamULa 4 Ave. have prathama vargamULane tRtIya vargamULano guNAkAra 25684=1024 thAya-teTalA AkAza pradezano eka TukaDo evA eka zreNInA jeTalA TukaDA thAya tenA karatA 1 nyUna ATalA garbhaja manuSyo ane samucchima manuSyo utkRSTathI hoya. manuSya karatA nArakI asaMkhya guNA che. kAraNa ke nArako aMgulamAtra zreNInA AkAza pradezanA pahelA vargamULane bIjA vargamULa sAthe guNatA je saMkhyA Ave, teTalI asaMkhyAtI zreNInA AkAza pradeza jeTalA che. asat kalpanAe aMgula mAtra zreNImAM 256 AkAza pradeza kalpIe, tenuM 1luM vargamULa 16 bIjuM vargamULa 4 tethI 1684=64 zreNInA AkAzapradeza jeTalA. jIvasamAsamAM paNa A mApa batAvela che. paMcasaMgrahamAM :- aMgulamAtra zreNInA AkAza pradezane potAnA pahelA vargamULa sAthe guNatA je saMkhyA Ave teTalI asaMkhyAtI zreNInA AkAzapradeza jeTalA. eTale 256416=4096 zreNInA AkAzapradeza jeTalA nArakInA jIvo kahyA che. nArakI karatA devo asaMkhyaguNA che. kAraNake devo cAra prakAranA che. bhavanapati, vyaMtara, jyotiSa ane vaimAnika. cAre devo bhegA karatA nArakI karatA asaMkhya-guNa thAya che. te sarva bhegA gaNIe to sAtarAja lAMbI asaMkhyAtI zreNIonA AkAza pradeza jeTalA hoya. te darekanuM vizeSa pramANa A pramANe che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva 85 kapa) bhavanapati - aMgulamAtra zreNInA AkAzapradezane potAnA pahelA vargamULa sAthe guNatA je saMkhyA Ave teTalI asaMkhyAtI zreNInA AkAzapradeza jeTalA che. asakalpanAe aMgulamAtra zreNImAM 256 AkAzapradeza. tenuM 19 vargamULa 16 tethI rapa6416=4096 zreNInA AkAzapradeza jeTalA jIvasamAsamAM paNa A mApa batAvela che. paMcasaMgrahamAM :- aMgulamAtra zreNInA AkAzapradezanA prathama vargamULane bIjA vargamULa sAthe guNatA je saMkhyA Ave teTalI asaMkhyAtI zreNInA AkAzapradeza jeTalA asatkalpanAe 16X4=64 zreNInA AkAzapradeza jeTalA. (tatva kevaligamyam) vaimAnika devo - aMgula mAtra zreNInA AkAzapradezanA bIjA vargamULane trIjA vargamULa sAthe guNavAthI je saMkhyA Ave teTalI asaMkhyAtI zreNIonA AkAzapradeza jeTalo che. asatkalpanAe aMgulamAtra zreNImAM 256 AkAzapradeza tenuM 19 vargamULa 16. bIjuM vargamULa 4, trIjuM vargamULa 2. tethI 44208 zreNInA AkAzapradeza jeTalA. A mApa 1lA 2jA devalokamAM-athavA sarvamAnikanuM paNa jANavuM. 3jA vagere devalokamAM bhinna-bhinna vicArIe to eka zreNInA asaMkhyAtamA bhAganA AkAzapradeza jeTalA devo che. kAraNake ghaNuM punya karanArA jIvo ochA hoya ane ochuM punya karanArA jIvo vadhAre hoya. A pramANa sarva vaimAnika devonuM athavA pahelA-bIjA devalokanA devanuM pramANa jANavuM. trIjAthI upara AThamA devaloka sudhI darekanuM bhinna bhinna pramANa 3thI 8 devaloka-eka zreNInA asaMkhyAtamA bhAganA AkAzapradeza jeTalA 9mA devalokathI pAMca anuttara (pratyekanuM pramANa) sUkSma kSetra palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganA AkAzapradeza jeTalA vyaMtara - saMkhyAta yojana pramANa zreNIno eka TukaDo evA eka prataranI samagra zreNInA jeTalA TukaDA thAya teTalA vyaMtara devo che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha jyotiSka :- 256 aMgula pramANa zreNIno eka TukaDo evA eka prataranI samagra zreNInA jeTalA TukaDA thAya teTalA jyotiSma devo che. 86 vyaMtara karatA jyotiSka devo saMkhyAtaguNA che. cAre prakAranA devonI saMkhyA nArakI karatA asaMkhyaguNI thAya che mATe asaMkhyaguNA kahyA. devo karatA tiryaMco anaMtaguNA che. kAraNa ke tiryaMcagatimAM vanaspatikAyanA jIvo paNa Ave. te anaMtA che. jyAre devo to asaMkhyAtA che. tethI anaMtaguNA kahyA. tenuM mApa zAstramAM A pramANe kahyuM che. tiryaMca :- anaMtA lokAkAzanA AkAzapradeza jeTalA. paNa cau tidu egiMdI thovA tinni ahiyA anaMtaguNA / tasa thova asaMkhagI, bhUjala nila ahiya vaNaNaMtA // 38 // zabdArtha tinni ahiyA traNamAM adhika bhUjalanila - pRthvIkAya, akAya, vAyukAya tasathova anila trasakAya thoDA vAyukAya gAthArtha :- paMcendriya sarvathI thoDA che. tenAthI carindriya, teindriya ane beindriya A traNa anukrame vizaSa adhika che. ekendriya anaMtaguNA che kAyamArgaNAmAM-trasakAya thoDA, agnikAya asaMkhyaguNA pRthvIkAya askAya ane vAukAya vizeSa adhika, che. tenAthI vanaspatikAya anaMtaguNA che. (38) vivecana :- gatimArgaNAmAM alpabahutva kahyuM, have A gAthAmAM indriya ane kAyamArgaNAmAM alpabahutva kahe che. sauthI thoDA paMcendriya che tenAthI carindriya teindriya ane beindriya teo anukrame vizeSAdhika che. beindriyathI ekendriya anaMtaguNA jANavA. cAra
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva mArgaNAvALA jIvo keTalA te zAstramAM A pramANe vizeSa mApa kahyuM che. vizeSaadhika :- pUrvanI saMkhyAthI Dabala karatAM ochA hoya. dviguNa na hoya te vizeSAdhika paMcendriya ane vikalendriya :- (dareka) asaMkhya koDAkoDI yojana pramANa prataranI zreNIonA AkAza pradeza jeTalA, uttarottara zreNIonI saMkhyAnuM pratara vadhAre vadhAre asaMkhya koDAkoDI yojana jeTaluM jANavuM. ekendriya - anaMtalokAkAzanA AkAza pradeza jeTalA, anaMtA vanaspati jIvo che tethI anaMtaguNA che. kAyamAgaNA - TAsajIvo sarvathI thoDA che. tenAthI agnikAyajIvo asaMkhyaguNA che. ane agnikAyathI anukrame pRthvIkAya apakAya ane vAyukAya vizeSAdhika che tenAthI vanaspatikAya anaMtaguNA che. te sarvenuM vizeSa pramANa A pramANe che. trasakAya :- asaMkhya koDAkoDI yojana pramANa prataranI zreNIonA AkAza pradeza jeTalA che. pRthvI, apu, tela, vAukAya - asaMkhyAtA 14 rAjalokanA AkAza pradeza jeTalA che. (uttarottara-asaMkhyAtA caudarAja adhika adhika samajavA.) vanaspatikAya - anaMtA lokAkAzanA AkAza pradeza jeTalA, tethI sarvathI vadhAre kahyA che. maNavayaNa kAya jogI, thovA asaMkhaguNa aNaMtaguNA / purisA thovA itthI, saMkhaguNA NaMtaguNa kIvA // 39 // zabdArtha thavA saMvamuI - thoDA, asaMkhyaguNA || rUsthI - strIo saMdhu - saMkhyAtaguNA vA- napuMsakaverAvALA
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha gAthArtha - manayogavALA jIvo sarvathI thoDA, tenAthI vacanayogavALA asaMkhyAtaguNA ane tethI kAyayogavALA anaMtaguNA, puruSo thoDA, strIo saMkhyAtaguNI ane napuMsako anaMtaguNA che. (39) vivecana - yogamArgaNA - manayogI-manayoga phakta saMzI paMcendriya paryAptAne ja hoya tethI sarvathI thoDA. vacanayogI jIvo asaMkhyaguNA che kAraNake jene manayoga che. tene to vacanayoga che te uparAMta asaMjJI paMcendriya caurindriya, indriya, beindriya paryAptAne paNa vacanayoga che. tethI asaMkhyaguNA che. prazna - paMcendriya karatA beindriya Adi jIvo vizeSAdhika ja che. to pachI manayogI karatA vacanayogImAM asaMkhyAtaguNA kema kahyA ? javAba :- A banne yogavALA jIvonuM vizeSa pramANa asaMkhya koDAkoDI yojana pramANa prataranI zreNIonA AkAzapradeza jeTalA che. paraMtu manayogI karatA vacanayogI mATe asaMkhyaguNa asaMkhya koDAkoDI yojana pramANa pratara samajavuM. temaja paMcendriya mArgaNAmAM badhA manayogavALA na hoya. asaMzI paMcendriyamAM manayoga na hoya. tethI manayogIthI vacanayogI asaMkhyaguNA thAya. mANI kohI mAI, lohI ahiya maNanANiNo thovA / ohi asaMkhA maisuya, ahiya sama asaMkha vibbhaMgA // 40 // zabdArtha mApothI - mAnavALA, || maphasuya diyasama - mati-zrutajJAna krodhavALA vALA adhika ane paraspara samAna mAruM nohI - mAyA ane vimA - virbhAgajJAnavALA lobhavALA mahi - avadhijJAnavALA gAthArtha :- mAna-krodha mAyA ane lobhavALA jIvo anukrame
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva 89 adhika adhika che. jJAnamArgaNAmAM mana:paryavajJAnavALA jIvo sarvathI thoDA che. tenAthI avadhijJAnavALA asaMkhyAtaguNA che. tenAthI mati-zrata jJAnavALA adhika che. ane banne paraspara samAna che. tenA karatA virbhAgajJAnavALA asaMkhyaguNA che. (40) | vivecana - sAmAnyathI sarva saMsArI jIvone cAre kaSAyo hoya che ane aMtarmuhUrte aMtarmuhUrta parivartana pAme che. to paNa tenI saMkhyAmAM hInAdhikatA che. kAraNake krodhanA udayakALanuM aMtarmuhUrta, mAnanA udayakALanA aMtarmuhUrta karatA moTuM che. jIvane mAna karatA krodha vadhAre Ave che. tethI vadhAre (TAIma) samaya rahe che. mATe mAnI sarvathI thoDA, tenAthI krodhI vizeSAdhika, krodha karatA mAyAnuM aMtarmuhUrta moTuM che. tethI temAM vartanArA jIvo adhika hoya. lobhanuM aMtarmuhUrta sauthI vadhAre che. vaLI jIvane lobhadazA vAraMvAra Ave che. mATe lobhI sauthI vadhAre. te sarvanuM pramANa A pramANe che. cAre kaSAyavALA anaMtA lokAkAzanA pradeza jeTalA che. jJAnamArgaNAmAM alpabadutva :- manaparyavajJAna mAtra manuSyane hoya te paNa garbhaja apramatta ane viziSTa labdhivALA jIvane hoya tethI sarvathI thoDA che. utkRSTathI te lAkhonI saMkhyAmAM hoya. zAstramAM utkRSTathI keTalA hoya te batAvela nathI paraMtu jema sumatinAtha bhagavAnanA mana:paryavajJAnI 10450 kahyA che. to 170 tIrthakaronA kula lAkhonI saMkhyAmAM hoya. avadhijJAnI jIvo tenAthI asaMkhya guNA che. kAraNake samyagdaSTi devanArakIne bhavapratyayika avadhijJAna che. samyagRSTi deva nArakI asaMkhyAtA che. asaMkhyAtA caMdra-sUryanA indro, taduparAMta, bAkInA indro keTalAka devo, nArakI, keTalAka manuSya paM. ga. tiryaMcomAM paNa avadhijJAna hoya mATe. avadhijJAnI karatA matijJAna ane zrutajJAnavALA jIvo adhika che. kAraNake avadhijJAna vinAnA samyagRSTi manuSya tiryaMcane paNa mati-zrutajJAna hoya che. paraMtu matijJAna ane zrutajJAnavALA mAMhomAMhe samAna hoya che. kAraNake jayAM mati hoya tyAM zruta ane jyAM zruta tyAM mati avazya hoya che. kahyuM che ke "jatthamainANaM tattha suanANaM, jatthasuanANaM tatthamainANaM"
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha te mati zrutajJAnI karatA virbhAgajJAnavALA jIvo asaMkhyAtaguNA che. kAraNa ke mati-zrutajJAna samyagRSTine ja hoya jyAre virbhAgajJAna mithyASTi deva-nArIne paNa hoya che. keTalAka manuSya tiryaMcone paNa hoya tethI asaMkhyaguNa kahyA che. kevaliNo NaMtaguNA, maisuya annANi NaMtaguNa tullA / suhumA thovA parihAra, saMkha ahakkhAya saMkhaguNA // 41 // philu maLi - matizrutaajJAnavALA tu - samAna suma zova - sUkSmasaMparAyavALA thoDA jhavavA - yathAkhyAtavALA gAthArtha - (virbhAgajJAnIthI) kevalajJAnavALA jIvo anaMtaguNA che. tenA karatA mati-zruta ajJAnavALA jIvo anaMtaguNA che. e paraspara tulya che. cAritramArgaNAmAM sUkSmasaMparAyavALA sarvathI thoDA, tethI parihAravizuddhivALA saMkhyAtaguNA, ane tenAthI yathAkhyAtacAritravALA saMkhyAtaguNA che. (41) vivecana :- virbhAgajJAnavALA jIvo karatA kevalajJAnavALA jIvo anaMtaguNA che kAraNa ke mokSamAM gayelAne paNa ahIM gaNyA che. ane te siddhanA jIvo anaMta che. paraMtu jo zarIrastha kevalIne AzrayI vicArIe to te saMkhyAtA (koTI pRthakatva-be kroDathI navakroDa) che, eTale te vibhaMgajJAnI karatA paNa ochA che. kevalajJAnIthI matiajJAnI ane zrutajJAnI jIvo anaMtaguNA che. kAraNake ekendriyAdi jIvo mati-zruta ajJAnavALA che. ane te anaMtA lokAkAza pradeza jeTalA che. cAritra mArgaNA - sUkSma saMparAyavALA sarvathI thoDA che. kAraNa ke upazamazreNI ke kSapakazreNImAM caDhatA ane 11 methI paDatA jIvone ja A cAritra hoya che. ane teno kALa aMtarmuhUrtano ja che. tathA tyAM AvelA ke AvatA jIvo saMkhyAtAthI adhika thatA nathI. tethI navA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva 91 jIvo Ave tyAM sudhImAM pUrvanA jIvo guNa no kALa puro thavAthI keTalAka te guNa thI anyamAM jAya che. utkRSTathI vidyamAna 200thI 900 (zatapRthakRtva) jIvo A cAritravALA hoya che. tenA karatA parivAra vizuddhivALA jIvo saMkhyAtaguNA che kAraNake teono viziSTatapa aDhAramAsano che. ane daDhe 7me guNamAM vartatA hoya. tethI jIvo paNa adhika hoya. utkRSTathI 2000thI 9000 (sahasrapRthaphatva) zAstramAM kahyA che. tenAthI yathAkhyAtacAritravALA saMkhyAtaguNA che teo 2 kroDathI 9 kroDa (koTI pRthakva) hoya che. kAraNake kevalIpaNAno utkRSTathI viharamAna kALa dezonapUrvakroDa varSa che, jethI kALa vadhAre hovAthI tenI saMkhyA vadhAre hoya che. prazna :- jo kevalajJAna mArgaNAmAM anaMtA jIvo kaho cho to yathAkhyAta cAritra mArgaNAmAM paNa anaMta kahevA joIe tene badale saMkhyAtA ja kema kaho cho. javAba :- kevalajJAna to siddhabhagavaMtone paNa hoya che. tethI temAM anaMtA jIvo kahyA. jyAre yathAkhyAta cAritra to bhavastha 11thI 14 guNa vALA jIvone ja hovAthI temAM saMkhyAtA jIvo kahyA. cheya samaiya saMkhA, desa asaMkhaguNa NaMtaguNa ajayA / thova asaMkha duNaMtA, ohi nayaNa kevala acakkhu // 42 // zabdArtha che - chedopasthApanIya || mAyA - avirati cAritravALA samarUca - sAmAyika mohi - avadhidarzana gAthArtha :- (yathAkhyAta cAritrathI) chedopasthApanIya ane sAmAyika cAritravALA saMkhyAtaguNA, tenAthI dezavirativALA asaMkhyAtaguNA, tenAthI avirativALA anaMtaguNA. have darzanamAM avadhidarzanavALA sarvathI thoDA, tethI cakSudarzana asaMkhyaguNA, tenAthI
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha kevaladarzana ane acakSudarzanI anukrame banne anaMtaguNA che. (42) vivecana :- yathAkhyAta cAritrAvALA jIvo karatA chedopasthApanIyavALA saMkhyAtaguNA che. teonI saMkhyA 200 kroDathI 900 kroDa (koTI zatapRthaphatva) zAstramAM kahela che. A cAritravALA jIvo cheke sAtame guNaThANe hoya che. tethI teramA caudamA guNa vALA karatA svAbhAvika rIte vadhAre hoya che. chedopasthApanIya karatA sAmAyika cAritravALA saMkhyAtaguNA che. teonI saMkhyA zAstramAM 2000 kroDathI 9000 kroDA (koTI sahagnapRthatva) che. chedopasthApanIya cAritra to mukhyatayA bharata airAvatamAM ja saMbhave che. jyAre sAmAyika-cAritra to mahAvidehanI batrIse vijayamAM sadAkALa hoya che. temaja bharata airAvatamAM madhyanA bAvIza tIrthakaranA kALamAM paNa hoya che. tethI saMkhyAtaguNA che. sAmAyika cAritrathI dezavirativALA asaMkhyAtaguNA che. kAraNake dezavirati to tiryaMca paMcendriyamAM paNa hoya che. ane te asaMkhyAtA hoya che. tenA karatA avirati cAritravALA anaMtaguNA che. kAraNake mithyASTithI aviratasamyagdaSTi sudhInA jIvono temAM samAveza thAya che. temAM vanaspati kAyanA jIvo anaMtAlokakAza jeTalA che. darzana mArgaNA - avadhidarzanavALA sarvathI thoDA che. kAraNake samyagRSTi deva nArakIne bhavapratyayika avadhijJAna avadhidarzana hoya temaja avadhilabdhivALA keTalAka samyagdaSTi tiryaMca, manuSyane avadhidarzana hoya che mATe, tenAthI cakSudarzanavALA asaMkhyAtaguNA che. kAraNake samyagRSTi tathA mithyAdaSTi deva-nArakI, tiryaMca paMcendriya, manuSya, ane paryAptA caurindriya sarvane cakSudarzana hoya. ane caurindriya jIvo paNa asaMkhyAtA hoya che mATe. tenA karatA kevaladarzanavALA anaMtaguNA che. kAraNa ke temAM siddhanA jIvonI saMkhyA gaNI che. tenA karatA acakSudarzanavALA anaMtaguNA che kAraNake vanaspatikAyanA sarva jIvo acakSudarzanavALA che. ane te anaMtAnaMta che. tethI anaMtaguNA che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva 93 pacchANupuvvi lesA, thovA do saMkhaNaMta do ahiyA / abhaviyara thovaNaMtA, sAsaNa thovovasama saMkhA // 43 // zabdArtha pachApuputri - pazcAnupUrvie || amaviyara - abhavya ane bhavya naisA - cha lezyAo sAsaNa - sAsvAdanI gAthArtha - chae vezyA pazcAnupUrvie kahevI. tyAM prathama thoDA, bemAM asaMkhyAtaguNA, kApota anaMtaguNA ane chellI be lazyAmAM adhika adhika jIvo che. abhavyo thoDA ane bhavyo anaMtaguNA che. sAsvAdanavALA thoDA ane tenA karatA upazamasamyaktvavALA saMkhyAtaguNA che. (43). vivecana :- 9zyAmArgamA-ahIM alpabadutva pazcAnupUrvie levuM eTale ke zuklalezyAvALA sarvathI thoDA che. kAraNake lAMtakanAmanA chaThTho devalokathI uparanA sarva devone temaja keTalAka tiryaMca manuSyomAM paNa zuklalezyA hoya che. tethI thoDA paNa asaMkhyAtA che. tenA karatA padmavezyAvALA jIvo asaMkhyAtaguNA che. lezyA mArgaNAe ghaNA mata che. temAM paMcasaMgraha tathA bAlAvabodhanA anusAra zuklalezyAvALA jIvo karatA pamalezyAvALA jIvo asaMkhyAtaguNA ane tenA karatA te jovezyAvALA jIvo asaMkhyAtaguNA kahyA che. ahIM gAthAmAM saMkhyAtaguNA kahyuM che. paraMtu paMcasaMgraha (dvAra-2 gAthA 67)mAM pAMcamA Adi devalokanA devo kramaza asaMkhyAtaguNA kahyA che. ane prajJApanAjI sUtranI TIkAmAM lAMtakAdi devo karatA brahmadevalokAdi devo asaMkhyAtaguNA kahyA che. ane bAlAvabodhamAM paNa tema kahyuM che. paraMtu tema kahevAmAM A pramANe prazna thAya. prazna :- lAMtakAdi devo karatA brahmalokAdi devo ane tenA karatA IzAnAdidevo asaMkhyaguNa che. to pachI zuklalezyA karatA pAlezyA ane tenA karatA tejolezyAmArgaNAmAM saMkhyAtaguNa jIvo kema saMbhave. asaMkhyAtaguNa kahevA joIe.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ khaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha uttara H- lezyA mArgaNAmAM jo mAtra devonI apekSAe vicArIe to zukla karatA padma ane tenA karatA tejolezyAvALA devo asaMkhyaguNa che. paraMtu padmalezyAvALA devo karatA zuklalezyAvALA tiryaMco asaMkhyAtaguNA che ane keTalAka garbhaja manuSyone paNa zuklalezyA hoya che. AthI te sarva meLavatA padmalezyAvALA jIvo asaMkhyAtaguNa nahIM paraMtu saMkhyAtaguNa ja rahe che. e ja pramANe tejolezyAvALA devo karatA padmalezyAvALA tiryaMco asaMkhyaguNa che. ane keTalAka manuSyane paNa padmalezyA hoya te sarve meLavatA padmalezyA karatA tejolezyAmArgaNAmAM saMkhyAtaguNa jIvo ja hoya. che. (juo prajJApanAjInI TIkA. ) 94 A pramANe zrI paMcasaMgrahakAra ane prajJApanAjInI TIkAnA mate devo saMkhyAtaguNA nahIM paNa asaMkhyAtaguNA che. paraMtu tiryaMca tathA manuSyo sahita gaNavAthI zuklalezyAvALA karatA padmalezyAvALA ane padmalezyAvALA karatA tejolezyA mArgaNAmAM saMkhyAtaguNapaNuM hoya. jyAre caturtha karmagraMthanI svopajJaTIkAmAM brahmalokAdi devone asaMkhyAtaguNa nahIM paraMtu saMkhyAtaguNa ja kahyA che. ane bAlAvabodhamAM uttarottara devone asaMkhyAtaguNa batAvyA che. temaja mArgaNAmAM jIvo paNa asaMkhyAtaguNa batAvyA che. (tattva kevaligamyam) zuklalezyAvALAthI padmalezyAvALA asaMkhyAta guNA che. kAraNake sanatkumAra, mAhendra ane brahmalokanA devo lAMtakAdi devo karatA asaMkhyAtaguNA che. sanatakumArAdi devo tathA keTalAka saMzI paMcendriya tiryaMca ane manuSyane padmalezyA hoya. padmalezyAvALA karatA tejolezyAvALA asaMkhyAtaguNA che. kAraNake saudharma ane IzAna devalokanA devone tathA keTalAka manuSya tiryaMcone tejolezyA che. saudharma IzAna devo sanatkumAdi devo karatA asaMkhya guNA che. tenA karatA kApota lezyAvALA anaMtaguNA che. kAraNa ke nigodanA vanaspatikAyanA jIvomAM kApota AdilezyA hoya. ane te vanaspatimAM anaMtAnaMta jIvo che mATe.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva 95 kApIta karatA nIlavALA ane nIlalezyAvALA karatA kRSNalezyAvALA adhika adhika che. kAraNake nArakImAM vanaspatimAM, pRthvIkAyAdimAM beindriya Adi sarvemAM traNe vezyA hoya che. vaLI azubha pariNAmavALA jIvo haMmezA vadhAre hoya tethI vizeSAdhika hoya che. bhavyamArgaNA-abhavya jIvo sarvathI thoDA ane bhavyo tenAthI anaMtaguNA hoya che. kAraNake abhavyo to jaghanyayuktaanaMta nAmanA (cothA) anaMta che. jyAre bhavyajIvo madhyama anaMtAnaMta nAmanA (AThamA) anaMte che. abhavyone ghauMmAM rahelA kAMkarA, loTamAM mIThA jeTalA, magamAM koyaDu maga tulyanI kalpanA karI che. samyakatvamArgaNA-sAsvAdanavALA sarvathI thoDA che. to paNa kvacit asaMkhyAtA hoya. ane sAsvAdana samyaktvavALA koI vakhata na paNa hoya. jaghanyathI eka-be madhyamathI saMkhyAta-asaMkhyAta ane utkRSTathI asaMkhyAtA-sUkSmakSetra palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA hoya. tenA karatA upazamavALA saMkhyAtaguNA che. kAraNa ke upazama samyaktva pAme teTalA badhA ja paDIne sAsvAdane AvatA nathI. keTalAka ja paDIne pAme che. sAsvAdana guNa. upazama samyaktvathI paDelAne Ave anya koI sthAnathI AvatuM nathI. vaLI sAsvAdanano kALa mAtra cha AvalikA che jyAre upazamano kALa aMtarmuhUrtano che. tethI paNa tyAM vadhu jIvo saMbhave che. mIsA saMkhA veyaga, asaMkhaguNa khaiya miccha du aNaMtA / sanniyara thovaNaMtA, NahAra thoveyara asaMkhA // 44 // zabdArtha vecA - vedakavALA || briyara - saMjJI ane asaMzI jIvo gAthArtha :- upazamasamyakatva karatA mizra samyakatvavALA saMkhyAtaguNA, tenA karatA vedaka (kSAyopazama) asaMkhyAtaguNA, tenA karatA kSAyika ane mithyAtvI e bane anaMtaguNA jANavA, saMjJI thoDA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha ane tenA karatA asaMjJI anaMtaguNA che. aNAhArI thoDA ane tenA karatA AhArI asaMkhyaguNA che. (44) - vivecana - upazamasamyaktvavALA karatA mizraNamyakatvavALA saMkhyAtaguNA che. kAraNake zreNImAM upazama samyakatvanI prApti to koIka jIvane ane kyAreka ja saMbhave che jyAre mizranI prApti mithyAtvathI tathA upazamasamyathI ane kSAyopazama samyaktvathI paNa thAya. vAMravAra prAptino vadhu saMbhava hovAthI saMkhyAtaguNA ghaTI zake. - mizraNamyatva karatA vedaka (kSAyopazama)vALA asaMkhyAtaguNA che. kAraNake mizrano kALa aMtarmuhUrta mAtra che. jyAre kSAyopazamano kALa sAdhika 66 sAgaropamano che vaLI mizra pariNAma karatA koI eka bAjunA pariNAmavALA jIvo svAbhAvika rIte vadhAre saMbhave tethI asaMkhyaguNA che. kSAyopazama karatA kSAyikavALA anaMtaguNA che kAraNake siddhabhagavaMto kSAyikavALA hoya che ane te anaMtA che. tethI anaMtaguNA, tenA karatA mithyAtvavALA sauthI vadhAre che. kSAyika karatA anaMtaguNA che. kAraNa ke nigodamAM rahelA vanaspatikAyanA jIvo mithyAdaSTi che te anaMtAnaMta che tethI anaMtaguNA hoya che. saMzI - saMjJI jIvo sarvathI thoDA che. kAraNa ke deva-nArakI paMcendriya garbhaja tiryaMca ane garbhaja manuSyo ja saMjJI che, tenA karatA asaMjJI jIvo anaMtagaNA che kAraNa ke ekendriya, vikalendriya ane samucchima paMcendriya badhA jIvo asaMjJI che temAM vanaspatinA jIvo anaMtAnaMta che mATe anaMtaguNA hoya che. AhArI - aNAhArI Avo thoDA che. kAraNa ke vigrahagatimAM, kevalI samuddhAtanA trIjA-cothA ane pAMcamAM samaye, ayogI guNaThANe tathA siddha avasthAmAM vartatA jIvo ja aNAhArI che. zeSa jIvo AhArI che mATe aNAhArI jIvo karatA AhArI jIvo asaMkhyAtaguNA che. prazna :- aNAhArI jIvo karatA AhArI jIvo asaMkhyAtaguNAne badale anaMtaguNA kahevA joIe kAraNake zarIradhArI jIvo
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNA upara cha dvAranuM koSTaka svAbhAvika rIte anaMtaguNA hoI zake che. chatAM asaMkhyAtaguNA zA mATe kahyA ? uttara :- svAbhAvika rIte aNAhArI karatA AhArI anaMtaguNA thavA joIe paraMtu vanaspatikAyamAM nigodanuM AyuSya aMtarmuhUrta ja che ane jIvo anaMtAnaMta che tethI pratyeka samaye anaMtAnaMta jIvo mRtyu pAme che ane vigrahagatimAM Ave che. tyAre keTalAka aNAhArI hoya che tethI siddhabhagavaMta karatA saMsArI jIvo anaMtaguNA hovA chatAM vigrahagativALA vanaspatikAyanA anaMtAnaMta jIvo aNAhArI hovAthI anaMtaguNane badale asaMkhyaguNA ja thAya che. eka nigodano asaMkhyAtamo bhAga haMmezA vigrahagatimAM ja hoya che. ane te aNAhArI paNa hoI zake. te apekSAe kahela che. naMbara mArgaNAnuM jIvasthAnaka nAma narakata tiryaMcagati manuSyagati devagati ekendriya 6. beindriya 7. teindriya 8. caurindriya 9. paMcendriya 10. pRthvIkAya 11. aplAya 12. teukAya bAsaTha mArgaNA upara cha dvAronuM koSTaka guNasthAnaka 1. 2. 3. 4. 5. 2 14 3 ra 4 2 re ra 4 4 4 4 1thI4 1thIpa 1thI14 1thI4 1thI2 1thI2 1thIra 1thI2 1thI14 1thI2 1thI2 19 yoga upayoga lezyA 11 13 15 11 5 4 4 4 15 jI 3 3 97 2 9 12 9 3 3 3 4 12 3 3 3 3 6 6 6 4 3 3 3 6 4 4 3
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha - 5 13. vAukAya 14. vanaspatikAya 15. trasakAya 16. manayoga 17. vacanayoga 10 * 1 (ra) w pa(8) w w 1 pa w w 14 1 5. w 22. 1 1thIra 1thI14 1thI13(13)13(13) 1 | 1thI13(2) |13(4) | 12(4) 15(5) 1thI 13(2) |13(5) 1thI 1thI 9 1thI 1thI 1thI 15 1thI 1thI10 - 15 4thI12 4thI12 4thI12 6thI12 13, 14 2athavA3 5 w w 15 w w - 0 0 0 2 2 2 15 w 18. kAyayoga 14(4) 19. *puruSaveda 4(2) 20. *strIveda 21. napuMsakaveda krodhakaSAya 23. mAnakaSAya 24. mAyAkaSAya 25. lobhakaSAya 26. matijJAna 27. zrutajJAna 28. avadhijJAna 29. mana:paryavajJAna | 1 30. kevalajJAna 31. mitiajJAna 32. zrutaajJAna 33. virbhAgajJAna 34. sAmAyikacAritra 1 35. chidopasthApanIya 1 36. parihAravizuddhi 37. sUkSmasaMparAya 1 5 w w w 1 4 w 14 2athavA3 w ra jI w athavA3 dathI 6thI9 w 6thI7 w 10muM w * dravyavedanI apekSAe strIveda-puruSaveda mArgaNAmAM cAra jIvabheda kahyA che. bhAvavaMdanI apekSAe be ghaTe
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNA upara cha dvAranuM koSTaka (P 41. pamuM 1thI4 1thI12 1thI 12 4thI12 13, 14 1thI6 1thI 1thI6 1thI7 38. yathAkhyAta 39. dezavirati 40. avirati 14 cakSudarzana 3iathavA6 42. acakudarzana 14 43. avadhidarzana 44. kevaladarzana 45. kRSNalezyA 46. nIlalezyA 47. kApotalezyA 48. tejovezyA 49. papralezyA 50. zuklalezyA 51. bhavya para. abhavya 53. aupathamika 54. popazamika 55. kSAyika 56. mizra 57. sAsvAdana 58. mithyAtva 59. saMjJI 60. asaMjJI 61. AhArI 62. aNAhArI 1thI 1thI13 1thI 14 1luM 4thI 11 4thI 7 4thI 14 3juM paheluM 1thI14 1thIra 1thI 13 (1, 2,4, 13,14) |
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva alpatva bahutva sAmA.oghathI saMkhyA devagati | tiryaMcathI anaMtaguNahIna narakathI asaMkhyaguNA asaMkhyAtA manuSyagati narakathI asaMkhya guNahIna sarvathI thoDA asaMkhyAtA. tiryaMcagati sarvathI vadhAre divathI anaMtAguNA anaMtA narakagati devothI asaMkhyaguNahIna manuSyothI asaMkhyaguNA asaMkhyAtA eke jAti sarvathI vadhAre beI.thI anaMtaguNA anaMtA beindriya eka thI anaMtaguNahIna tei.thI vizeSAdhika asaMkhyAtA teindriya bei.thI vizeSahIna cau thI vizeSAdhika asaMkhyAtA caurindriya teIthI vizeSahIna paMce.thI vizeSAdhika asaMkhyAtA paMcendriya cau.thI vizeSahIna sarvathI thoDA asaMkhyAtA pRthvIkAya apa thI vizeSahIna teu.thI vizeSAdhika asaMkhyAtA aplAya vAu.thI vizeSahIna pRthvI.thI vizeSAdhika asaMkhyAtA teukAya pRthvI thI vizeSahIna trasa.thI asaMkhyaguNA asaMkhyAtA vAukAya vanathI anaMtaguNahIna apU.thI vizeSAdhika asaMkhyAtA vanaspati. sarvathI vadhAre vAu.thI anaMtaguNA anaMtA trasakAya teu.thI asaMkhyaguNahIna sarvathI thoDA asaMkhyAtA manayoga vacanathI asaMkhyaguNahIna sarvathI thoDA asaMkhyAtA vacanayoga kAyayoga.thI anaMtagu.hInAmanayogIthI asaMkhyaguNA asaMkhyAtA kAyayoga sarvathI vadhAre vacanayogIthI anaMtaguNAanaMtA pu.veda | strIo thI saMkhyaguNahIna sarvathI thoDA asaMkhyAtA strIveda | napu.thI anaMtaguNahIna puruSo thI saMkhyAtaguNA asaMkhyAtA napu. veda sarvathI vadhAre strIo thI anaMtaguNA anaMtA mAyAvIthI vizeSahIna mAnIthI vizeSAdhika anaMtA krodhIthI vizeSahIna sarvathI thoDA anaMtA mAyA lobhIthI vizeSahIna krodhIthI vizeSAdhika anaMtA lobha sarvathI vadhAre mAyAvIthI vizeSAdhika anaMtA krodha mAna
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAmAM alpabadutva 101 matijJAna 1 | virbhAgajJAnIthI asaMkhya | avadhijJAnIthI asaMkhyAtA zrutajJAna ||guNahIna vizeSAdhika avadhijJAna ]matizruta thI vizeSahIne | mana:paryavathI asaMkhyaguNa | asaMkhyAtA mana:paryava [avadhi.thI asaMkhyaguNahIna sarvathI thoDA saMkhyAtA kevalajJAna 1mati-zruta ajJAnathI vibhaMga.thI anaMtaguNA anaMtA anaMtaguNahIna matiajJAna sarvathI vadhAre kevala.thI anaMtaguNA asaMkhyAtA zrutaajJAna virbhAgajJAna kevalIthI anaMtaguNahIna | matidhRtathI asaMkhya guNA | asaMkhyAtA sAmAyika dezavi.,, asaMkhyaguNahIna chedothI saMkhyAtaguNa. saMkhyAtA chedopa. sAmA.,, saMkhyAtAguNa., yathA.thI saMkhyAtaguNA saMkhyAtA parihAra yathA.,, saMkhyAtAguNa.,, | sUkSma.thI saMkhyAtaguNA saMkhyAtA sUkSmasaMpa. pari., saMkhyAtAguNa.,, | sarvathI thoDA saMkhyAtA yathAkhyAta dopa.,, saMkhyAtAguNahIna parithiI saMkhyAtaguNA saMkhyAtA dezavirati avirati.,, anaMtaguNahIna | sAmA.thI asaMkhyAtaguNa. asaMkhyAtA avirati sarvathI adhika dezathI anaMtaguNa. anaMtA cakSudarzana kevala. anaMtaguNahIna avadhi.thI asaMkhyAtaguNa. asaMkhyAtA acakudarzana sarvathI vadhAre kevalathI anaMtaguNa. anaMtA avadhidarzana cakSu.thI asaMkhya guNahIna | sarvathI thoDA asaMkhyAtA kevaladarzana ,acaluM.thI anaMtaguNahIna | cakSu.thI anaMtAguNA. anaMtA kRSNa sarvathI vadhAre nIla.thI vizeSAdhika anaMtA nIla kRSNathI vizeSahIna kApota. vizeSAdhika anaMtA kApota nIlathI vizeSahIna tejalezyAthI. anaMtAguNa. anaMtA tejo kApotathI vizeSahIna padma.thI asaMkhyaguNa. asaMkhyAtA padma tejothI asaMkhyaguNahIna | zukla.thI asaMkhyaguNa. asaMkhyAtA padmathI asaMkhyaguNahIna sarvathI thoDA asaMkhyAtA bhavya | sarvathI vadhAre ebhavya thI anaMtaguNa. anaMtA abhavya bhavya thI anaMtaguNahIna sarvathI thoDA anaMtA zukla
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.. 102 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha lAyopazama | kSAyikathI anaMtaguNahIna | mizrathI asaMkhyaguNa. |asaMkhyAtA sAyika | mithyAthI anaMtaguNahIna lAyo. anaMtaguNa. anaMtA upazama | mizrathI saMkhyAtaguNahIna sAsvAdana. saMkhyaguNa. asaMkhyAtA mithyAtva | sarvathI vadhAre kSAyikathI anaMtaguNa. anaMtA sAsvAdana | upazama. saMkhyAtaguNahIna | sarvathI thoDA asaMkhyAtA mizra | lAyo. asaMkhyaguNahIna upazamathI saMkhyAtaguNa. asaMkhyAtA saMjJI | asaMjJI. anaMtaguNahIna sarvathI thoDA asaMkhyAtA asaMjJI | sarvathI vadhAre saMjJIthI anaMtaguNA. anaMtA AhArI | sarvathI vadhAre aNAhArIthI asaMkhya guNA anaMtA aNAhArI | AhArIthI asaMkhyaguNahIna sarvathI thoDA anaMtA bAsaTha mArgaNAonuM vizeSa mApa (pramANa) narakagati - aMgulamAtra zreNInA AkAzapradezane potAnA vargamULa sAthe guNavAthI je saMkhyA Ave teTalI asaMkhyAtI zreNIonA AkAza pradeza jeTalA (asat kalpa. 256816-4896 zreNInA AkAzapradeza). (paMcasaMgraha=bRhatasaMganA mate) tiryaMcagati - anaMtA lokAkAzanA AkAzapradeza jeTalA 3. manuSyagati :- aMgulamAtra zreNInA AkAzapradezanA pahelA vargamULane trIjA vargamULa sAthe guNavAthI je saMkhyA Ave teTalA AkAzapradezano eka TukaDo evA eka zreNInA jeTalA TukaDA thAya tenA karatA eka nyUna utkRSTathI garbhaja ane samucchima manuSyo hoya. tathA kALathI asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNInA samaya jeTalA. 4. devagati :- (A) bhavanapati :- aMgulamAtra zreNInA AkAzapradezanA pahelA vargamULane bIjA vargamULa sAthe guNavAthI je saMkhyA Ave teTalI asaMkhyAtI zreNIonA AkAzapradeza jeTalA (16X4 64 zreNInA AkAzapradeza). (paMcasaMgrahanA mate)
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAsaTha mArgaNAnI vizeSathI saMkhyAmAna 103 (B) vaimAnika :- aMgulamAtra zreNInA AkAzapradezanA bIjA vargamULane trIjA vargamULa sAthe guNavAthI je saMkhyA Ave teTalI asaMkhyAtI zreNIonA AkAzapradeza jeTalA (4x2=8 zreNIonA AkAzapradeza) (C) vyaMtara H- saMkhyAtayojana pramANa zreNIno eka TukaDo evA eka prataranI samagrazreNInA jeTalA kakaDA (TukaDA) thAya teTalA. (D) jyotiSa :- 256 aMgula pramANa zreNIno eka TukaDo evA eka prataranI samagrazreNInA jeTalA TukaDA thAya teTalA. cakSudarzana, vikalendriya asaMkhya koDAkoDI yojana pramANa prataranI paMcendriya, trasakAya zreNIonA AkAzapradeza jeTalA asaMkhyAtA 14 rAjalokanA AkAzapradeza teukAya, 'vAukAya } jeTalA ekendriya, vanaspati kAyayoga napu.veda, asaMzI, 2ajJAna 4 kaSAya, avirati, aNAhArI pradeza jeTalA AhArI kRSNa, nIla, kApotalezyA manayoga, vacanayoga, saMzI puruSa.veda strI. veda anaMtA lokAkAzanA AkAza } mati, zruta, avadhijJAna avadhidarzana, vibhaMgajJAna, dezavirati, upazama kSAyopazama, sAsvAdana, mizra kevalajJAna, kevaladarzana kSAyika samyaktva asaMkhyakoDAkoDI yojana pramANa prataranA asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahelI asaMkhyAtI zreNIonA AkAzapradeza jeTalA sUkSma kSetra palpopamanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahelA AkAzapradeza jeTalA pAMcamA (madhyamayukta) anaMtA jeTalA.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 bhavya, mithyAtvI, ane --- 5. AhArI paDazati nAmA caturtha karmagraMtha anaMtalokAkAzanA pradezajeTalA AThamA nijapadayukta anaMtA jeTalA abhavya-jayukta anaMtA jeTalA sAmAyika cAritra - koTI. sahagnapRthatva (2000kroDathI 90OOkroDa) chedopasthApanIya :- koTI zatapRthakatva (200 kroDathI 900 kroDa) parihAravizuddhi :- sahagnapRthakatva (2000thI 9000.) sUkSmasaMparAya - zatapRthakatva (200thI 900) yathAkhyAta :- koTIpRthakRtva (2 kroDathI 9 kroDa) cauda guNasthAnakane viSe jIvabheda savvajiaTThANa micche, saga sAsaNi paNa apajja sannidugaM / samme sanni duviho, sesesu sanni pajjato // 45 // zabdArtha niSphaLa - jIvasthAnaka micche - mithyAtve suviho - be prakAre || sANa - sAsvAdana guNa.mAM gAthArtha :- mithyAtva guNaThANe sarvajIvabheda hoya che. sAsvAdane pAMca aparyAptA ane saMjJIddhika ema kula 7 jIvabheda hoya che. avirata samyakatve be-prakAranA saMjJI jIvabheda hoya che. bAkInA guNasthAnakamAM eka saMjJI paryApto ja jIvabheda hoya che. (45) cauda guNasthAnakamAM dvAro vivecana :- prathama-jIvabhedakAra - caude jIvabhedamAM paheluM guNasthAnaka hoya che. tethI 1lA guNasthAnake caude jIvabheda hoya che. sAsvAdana guNasthAnake sUkSma aparyAptA vinA 6 aparyAptA ane saMjJI paryApto ema 7 jIvabheda hoya che. ahI 6 aparyAptA te karaNaaparyAptA ane labdhi paryAptA jANavA. kAraNake labdhi aparyAptAmAM sAsvAdana laIne
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe jIvabheda 105 javAya nahi. A cha aparyAptAmAM parabhavathI Avela sAsvAdana ane saMjJI paryApto jIva to graMthabheda karI upazamasamyapAmI athavA zreNI saMbaMdhI upazamasamyapAmI paDIne sAsvAdane AvI zake che. A pramANe sAsvAdane sAta jIvabheda hoya che. aviratasamyagRSTi guNasthAnake saMjJI paryApto-aparyApto ema be ja jIvabheda saMbhave che. joke paryApta avasthAmAM to traNe prakAranuM samyaktva hoya. paraMtu tIrthakarAdinA jIvo parabhavathI kSAyika athavA kSAyopathamika samyaktva laIne deva-manuSyabhavamAM Ave che. tethI aparyApta avasthAmAM paNa cothuM guNasthAnaka hoya. jema zreNikarAjA kSAyika samyatva sahita narakamAM gayA ane manuSyamAM paNa Avaze. tethI cothA avirata samyakatva guNasthAnake be jIvabheda hoya ane koIpaNa samyagRSTi jIva samyatva laIne ekendriya, vikalendriyamAM ke asaMjJI paMcendriyamAM utpanna thato nathI tethI bAkInA jIvabheda saMbhave nahi. zeSa guNasthAnakomAM saMjJI paryApto eka ja jIvabheda saMbhave che. kAraNake pae kendriya, vikasendriya, ane asaMzI paMcendriyane bhavasvabhAve mithyAtva guNasthAnaka hoya. bAkInA guNasthAnaka hoya nahi. ane paheluM bIjuM temaja cothuM guNasthAnaka laIne parabhavamAM javAya, trIjA vagere guNasthAnaka laIne parabhavamAM utpanna thavAya nahi, tethI saMjJI aparyApta jIvabheda saMbhave nahi. mizraguNasthAnake jIva maraNa pAmato nathI ane dezavirati Adi guNasthAnakomAM vartato jIva mRtyu pAme che paraMtu dezavirati ke sarvaviratinA paccakhANa mAtra vivati bhavapUratAM ja hoya che. tethI mRtyu pAmatAnI sAthe parabhavAyuSanA prathama samaye niyamAM avirata guNasthAnaka AvI jAya tethI eka ja jIvabheda saMbhave. A pramANe guNasthAnaka viSe jIvabheda dvAra pUrNa thayuM.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 ajai aviratamAM hAradugUNA SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha micchadugi ajaijogA, hAradugUNA apuvvapaNageu / maNavaiuralaM saviuvvi, mIsi saviuvviduga dese // 46 // zabdArtha guNasthAnake viSe yoga. - avupaLo-apUrvakaraNaAdi pAMcamAM e - dezaviratimAM AhArakadvikavinA gAthArtha H- mithyAtva, sAsvAdana, tathA avirata guNasthAnake AhArakaddhika vinA zeSa 13 yoga hoya che. apUrvakaraNa Adi pAMca guNasthAnakamAM mananA cAra, vacananA cAra ane audArika kAyayoga ema navayoga hoya che. mizraguNasthAnakamAM vaikriya sahita 10 yoga hoya che dezaviratimAM vaikriyadvika sahita 11 yoga hoya che. (46) vivecana :- mithyAtva, sAsvAdana ane avirata samyaSTi guNasthAnake 13 yoga hoya che. te A pramANe--A traNe guNasthAnake vartatA jIvane paryApta avasthAmAM cAra-mananA, cAra vacananA tathA manuSya tiryaMcane audArikakAyayoga, deva-nArakIne vaikriyakAyayoga hoya che. A traNe guNasthAnakamAM vartatA jIvo maraNa pAmI parabhavamAM jaI zake che jethI manuSya tiryaMcamAM aparyAptAvasthAmAM kArmaNa ane audArikamizra ane devanArakImAM aparyAptAvasthAmAM kAryaNa ane vaikriya mizrayoga hoya, A pramANe 13 yoga saMbhave che. AhA2kazarIra chaDhe guNasthAnake caudapUrvadhara munio labdhi phorave tyAre hoya tethI A traNa guNasthAnake AhAraka kAyayoga ane AhAraka mizra kAyayoga saMbhave nahi. apUrvakaraNathI kSINamoha sudhInA zreNI saMbaMdhI pAMca guNasthAnakomAM cAra mananA, cAra vacananA ane audArika kAyayoga ema kula nava yoga hoya che zreNImAM vartato jIva atizaya vizuddha apramatta hovAthI vaikriya ke AhAraka labdhi phorave nahi. labdhi phoravavIe pramAda che tethI vaikriya ane AhArakanA be-be yoga ema cAra yoga hoya nahi. audArikamizra ane kArmaNa kAyayoga aparyAptA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe yoga 107 avasthAmAM kevalIsamuddhAtamAM ane vigrahagatimAM hoya che. e avasthAmAM 8thI 12 guNasthAnaka saMbhave nahi. tethI te be yoga paNa na hoya tethI zeSa 9 yoga saMbhave. mizraguNaThANe vaikriyakAyayoga ane uparanA 9 yoga ema kula 10 yoga hoya che. te A pramANe mizraguNasthAnaka sarva paryAptie paryAptAavasthAmAM ja AvatuM hovAthI cAra-mananA, cAra vacananA yoga to cAre gatinA paryAptA paMcendriyane hoya temaja paryAptA manuSyatiryaMcane zarIrano vyApAra te audArika kAyayoga ane devanArakIne vaikriyakAyayoga hoya che. te cAre gativALA ga.paM. paNa mizra guNasthAnaka pAmI zake che mATe, tathA saMyamano abhAva hovAthI AhAraddhika na hoya ane kArpaNa, audArikamizra tathA vaikriyamizra vigrahagati ane aparyAptAvasthAmAM che. te vakhate mizra guNasthAnaka hoya nahi. tethI 10 yoga saMbhave, temaja mizraguNasthAnakamAM vartatA labdhivALA tiryaMca manuSyo paNa vaikriyaracanAno AraMbha karatA nathI paraMtu koI vaikriyaza2I2 banAvIne vaikriyakAyayogavALo thayelo jIva mizraguNasthAna pAme to vaikriyakAyayoga saMbhave. jo ke mizraguNasthAnamAM labdhi kema na phorave tenuM spaSTa kAraNa jANavAmAM AvatuM nathI. paraMtu te guNasthAnano kALa thoDo hovAthI kadAca labdhi na phoravatA hoya. ema jaNAya che. dezavirati guNasthAnaka paryAptA manuSya tiryaMcone hoya che. tethI mananAcA2, vacananAcAra ane audArika kAyayoga ema 9 yoga sAmAnyathI saMbhave tathA vaikriya labdhivALA paMcendriya tiryaMco ane paryAptA manuSyo aMbaDa zrAvakanI jema labdhi phorave ane vaikriya zarIra banAve tyAre vaikriyaddhika hoya ema 11 yoga saMbhave, saMyama (chaThThu guNasthAnaka) temaja caudapUrvanA abhyAsano abhAva hovAthI AhArakaddhika na hoya tathA audArikamizra ane kArpaNa kAyayoga aparyAptAvasthAnA che. aparyAptAvasthAmAM dezavirati Adino abhAva che. tethI cAra yoga saMbhave nahi. *
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha sAhAraduga pamatte, te viuvvAhAra mIsa viNu iyare / kammuraladugaM tAima, maNavayaNa sajogI na ajogI // 47 // zabdArtha sAhAra, - AhArakaddhika sahita || phare - apramattamAM maMta rUma - chellA-pahelA " | 3no - ayogI gAthArtha - pUrvanA 11 yoga ane AhAraddhika sahita 13 yoga pramatte hoya che. temAMthI vaikriyamizra ane AhAramizra vinA 11 yoga apramatta hoya che. kAzmaNa-dArikaddhika chello ane pahelo manano ane vacanano yoga ema 7 yoga sayogIkevalI guNasthAnamAM hoya che. ayogIe yoga hoya nahi. (47). vivecana :- pramattaguNaThANe paryAptA manuSyo ja hoya che. tethI cAra mananA, cAra vacananA ane audArika kAyayoga ema 9 yoga sAmAnyathI hoya, te uparAMta chaThThA guNasthAnakamAM munio vaikriyalabdhi ane AhArakalabdhi phoravI zake che. tethI vaikriyaddhika ane AhArakahika paNa hoya, A rIte 13 yoga saMbhave. kArpaNa ane audArikamizra aparyAptAvasthAbhAvI hovAthI ahi pramatte saMbhave nahi. apramatta guNaThANe A teramAMthI vaikriyamizra ane AhArakamizra vinA 11 yoga hoya che kAraNa ke labdhi phoravavI e pramAda che apramatta guNaThANe labdhi phorave nahi paNa cheTuM guNaThANe labdhi phoravI sAtame guNaThANe jaI zake che. tethI vaikriyakAya. ane AhArakakAyayoga sahita 11 yoga saMbhave. sayogI kevalI guNasthAnake kArmaNakAyayoga audArikahika satya ane asatyAmRSA ema be mananA ane te be vacananA kula 7 yoga saMbhave. te A pramANe sayogIkevalIne kevalI samuddhAtamAM 3-4-5mAM samaye kArpaNa kAyayoga, ra-6-7mAM samaye audArika mizrayoga hoya che.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe yoga-upayoga 109 zarIrathe kevalIne audArika kAyayoga tema ja mana:paryavajJAnI ane anuttaravAsIne uttara ApavAmAM dravya manayoganA be bheda, dharmanI dezanAnA kALe vacanayoganA be bheda hoya che Ama 7 yoga saMbhave che. bAkInA yoga na hoya kAraNake labdhino upayoga pramAda avasthAmAM thAya che. kevalIbhagavaMto apramatta ja hoya che. kevalI bhagavaMtane rAgadveSano nAza thayelo hovAthI asatya manayoga satyAsatya manayoga ane te banne vacanayoga paNa hoya nahi. kevalIbhagavaMto sayogInA aMte kAyayogano nirodha karI ayogI avasthAne prApta kare che. tethI ayogI guNasthAnake eka paNa yoga nathI. A pramANe 14 guNasthAnamAM yoga dvArA jANavuM. cauda guNasthAnakomAM upayoga tianANa dudaMsAima duge ajai desi nANa daMsatigaM / te mIsi mIsA samaNA, jayAi kevala duaMtaduge // 48 // zabdArtha samaMI - mana:paryavasahita || gayAr3a - pramattAdimAM gAthArtha - prathamanA be guNasthAnakamAM traNa ajJAna ane be darzana hoya che. cothA ane pAMcamAM guNasthAnake traNajJAna ane traNadarzana hoya che. A ja che upayoga mizraguNaThANe ajJAnathI mizra hoya che. pramattaAdi sAta guNasthAnakamAM A cha upayoga mana:paryavasahita ema 7 upayoga hoya che. aMtima be guNasthAnake kevaladdhika hoya che. (48) vivecana :- pahelA ane bIjA guNasthAnake 3 ajJAna ane be darzana ema pAMca upayoga hoya che. samyaktvAdi na hovAthI matijJAnAdi zeSa upayoga hoya nahi.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha joke-siddhAMtamAM mithyAtvAdimAM avadhidarzana kahela che. paraMtu karmagraMthakAro avadhidarzana cothA guNasthAnakathI mAne che. cothA ane pAMcamAM guNasthAnake 3 jJAna ane 3 darzana kula cha upayoga hoya che. samyaktva hovAthI 3 jJAna ja hoya, saMyamanA abhAve mana:paryavajJAna kevalajJAna ane kevaladarzana hoya nahi temaja mithyAtvAdi bhAva na hovAthI 3 ajJAna paNa saMbhave nahi tethI cha upayoga hoya. mizraguNasthAnake Aja cha upayoga ajJAnathI mizra hoya che. kAraNake A guNasthAnakavALA jIvo samyagu ane mithyA ema banne daSTithI mizrita hoya che. paNa mizradaSTivALo samyakatvanI sanmukha hoya tyAre jJAnanI bahulatA hoya che. ane mithyAtvanI sanmukha hoya tyAre ajJAnanI bahulatA hoya. ahi graMthakAre trIjA guNaThANe avadhidarzana kahyuM te siddhAMtakAranA mate jANavuM. karmagraMthanA mate avadhidarzana 4thI 12 guNasthAnake hoya che. jayAI eTale saMyamavALA guNaThANA. temAM pramattathI kSaNamoha sudhInA 7 guNasthAnakamAM mana:paryavajJAna sahita 7 upayoga hoya che. sarvavirati hovAthI mana:paryavajJAna saMbhave, paraMtu kSAyikabhAvano abhAva hovAthI kevalajJAna ane kevaladarzana na hoya. ane mithyAtva na hovAthI 3 ajJAna paNa hoya nahi tethI cAra jJAna ane traNa darzana ema sAta upayoga jANavA. chellA be guNasthAnake kevalajJAna ane kevaladarzana ema be upayoga hoya che, zeSa upayoga kevalIne chabastha avasthA na hovAthI hoya nahi. kahyuM che ke naHi cha maOiA nALe A pramANe 14 guNasthAnakamAM upayoga dvArA jANavuM.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmagraMthakAra ane siddhAntakAranA matAntaro sAsaNabhAve nANaM, viuvvAhArage uralaM missaM / negiMdisu sAsANo, nehAhigayaM suyamapi // 49 // zabdArtha na iha ahi matAMtaranI gAthA. - ahIM svIkAryuM nathI. ||muyamapi 111 zAstramAM kahyuM hovA chatAM gAthArtha :- sAsvAdana guNasthAnake jJAna, vaikriya ane AhA2ka banAvatI vakhate audArika mizra, tathA ekendriyamAM sAsvAdana na hovuM. A traNa bAbato siddhAtamAM hovA chatAM karmagraMthakAre svIkArI nathI. (49) vivecana :- A karmagraMthamAM jyAM jyAM siddhAMtakAra ema zabda Ave tyAM tyAM Agamika graMtho, prajJApanA sUtra, vivAhapannattisUtra AdinA abhiprAye grahaNa karyuM che. eTale aMga ane upAMganA AdhAre grahaNa karyuM tyAM siddhAMtakAra zabda mUkyo ane agrAyaNI pUrvanA AdhAre je maLyuM ane grahaNa karyuM tyAM karmagraMthakAra zabda mUkyo che. devendrasUri mahArAjA prAcIna karmagraMthanA abhiprAye ja cAlyA che. tethI koI koI bAbatamAM vivakSA judI paDe che. ahIM karmagraMthakAra ane siddhAntakAranI mAnyatAmAM eTale apekSAbhedane kAraNe je matAntaro karmagraMthAdinA abhyAsamAM upayogI che te sAma sAme ApavAmAM AvyA che.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha lo ja na hoya tyAre mana karmagraMthakAra sAsvAdana guNasthAnake ajJAna hoya. kAraNake mithyAtva sanmukha hovAthI malina pariNAma che tethI ajJAna hoya (gA. 48) uttara vaikriya zarIra banAve tyAre manuSya-tiryaMcane vaikriyamizra yoga hoya. (gA. 46) AhAraka zarIra banAvatI vakhate manuSyane AhArakamizrayoga hoya. (gA. 47) kAraNake bannemAM navA banAvAtA zarIranI mahattAnI apekSAe. ekendriyamAM sAsvAdana guNa. laIne javAya. karmagraMthakAro sAsvAdana guNa mAM ajJAna mAne che tethI ekendriyamAM sAsvAdana guNa. laIne jAya. ane te vakhate ekendriyAdi ajJAnI hoya. (gA. 3). (5) mithyAtvIne avadhidarzana na hoya eTale avadhijJAnamAM 4thI 12 guNa. hoya. (gA. 21). kAraNake avadhijJAnIne ja avadhidarzana hoya. (6) anAdi mithyAtvI traNakaraNa ane graMthabheda karyA pachI upazama samyakatva ja pAme. (Avazyaka TIkA) beijiyAdi vikalendriyone mati-zruta ajJAna ja hoya. kAraNake sAsvAdana guNa hovA chatAM tyAM mithyAtva sanmukha hovAthI ajJAna ja hoya. (prajJApanAsUtranI TIkA).
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmagraMthakAra ane siddhAntakAranA matAntaro 113 (3) siddhAMtakAra sAsvAdana guNasthAnakamAM jJAna hoya. kAraNake haju mithyAtva AvyuM nathI, tethI kaMIka zuddha pariNAma hoya (bhagavatIsUtra zataka-8). uttaravaikriya zarIra banAvatI vakhate manuSyatiryaMcane audArika mizrayoga hoya AhAraka zarIra banAvatI vakhate manuSyane audArikamizrayoga hoya. kAraNake A banne zarIra banAvatI vakhate audArika zarIranA AlaMbanathI banAve che mATe, teno mizra (prajJApanAsUtranI vRtti) ekendriyamAM sAsvAdana guNa. laIne na javAya. siddhAMta-bhagavatIsUtramAM kahyuM che ke egidiyA NaM bhaMte kiM nANI annANI / goyamA no nANI niyamA mannANI (bhagavatIsUtra zataka 8 uddezo 2) siddhAMtakAra sAsvAdanamAM jJAna mAne che tethI teone ajJAna hovAthI sAsvAdana guNa. na hoya. (5) mithyAtvIne avadhidarzana hoya. kAraNake virbhAgajJAnIne jJAna pUrve chabasthane darzana hoya, tethI avadhidarzana hoya. mithyAtvIne jJAna te ajJAna bane paNa darzana adarzana bane nahi. (bhagavatIsUtra zataka 8-ud-2) (9) anAdi mithyAtvI traNakaraNa karI graMthabheda karanAra zAyopazama samyaktva paNa pAme. (tattvArthasUtra-adhyAya 1lo) beijiyAdi vikalendriya jIvone mati-zrutajJAna paNa hoya. kAraNake teone sAsvAdana guNa. hoya, ane sAsvAdanamAM haju mithyAtva AvyuM nathI mATe jJAna hoya.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha (8) asaMzIne puruSaveda ane strIveda hoya, tethI te banne veda mArgaNAmAM cAra jIvabheda hoya. kAraNake teone dravyaveda (zarIranA baMdhAraNa)nI apekSAe traNe veda hoya (paMcasaMgraha dvAra 1 gAthA 24nI vRtti) (9) samyaktva pAmI pharI mithyAtve janAra 5.saMzI karmanI utkRSTa sthiti bAMdhe. paraMtu anAdi mithyAtvInI jema utkRSTa rasa na bAMdhe. kAraNake utkRSTa sthitibaMdhane yogya utkRSTa kASAyika pariNAma Ave, paNa rasane yogya azubhalezyAvALo kASAyika pariNAma na hoya. (10) junA karmagraMthamAM avasthita pyAlAno dANo paNa zalAkAmAM nAkhavAnuM kahela che. (11) kSAyopazama samyaktva sahita narakamAM utpanna na thAya. (karmastava gA. 2 TIkA) (12) samyaktva sahita bhavAMtaramAM jAya tyAre manuSyatiryaMca ane devamAM puruSapaNe ja utpanna thAya paraMtu anyavede nahI. (juo SaDazIti karmagraMtha) (13) azubha lezyAvALA 1thI 6 narakanA jIvo tathA bhavanapati Adi kSAyopazamasamyavALA devo manuSyamAM Ave keTalAkanA mate tiryaMcamAM paNa samyaktva sahita jAya. (14) kApotalezyA sahita cothuM guNa laI kSAyika sama athavA kRtakaraNa monI 22nI sattAvALo manuSya 1thI 3 narakamAM paNa jAya. ane vaimAnika deva, yuga manuSya-tiryaMcamAM jAya.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmagraMthakAra ane siddhAntakAranA matAntaro 115 (8) asaMjJIne napuM vedavALA ja kahyA che (bhagavatI sUtra) kAraNake bhAvavaMdanI apekSAe napuMsakavedano ja udaya hoya, bhaMte asanni paMcidriya tirikkhajoNiyA ki itthiveyagApurisaveyagA-napuMsagaveyagA ? no itthiveyagA no purisaveyagA napuMsaga veyagatti samyakatva pAmI pharI mithyAtva pAmanAra 5.saMzI karmanI utkRSTa sthiti na bAMdhe ane utkRSTa rasa paNa na bAMdhe. kAraNake tevo tIvra kASAyika pariNAma na Ave. (lokaprakAza sarga-3 zloka 34) (10) anavasthitano ja sAkSIdANo zalAkAmAM nAkhavAnuM kahela che. paraMtu avasthita pyAlAno nahI. (navya SaDazIti karmagraMtha gAthA-74, 75). (11) lAyopazama samyakatva sahita cha naraka sudhI javAya (juo lokaprakAza, bhagavatIsUtra) (12) samyakatva sahita bhavAMtaramAM jAya to strIpaNe paNa utpanna thAya jema mallinAthabhagavAna, bAhmI suMdarI vagere (juo paMcasaMgraha pR. 493 gujarAtI). (13) lAyo. samaya sahita cha naraka sudhI jAya tethI kRSNAdi lezvAsahita samyaktvI 6 naraka sudhI jAya. (14) pUrvabaddhA kSAyika sama. athavA kRtakaraNa mohanI 22nI sattAvALo kRSNAdi lezyA sahita yugalikamAM paNa jAya, 1thI 3 narakamAM paNa jAya.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha (15) je legyAe Ayu, bAMdhyuM hoya te lezyA sahita bhavAMtaramAM jAya, tethI manu, tiryaMca samyatvamAM vaimAnika devanuM AyuSya bAMdhe ane vaimAnikamAM azubha lezyA nathI tethI kRSNAdi traNa lezyA sahita cothu. guNa laI vaimAnika devamAM na javAya. tethI azubha lezyAmAM vaimAnikanuM AyuSya na baMdhAya. (16) eka vakrA ane be samaya vaDe parabhavamAM janArane aNahArIpaNuM na hoya. (17) ekabhavamAM bevAra zreNI pAmI zake. bevAra upazama zreNI athavA ekavAra upazamazreNI ane eka vAra kSapaka zreNI. (saptatikAcUrNi) (18) upazamazreNImAM maraNa pAme to anuttaramAM jAya (juo lokaprakAza sarga-3 zloka 1211) (19) bIjA trIjA saMghayaNavALo zreNImAM maraNa na pAme karmagraMthakAra (1) cakSudarzana mArgaNAmAM (1) paryA. caurindriya (2) paryA. asaMjJI paMce. (3) paryA. saMjJI paMce. ema traNa jIvabheda hoya. kAraNake badhI paryApti thayA pachI cakSuno upayoga karI zake, mATe, aparyAptAne cakSudarzana na hoya. (gA. 17)
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmagraMthakAra ane siddhAntakAranA matAntaro 117 (15) lAyo. samara kRSNAdi lezyAvALo baddhAyu. bhavanapati Adi devomAM jAya. arthAt te jIve mithyAtvamAM AyuSya bAMdhyuM hoya. (16) eka vakrA ane be samayavaDe parabhavamAM janArane prathama samaye aNAhArIpaNuM hoya (17) ekabhavamAM ekavAra ja zreNI kare che. eTale ke ekabhavamAM upazamazreNI athavA kSapakazreNI kare. eTale ke jo upazamazreNI karela hoya. te kSapakazreNI te bhavamAM na karI zake. (kalpabhASya gA.-107) (18) upazamazreNImAM mare to koIpaNa vaimAnika devamAM jAya. (19) trIjA-bIjA saMghayaNavALo zreNImAM maraNa pAme. ane vaimAnikamAM daza devaloka ane bAra devaloka sudhI jAya. anya AcArya bhagavaMto (1) cakSudarzana mArgaNAmAM te (traNa) paryApta ane te traNa aparyAptA ema che jIvabheda hoya. kAraNake indriya paryApti pUrNa karyA pachI cakSudarzanano upayoga hoI zake te vakhate aparyApta hoya (SaDazIti karmagraMtha gAthA 6nI vRtti). (paMcasaMgraha dvAra 2 gAthA 8nI svopajJaTIkA).
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha (2) upazama samyakatva aparyAptAvasthAmAM na hoya. kAraNa navuM pAme tevA adhyavasAya na hoya ane upazama samyakatva laIne bhavAMtaramA javAya nahIM. (zatakacUrNikAra Adi-Agamano pATha) uvasamasammadiTThI cauNhamikkaM pi na kuNaI sarvaparyApti pUrNa thayA pachI ja audArika Adi kAyayoga hoya. kAraNake badhI paryApti pUrNa thAya eTale ja te zarIrano vyApAra hoI zake. (gA. 4) (4) utpattinA prathama samaye kArmaNa kAyayoga hoya. kAraNa prathama samaye kArmaNazarIrathI AhAra le che. (SaDazIti gAthA-4nI svopajJa TIkA.) (5) anaMtAnubaMdhInI upazamanA karI upazama zreNI caDI zakAya. kAraNake mizrAdi nava guNa.mAM anaM. nI sattA bhajanAe (vikalpa) hoya tema kahyuM che. (juo zataka karmagraMtha, dvitIya karmagraMtha gAthA-25) (saptatikA gAthA-75). (9) aMtarakaraNamAM praveza kare tyAre prathama samaye mithyAtvanI bIjIsthitinA traNa pUMja kare. (karmastava svopaNa TIkA)
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmagraMthakAra ane anya AcAryanA matAntaro (2) upazama samyaktva aparyAptAvasthAmAM paNa hoya. kAraNa saptatikAkAra zreNInuM upazama samyaktva laIne anuttaramAM javAya tevuM mAne che. (paMcasaMgrahakAra, saptaticUrNikA2). 119 (3) zarIra paryApti pUrNa thayA pachI audArika kAyayoga hoya. kAraNa labdhi aparyAptA kAyayogamAM ja AyuSya bAMdhe paNa kAryaNakAyayoga ke au.mizrayogamAM AyuSya na bAMdhe (zIlAMgAcAryAdinA mate) (AcArAMgasUtra dvitIya adhyayana). zarIra paryApti pUrNa thayA pachI deva-nArakIne vaikriya kAyayoga hoya (juo paMcasaMgraha dvAra 4 gA. 18nI vRtti ) (4) utpattinA prathama samaye mizrayoga hoya. kAraNake prathama samaye levAyela AhAra te zarIrarUpe pariNAma pAme che mATe (SaDazIti karmagraMtha gAthA 27 cUrNI) (5) anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA karIne ja upazamazreNI caDAya. kAraNa anaM.nI visaMyojanA karIne ja upazamazreNI caDe. (juo karmaprakRti gA. 31) (6) anivRttikaraNanA carama samayethI mithyAtvanI bIjIsthitinA dalikanA traNa gUMja kare (upazamanA gA. 22 paMcasaMgraha bhA. 2) (kammapayaDI upazamanA karaNa gA. 19)
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha (7) kSAyopazama samyaktvI ja kSAyika samyaktva pAme. (ka gA. 32) (8) manayogIne vacana ane kAyayoga hoya temaja jene manayoga na hoya ane vacanayoga hoya tene kAyayoga paNa hoya tethI manayogamAM eka jIvabheda, vacanayogamAM pAMca paryAptA jIvabheda, ane kAyayoga sarvane hoya tethI sarva jIvabheda hoya. (gA. 17) (9) karmabaMdhanA (1) mithyAtva, (2) avirati (3) kaSAya (4) yoga ema cAra baMdhahetu kahyA che. athavA (1) yoga ane (2) kaSAya ema be hetu kahyA che. (juo zataka karmagraMtha gAthA 96 SaDazIti karmagraMtha gAthA 50) (10) cAra hetuvALI - sAtAvedanIya - mithyAtva, avirati, kaSAya, e traNa hetuvALI - 65 prakRti mithyAtva, avirati be hetuvALI - 35 prakRti mithyAtva eka hetuvALI - 16 prakRti matAntare mithyAtva hetuvALI avirati hetuvALI kaSAya hetuvALI yoga hetuvALI 16 prakRti 35 prakRti 68 prakRti 1 sAtAvedanIya (paMcasaMgraha dvA-4 gA 19)
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmagraMthakAra ane anya AcAryanA matAntaro 121 (7) mithyAdraSTi paNa kSAyika samyakatva pAme (vizeSa Avazyaka-koTyAcArya TIkA). je jIvone mana-vacana ane kAyayoga hoya tene manayogamAM ja gaNavA, paNa vacana ane kAyayogamAM na gaNavA. jema karoDapatine lakSAdhipatimAM na gaNAya. tema viziSTa yogavALAne sAmAnya yogamAM gaNavA nahIM. tethI manayogamAM be, vacanayogamAM ATha, ane kAyayogamAM cAra jIvabheda gaNavA. (juo paDazIti gAthA-35). (9) karmabaMdhanA pAMca hetu che (1) mithyAtva (2) avirati (3) pramAda (4) kaSAya (5) yoga. ahIM pramAdane kaSAyamAM aMtargata karela nathI (juo tattvArtha adhyAya 8 sUtra 1luM) (10) yoga hetuvALI - sAtavedanIya kaSAya ane yoga hetuvALI - 65 prakRti avirati, kaSAya, yoga hetuvALI - 35 prakRti cAra hetuvALI - 16 prakRti 1lA guNa mAM cAre baMdha hetu hovAthI 16 prakRti cAra hetuvALI. bIjA guNa thI pAMcamA guNa. sudhI mithyAtva vinA traNa hetu hovAthI 35 prakRti traNa hetuvALI, chaThThAguNa thI dazamA guNa. sudhI kaSAya ane yoga be baMdhanA hetu hovAthI 65 prakRti be hetuvALI. agyAramA guNa thI saMyogI guNa. sudhI eka yoga hetu hovAthI sAtavedanIya eka hetuvALI. (paMcasaMgraha bhA.1 dvAra-4thuM gA. 4)
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha cauda guNasthAnakomAM lezyA chasu savvA teutigaM, igi chasu sukkA ajogi allesA / baMdhassa miccha avirai, kasAya jogatti cau heU // 50 // zabdArtha masA - lekSArahita - ' | TaeNga - hetuo kahyA che. gAthArtha :- (pahelA) cha guNasthAnakomAM sarva lezyA hoya che. sAtamA eka guNasthAnake tejoAdi traNa lezyA hoya che. ane apUrvakaraNAdi cha guNasthAnakamAM mAtrazukla lezyA hoya che. ayogI bhagavAna alezI (lezyArahita) che. mithyAtva, avirati, kaSAya, ane yoga ema baMdhanA mukhya cAra hetuo che. (50) vivecana - have cauda guNasthAnakomAM lezyA kahe che. mithyAtvathI pramattaguNa. sudhI cha lezyA hoya che. temAM kRSNa-nIla-ane kApota lezyA azubha che. chatAM tene cha guNasthAnaka kahyA te pUrva pratipanane AzrayI jANavA. eTale ke pahelA guNasthAnaka pAme pachI azubha lezyA AvI zake, jo pahelA azubhalezyA hoya to cAra guNasthAnaka sudhI caDhI zake. eTale pratipadyamAnanI apekSAe pAMcamA Adi guNaThANA pAmatI vakhate azubhalezyA hoya nahi. ahi nIcenA guNasthAnakathI jema jema uparanA guNasthAnake jAya tema tema azubha lezyA maMda thatI jAya che. ane zubha lezyAmAM vartato hoya to tIvra thatI jAya che. ema jANavuM. tethI mithyAtva guNasthAnake azubhalezyA tIvra, tIvratama hoya ane zubhalezyAmaMda, maMdatama hoya pramatta guNaThANe azubhalezyA maMda maMdatama hoya ane zubhalezyA tIvra, tIvratama hoya che. eka eka vezyAnA adhyavasthAno asaMkhyalokAkAzapradeza pramANa che. tethI dareka vezyAnA jaghanya, madhyama, ane utkRSTa adhyavasthAno hoya tethI ja zukla Adi zubha lezyA mithyAtva Adi 6 guNasthAnamAM paNa saMbhave, paraMtu tyAre utkRSTa zubha pariNAma na hoya ane samyaktva Adi guNasthAnakamAM Ave tyAre kRSNAdi lezyA hoya paraMtu jaghanya madhyama pariNAma hoya tema jANavuM. joke navuM upazama samyakatva pAmatI vakhate mithyAtve paNa zubha lezyA ja hoya.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdhahetunuM varNana 123 apramatta guNaThANe tejo, padma ane zuklalezyA hoya che. tyAM azubha pariNAma na hoya tethI azubha lezyA na hoya. apUrvakaraNa guNasthAnakathI sayogI guNasthAnaka sudhI eka ja zukla lezyA hoya che. kAraNake A guNasthAnako zreNImAM atizaya nirmaLa pariNAmavALAM che tethI zuklalezyA eka ja saMbhave che. ayogI guNaThANAvALA bhagavAna yogarahita che mATe legyA paNa hoya nahi. A pramANe 14 guNa upara lesthA dvArA jANavuM. cauda guNaThANA upara lezyA dvAra kahIne havebaMdhahetu kahe che. pratisamaye saMsArIjIvo karmano baMdha kare che. tenA mukhya atyaMtara hetu cAra che. (1) mithyAtva, (2) avirati (3) kaSAya (4) yoga. (1) mithyAtva - sarvajJa bhagavaMte je vastu je svarUpe kahI che te vastu te svarUpe na mAnavI paraMtu bhinna svarUpe mAnavI te mithyAtva. avirati :- mana vacana ane kAyA dvArA sAvadya pravRtti karavI athavA sAvadyathI nivRtta na thavuM, jIvahiMsAthI virAma na pAmavuM. kaSAya :- saMsAranI vRddhi karanAra Atmika pariNAma te kaSAya. yoga:-mana-vacana ane kAyAnI zubhAzubha pravRtti te yoga, arthAt mana, vacana ane kAyA vaDe AtmapradezomAM parispaMdana te A rIte karmabaMdhanA mukhya hetu cAra che have tenA uttarabheda kahe che. prazna- tattvAryAdimAM pramAdane baMdha hetu kahyo che. to ahIM kema gaNyo nathI. uttara- mavaviSayarUpa pramAdane aviratimAM aMtargata gaNela che. abhigahiyamaNabhigahiyA, bhinivesiya saMsaiya maNAbhogaM / paNamiccha bAra aviDa, maNakaraNA niyama chajiyavaho // 51 // na zabdArtha mihiyaM - abhigRhita || maUviraniya - mana ane manisiya - Abhinivezika -- indriyano asaMyama saMsa - sAMzayika niyavo - cha prakAranA jIvano vadha
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha gAthArtha :- abhigRhIta, anabhigRhIta, Abhinivezika, sAMyika ane anAbhoga ema pAMca prakAranA mithyAtva che. tathA mana ane pAMca indriyono asaMyama tathA cha jIvakAyano vadha ema bAra prakAranI avirati che. (51) vivecana :- karmabaMdhanA kAraNonuM vivaraNa kare che. temAM prathama mithyAtvanA utarabheda pAMca che. 124 (1) abhigRhIta mithyAtva H- pote mAneluM sAcuM che ema samajIne khoTA dharmane sAcArUpe pakaDI rAkhe ane anyadharmane khoTA mAne. joke sAcuM te mAruM evI tenI samaja hoya, paraMtu mAruM te sAcuM evuM na hoya tethI tenuM mithyAtva jaI zake che. (2) anabhigRhita :- guNadoSa jANyA vagara ajJAnadazAthI sarva dharmo sAcA che, sArA che, ema mAdhyasthabhAva rAkhIne badhA ja dharmone samAna mAne paraMtu sAcA khoTAno viveka na hoya te. (3) Abhinivezika H- pote grahaNa kareluM khoTuM che ema jANavA chatAM mAnahAni, lajjA AdinA kAraNe mUke nahi. goSThAmAhilAdi nindavo thayA te. 'mAruM te sAcuM' evo kadAgraha hovAthI te mithyAtva jaladI jAya nahi. (4) sAMzayika :- satyatatvomAM azraddhApUrvaka zaMkA karavI arthAt arihaMta paramAtmAe kahelA vacano upara zaMkA kare gItArtha jJAnIno yoga hovA chatAM ahaMkArathI pUche nahI. avizvAsa kare te sAMyika. (5) anAbhoga :- ajJAna dazAthI tattvAtattvano avivekarUpa ekendriyAdi jIvonuM je ajJAna rUpa azraddhA te anAbhoga mithyAtva. samaja vinAnuM, padArthanA yathArthajJAna vinAnuM je mithyAtva anAbhoga mithyAtva. avirati :- te bAra prakAre che. pAMca indriya ane manano anigraha ane cha kAya jIvano vadha te avirati kahevAya che. anukULa indriyanA viSayomAM rAga kare ane pratikULatAmAM dveSa kare te indriyono anigraha. vaLI te viSayomAM samabhAva rAkhe, manamAM anAsaktibhAva
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdhahetunuM varNana 125 Ave tyAre nigraha karyo kahevAya. Ama Indriyo potAnA viSayamAM pravartatI hoya tyAre anukULatAmAM rAga ane pratikULatAmAM dveSa na kare tyAre ja nigraha karyo kahevAya. nahitara anigraha kahevAya. hiMsA mATe vicAra karavo, koInuM kharAba karavAnI pravRtti, bIjAnA jJAna-darzana ane cAritrane nukazAna thAya tevuM kare evo prayatna kare to paNa hiMsA kahevAya. manane kuvikalpomAM jatuM na aTakAvavuM te mananI avirati tathA pRthvIkAyaAdi koIpaNa jIvano vadha karavo te pakAyanI apekSAe 6 prakAre kAyavadha rUpa avirati che. kula aviratinA bAra bheda che. navasola kasAyA panara, joga iya uttarAu sagavannA / iga cau paNa ti guNesu, cau ti duga iga paccao baMdho // 52 // gAthArtha :- nava ane soLa ema kula 25 kaSAyo che. tathA paMdara prakAranA yoga che. e pramANe kula 57 uttara baMdha hetu che. 1lA guNasthAnakane viSe, cAra guNasthAnakane viSe, pAMcaguNasthAnakane viSe ane traNaguNasthAnakane viSe anukrame cAra-traNa be ane eka hetuvALo baMdha hoya che. (para) vivecana :- anaMtAnubaMdhI Adi cAra kaSAyanA krodhAdi cAracAra bhedonI apekSAe 16 kaSAyo che. tathA hAsyAdiSarka ane traNa veda ema nava nokaSAya che. hAsyAdi navane graMthakAre nokaSAya kahyA che kAraNake kaSAya nathI paNa kaSAyane uttejaka, preraka, udIpaka hovAthI tene nokaSAya kahyA che. temaja yogarUpa baMdhahetumAM mananA cAra, vacananA cAra ane kAyAnA 7 ema paMdara prakAranA yoga jANavA. jenuM savistAra varNana A graMthanI covIzamI gAthAmAM Avela che. tyAM samajAvyuM che. Ama karmabaMdhanA mukhya hetunA anukrame pa+12+25+15 kula pa7 uttarabheda dvArA jIva karma bAMdhe che. have kyA guNaThANe keTalA mULabaMdhahetuvALuM karma bAMdhe che. te kahe che. pahelA guNaThANe jIvane mithyAtva, avirati, kaSAya ane yoga ema cAra hetuvALo karma baMdha che. sAsvAdanathI AraMbhIne dezavirati sudhInA
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha cAra guNaThANAne viSe avirati kaSAya ane yoga ema mULa traNa baMdhahetuvALo karmabaMdha che. A guNasthAnakomAM mithyAtva nathI tethI mithyAtvanA nimittavALo karmabaMdha na hoya. pAMcamAM guNaThANe phakta trasakAyanI virati che. zeSa pAMca jIvabhedanI avirati che. tathA trasakAyamAM paNa niraaparAdhi evA trasanI nirapekSIne saMkalpIne hiMsA na kare. paNa aparAdhi evA trasanI sApekSapaNe hiMsA to che. tethI tyAM avirati nimittaka baMdha kahyo che. pramattathI sUkSmasaMparAya sudhInA pAMca guNasthAnakomAM kaSAya ane yoga ema be baMdhahetu pratyayika karmano baMdha che. A pAMca guNasthAnakomAM mithyAtva ane avirati nathI tethI zeSa be baMdhahetuvALo baMdha hoya tathA upazAMta moha, kSINamoha ane sayogI A traNa guNaThANe mAtra eka yoga nimittaka baMdha che. kAraNake kaSAyano udaya sUkSmasaMparAya guNasthAnaka sudhI che. upazAMta mohe kaSAyano upazama ane kSINamohe kaSAyano kSaya thayela che. tethI yoga nimittaka ja baMdha hoya che. caudame guNasthAnake yoga paNa na hovAthI ekeya baMdhahetu hoya nahI. tethI hetu pratyayika baMdha nathI arthAt baMdha na hoya. caumiccha miccha avira, pacyaiyA sAya sola paNatIsA / jogaviNu tipaccaiyA, hAragajiNa vajja sesAo // 53 // zabdArtha hetuvALo hAragajiNavajja AhArakadvika ane jinanAma vinA gAthArtha :- sAtAvedanIyano baMdha cAra hetuvALo, soLa prakRtino baMdha mithyAtva hetuvALo, pAMtrIsa prakRtino baMdha mithyAtva ane avirati ema be hetuvALo, ane AhArakaddhika tathA jinanAma vinA 65 prakRtino baMdha yoga vinA traNa hetu vALo che. (53) payyaiyA - - vivecana :- sAtAvedanIya 1thI 13 guNasthAnaka sudhI baMdhAya che. temAM pahelA guNaThANe je sAtAvedanIya baMdhAya che. te mithyAtva Adi cAre hetuthI baMdhAya che. bIjAthI pAMcamA sudhI mithyAtva na hovA chatAM
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdhahetunuM varNana 127 baMdhAya che te avirati Adi traNanA nimittathI baMdhAya. tathA chaThThAthI dasamA sudhI mithyAtva ane avirati na hovA chatAM kaSAya ane yogathI baMdhAya che. ane 11-12-13 A guNaThANe paNa sAtA baMdhAya che tyAM yoga nimittaka che tethI sAtAno baMdha cAra nimittaka che. A rIte sAtAno baMdha cAre hetuthI thAya che. tathA pahelA guNaThANAnA aMte baMdhaviccheda thatI 16 prakRtino baMdha eka mithyAtvanA nimittavALo che. jyAre A soLa prakRtino baMdha thAya che tyAre mithyAtva hoya che. ane mithyAtva na hoya to A soLa prakRtino baMdha thato nathI mATe mithyAtva nimittaka baMdha kahyo che. joke soLa prakRtino baMdha thAya che tyAre avirati, kaSAya ane yoga ema zeSa traNa baMdha hetu paNa che paraMtu mithyAtva na hoya ane traNe hetu hoya to baMdha thato nathI mATe soLa prakRtino eka mithyAtva ja baMdha hetu jANavo. tathA bIjA guNaThANAne aMte baMdhaviccheda thatI 25 prakRti ane cothAne aMte baMdhaviccheda thatI 10 prakRti ema kula pAMtrIsa prakRtino baMdha mithyAtva ane avirati ema be baMdhahetuvALo che. kAraNake A pAMtrIsa prakRtino baMdha 1le guNo thAya tyAre tyAM mithyAtva ane aviratinA nimitte thAya ane bIjAthI cothA guNa0 sudhImAM paNa tyAM aviratinA nimittavALo che. paraMtu pramatta Adi guNaThANAmAM kaSAya ane yoga hovA chatAM A pAMtrIsa prakRtino baMdha nathI tethI pAMtrIsa prakRtinA baMdhahetu mithyAtva ane avirati ema be che. upara jaNAvela 1+16+35=para prakRtio vinA bAkInA 68 prakRti che. temAMthI AhArakaddhika ane jinanAma vinA 65 prakRtino baMdha yoga vinA traNa baMdhahetuvALo che kAraNa ke A pAMsaTha prakRtino baMdha 1thI 10 guNasthAnakamAM che. tyAM pahele guNaThANe baMdhAya tyAre mithyAtva Adi traNa hetuvALo, bIjAthI pAMcamAM guNaThANe baMdhAya tyAre avirati, kaSAya hetuvALo ane chaThThAthI dasamA guNamAM paNa keTalIka pravRtiono baMdha che. tethI kaSAya nimittaka baMdha che. agyAramAthI teramAM guNa0 sudhI yoga baMdhahetu hovA chatAM A pAMsaTha prakRtino baMdha nathI tethI yoga
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha pratyayika baMdha kahevAya nahi. AhArakaddhika ane jinanAma to saMyama ane samyakatva sahita viziSTa prakAranA zubha kaSAyathI baMdhAya che mATe tene judA gaNyA che. joke jinanAmanA baMdhamAM avirati, kaSAya ane yoga tathA AhAraka kikanA baMdhamAM kaSAya ane yoga kahI zakAya. paraMtu te viziSTa guNa Ave tyAre prazasta kaSAya Adi hetu bane che. tethI temAM guNanI mukhyatA hovAthI avirati Adine baMdha hetu rUpe kahyA nathI - sammANa nimitte tisthaya saMgamena AhAra (bRhat kalpa gADa 45) cauda guNasthAnakomAM uttara hatu. paNapanna pannA tiachahiya, cattaguNacatta chacaudugavIsA / solasa dasa nava nava satta, heuNo nau ajogiMmi // 54 // zabdArtha tirachadiyaratta - traNa ane cha pAvara - ogaNacAlIza adhika evA cAlIsa | TuvIrA - cha-cAra ane be adhika vIza gAthArtha :- paMcAvana, pacAsa, tetAlIza, chaMtAlIza, ogaNacAlIza chavvIsa, covIza, bAvIza, soLa, daza, nava, nava ane sAta baMdhahetuo pahelA guNasthAnakathI anukrame teramA guNaThANA sudhI hoya che. ane caudame ayogI guNaThANe koIpaNa baMdhahetu hoya nahi. (54) A gAthAmAM baMdhahetunI mAtra saMkhyA batAvI che kyA guNaThANe kyA baMdhahetu hoya te have pachInI gAthAmAM jaNAve che. paNapannamicchihAraga dugUNa sAsaNi pannamicchiviNA / mIsaduga kamma aNaviNu ticatta mIse aha chacattA // 55 //
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe uttarabaMdhahetu 129 zabdArtha paUpanna - paMcAvana | tivatta - tetAlIza pIsadu - mizraddhika | maDha - have maUviNa - anaMtAnubaMdhI vinA || jIva - chetAlIza gAthArtha :- AhArakaddhika vinA mithyAtve paMcAvana, pAMca mithyAtva vinA sAsvAdane pacAsa, be mizrayoga, kArmaNa kAyayoga ane anaMtAnubaMdhI vinA mizra tetAlIza baMdha hetu che. have cothe chetAlIza kyAM te have kahevAya che. (55) vivecana :- mithyAtva guNasthAnake judAjudA jIva AzrayI athavA ekajIvane judAjudA kALa AzrayI kula 55 baMdhahetu hoya che. te A pramANe paMdara yogamAMthI AhArakahika A guNaThANe hoya nahi. kAraNake saMyamI-caudapUrvadhara AhAraka zarIra banAvI zake. tyAM pahele guNasthAnake saMyama nathI tethI pAMca mithyAtva, bAra avirati, paccIsa kaSAya ane 13 yoga ema 55 baMdha hetu hoya. sAsvAdana guNaThANe pAMca mithyAtva vinA 50 baMdha hetu hoya kAraNake sAsvAdane paNa saMyama caudapUrvanA abhyAsano abhAva che tethI AhArakaddhika hoya nahi. ane mithyAtvano udaya na hovAthI pAMca prakAranA mithyAtva paNa nathI tethI 50 baMdhahetu jANavA. mizraguNaThANe te pacAsamAMthI audArikamizra vaikriyamizra kArpaNa kAyayoga ane anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya ema sAta baMdhahetu vinA teMtAlIza baMdha hetu che. mizraguNaThANe vartato jIva mRtyu pAme nahI. tethI vigrahagati ane aparyAptAvasthA paNa hoya nahIM mATe te avasthAmAM saMbhavatA traNayoga hoya nahi. tathA anaMtAnubaMdhI cAra kaSAyano udaya bIjA guNa sudhI ja che. eTale trIjAAdimAM A cAra kaSAya nathI mATe trIjA guNaThANe 43 baMdhahetu che. have cothe guNaThANe chetAlIza baMdhahetuo che te kahe che.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13) SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha sadumissa kamma ajae avirai kammurala mIsa bikasAe / muttuM guNacata dese chavIsa sAhAradu pamatte // 56 // zabdArtha misa vama - bemizra ane viraphu - trasakAyanI avirati kArpaNa kAyayoga sahita vanmutrimIsa - kAmaNa ane audA mizra gAthArtha - be mizra yoga ane kArmaNa kAyayoga sahita ema avirata samyagRSTimAM chetAlIsa baMdhahetu hoya che. trasakAyanI avirati, kArmaNa, audArikamizra ane bIjA apratyAkhyAna kaSAya ema sAta vinA ogaNacAlIza baMdha hetu dezavirati guNasthAnakamAM hoya che. temAM AhArakaddhika sahita (ane AgaLanI gAthAmAM kahevAtI 11 avirati ane trIjA kaSAya vinA) pramatta guNaThANe chavvIsa baMdhahetu hoya che. (pa) vivecana :-cothA avirati guNaThANAmAM be mizra ane kArpaNa sahita pUrvanA hetu sAthe chetAlIza baMdha hetu che. kAraNa ke A guNaThANe vartatA jIvo mRtyu pAme che. A guNa sahita parabhavamAM jAya che. tethI vigrahagati ane aparyAptAvasthA hovAthI 3 yoga saMbhave che tethI chetAlIza baMdhahetu hoya che. pAMcamA dezavirati guNaThANe ogaNacAlIza baMdhahetu hoya che. kAraNake pAMcamA guNaThANAmAM dezavirati che. tethI tyAM trasakAyanI avirati hoya nahi. pAMcamA guNaThANAmAM maraNa saMbhave che. paraMtu dezaviratiguNa mAvajIva ja hoya. bhavAMtaramAM jatA vigrahagatimAM aviratipaNe pAme che. tethI vigrahagativALA kArpaNa ane audArikamizra saMbhave nahi. vaLI labdhidhArI manuSya tiryaMca pAMcamAM guNaThANe aMbaDa zrAvakanI jema vaikriyalabdhi phorave che. tethI vaikriyamizrayoga saMbhave che. tathA bIjo apratyAkhyAna kaSAya dezaviratino ghAtaka che. apratyAkhyAnIyano udaya hoya to dezavirati guNa Ave nahi. teno
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe uttarabaMdhahetu 131 kSayopazama hoya to ja dezavirati Ave che. tethI be yoga cAra kaSAya ane trasanI avirati e sAta vinA 39 baMdha hetu hoya. have chaThThA pramatta guNaThANe 26 baMdha hetu hoya che. te jaNAve che. 39 baMdha hetumAM AhArakahika umeravI, kAraNake chaThThA guNaThANe sarvavirati ane caudapUrvanA abhyAsano yoga che tethI AhAraka zarIra banAvI zake che. mATe AhArakaddhika hoya ane AgaLanI gAthAmAM kahyA pramANe 11 avirati ane trIjo kaSAya ema 15 baMdha hetu rahita karavAthI 26 baMdha hetu hoya che. avir3a igAra tikasAya, vajja apamatti mIsadugarahiyA / cauvIsa apuvve puNa, duvIsa aviuvviyAhAre // 57 // zabdArtha vira rUAra - agyAra avirati || vilviyAhAre - vaikriya ane vaM - vinA AhAraka kAyayoga vinA gAthArtha :- agyAra avirati ane trIjA pratyAkhyAna kaSAya vinA pramatte ra6 baMdha hetu hoya. temAMthI vaikriyamizra ane AhAraka mizra vinA apramatte 24 baMdha hetu che. vaLI apUrvakaraNe vaikriya kAyayoga ane AhAraka kAyayoga vinA 22 baMdhahetu hoya che. (57) vivecana :- pramatta guNaThANe sarvavirati cAritra che. tethI pRthvIkAyAdi pAMca kAyanI hiMsArUpa pAMca avirati ane mana ane pAMca IndriyonA anigraha rUpa cha avirati kula agyAra avirati saMbhave nahi. tathA pratyAkhyAnAvaraNa kaSAya sarvaviratiguNano ghAtaka che tethI te kaSAyano udaya na hoya to ja sarvavirati Ave, mATe pratyAkhyAna kaSAya hoya nahi. vaLI AhAraka labdhi phorave tethI te be yoga sahita karavAthI kula 26 baMdhahetu hoya. sAtamA guNaThANe vaikriyamizra ane AhArakamizra vinA 24 baMdhahetu hoya. kAraNake labdhi phoravavI te pramAda che ane sAtamuM
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha guNaThANuM apramatta che tethI labdhi phorave nahi. mATe be mizrayoga na hoya. paNa labdhi chaTTe guNaThANe phoravI sAtamuM guNaThANuM pAmI zake che. tethI vaikriyakAyayoga ane AhAraka kAyayoga hoya mATe 24 baMdhahetu che. apUrvakaraNa guNaThANe vaikriya ane AhAraka kAyayoga vinA 22 baMdhahetu che. kAraNa ke jemaNe chaTTe guNaThANe vaikriya ke AhAraka labdhi phoravI te sAtame guNaThANe jaI zake paNa AThamuM guNaThANuM pAmI zake nahi. AThame guNaThANe zreNI caDhato hovAthI atizaya vizuddhivALo hoya che. tethI labdhivALA te be yoga na hoya mATe 22 baMdha hetu hoya. achahAsa sola bAyari, suhume dasa veasaMjalaNa ti viNA / khINuvasaMti alobhA, sajogi puvvutta saga jogA // 58 // hAsa - hAsyaSaka vinA | vInuvAMti - kSINamoha ane vemasaMgannati - traNaveda ane || upazAMta moha saMjavalanatrika _| puqtta - pUrva kahelA gAthArtha - hAsyaSaka vinA bAdara saMparAya nAmanA navamA guNasthAnakamAM soLa baMdha hetu hoya che. ane sUkSmasaMparAmAM traNa veda ane saMjavalanatrika vinA dasa baMdha hetu hoya che. temAMthI lobha vinA nava baMdha hetu kSINamoha ane upazAMta mohe hoya che. sayogIkevalImAM pUrva kahelA sAta yoga hoya che. (58) vivecana :- apUrvakaraNa guNamAM kahelA bAvIza baMdha hetumAMthI navamA guNaThANe hAsyaSarka vinA soLa baMdhahetu hoya che. kAraNa ke hAsyaSarkano udaya AThamA guNaThANA sudhI ja che. pachI teno upazama ke kSaya karavAno hovAthI udaya na hoya. have 10mA sUkSmasaMparAya guNa mAM traNa veda ane saMjavalana krodha-mAna mAyA e cha vinA dasa baMdhahetu hoya che kAraNa ke traNaveda ane saMjavalana trikano udaya navamA guNasthAnake hoya che. ane tyAM
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 guNasthAnakane viSe uttarabaMdhahetu teno upazama ke kSaya thAya mATe dazamA guNamAM na hoya. agyAramA ane bAramA guNaThANe lobha vinA bAkInA nava yogarUpa baMdhahetu hoya che kAraNa ke agyArame lobhano upazama ane bArame lobhano kSaya thayela hovAthI udaya nathI tethI zeSa navayoga te rUpa baMdhahetuo hoya che. teramA sayogI kevalI guNaThANe pUrve yogadvAramAM kahela sAta yoga te rUpa baMdhahetuo hoya che. pahelo ane chello manano ane vacanano yoga audArikaddhika ane kAryaNa ema kula sAtayoga hoya che. ayogI bhagavAna mUla baMdha hetu ane uttara bhedathI rahita hovAthI ekapaNa uttara baMdhahetu hoya nahi. mithyAtvathI sayogI sudhI je baMdhahetu kahyA te sarve te te guNaThANe vartatA aneka jIvo AzrayI jANavA. paraMtu eka jIvane eka samaye na hoya. eka samaye ekI sAthe keTalA baMdha hetu hoya tenuM vistArathI varNana A pramANe che. mithyAtve baMdha hetunA vikalpa ane bhAMgAnI rIta (1) pAMca prakAranA mithyAtvamAMthI koIpaNa eka jIvane eka samaye eka ja mithyAtva hoya, eka sAthe vadhAre na hoya. tethI bhAMgAmAM mithyAtva eka samajavuM ane vikalpa pAMca jANavA. (2) aviratimAM mana ane pAMca indriyano anigraha ane che kAyano vadha ema 12 che. paraMtu saMjJIne manano asaMyama pAMca indriyanI sAthe aMtargata hoya che. kAraNa ke pAMca indriyo sAthe mana joDAyela hoya to ja indriyo viSayamAM Asakta pAme. tethI manano asaMyama judo gaNavo nahi. eTale eka jIvane eka kALe pAMce indriyamAMthI koIpaNa eka indriyano anigraha hoya, kAraNa ke eka samaye eka ja indriyanA viSayamAM upayogavaMta hoya che. joke eka karatA vadhAre indriyono vyApAra hoya, paraMtu eka samaye AtmAno upayoga eka indriyanA viSayamAM ja hoya dA. ta. je samaye jIbha zeraDInI mIThAzane anubhave
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha te ja samaye nAka zeraDInI sugaMdhane grahaNa kare, paNa temAM jIvano upayoga na hoya mATe pAMca indriyamAMthI 1 indriyano anigraha jANavo. (3) kaSAyanA pacIsa bhedamAM 16 kaSAya hAsyAdi 6 nokaSAya ane traNaveda ema traNa bhAga jANavA. tyAM krodha mAna mAyA ane lobhamAMthI 1 samaye eka jIvane koIpaNa krodhAdimAMthI ekano udaya hoya temAM 1-ramAM guNa0mAM anaMtAnubaMdhI Adi cAre krodhano sAthe udaya hoya paraMtu mAna-mAyA ane lobhano udaya na hoya. anaMtAnubaMdhI Adi cAre mAnano udaya hoya tyAre krodha mAyA lobhano udaya na hoya. Ama krodha-mAna-mAyA ane lobhamAMthI koIpaNa ekano udaya eka sAthe jANavo ane te uDathI aMtarmuhUrta sudhI satata hoya. . (4) eka samaye eka jIvane navamA guNa sudhI koIpaNa eka vedano udaya hoya. (5) hAsya-rati jyAre udayamAM hoya tyAre arati zoka udayamAM na hoya ane arati zoka hoya tyAre hAsyarati udayamAM na hoya tethI 1 jIvane eka sAthe eka yugala udayamAM AThamA guNa sudhI hoya. tethI bemAMthI eka yugala jANavuM. (6) koIpaNa eka jIvane eka samaye eka yogano vyApAra hoya, joke mana-vacana ane kAyAno vyApAra sAthe hoya, jema TI.vI jotAM jotAM khAya, tenI sugaMdha paNa Ave chatAM AtmAno upayoga eka yogamAM ja hoya. (7) cha kAyanA vadhamAMthI eka jIvane eka samaye jaghanyathI 1 kAyanI hiMsA hoya. koI vakhata be kAyanI hiMsA hoya, te A pramANe pANImAM mIThuM nAkhe to apakAya ane pRthvIkAyanI hiMsA thAya. athavA kAkaDI upara mIThuM nAkhavuM te paNa pRthvIkAya ane vanaspatinI ema be kAyanI hiMsA thAya. koI jIvane ekI sAthe traNa kAyanI paNa virAdhanA hoya. mIThAvALI kAkaDIne culAmAM nAkhavAthI traNa kAyanI virAdhanA
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 13pa thAya. koI eka jIvane cAra kAyanI virAdhanA thAya. koI eka jIva pAMca kAyanI virAdhanA sAthe paNa kare, nadInA pANImAM saLagato lAkaDAno TukaDo pheMkavAthI akAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, ane trasakAya ema pAMca kAyanI virAdhanA thAya. ane koI jIvane chae kAyanI virAdhanA ekI sAthe hoya tethI jaghanyathI 1 kAyano vadha ane vadhumAM vadhu be-traNathI yAvat chae kAyano vadha jANavo. (8) bhaya ane jugupsA adhruvodayI hovAthI kyAreka udayamAM hoya ane kyAreka udayamAM na paNa hoya, vaLI kyAreka ekalo bhaya ja udayamAM hoya to kayAreka ekalo juguptA udayamAM hoya che. koI vAra bane paNa sAthe udayamAM hoya. upara jaNAvyuM tema kAyano vadha jaghanyathI eka ane utkRSTathI cha no hoya, tethI tenA eka saMyogI vagere bhAMgA thAya, temAM eka saMyogI cha bhAMgA thAya te A pramANe. cha kAyanA vadhumAM jyAre 1 kAyano vadha hoya to (1) pRthvIkAyano vadha (2) apUkAyano vadha (3) teukAyano vadha (4) vAyukAyano vadha (pa) vanaspatikAyano vadha (6) trasakAyano vadha tethI 1 kAyano vadha hoya tyAre cha bhAMgA thAya che. be kAyano vadha hoya tyAre be kAyanA hisaMyogI 15 bhAMgA thAya che. te A pramANe che. siMyogI 15 bhAMgA pRthvI apU. pRthvI teu. pRthvI. vAu, pRthvI, vana, pRthvI trasa apU. teu. apU. vAu apU. vana apU. trasa teu. vAu, teu. vana teutrasava vAu. vana vAu, trasa vanatrasa
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha trisaMyogI 20 bhAMgA pRthvI. apUteu. pRthvITa apa vAu, pRthvITa apavana pRthvI apU. traNa pRthvI, tela vAu, pRthvI, teu. vana pRthvI teu trasa pRthvI. vAu, vana, pRthvI. vAu, trasa pRthvI vanatrasa a. teu. vAu, apUcha teu vana apa teu trasa apU. vAuvana apU. vAu. traNa apU. vana, trasa teu. vAu. vana teu. vAu, trasava teu. vana trasa vAu. vana trasada catuHsaMyogI 15 bhAMgA pRthvI apUteu. vAu, pRthvI apUvanai trasa | apU. teu. vAu. vanapRthvI apU. teu. vana | pRthvI, teu. vAu. vanA | apU. teu. vAu, trasa, pRthvI apUteu, trasa | pRthvI teu. vAu, trAsa. | apU. teu. vana, trasa pRthvI apU. vAu. vana | pRthvI, teu. vana, trasa0 | apU. vAu, vana, sasa pRthvI apU. vAu, trasa pRthvI. vAu. vana, trasa | teu. vAu. vanatrAsa paMcasaMyogI 6 bhAMgA pRthvI apU. teu. vAu. vana | pRthvI apU. vAu, vanatrasa pRthvI apU. teu. vAu, trasa | pRthvI, teu. vAu. vana, trasa pRthvI apUra teu. vana, trasa | apU. teu. vAu vana trasa paTsayogI eka bhAMgo (1) pRthvI apa, teu. vAu. vana trasa kula kAyanA vadhanA eka saMyogI Adi 63 bhAMgA thAya te A pramANe(1) eka saMyogI-6 (2) dvi saMyogI-15 (3) trisaMyogI-20 (4) catuM saMyogI-15 (5) paMca saMyogI-6 (6) paTyayogI-1
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 137 A pramANe kAyanA vadhanA bhAMgAmAM jyAM jyAM eka kAyano vadha hoya tyAM cha vaDe guNAkAra ka2vo, 2 kAyAno vadha hoya tyAM 15 vaDe guNAkAra karavo, traNa kAyano vadha hoya tyAM '20 vaDe guNAkAra karavo cAra kAyano vadha hoya tyAM 15 vaDe guNAkAra karavo. pAMca kAyano vadha hoya tyAre cha vaDe guNAkA2 ka2vo ane chae kAyano vadha hoya tyAM 1 vaDe guNAkAra karavo, je guNAkAra AgaLa jaNAvela che. pahelA guNaThANe jaghanyathI baMdha hetu - 10 anaMtAnubaMdhIno udaya mithyAtva guNasthAnake kvacit 1 AvalikA sudhI na hoya. tevuM bane, te A pramANe 4thI 7 guNasthAnake anaMtAnubaMdhInI visaMyojanA (kSaya) karela hoya ane sthira pariNAmI athavA patita pariNAmI thAya ane darzanatrikano kSaya na kare temaja sattAmAM raheluM mithyAtva mohanIya jo udayamAM Ave to mithyAtva guNasthAnaka prApta kare. ahi mithyAtvanA nimittathI prathama samayathI anaMtAnubaMdhIno baMdha zarU thAya che. ane bAMdheluM daLiyuM abAdhAkALa rUpa aMtarmuhUrta pachI udayamAM Ave che paraMtu jyArathI anaMtAno baMdha zarU thayo tyArathI temAM saMkrama paNa thAya che. ane saMkrama thayeluM daLIyuM 1 AlikA pachI udayamAM Ave che. tethI mithyAtve 1 AvalikA sudhI anaMtAnubaMdhIno udaya na hoya evuM paNa bane jyAre anaMtAnubaMdhIno udaya na hoya tyAre eka jIvane eka sAthe jaghanyathI 10 baMdha hetu hoya, te A pramANe pAMcamAMthI koIpaNa eka mithyAtva, pAMca indriyamAMthI koIpaNa eka indriyano anigraha, anaMtAnubaMdhI vinA traNa kaSAya, be yugalamAMthI 1 yugala, traNa vedamAMthI koIpaNa 1 veda ane 10 yogamAMthI koIpaNa eka yoga, cha kAya vadhamAMthI koIpaNa 1 kAyano vadha Ama 10 baMdhahetu hoya. jyAre anaMtAnubaMdhIno udaya na hoya, tyAre anaMtAnubaMdhI rahita jIva mithyAtvaguNaThANe maraNa na pAme, tethI aparyAptAvasthA na Ave tethI aparyAptAvasthAnA 3 yoga saMbhave nahi tethI 10 yogamAMthI
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha 1 yoga jANavA. ane anaMtAnubaMdhIno udaya hoya tyAre 13 yogamAMthI 1 yoga jANavo. jaghanyathI je 10 baMdha hetu jaNAvyA, temAM 1 kAyavadhane badale bekAyavadha hoya to 11 baMdhahetu, be kAyanA vadhane badale 1 kAya ane bhaya, athavA 1 kAya ane jugupsA athavA 1 kAya ane anaMtAnubaMdhI hoya to paNa 11 baMdhahetu thAya che. A pramANe 11nA baMdhahetu pahelA guNaThANe hoya che. A rIte madhyamathI 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, ane utkRSTathI eka jIvane 18 baMdhahetu pahelA guNaThANe hoya che. mithyAtva guNasthAnake baMdhahetunA bhAMgA mithyAtva guNamAM mULa baMdha hetu cAra, uttarabheda 55 hoya, temAM eka jIvane eka sAthe jaghanyathI 10 baMdha hetu hoya, utkRSTathI 18 baMdha hetu hoya, ane madhyamathI 11thI 17 sudhInA baMdha hetu hoya. temAM jaghanyathI 10 baMdha hetunA 36000 bhAMgA (vikalpo) thAya. ane madhyamathI 11 hetunA cAra rIte vikalpa karavAthI tenI bhAMgAnI saMkhyA bhinna bhinna thAya, tenI tathA 12 vagere baMdhahetunA vikalpa ane tenA bhAMgAnI saMkhyA nIce yaMtramAM Apela che. te saMkhyA lAvavAnI saraLa rIta A pramANe che. temAM prathama daza baMdha hetunuM varNana ane anya saMkhyAvALA hetunA bhAMgA lAvavA mATe A pramANe karaNa vidhi karavo. daza baMdha hetu :(1) pAMca mithyAtvamAMthI koIpaNa eka mithyAtva hoya mATe tenA bhAMgA pa jANavA. guNAkAramAM 5 nI saMkhyAno vikalpa jANavo agyAra vageremAM paNa eka sAthe eka ja mithyAtva jANavuM. pAMca indriyanA anigrahamAMthI eka indriyano anigraha jANavo, jo ke koIpaNa be-traNa Adi indriyo potAnA viSayamAM sAthe pravartatI hoya, jema khAtA-khAtA TI.vI. juve gIta sAMbhaLe, anukULa ke pratikULa havA maLatI hoya, khAvAmAM svAdiSTa vastunI mela (sugaMdha) Ave. A rIte pAMce
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 139 indriyanA viSayo hoya, to paNa mana eka samaye eka ja viSayamAM Asakta hoya, tethI eka samaye eka indriyano anigraha hovAthI baMdha hetu eka ja indriya bane, temAM judA judA jIvo AzrayI athavA eka jIvane judA judA samaye judI judI indriyano anigraha hovAthI vikalpa pAMca thAya. eTale bhAMgA karatI vakhate pAMca vaDe guNavA. (3) kaSAya 16 che temAM krodha-mAna mAyA ane lobhamAMthI eka samaye eka kASAyika pariNAma hoya. temAM paNa mithyA sAsvAdana guNamAM cAre kaSAya paNa udayamAM hoya tethI cAra krodha athavA cAra mAna ityAdi cAra vikalpa jANavA. (4) (5) anaMtAnubaMdhIno udaya na hoya tyAre traNa krodhAdi kaSAya eka sAthe hoya, tethI hetumAM traNa kaSAya jANavA. paraMtu tenA vikalpa krodha-mAna-mAyA ane lobharUpa cAra jANavA. guNAkAramAM cAra vaDe guNavA. ahIM traNe vedano udaya hoya paraMtu eka samaye eka jIvane eka vedano udaya hoya, tethI vedanA vikalpamAM traNa jANavA. ane guNAkAramAM traNa vaDe guNavA. hAsyAdi chamAMthI bhaya-jugupsA avodayI hovAthI udayamAM hoya ja evuM nathI tethI jaghanyathI baMdha hetu vicArIe tyAre te na hoya. hAsya-rati athavA ati-zoka A be yugalamAMthI AThamA guNa sudhI eka yugalano udaya avazya hoya, tethI bhAMgA karatI vakhate be yugalamAMthI eka yugala-ema be vikalpathI guNAkAra karavo. (6) yoga-pahelA guNamAM 13 hoya. tethI teramAMthI koIpaNa eka yogano vyApAra hoya, eka samaye be yoganA vyApAramAM upayoga na hoya eTale bhAMgA karatI vakhate 13 vaDe guNavA.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14) paDazati nAmA caturtha karmagraMtha joke mithyAtve anaMtAnubaMdhIno udaya na hoya tyAre jIva maraNa pAme nahIM tethI anaMtAnubaMdhInA udaya vinAnA vikalpamAM au mizra, vai. mizra ane kArpaNa kAyayoga e traNa vinA 10 yoga samajavA mATe anaMtAnubaMdhIno udaya na hoya, te vikalpamAM 10 yogathI guNAkAra karavo. A rIte anaMtavALA vikalpamAM 13 yoga vaDe, anaM. vinAnA vikalpamAM 10 yoga vaDe guNAkAra karavo. kAyavadhamAM upara lakhela kAyAnA bhAMgA mujaba eka kAyano vadha hoya to cha vikalpo, 2 kAyano vadha hoya to 15 vikalpa, 3 kAyano vadha hoya to 20 vikalpa, cAra kAyano vadha hoya to 15 vikalpa, pAMca kAyano vadha hoya to cha vikalpa ane e kAyano vadha hoya tyAre eka vikalpa A rIte kAyanA vadhanA bhAMgAmAM cha-paMdara-vIza-paMdara-cha ane eka vaDe guNavA. bhaya athavA jugupsA hoya athavA banne hoya to eka ja vikalpa jANavo eka vaDe guNavA. A pramANe upara jaNAvela rIta mujaba guNAkAra A rIte samajavo. pa mithyAtvanA vikalpa 4 5 indriyanA vikalpa 25 X 4 kaSAyanA vikalpa 1OO X 3 vedanA vikalpa 3OO X 2 yugalano vikalpa 600
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 141 A rIte 600 bhAMgA sudhIno guNAkAra mithyAtvAdi vaDe AgaLa pAchaLa koIpaNa rIte guNavAthI Ave, jema. pa indriya-4 kaSAya =2043 veda =604ra yugala =12045 mithyAtva = 600. - have tene anaMtAnubaMdhI baMdhahetu hoya to 13 yoga ane anaM na hoya to 10 yoga vaDe guNAkAra karavo. 600 600 (anaMtano udaya na hoya tyAre X 13 yoga x 10 daza yoga hoya 7800 6000 tethI guNAkAra have kAyavadhanI saMkhyA pramANe vikalpothI guNavA, te A pramANe anaMta sahita anaMta rahita 1kAya vadha 7800x6=46800 ||6OOOX6=36,000 rakAya vadha 7800x15=1,17,000 60OOK15=90,000 ukAya vadha 7800X20=1,pa6,000 6000420=1, 20,000 4kAya vadhe 7800x15=1,17,000 || 6000415=90,000 pakAya vadha 7800x6=46,800 | | 6000x6=36,000 dukAya vadha 780041=780) | 6OOOX1=6000 have bhaya jugupsA umerIe to darekane 1 vaDe guNavA, eTale bhAMgAnI saMkhyAmAM taphAvata thAya nahIM.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha mithyAtva guNaThANe baMdha hetunuM koSTaka | vikalpa indriyaani. | kaSAya kaSAya g yoga kAyavadha bhaya saTe% kula hetu bhAMgA | 2 di mithyAtva ba (4) (2) (3)| (10/13)/(6/15/20) (1) (1) | | 36,000 10 baMdha hetunA kula-36,000 | | 0 | 0 | 0 2 | 2 2 | 90,000 0/11| 36,000 0 0 che 2 0 0 2 36,000 ja 0 0 | ja [2 46,800 | GU 0 U - o 0 K 0 U - - 0 - 16 n - 0 | | | 2 | 11 baMdha hetunA cAra vikalpanA kula 2,08,800 0 12 1,20,000 0/12/ 90,000 1 12 90,OOO 012/1,17,000 1 12, 36,000 46,800 1/12 46,800. 12 baMdha hetunA kula- 5,46,600 0 |13 90,000 0 13/1,20,000 1 13/1,20,000 013/1,pa6,000 113 90,000 013/1,17,000 1 13 1,17,000 1 13 46,800 13 baMdha hetunA kula- 6,56,000 * ahIM badhe guNAkAra upara jaNAvela che. te mujaba karavAthI bhAMgAnI saMkhyA Ave. 0 0 - 0 0 6 che 0 0 - ja 0 0 2 che 0 0 0 m ja 6 0 na 0 ja 0 - | 5
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 143 vikalpa mithyAtva |indriya |kaSAya yugala kAya 0 |bhaya 9 jugupsA kula hetu bhAMgA ? che 2 ne che ja m da ja 0 9 - 2 2 2 2 2 2 2 = = = cha ja ba ba ba 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 cha cha cha - 1 (10/13) (6/15/20) 0 14| 36,000 0 14| 90,000 1 14 90,000 14|1,17,000 1 14|1,20,000 0 14|1,pa6,000 1 141,56,000 1 141,17,000 14 baMdha hetunA kula- 8,82,000 0 15 6,000 36 ,000 36,000 46,800 | 1 15 90,000 015]1,17,000 115 1,17,000 1 151,56,000 15 baMdha hetunA kula- 6,04,800 2 | che. | w w i qn 0 0 I15 1 15 w qn w ja ja - da w qn qn qn = ( m 0 = w qn , = | 0 | 0 | 1 31 31 U [16 h na 0 0 cha 1 /16 h 0 0 h 0 0 * = che h - - 6,000 6,000 7,800 36,000 46,800 46,800 1/16/1,17,000 * da ja h - 0 * m na h o - * ja h - - 16 baMdha hetunA kula- 2,66,400
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 hf]] 1 1 2 1 3 4 01 q |(5)|(5) | (4)| (2) | (3) (10/13) (6/15/20) (1) (1) 1 3 2 1 1 1 17 1 1 1 0 17 1 1 1 1 17 1 1 17 1 1 * 1 (2) (3) - 4 1 4 2 - 4 1 1 1 1 2 lee 1 1 6 LA E 5 kAya SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha 6 1 1018 7,800 18 baMdha hetunA kula 7,800 mithyAtve 10thI 18 baMdhahetunA vikalpanA kula-3477600 bhAMgA thAya. sAsvAdana guNaThANe baMhetunA bhAMgA 5].y kula hetu |jugupsA ha lcd 6,000 7,800 7,800 1 46,800 17 baMdha hetunA kula 68,400 sAsvAdana guNasthAnake baMdhahetunA bhAMgA karatI vakhate nIcenA niyamo barAbara dhyAnamAM rAkhavA. (1) sAsvAdana guNasthAnake mithyAtvano udaya hoya nahi. tethI baMdhahetunA uttarabheda 50, mULa baMdhahetu 3 (avirati-kaSAyayoga) anaMtAnubaMdhIno udaya hoya ja, tethI te vikalpamAM na gaNAya. bIjA guNasthAnake yoga 13 hoya che. paraMtu napuMsaka vede vaikriyamizra yoga hoya nahi. kAraNake sAsvAdana guNasthAnaka laIne narakamAM javAya nahi. devamAM javAya tyAM vaikriyamizrayoga che paNa napuMsaka veda nathI. narakamAM napuMsakaveda che paNa tyAM sAsvAdana laIne javAya nahi. manuSya tiryaMcamAM javAya tyAM napuMsakaveda che paNa vaikriyamizra kAyayoga nathI. tethI vaikriya mizrayoga na saMbhave. tethI 2 vedamAM 13 yoga saMbhave, paNa napuMsakavede vaikriyamizra yoga saMbhave nahi. napusaMkavede 12 yoga jANavA. eTale guNAkAramAM saraLatA rahe mATe prathama
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 145 yoga ane vedano guNAkAra karI temAMthI eka bAda karI pachI AgaLano guNAkAra karavo. kAyavadha jaghanyathI eka, madhyamathI be thI pAMca ane utkRSTathI cha kAyano vadha hoya. guNAkAra 13 yoga 4 3 veda 39 -1 napuM veda vai, mizra na hoya 38 * 5 indriya 190 X 4 kaSAya 760 X 2 yugala 1520 1 kAyano vadha 152046 = 9, 120 2 kAyano vadha 1520415 = 22,800 3 kAyano vadha 1pa20X20 = 30,400 4 kAyano vadha 1pa2015 = 22,800 5 kAyano vadha 152046 = 9,120 6 kAyano vadha 152041 = 1,520 jo ke bhaya athavA jugupsA-bemAMthI eka athavA banne umeravAthI eka vikalpa vaDe guNavAthI bhAMgAnI saMkhyA teja raheze. A bhAMgA A rIte jANavA. ja ra
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha sAsvAdana guNaThANe baMdhahetunA bhAMgAnuM koSTaka vikalpanA kAya jugupsA bhaya kula hetu bhAMgA indriya veda yugala - 8 yoga | 2 | kaSAya - 1 lo | 1 | 1 ra - (6/1520) (1)(1). | |109120 baMdhahetunA kula-9,120 1 ja | | 11 22,8OO 2 jo | 1 | 1 na 9, 120 ja 11 | 9, 120 ja 11 baMdha hetunA kula 41,040 0 |12| 30,400 1 | 0 |12 22,800 22,800 9, 120 na w ,qn w ja ja qn 12 baMdha hetunA kula 85,120 | ra | ja 0 ja ja 0 ja 0 - 0 | 0 | 13 22,800 1 | 0 | 13| 30,400 0 1 | 13 30,400 22,800 13 baMdha hetunA kula 1,06,400 9, 120 22,800 22,800 30,400 14 baMdha hetunA kula 85,120 | 0 ja 2 na 0 ja na ja W
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 147 vikalpanA prakAra |yoga de | indriya 4 kiSAya i yugala bhAMgA Coa kula hetu - 0 Ta|jugupsA 2 - (6/12/20)/(1)(1) 1,520 9, 120 9,120 || 1 | 1 | 15 22,800 | - ha - - - - 0 0 ja ja na ja - 15 baMdha hetunA kula 42,560 bha . | 1 | 16 1,520 1,520 9,120 | ba | 1 | 1 16 baMdha hetunA kula 12,160 6 || 1 |17 1,520 10thI 17 baMdha hetunA kula 3,83,040 mizraguNaThANe baMdha hetunA bhAMgA mizraguNaThANe bhAga karatI vakhate nIcenA niyamo dhyAnamAM levA (1) ahIM anaMtAnubaMdhIno udaya hoya nahi. tethI kaSAyanA khAnAmAM 3 kaSAya jANavA paraMtu udayanA vikalpa krodha-mAna-mAyA-lobhanA cAra jANavA. (2) A guNasthAnaka aparyAptAvasthAmAM na hoya tethI yoga 10 hoya. (3) ahIM kAyavadha jaghanyathI eka, madhyamathI bethI pAMca ane utkRSTathI cha kAya vadhu hoya. (4) ahIM mULabaMdha hetu 3 (avirati, kaSAya, yoga) ane uttarabheda 43 hoya.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha guNAkAra A pramANe 5 indriya X 4 kaSAya 20 | 1 kAyano vadha 12006 = 7, 200 X 3 veda | ra kAyano vadha 1200415 = 18,OOO 60 3 kAyano vadha 1200420 = 24,000 X 2 yugala4 kAyano vadha 1200415 = 18,000 120 | 5 kAyano vadha 120086 = 7,200 * 10 yoga | 6 kAyano vadha 120041 = . 1,200 1200 mizra guNaThANe baMdha hetunA bhAMgAnuM koSTaka A pramANe vikalpa kaSAya yugala bhaya jugupsA kula hetu bhAMgA - de indriya | my | ja 0 my bh bh | che 0 (3)/(10) | (6/15/20) (1)(1) 0 | || 7, 200 9 baMdhahetunA kula-7, 200 0 [10] 18,000 1 | 0 |10| 7,200 1 |10| 7,200 10 baMdha hetunA kula 32,400 1124,000 11| 18,000 11| 18,000 7,200 11 baMdha hetunA kula 67,200 mr | | 0 0 bh bh bh 0 0 bh bh 0 - >> bh na -
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 149 7 |vikalpa kAya indriya 0 yugala veda =kaSAya 11c!! | bhaya 2 |jugupsA 6 ? ja 5 cha 5 | ja 0 - - - - 0 0 0 - - - - | | 0 0 - 0 0 |0 0 cha 5 | 0 | o | 8 | | 0 2 o ja 0 18,000 24,000 24,000 | 12, 18,000 12 baMdha hetunA kula 84,000 0 | 13 7,200 18,000 18,000 1 | 13, 24,000 13 baMdha hetunA kula 67, 200 0 | 14] 12,00 | 1 | 0 | 14, 7, 200 | 1 | 14| 7,200 1|14 18,000 0 o ja - 13/ o - | 4 | i = | La | bha 0 ha ba 0 da 0 ja | ja -1 0 14 baMdha hetunA kula 33,600 0] 15. 1,200 | 1| 1 | 15 1, 200 7,200 ha 0 6 ba 0 1 0] 1 15 baMdha hetunA kula 9,600 O 16 baMdha hetunA kula 1,200 9thI 16 baMdha hetunA kula - 3,02,400
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15) SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha avirata samyagadaSTi guNasthAnake baMdha hetunA bhAMgA avirata samyaguSTi guNasthAnake bhAMgA karatI vakhate nIcenI vigata dhyAnamAM levI. (1) ahIM mULabaMdha hetu 3 (avirati, kaSAya yoga) ane uttara 46 hetu hoya. (2) ahIM 13 yoga che, paraMtu napuMsaka veda audArika mizra ane strIvede audArika mizra, vaikriyamizra, ane kArpaNa kAyayoga hoya nahi. kAraNake cothuM guNasthAnaka laIne devamAM, manuSyamAM, ke tiryaMcamAM puruSapaNe ja utpanna thAya. strI ke napuMsaka paNe utpanna thAya nahi. eTale devagatimAM cothuM guNasthAnaka laIne devapaNe ja utpanna thAya, devIpaNe thAya nahi. tethI strIvede vaikriyamizrayoga saMbhave nahi. paraMtu narakamAM napuMsakaveda ja hovAthI napuMsakavede utpanna thAya. ane manuSya ke tiryaMcamAM puruSapaNe ja utpanna thAya. strIveda ke napuMsakavede utpanna na thAya. tethI napuMsakavede audArikamizra, ane strIvede audArika mizra kArpaNa kAyayoga ane vaikriyamizrayoga saMbhave nahi. cothuM guNa laI. strIvede koIpaNa gatimAM javAya nahi, jo ke mallinAtha bhagavAna brAhmI suMdarI cothuM guNa laI utpanna thayA paraMtu kvacita hovAthI vivakSA karI nathI. eTale veda ane yoga guNita 39mAMthI kula 4 yoga saMbhave nahi, ahIM bhAMgA karavAmAM saraLatA rahe tethI prathama yogane veda sAthe guNI temAMthI cAra bAda karI bAkIno guNAkAra karavo. guNAkAra 13 yoga X 3 veda 39 - 4 napu. veda aumizra, strIvede aumi, vaimiTa kArmaNa 35 na hoya tethI bAda
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA h=fb] lcl 1 35 x 5 indriya 175 x 4 700 x 2 1400 1 ra 3 1 ra 3 4 1 1 1 1 1 1 kaSAya (13) (3)| (5) 1 1 1 yugala ~~~ | veda 1 1 1 1 sy avirata guNaThANe baMdhahetunA bhAMgAnuM koSTaka 1 1 1 kAyanA vadhano guNAkAra 1 3 1 3 1 3 1 2 3 4 5 6 1 3 1 3 1 3 1 3 (4) | (2) 3 2 - . - ra 2 kAyano vadha 1400X6 = 8,400 kAyano vadha 1400x15 = 21,000 - kAyano vadha 1400X20 = 28,000 kAyano vadha 1400x15 = 21,000 kAyano vadha 1400X6 8,400 kAyano vadha 1400x1 1,400 kAya 1 (6/15/20)|(1)|(1) ra 1 1 0 |bhaya 3 2 ra 1 ife | - 0 1 - 0 kula hetu 151 9 8,400 9 baMdhahetunA kula-8,400 7 10 1 7 10 0 1 10 led 21,000 8,400 8,400 10 baMdha hetunA kula 37,800 0 0 11 28,000 1 O 11 21,000 0 1 11 21,000 1 1 11 8,400 11 baMdha hetunA kula 78,400
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha |vikalpa bhAMgA (6/15 | de | indriya o ja kaSAya e yugala 0 - - - o o 0 0 0 - o 2 | bhaya kula hetu - 0 0 0 jugupsA - 0 0 - jI | = 0 0 0 21,000 28,000 28,000 21,000 jI ja 12 baMdha hetunA kula 98,000 1 | 0 0 0 [13] 8,400 21,000 21,000 28,000 0 0 13 baMdha hetunA kula 78,4OO | w 0 0 qn | 0 [14] 1,400 1 | 0 [ 14| 8,400 8,400 14] 21,000 0 w 0 4 1 | qn 14 baMdha hetunA kula 39, 200 1 - 1 bh w bh w bh T 15 I 1 | 0 | 15, 1,400 | | 1 | 15] 1,400 8,400 15 baMdha hetunA kula 11,200 | 1 | 1 |16 1,400 16 baMdha hetunA kula 1,400 thI 16 baMdha hetunA kula - 3,5,800
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA dezavirati guNasthAnake baMdha hetunA bhAMgA pAMcamA guNasthAnake trasakAyanI avirati hoya nahi. kAraNakedezavirati zrAvaka saMkalpathI niraparAdhI trasajIvanI nirapekSapaNe hiMsA na kare, joke AraMbha-samAraMbhamAM trasajIvanI paNa hiMsA tyajI zakato nathI, to paNa bRhatkalpabhASyamAM zrAvakane azakya parihAra hovAthI ane hiMsAnI buddhi na hovAthI trasakAyanI avirati kahI nathI. tethI chakAyanA vadhane badale pAMcakAya vadhamAMthI koIpaNa eka-be-traNa-cAra athavA pAMca kAyavadha jANavo. tethI kAyanA vadhanA bhAMgAnI saMkhyA paNa A pramANe thAya. 1 kAyano vadha hoya to eka saMyogI pAMca bhAMgA thAya, be kAya vadhanA 10 bhAMgA thAya, traNa kAya vadhanA 10 bhAMgA, cAra kAyavadhanA pAMcabhAMgA ane pAMcakAya vadhano 1 bhAMgo thAya che. ahIM anaMtAnubaMdhI ane apratyAkhyAna kaSAya na hovAthI 2 kaSAya jANavA. ahIM mULabaMdhahetu 3, uttara baMdhahetu 39 hoya che. dezavirati guNasthAnakamAM bhAMgAnI saMkhyA karavA guNAkAra. ahIM eka jIvane ekasamaye ja thI 8, utnathI 14 hoya te A pramANe 5 indriya X 4 kaSAya kAyavadhano guNAkAra 1 kAyano vadha 132045 = 6,600 X 3 veda 2 kAyano vadha 1320/10 = 13, 200 60 3 kAyano vadha 1320/10 = 13, 200 * 2 yugala 4 kAyano vadha 132045 = 6,600 120 5 kAyano vadha 132041 = 13, 20 X 11 yoga 1320 2)
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha pAMcamA guNasthAnake baMdhahetunA bhAMgAnuM koSTaka |vikalpa yugala kAyavadha 1721cm bhaya kula hetu bhAMgA - da indriya 0 1 | kaSAya veda ki | yoga | - | - (11)| (pa-10-1) |(1) (1) | | | | da,600 8 baMdhahetunA kula-6, 6OO 0 ba = 0 | 13, 200 | | 0 59 | 6,600 6,600 0 - 1 ) 1 | | 9 baMdhahetunA kula 26,400 mr bh | 0 bh bh 0 13, 200 10| 13, 200 | 1 | 10 13,200 6,600 w_w_qn q bh bh 0 0 h| hy | | w mr bh w bh 11 2 | 2 | 1 | bh bh w bh 10 baMdha hetunA kula 46,200 6,600 1| |11| 13, 200 | 1 |11| 13, 200 | 1113, 200 11 baMdhahetunA kula 46, 200 12| 13, 20 | 0 |12| 6,600 6,600 12| 13,200 12 baMdhahetunA kula 27,720 0 mr bh bh h 0 h bh 1 ) 1 | h|
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA 155 |vikalpa pa | bhaya bhAMgA (pa-10) de indriya yugala 4 kapAya C vida - 2 - ki yoga - - - 0 0 0 0 0 0 - - - e pelo coa = - 1,320 = | 0 | 1 | 13 1,320 | 0 0 0 * 6,600 13 baMdhahetunA kula 9, 240 14 baMdhahetunA kula 1,320 8thI 14 baMdhahetunA kula - 1,63,680 pramatta guNaThANe baMdhahetunA bhAMgA pramatta guNaThANe nave bhAMge kAyavadhanI sAvaghavyApAranI virati hovAthI indriyono ane manano nigraha hovAthI tathA ekapaNakAmano vadha na hoya ema 11 avirati na hoya. trIjo pratyAkhyAnAvaraNa kaSAya sarva viratino ghAtaka hovAthI na hoya. ane AmardoSadhi labdhivALA caudapUrvadhara AhAraka zarIra banAvI zake, tethI AhAraka-kAyayoga ane AhArakamizrayoga ahIM hoya. tethI mULabaMdhahetu ra-kaSAya ane yoga, ane uttara hetu 26 che. ahIM yoga 13 che. paraMtu strIvedI jIvone caudapUrvanA adhyayanano niSedha hovAthI AhAraka zarIranI racanA karI zake nahi. tethI strIvede AhArakaddhika hoya nahi. guNAkAra karatI vakhate prathama-yoga ne veda sAthe guNI temAMthI strIvede 2 yoga bAda karI guNAkAra karavo. pramatta saMyata guNasthAnakamAM bhAMgA jANavA guNAkAra
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha 13 yoga X 3 veda 39 148 - 2 strIvede AhArakahika na hoya 37 ahIM indriyano anigraha ane X 4 kaSAya kAyavadha nathI tethI. 5 baMdhahetunA 296 6nA bhaya 296/1 = 296 X 2 yugala 6nA jugupsA 29641 = 296 296 7nA bha.ju 29641 = 296 pramatta guNasthAnake baMdhahetunI bhAMgAnuM koSTaka vikalpa yoga | veda kaSAya | yugala | bhaya | jugupsA kula hetu | bhAMgA 296 pa baMdhahetunA kula - 296 | 6 | 296 | 6 | 296 6 baMdhahetunA kula - para 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | 7 | ra96 pathI 7 baMdhahetunA kula - 1184 apramatta guNasthAnake baMdhahetunA bhAMgA ahIM apramatta avasthA hovAthI labdhi phorave nahi, tethI sAtamAM guNaThANe AhAraka mizrakAyayoga, tathA vaikriyamizra kAyayoga na hoya paNa cheTuM guNaThANe vai. ane A zarIranI racanA karI labdhi
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa7 guNasthAnakane viSe baMdhahetunA bhAMgA phoravI ane sAtame guNaThANe AvI zake che. tethI vaikriyakAyayoga ane AhAraka kAyayoga saMbhave tethI 11 yoga hoya. strIvedI jIvane caudapUrvanA adhyayanano niSedha hovAthI AhAraka kAyayoga saMbhave nahi tethI guNAkAra karatI vakhate prathama yogane veda sAthe guNI eka bAda karI guNAkAra karavo. ahIM mULabaMdhahetu 2 ane uttara hetu 24 che. eka jIvane jaghanyathI pAMca ane utkRSTathI 7 baMdhahetu che guNAkAra A pramANe che. 11 yoga X 3 veda 33 - 1 strIvede AhAraka kAyayoga na hoya 32 5 baMdhahetunA 256 X 4 kaSAya 6nA bhaya 2pa641 = 256 128 6nA jugupsA 25641 = 256 X 2 yugala 7nA bhayajugupsA 2564141 = 256 256 (sAthe) apramatta guNaThANe baMdhahetunA bhAMgAnuM koSTaka vikalpa yoga | veda | kaSAya |yugala | bhaya | jugupsA kula hetu | bhAMgA (11) | (3) | (4) | (2) | (1) | (1) 5 | 256 5 baMdhahetunA kula - 256 256 256 6 baMdhahetunA kula - 512
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | 7 | 256 sAta baMdhahetunA 256, ane pathI 7 baMdhahetunA kula - 1024 apUrvakaraNa guNasthAnake baMdhahetunA bhAMgA AThamA apUrvakaraNa guNaThANe AhAraka kAyayoga ane vaikriya kAyayoga paNa na hoya kAraNake AThamAthI zreNImAM vartato hoya che atyaMta vizuddha pariNAma hovAthI labdhi phorave nahi. tethI mULa baMdhahetu 2 kaSAya ane yoga ane uttara hetu 22 tathA eka jIvane jaghanyathI pAMca ane utkRSTathI 7 baMdhahetu hoya. guNAkAra - 9*3=2784=10842=216 apUrvakaraNe baMdhahetunA bhAMgAnuM koSTaka vikalpa yoga | veda kaSAya yugala bhaya | jugupsA kula hetu bhAMgA (9) | (3) [ (4) | (2) (1) ! (1) 216 5 baMdhahetunA kula - 216 2 | 1 | 0 | 6 | 216 216 6 baMdhahetunA kula - 43ra | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 | 7 | 216 7 baMdhahetunA kula - 216 5 thI 7 baMdhahetunA kula - 864 anivRtti guNasthAnake baMdhahetunA bhAMgA 1 navamA anivRtti guNasthAnake hAsyapaddhavinA uttara saMjavalana 4 kaSAya, 3 veda ane navayoga, ema kula 16 baMdhahetu hoya che. paraMtu 3 vedano udaya navamAnA prathama bhAgamAM ja hoya che. navamAnA bIjA
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMhetunA bhAMgA 159 bhAgathI vedano upazama athavA kSaya thato hovAthI udaya na hoya. tethI vedanA udayakALe 3 hetunA bhAMgA jANavA ane vedanA udayakALa rahita 4 kaSAya ane 9 yogamAMthI be baMdhahetunA bhAMgA jANavA. A pramANe ekajIvane eka sAthe 3 athavA 2 uttara baMdhahetu hoya guNAkAra vedano udaya na hoya tyAre yoga kaSAya 9 x 4 36 x 3 108 1 yoga kaSAya vedano udaya hoya tyAre (9 x 4 36 anivRtti guNaThANe baMdhahetunA bhAMgAnuM koSTaka vedanA udayakALa rahita vedanA udayakALe vikalpa yoga veda kaSAya kulahetu bhAMgA vikalpa yoga kaSAya kulahetu bhAMgA (e) (3) (x) (9) |(4) 1 1 1 1 1 1 3 108 36 144 bhAMgA che 2 2thI 3 baMdhahetunA kula sUkSmasaMparAya Adi guNasthAnake baMdhahetunA bhAMgA dazamA sUkSmasaMparAya guNaThANe mAtra saMjvalana lobha ane 9 yoga ema kula uttara baMdhahetu 10 saMbhave che. eka jIvane eka sAthe 2 baMdhahetu hoya che. tathA 11 ane 12 mA guNaThANe mAtra yoga ja hoya che tethI aneka jIva AzrayI 9 baMdhahetu hoya che.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha sUkSma saMparAyanA bhAMgA I11mA tathA 12mAM guNa, bhAMgA vikalpa yoga, kaSAya | kulahetu bhAMgANa vikalpa yoga |kulahetu / bhAMgA (9) (1) | (9) | | 1 | 1 | 1 | 9 . sUkSmasaMpAye baMdhahetunA kula bhAMgA 9, 11mA tathA 12mA guNaThANe baMdhahetunA kula bhAMgA 9 thAya che. teramA sayogI guNaThANe 7 yoga ja hoya che tethI baMdhahetunA bhAMgA 7 thAya che. ane caudamuM guNaThANuM sarvathA baMdharahita hovAthI koIpaNa baMdhahetunA bhAMgA tyAM saMbhavatA nathI. A pramANe caude guNaThANe maLIne kula bhAMgA 47,13,010 thAya che. apamattaMtA sattaTTa, mIsa apuvva bAyarA satta, / baMdhai chassuhumo ega, muvarimA baMdhagAjogI // 59 // zabdArtha mamittatA - apramattaguNa0 sudhI || vAyarA - bAdara saMparAyavALA murima - uparanA traNa | mavaMtha - abaMdhaka che guNavALA eka karma || manozI - ayogaguNavALA gAthArtha - apramatta guNaThANA sudhInA jIvo sAta athavA ATha karmano baMdha kare che mizra, apUrvakaraNa ane bAdara saMparAya guNasthAnakavALA jIvo sAta karmo bAMdhe che. sUkSmasaMparAyavALA cha karma bAMdhe che. uparanA traNa guNaThANAvALA eka karma bAMdhe che. ane ayogI jIva abaMdhaka che. (59) vivecana :- have cauda guNaThANAmAM baMdhasthAnaka, udayasthAnaka, udIraNA-sthAnaka ane sattAsthAnaka kahevAnA che. temAM prathama baMdhasthAnaka kahe che.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe baMdhasthAnakAdi 161 mithyAtvathI (trIjA gu. vinA) apramatta guNaThANA sudhInA jIvo sAta athavA ATha karma bAMdhe che. AyuSyano baMdha karatA hoya tyAre ATha karma bAMdhe ane zeSakALe sAta karma bAMdhe che. AyuSyano baMdha AkhA bhavamAM eka ja vAra thAya che. ane te paNa aMtarmuhUrta mAtra ja hoya che. tethI aMtarmuhUrta kAla sudhI AThano baMdha, ane zeSakALe sAtano ja baMdha hoya che. - trIjuM mizraguNaThANuM, AThamA apUrvakaraNa ane navamA anivRtti bAdara saMparAya A traNa guNamAM vartatA jIvo AyuSya vinA sAta karma ja bAMdhe che. kAraNake mizraguNaThANe vartato jIva tathAsvabhAve AyuSyano baMdha karato nathI. ane apUrvakaraNa tathA anivRttikaraNe ati vizuddha pariNAma hovAthI AyuSyano baMdha thAya nahi. sUkSmasaMparAya guNaThANe AyuSya ane mohanIya vinA 6 karmano baMdha che. atizaya vizuddha pariNAma hovAthI AyuSyano baMdha thAya nahi. ane mohanIya karmano baMdha bAdara kaSAyanA udayathI thAya che. dezamAM guNaThANe bAdara kaSAya nathI tethI dazame guNaThANe vartatA jIvo mohanIya ane AyuSya vinA 6 karma bAMdhe. dazathI upara eTale 11-12 ane 13mA guNasthAnake vartatA jIvo mAtra eka ja vedanIya karmano baMdha kare che. kAraNake jJAnAvaraNIya Adi sAte karmono baMdha kaSAyathI thAya che. 11mA Adi guNasthAnake kaSAyano udaya nathI tethI sAta karmo baMdhAtA nathI. vedanIya karmano baMdha yoganA nimittathI thAya che. A traNe guNaThANe mana-vacana ane kAyAno yoga che. tethI eka vedanIya karmano baMdha che. ayogI guNaThANe karmabaMdhanA eka paNa baMdhahetuo na hovAthI ekapaNa karma jIvo bAMdhatA nathI. (juo peja 126 gA-54) cauda guNasthAnane viSe udayasthAna, sattAsthAna." AsuhumaM saMtudae aTThavi moha viNu satta khINami / cau carima duge aTThau saMte uvasaMti saMtudae // 60 //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha zabdArtha sAsuhurka - sUkSmasaMparAya sudhI || saMtulA - sattA ane udayamAM gAthArthaH- sUkSmasaMparAya guNasthAnaka sudhI sattA ane udayamAM ATha karmo hoya che kSINamola guNamAM mohanIya vinA sAtakarmo sattA ane udayamAM hoya che. chellA be guNaThANe cAra karmo sattA ane udayamAM hoya che. ane upazAMtamohe sattAmAM ATha ane udayamAM sAta karmo hoya che. (60). vivecana :- mithyASTi guNasthAnakathI sUkSmasaMparAya guNasthAnaka sudhI sattA ane udayamAM AThe karmo hoya che. kAraNake sarva saMsArI jIvone 10 guNaThANA sudhI AThe karmono udaya hoya ane sattA paNa hoya che. upazAMtamoha guNaThANe mohanIya vinA sAta karmano udaya hoya che. ane sattA ATha karmanI hoya che. agyAramA upazAMta moha guNasthAnakamAM mohanIya karmanI sattA hoya che paraMtu upazama thavAthI udaya na hoya, kSINamola guNamAM sAtano udaya ane sAtanI sattA hoya che. ahIM mohanIya kSaya pAmela hoya che. - teramA, caudamA guNaThANe ghAtI karmono kSaya thavAthI ghAtI karmano udaya ane sattA na hoya. kAraNake A guNaThANe jIva sarvajJa ane sarvadarzI hovAthI ghAtI karmono sarvathA sattAmAMthI kSaya thayelo hoya che tethI udayamAM paNa na hoya. mATe cArano udaya ane cAranI sattA hoya che. (juo peja 26, 27). "cauda guNasthAnakane viSe udIraNAsthAna." uraMti pamattatA, sagaTTha mIsaTTha veyaAu viNA / chaga apamattAi tao, cha paMca suhumo paNuvasaMto // 61 // gAthArtha :- mithyAtvathI (mizraguNasthAnaka vinA) pramatta guNaThANA sudhI jIvone sAta athavA ATha karmonI udIraNA hoya che, mizre ATha karmanI ja udIraNA hoya che. tathA apramattathI anivRtti bAdara saMparAya sudhI vedanIya ane AyuSya vinA cha karmonI udIraNA hoya che. sUksasaMparAya chanI, ane pAMca karmanI ane upazAMta mohe
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe udIraNAsthAna 163 pAMca karmanI udIraNA hoya che. (61), vivecana - trIjA guNasthAnaka vinA 1thI 6 guNasthAnaka sudhI koIpaNa jIvane utpatinA prathama samayathI ja mRtyunI chellI eka AvalikA bAkI rahe tyAM sudhI sadA AThe karmonI udIraNA hoya che. kAraNake ""udaya hoya tenI ja udIraNA hoya che." evo niyama hovAthI AThe karmonI udIraNA hoya. paraMtu bhogavAtA AyuSyanI chellI eka AvalikAmAM AyuSya vinA sAta karmonI udIraNA hoya che kAraNake udIraNA eTale ""udayAvalikAnI bahArathI karmadalikane yoga vaDe kheMcI udayAvalikAmAM nAkhavA te." tethI chellI eka AvalikA jeTaluM AyuSya hoya tyAre udIraNA hoya nahIM. udIraNAno artha ja evo che ke "eka AvalikA bahAra goThavAyelA karmadalikamAMthI kheMcI keTalAka dalikone udayAvalikAmAM lAvIne nAkhavA ane bhogavavA. te udIraNA." AyuSya eka AvalikA mAtra bAkI rahyuM hovAthI AvalikAnI bahAra bhogavAtA AyuSyanA daliko nathI tethI udIraNA thAya nahi. joke AvatA bhavanuM baMdhAyeluM AyuSya sattAmAM che ane te AvalikA bahAra che. paraMtu teno udaya nathI ane je AyuSyano udaya che tenA dalikanI ja udIraNA thAya tethI AyuSyanI udIraNA chellI AvalikAmAM thAya nahi. mizraguNaThANe vartato jIva mRtyu pAmato nathI tethI tyAM AyuSyanI aMtima AvalikA AvatI nathI mATe tyAM sAta karmanI udIraNA saMbhavatI nathI, tethI ATha karmanI ja udIraNA hoya. apramattathI uparanA guNasthAnakamAM vartatA jIvo atyaMta pramAda rahita hovAthI vedanIya ane AyuSya karmanI udIraNA na kare kAraNake A be karmanI udIraNA pramAdathI thAya che. tethI apramatta Adi traNa guNaThANe pramAda na hovAthI cha karmonI udIraNA hoya che. sUkSmasaMparAya guNaThANe carama eka AvalikA bAkI rahe tyAM sudhI cha karmonI udIraNA hoya che paraMtu chellI eka AvalikA jyAre
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha bAkI rahe tyAre mohanIya karma eka AvalikA jeTaluM ja bAkI hovAthI ane zeSa mohanIya karma upazAMta athavA kSINa thayela hovAthI mohanIyakarmanI udIraNA hoya nahi. tethI pAMcakarmanI udIraNA hoya che. ' upazAMta mohe to mohanIya karma sarvathA upazAMta thayela hovAthI udaya na hoya tethI udIraNA paNa na hoya. mATe vedanIya tathA AyuSya ane mohanIya vinA pAMca karmanI udIraNA hoya che. paNado khINa du jogI NudIragu ajogI thova uvasaMtA / saMkhaguNa khINa suhumA, niyaTTi apuvva sama ahiyA // 62 // zabdArtha muvInuM - anudIraka | saMmadiyA - paraspara samAna ane vizeSAdhika gAthArtha - kSINamoha guNasthAnakavALA jIvone pAMca ane benI udIraNA hoya che. sayogI kevalIne benI udIraNA hoya ane ayogI bhagavAna anudIraka che. upazAMta mohavALA sarvathI thoDA che tenAthI kSINamolavALA saMkhyAtaguNa. tenAthI sUkSma, anivRtti ane apUrvakaraNavALA vizeSa adhika che ane paraspara samAna che. (62) vivecana :- bAramA kSINamoha guNaThANe jIvone mohanIya AyuSya ane vedanIya vinA zeSa pAMca karmonI udIraNA hoya che. paraMtu jayAre bAramA guNaThANAnI chellI eka AvalikA bAkI rahe che tyAre jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya ema traNa karmo have kSaya thavA AvyA che. tenI sattA have mAtra AvalikA ja che tethI udIraNA thAya nahi. kAraNake AvalikA bahAra karma nathI mATe udIraNA nathI tethI chellI AvalikAmAM jJAnAvaraNIya, Adi traNa karma vinA nAma ane gotra e be ja karmanI udIraNA che. sayogI guNaThANe paNa nAma ane gotra e be karmanI ja udIraNA hoya che joke udaya hovA chatAM vedanIya ane AyuSyanI udIraNA sAtamA guNaThANAthI na thAya. ane zeSa ghAtI karmo sattAmAMthI
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe alpabahutva kSINa thayelA che tethI be karmanI udIraNA hoya che. ayogI guNaThANe jIvane yogarahita hovAthI udIraNA nathI udIraNA e yogathI thAya che ayogI bhagavAnane labdhivIrya anaMtu che paraMtu karaNavIrya nathI mATe udIraNA hoya nahI. A pramANe 14 guNa upara baMdha udaya udIraNA ane sattA dvAra jANavuM. 165 14 guNasthAnaka upara alpabahutva caude guNaThANAmAM kyA guNaThANAvALA jIvo vadhAre ane kyA guNaThANAvALA jIvo thoDA te kahevuM te alpabahutva che. te A pramANe. upazAMta moha guNaThANAvALA sarvathI thoDA che kAraNake eka samaye ekI sAthe A guNasthAnakane pAmanAra jIvo koIvA2 jadhanyathI eka ane vadhumAM vadhu 54 ja che. ane ahIM vartatA eTale pravezelA vidyamAna utkRSTathI zatapRtha (200thI 900) hoya. tenA karatA kSINamoha guNaThANAvALA jIvo vidyamAnane AzrayI saMkhyAtaguNa che kAraNake A guNaThANe eka samaye ekI sAthe praveza karatA kvacita jathI eka ane utkRthI 108 jIvo hoya che. eTale pravezanI apekSAe upazAMtanI saMkhyA karatA dviguNa hoya che. tethI ahIM pravezelA vidyamAna upazAMta karatA vadhAre zatapRtha hoya che tethI saMkhyAtaguNA kahevAya che ane jo dviguNa na hota to vizeSAdhika kahevAta. paraMtu dviguNathI vadhAre hoI zake tethI saMkhyAtaguNa kahyuM. A alpabahutva banne guNaThANAmAM vadhumAM vadhu pravezelA jIvonI apekSAe kahyuM che. anyathA A banne guNaThANAvALA kyAreka saMsAramAM hoya che. ane kyAreka na paNa hoya. temaja kyAreka kSINamohamAM ekeya jIva na hoya ane upazAMta mohe aneka hoya ema paNa bane kemake A guNasthAnaka adhruva che. tethI A alpabahutva utkRSTathI jyAre vartatA hoya te AzrayI eTale ke jyAre vadhumAM vadhu jIvonI saMkhyA vartatI hoya te samayane AzrayI jANavuM. bAramA guNavALA karatA ATha-nava ane dazamA guNavALA jIvo
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha vizeSAdhika jANavA, kAraNake A traNe guNaThANA banne zreNImAM hoya che. tethI ahIM 54+108 ema kula utkRSTathI 16ra jIvo praveza pAmatA hoI zake che. ane bAramA guNamAM utkRSTathI vartatA zatapRthakatva hoya che. tethI bAramA karatA vizeSAdhika kahyA che paraMtu A traNe guNaThANAvALA utkRSTathI vartatA jIvonI saMkhyA paraspara samAna kahI che. jogI apamatta iyare, saMkhaguNA desa sAsaNA mIsA / avirai ajogi micchA, asaMkha cauro duve NaMtA // 3 // zabdArtha re - Itara (pramatta muni) | tuvevitA - be anaMtA gAthArtha - tenA (8, 9, 10 guNa vALA) karatA sayogI apramatta ane pramattamuni anukrame saMkhyAtaguNA saMkhyAtaguNA che. tenA karatA dezavirati sAsvAdana mizra avirati guNavALA A cAra anukrame asaMkhyAtaguNA ane tenA karatA ayogI ane mithyAtvI e be anukrame anaMtaguNA che. (63) vivecana :- AgaLa kahela apUrvakaraNAdi guNaThANAvALA jIvo karatA sayogI guNaThANAvALA saMkhyAtaguNA jANavA. kAraNake sUkSmasaMparAyavALA utkRSTathI vartatA zatapRthakatva hoya che. ane sayogI guNaThANAvALAnI utkRSTathI koTI pRthakRtva (eTale ke 2 kroDathI 9 kroDa)nI saMkhyA hoya che. mATe zatapRthaphatva karatA koTI pRthakatva saMkhyA saMkhyAta guNA kahevAya. temaja sayogI karatA apramatta guNaThANAvALA saMkhyAtaguNA che. kAraNake apramattamunionI utkRSTathI koTizata pRthakRtva (eTale ke 200 kroDathI 900 kroDa)nI saMkhyA vidyamAna hoya che. apramattaguNavALA karatA pramattaguNa vALA saMkhyAtaguNA che kAraNake pramattasaMyama "koTi sahastra pRthakva" che (eTale ke jaghanyathI 2000 kroDa ane utkRSTathI 9000 kroDa hoya che) mATe apramatta muni karatA pramattamuninI saMkhyA saMkhyAtaguNI che.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe alpabahutva 167 pramatta saMyata guNavALA karatA dezivarati guNavALA jIvo asaMkhyAtaguNA che. kAraNake pramatta saMyata guNasthAnaka to mAtra manuSyomAM ja hoya che jyAre dezavirati guNasthAnaka to garbhaja paMcendriya tiryaMcone paNa hoya che ane te tiryaMco jaghanyathI paNa asaMkhyAtA che mATe deviti guNavALA jIvo pramattasaMyata karatAM asaMkhyaguNa jANavA. deviti guNavALAkaratA sAsvAdana. guNasthAnakavALA jIvo asaMkhyaguNA che. joke sAsvAdana guNasthAnaka jagatamAM kAyama hoya ja evuM nathI, kyAreka hoya che. ane kyAreka na paNa hoya, anitya che mATe. paNa jyAre hoya tyAre jaghanyathI eka-be paNa jIvo hoya ane utkRSTathI dezavirati karatA asaMkhyAta guNA jIvo hoya che. tethI A alpabahutva sAsvAdane utkRSTathI vartatAjIvo hoya tyAre samajavuM tethI sAsvAdanavALA asaMkhyaguNA thAya. kAraNake sAsvAdana guNasthAnaka cAre gatimAM prApta karI zakAya che jyAre dezavirati guNasthAnaka manuSya ane tiryaMcane ja hoya che. tethI sAsvAdanavALA asaMkhyaguNA kahyA che. te sAsvAdanavALA karatA mizraguNasthAnavALA jIvo asaMkhyaguNA che. kAraNake sAsvAdanano kALa cha AvalikAno che jyAre mizraguNaThANAno kALa aMtarmuhUrtano che. tethI temAM praveza pAmatA ane praveza pAmelAnI saMkhyA sAsvAdanathI ghaNI hoI zake. vaLI mizra guNa pahelA guNathI caDatAM ane cothA guNathI paDatAM paNa prApta karAya che. ema be rIte prApta thAya mATe vadhAre hoya. mizraguNasthAnakavALA jIvo karatA avirati samya guNaThANAvALA jIvo asaMkhyAta guNA che. kAraNake avirati samyagdaSTi guNaThANAno kALa u tetrIza sAgaropamathI adhika che. tethI temAM vartatA jIvo vadhAre hoya che. eTale A guNa dIrghakAla sudhI rahI zake che. tethI temaja asaMkhyAtA indro-devone paNa A ja guNa hoya. vaLI nArakItiryaMcomAM paNa hoya. avirata samyagdaSTi karatA ayogI guNaThANAvALA jIvo
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha anaMtaguNA che kAraNa ke sarva siddho ayogI hovAthI teone ayogaguNamAM gaNyA che. tethI bhavastha ane abhAvastha bane jIvo sAthe gaNatA anaMtaguNA thAya che. ayogI karatA mithyAdaSTi jIvo anaMtaguNA che kAraNake sAdhAraNa vanaspatikAyane ja mAtra jIvo siddha bhagavaMtothI anaMtaguNA che to sarvamithyAtvI jIvo anaMtaguNA ja hoya. prazna :- dezavirati guNaThANa nitya che. sAsvAdana guNasthAnaka ane mizra guNa, anitya che chatAM dezavirati karatA te banne asaMkhyaguNA kema kahyA ? javAba :- sAsvAdana guNasthAnake koIvAra navA upazama pAmanArA jIvo asaMkhyAtA hoya che. tyAre dezaviratimAM jeTalA asaMkhyAtA jIvo hoya tenA karatA kavacita navuM upazama pAmIne sAsvAdane AvanArA ghaNA hoya te apekSAe asaMkhyaguNA kahyA che. A alpabadutva dareka guNasthAnake utkRSTa saMkhyA hoya tene AzrayI samajavuM. A pramANe alpabadutva nAmanuM dvAra pUrNa thayuM. A cauda guNasthAnakamAM 1, 4, 5, 6, 7, ane 13 A 6 guNasthAnako A saMsAramAM kAyama che. kAraNake vanaspatikAya AdimAM mithyAtvI sadA che. mahAvideha Adi kSetramAM cothuM, pAMca, chaThuM ane sAtamAdi guNaThANA vartatA hoya che ja. bharata airAvatamAM chaThThA ArAmAM ane utsarpiNInA pahelA-bIjA ArAmAM A guNasthAnaka kadAca na hoya, te vakhate mahAvidehamAM to hoya ja. tevI rIte sayogI kevalI paNa mahAvidehamAM sadA hoya che. tethI A cha guNasthAnaka dhruva (nitya) kahevAya che. ane bAkInA ATha guNasthAnaka adhruva (anitya) kahevAya che. tethI te ATha guNasthAnakomAMthI kyAreka eka ja guNasthAnaka* * guNasthAnaka eTale guNasthAnakamAM vartatA jIvo samajavA.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ anitya guNasthAnakanA bhAMgA 169 saMsAramAM hoya, kyAreka be-traNa-cAra pAMca-cha sAta to kyAreka ATha paNa hoya che tethI tenA hovA ane na hovAnA kAraNe ghaNA bhAMgA thAya che. A ATha guNa. jagatamAM anitya jANavA. sAsvAdana, mizra, apUrvakaraNa, anivRttikaraNa, sUkSmasaMparAya, upazAMtamoha kSINamoha ane ayogI (2, 3, 8, 9, 10, 11, 12, 14) A ATha guNasthAnaka je anitya che tenA bhAMgA A pramANe thAya. anitya guNasthAnakanA bhAMgA anitya guNamAMthI koIvAra eka hoya, koIvAra be hoya tethI tenA eka saMyogI vagere bhAMgA A pramANe thAya. eka saMyogI bhAMgA 8 2 | 3 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 14 | siMyogI bhAMgA 28 h h j h h j h h j h h j j h h h h m j j
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 2,3,8 2,3,9 2,3,10 2,3,11 2,3,12 2,3,14 2,8,9 2,8,10 2,8,11 2,8,12 2,8,14 2,9,10 2,9,11 2,9,12 trisaMyogI bhAMgA 56 2,9,14, 2,10,11 2,10,12 2,10,14 2,11,12 2,11,14 2,12,14 3,8,9 3,8,10 3,8,11 3,8,12 baDazIti nAmA caturtha karmagraMtha 3,8,14 3,9,10 3,9,11 3,9,12, 3,9,14 3,10,11 3,10,12 3,10,14 3,11,12 3,11,14 3,12,14 8,9,10 8,9,11 8,9,12 8,9,14 8,10,11 8,10,12 8,10,14 8,11,12 8,11,14 8,12,14 9,10,11 9,10,12 9,10,14 9,11,12 9,11,14 9,12,14 10,11,12 10,11,14 10,12,14 11,12,14 catuHsaMyogI bhAMgA 70 2,8,9,14, 3,8,9,11 3,11,12,14 2,3,8,9 2,3,8,10 2,8,10,11 3,8,9,12 2,3,8,11 8,9,10,11 2,8,10,12 3,8,9,14 8,9,10,12 2,3,8,12 2,8,10,14 3,8,10,11 8,9,10,14 3,8,10,12 8,9,11,12 2,3,8,14 2,8,11,12 2,3,9,10 2,8,11,14 3,8,10,14 8,9,11,14 2,3,9,11 2,8,12,14 3,8,11,12 8,9,12,14 2,3,9,12 2,9,10,11 3,8,11,14 8,10,11,12 2,9,10,12 3,8,12,14 8,10,11,14 2,3,9,14 *2,3,10,11 2,9,10,14 3,9,10,11 8,10,12,14 * ahIM dareka khAnAnuM anusaMdhAna pAchaLanA pAne jANavuM.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ anitya guNasthAnakanA bhAMgA 2,3,10,12 2,9,11,12 2,3,10,14 2,9,11,14 2,3,11,12 2,9,12,14 3,9,11,12 2,3,11,14 2,10,11,12 3,9,11,14 2,3,12,14 2,10,11,14 3,9,12,14 9,11,12,14 2,8,9,10 2,10,12,14 3,10,11,12 10,11,12,14 2,8,9,11 2,8,9,12 171 3,9,10,12 8,11,12,14 3,9,10,14 9,10,11,12 9,10,11,1 14 9,10,12,14 2,11,12,14 3,10,11,14 3,8,9,10 3,10,12,14 paMca saMyogI bhAMgA 56 2,3,8,9,10 2,3,9,11,14 2,8,10,12,14 3,8,10,11,14 2,3,8,9,11 2,3,9,12,14 2,8,11,12,14 3,8,10,12,14 2,3,8,9,12 2,3,10,11,12 2,9,10,11,12 3,8,11,12,14 2,3,10,11,14 2,9,10,11,14 3,9,10,11,12 2,3,8,10,11 | 2,3,10,12,14 2,9,10,12,14 3,9,10,11,14 2,3,8,10,12 | 2,3,11,12,142,9,11,12,14 3,9,10,12,14 2,3,8,10,14 2,8,9,10,11 2,3,8,9,14 2,3,8,11,12 2,8,9,10,12 3,8,9,10,11 3,10,11,12,14 2,3,8,11,14 | 2,8,9,10,14 3,8,9,10,12 8,9,10,11,12 2,3,8,12,14|2,8,9,11,12 3,8,9,10,14 8,9,10,11,14 2,3,9,10,11 | 2,8,9,11,14 3,8,9,11,12 8,9,10,12,14 2,3,9,10,12 | 2,8,9,12,14 3,8,9,11,14 8,9,11,12,14 2,3,9,10,14 | 2,8,10,11,12|3,8,9,12,14 8,10,11,12,14 2,3,9,11,12 2,8,10,11,14 3,8,10,11,12 9,10,11,12,14 2,10,11,12,1403,9,11,12,14
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 2 2,3,8,9,10,11 2,3,8,9,10,12 2,3,8,9,10,14 2,3,8,9,11,12 2,3,8,9,11,14 2,3,8,9,12,14 2,3,8,10,11,12 2,3,8,10,11,14 2,3,8,10,12,14 2,3,8,11,12,14 2,3,9,10,11,12 2,3,9,10,11,14 2,3,9,10,12,14 2,3,9,11,12,14 3 cha saMyogI 28 bhAMgA 2,3,8,9,10,11,12 2,3,8,9,10,11,14 2,3,8,9,10,12,14 2,3,8,9,11,12,14 8 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha saptasaMyogI bhAMgA 8 9 2,3,10,11,12,14 2,8,9,10,11,12 2,8,9,10,11,14 2,8,9,10,12,14 2,8,9,11,12,14 2,8,10,11,12,14 2,9,10,11,12,14 3,8,9,10,11,12 3,8,9,10,11,14 3,8,9,10,12,14 3,8,9,11,12,14 3,8,10,11,12,14 3,9,10,11,12,14 8,9,10,11,12,14 10 aSTasaMyogI bhAMgo 1 2,3,8,10,11,12,14 2,3,9,10,11,12,14 2,8,9,10,11,12,14 3,8,9,10,11,12,14 11 12 14 A ATha anitya guNa koIvAra jagatamAM koI AtmAne eka paNa na hoya tyAre asaMyogI bhaMgo gaNAya.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 anitya guNasthAnakane viSe eka anekanA bhAMgA A pramANe 8 anitya guNaThANAnA eka saMyogI vagere kula 8+28+5670+56+28+8+1=255 bhAMgA thAya che ane asaMyogI 1 bhAMgo gaNatAM kula 256 bhAMgA thAya temAM eka ane ekathI vadhu eTale aneka jIvo paNa te te guNaThANe koIka kAle hoya te sarvenA eka anekanA bhAMgA karIe to A pramANe thAya jemake eka saMyogI 8 bhAMgA che te AThe guNaThANAmAM eka anekanA be-be bhAMgA thAya eTale ke anitya guNaThANAnA eka saMyogI 8 bhAMgAnA kula eka anekanA 16 bhAMgA thAya che. dvisaMyogI 28 bhAMgAnA darekanA eka anekanA cAra bhAMgA, trisaMyogI je pa6 bhAMgA che-tenA darekanA eka anekanA ATha bhAMgA thAya. catuHsaMyogI 70 bhAMgAnA-darekanA eka anekanA soLa bhAMgA thAya. paMcasaMyogI pa6 bhAMgAnA darekanA eka anekanA batrIza bhAMgA thAya. cha saMyogI 28 bhAMgAnA darekanA eka anekanA cosaTha bhAMgA thAya che. saptasaMyogI 8 bhAMgAnA darekanA eka anekanA ekazo aThyAvIza (128) bhAMgA thAya. ATha saMyogI 1 bhAMgAnA 256 bhAMgA thAya. eka saMyogI upara eka-anekanA bhAMgA sAsvAdana mizra apUrvakaraNa (1) eka | (1) eka | (1) eka (2) aneka | (2) aneka | (2) aneka A pramANe eka saMyogInA darekanA be bhAMgA thAya tethI 842=16 bhAMgA thAya. hisaMyogI upara eka anekanA sAsvAdana-mizra sAsvAdana-apUrvakaraNa (1) eka eka (1) eka eka (2) eka aneka (2) eka aneka (3) aneka eka (3) aneka eka (4) aneka aneka (4) aneka aneka
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha A pramANe dvisaMyogI 28 bhAMgAmAM dareka upara cAra-cAra bhAMgA thAya tethI 2884=112 bhAMgA thAya. noMdha - have AgaLa bhAMgA lakhyA che tyAM ekanI jagyAe (1) ane anekanI jagyAe (3) lakhela. te pramANe vAMcavuM. trisaMyogI upara eka anekanA bhAMgA sAsvAdana mizra apUrva sA. mi. apU. (1) 1 1 1 (5) 3 1 1 (2) 1 1 3 (6) 3 1 3 (3) 1 3 1 (7) 3 3 1 (4) 1 3 3 (8) 3 3 3 A pramANe trisaMyogI pa6 bhAMgAmAM dareka upara ATha ATha bhAMgA thAya tethI pa648=448 kula bhAMgA thAya. catuHsaMyogI 70 bhAMgAnA darekanA nIcenI jema 16 bhAMgA 2-3-8-9 guNa 1 1 1 1 | 1 3 1 1 | 3 1 1 1 3 3 1 1 1 1 1 3 | 1 3 1 3 | 3 1 1 3 3 3 1 3 1 1 3 1 | 1 3 3 1 3 1 3 1 3 3 3 1 1 1 3 3 | 1 3 3 3 | 3 1 3 3 | 3 3 3 3 catuHsaMyogInA 70/161120 bhAMgA thAya 2-3-8-9-10 paMcasaMyogI pa6 bhAMgAnA darekanA 32 bhAMgA 1 1 3 3 3 | 1 3 3 3 3 | 3 1 3 3 3 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 | 3 1 1 1 1 | 3 3 1 1 1 1 1 1 1 3 1 3 1 1 3 ] 3 1 1 1 3 | 3 3 1 1 3 1 1 1 3 1 1 3 1 3 1 | 3 1 1 3 1 | 3 3 1 3 1 1 1 1 3 3 1 3 1 3 3 | 3 1 1 3 3 | 3 3 1 3 3 1 1 3 1 1 1 3 3 1 1 | 3 1 3 1 1 | 3 3 3 1 1 1 1 3 1 3 1 3 3 1 3 | 3 1 3 1 3 | 3 3 3 1 3 1 1 3 3 1 | 1 3 3 3 1 | 3 1 3 3 1 | 3 3 3 3 3 ahIM pa6432=1792 bhAMgA thAya
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 anitya guNasthAnakane viSe eka anekanA bhAMgA chasaMyogI 28 bhAMgAnA darekanA 64 bhAMgA 2 3 8 9 10 11 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 3 1 1 1 3 3 1 1 1 1 3 3 3 1 1 1 3 1 1 1 1 3 1 1 3 1 1 3 1 3 1 1 1 3 1 3 3 1 1 3 1 1 1 1 1 3 3 1 3 1 1 3 3 3 1 1 1 3 3 3 3 1 1 3 3 1 1 1 3 1 1 1 3 1 3 1 1 3. 1 1 3 1 1 3 3 1 3 1 1 1 1 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 3 1 1 3 1 3 3 3 1 3 1 3 1 1 1 3 3 1 1 3 1 3 3 1 3 1 1 3 3 1 3 3 1 3 3 1 1 1 1 3 3 3 1 3 1 3 3 3 3 1 1 3 3 3 3 3 1 3 3 3 1 1 3 1 1 1 1 3 3 1 1 1 3 1 3 1 1 1 3 3 3 1 1 1 1 1 3 1 1 3 1 3 3 1 1 3. 3 1 3 1 1 3 3 3 3 1 1 3 1 1 3 1 3 1 1 3 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 3 3 1 3 1 1 1 3 1 3 3 1 3 3 1 3 3 3 1 3 1 2 3 3 3 3 1 3 3 1 1 3 3 1 1 1 3 3 3 1 1 3 1 3 3 1 1 3 3 3 3 1 1 1 1 3 3 1 3 1 3 3 3 1 3 3 1 3 3 1 3 3 3 3 3 1 3 1 1 3 3 3 1 1 3 3 3 3 1 3 1 3 3 3 1 3 3 3 3 3 1 1 1 3 3 3 3 | 1 3 3 3 3 3 | 3 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 - ahIM 28464=1792 kula bhAMgA thAya. saptasaMyogI 8 bhAMgAnA darekanA 128 bhAMgA 2 3 8 9 10 11 12 1 1 1 1 1 1 1 T1 1 3 1 1 1 1 | 1 3 1 1 1 1 1 | 1 3 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 3 1 1 1 3 | 1 3 1 1 1 1 3 1 1 3 3 1 1 1 3 1 1 1 1 1 3 1 1 1 3 1 1 3 1 1 1 3 1 1 1 3 1 | 1 3 3 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 3 1 1 3 1 1 3 3 | 1 3 1 1 1 3 3 [ 1 3 3 1 1 3 3 1 1 1 1 3 1 1 1 1 3 1 3 1 1 | 1 3 1 1 3 1 1 1 3 3 1 3 1 1 1 1 1 1 3 1 3 1 1 3 1 3 1 3 1 1 3 1 1 3 1 3 | 3 3 1 3 1 3 1 1 1 1 3 3 1 1 3 1 1 3 3 1 1 3 3 1 3 3 1 1 1 1 1 3 3 3 1 3 1 1 3 3 3 | 1 3 3 1 3 3 3 1 1 1 3 1 1 1 1 1 3 3 1 1 1 1 3 1 3 1 1 1 1 3 3 3 1 1 1 1 1 1 3 1 1 3 1 1 3 3 1 1 3 3 3 3 1 1 3 1 1 1 3 1 3 1 1 1 3 3 1 3 1 1 1 3 1 3 1 3 1 | 1 3 3 3 1 3 1 1 1 1 1 3 3 1 1 3 3 1 3 3 | 1 3 1 3 1 3 3 | 1 3 3 3 1 3 3 1 1 1 3 3 1 1 1 1 3 3 3 1 1 1 3 1 3 3 1 1 | 1 3 3 3 3 1 1 1 1 1 3 3 1 3 | |1 1 3 3 3 1 3 | 1 3 1 3 3 1 3 [ 1 3 3 3 3 1 3 1 1 1 3 3 3 1 1 1 3 3 3 3 1 | 1 3 1 3 3 3 1 1 3 3 3 3 3 1 1 1 1 3 3 3 3 ||1 1 3 3 3 3 3 | 1 3 1 3 3 3 3 1 3 3 3 3 3 3
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha | 3 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 3 3 1 1 1 1 3 1 3 1 1 1 1 3 3 3 1 1 1 3 1 1 3 1 1 1 3 1 3 3 1 1 1 3 3 1 3 1 1 1 3 3 3 3 1 1 3 1 1 1 3 1 1 3 1 1 3 3 1 1 3 1 3 1 3 1 1 3 1 3 3 3 1 1 3 3 1 1 3 1 1 3 3 1 3 3 1 1 3 3 3 1 3 1 1 3 3 3 3 3 1 3 1 1 1 1 | 3 3 1 1 1 1 1 | 3 3 3 1 1 1 1 3 1 3 1 1 1 3 3 3 1 1 1 1 3 | 3 3 3 1 1 1 3 3 1 3 1 1 3 1 3 3 1 1 1 3 1 | 3 3 3 1 1 3 1 3 1 3 1 1 3 3 3 3 1 1 1 3 3 | 3 3 3 1 1 3 3 3 1 3 1 3 1 1 | 3 3 1 1 3 1 1 | 3 3 3 1 3 1 1 3 1 3 1 3 1 3. 3 3 1 1 3 1 3 | 3 3 3 1 3 1 3 3 1 3 1 3 3 1 | 3 3 1 1 3 3 1 | 3 3 3 1 3 3 1 3 1 3 1 3 3 3 | 3 3 1 1 3 3 3 | 3 3 3 1 3 3 3 3 1 3 3 1 1 1 | 3 3 1 3 1 1 1 | 3 3 3 3 1 1 1 3 1 3 3 1 1 3 | 3 3 1 3 1 1 3 | 3 3 3 3 1 1 3 3 1 3 3 1 3 1 3 3 1 3 1 3 1 | 3 3 3 3 1 3 1 3 1 3 3 1 3 3 3 3 1 3 1 3 3 | 3 3 3 3 1 3 3 3 1 3 3 3 1 1 3 3 1 3 3 1 1 | 3 3 3 3 3 1 1 3 1 3 3 3 1 3 3 3 1 3 3 1 3 | 3 3 3 3 3 1 3 3 1 3 3 3 3 1 3 3 1 3 3 3 1 | 3 3 3 3 3 3 1 3 1 3 3 3 3 3 | 3 3 1 3 3 3 3 3 3 1 3 3 3 3 T 3 3 3 3 3 3 o U | saptasaMyogI 8128=1024 kula bhAMgA thAya. aSTasaMyogI 1 bhAMgAnA darekanA 256 bhAMgA 238910111214 1 1 1 1 1 1 1 1 | 1 1 1 3 1 1 1 1 3 1 1 3 1 1 1 1 1 31 1 3 3 1 1 1 1 . 1 1 1 1 1 1 1 3 | 1 1 1 3 1 1 1 3 | 1 1 3 1 1 1 1 3 1 1 3 3 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 1 | 1 1 1 3 1 1 3 1 | 1 1 3 1 1 1 3 1 1 1 3 3 1 1 3 1 1 1 1 1 1 1 3 3 | 1 1 1 3 1 1 3 3 | 1 1 3 1 1 1 3 3 1 1 3 3 1 1 3 3 - 1 1 1 1 1 3 1 1 | 1 1 1 3 1 3 1 1 | 1 1 3 1 1 3 1 1 1 1 3 3 1 3 1 1 1 1 1 1 1 3 1 3 | 1 1 1 3 1 3 1 3 | 1 1 3 1 1 3 1 3 1 1 3 3 1 3 1 3 1 1 1 1 1 3 3 1 1 1 1 3 1 3 3 1 | 1 1 3 1 1 3 3 1 1 1 3 3 1 3 3 1 1 1 1 1 1 3 3 3 | 1 1 1 3 1 3 3 3 | 1 1 3 1 1 3 3 31 1 3 3 1 3 3 3 1 1 1 1 3 1 1 1 | 1 1 1 3 3 1 1 1 | 1 1 3 1 3 1 1 1 |1 1 3 3 3 1 1 1 1 1 1 1 3 1 1 3 1 1 1 3 3 1 1 3. 1 1 3 1.3 1 1 3.1 1 3 3 3 1 1 3 1 1 1 1 3 1 3 1 | 1 1 1 3 3 1 3 1 | 1 1 3 1 3 1 3 1 1 1 3 3 3 1 31 1 1 1 1 3 1 3 3 1 1 1 1 1 3 3 3 1 1 3 3 1 1 1 1 3 3 1 1 [ 1 1 1 3 3 3 1 1 | 1 1 3 1 3 3 1 1 1 1 3 3 3 3 1 1 1 1 1 1 3 3 1 3 | 1 1 1 3 3 3 1 3 [ 1 1 3 1 3 3 1 3 1 1 3 3 3 3 1 3 1 1 1 1 3 3 3 1 | 1 1 1 3 3 3 3 1 | 1 1 3 1 3 3 3 1 1 1 3 3 3 3 3 1 1 1 1 1 3 3 3 3 | 1 1 1 3 3 3 3 3 | 1 1 3 1 3 3 3 3 1 1 3 3 3 3 3 3 3 3 che
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ anitya guNasthAnakane viSe eka anekanA bhAMgA m - sy 13 - m - s m . q m .. - 3 - - jI 3 m 3 im 3 1 1 m ) ' 3 m m m m y o hy y . 3 m . 1 1 3 1 1 3 1 3 1 1 3 1 1 sy - . sy - sy sy m - . - 3 1 3 1 1 3 3 3 1 1 3 1 33 3 3 q 1 . sy - - . " my - - []) - ny - .. m - - . - .. .. - - . - hy 3 1 1 3 h m - 3 - sy - 3 - 3 1 3 3 m m m jI - m m o 1) - p 3 . - y m 3 m 1 sy m . m m o m h y 1 3 3 1 1 3 3 1 1 1 3 3 1 - 3 1 1 3 3 3 1 1 3 1 1 3 3 3 2 3 3 1 1 1 1 1 1 . y 3 1 3 3 1 3 3 1 1 3 1 1 1 3 3 1 1 3 1 3 1 3 3 1 1 133 1 - m 3 1 3 3 3 1 m . .. 1 3 1 3 3 1 3 1 1 3 1 3 3 1 3 1 3 1 1 3 3 1 3 1 3 1 1 3 1 3 1 3 3 1 3 3 3 1 1 3 3 1 3 3 3 3 1 3 3 3 1 1 3 3 3 1 1 3 3 3 1 3 3 3 . 3 3 1 3 1 3 3 sy - jI m sy by s m m 1 3 3 3 1 3 p m o y 3 . .. - - o " - .. o ly q 1 3 3 3 1 3 1 3 1 33 3 o n ! y . o ly 3 5 32 3 1 1 3 1 1 . } 3 n 1 m m y 1 3 3 3 3 1 3 1 3 3 3 3 1 3 1 1 3 3 3 3 1 3 3 1 3 3 3 3 - 1 3 3 3 . 1.3 3 3 3 3 3 1 1 3 3 3 3 3 3 3 . 3 3 1 3 1 3 1 1 1 1 3 1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 3 1 1 1 1 1 3 1 3 1 1 1 1 1 3 2 3 1 1 1 1 3 1 1 3 1 3 1 1 3 1 1 3 1 1 1 1 3 1 3 3 1 3 1 1 31 3 3 1 1 1 1 3 3 1 | 3 1 3 1 1 3 3 1 3 1 3 1 1 3 3. 3 1 1 1 3 3 1 1 1 3 1 1 1 3 1 1 1 3 1 1 3 3 1 1 1 3 1 3 1 3 1 1 1 3 1 3 3 jI m 3 1 1 3 1 3 1 1 3 1 m 1 3 3 1 3 1 3 3 3 1 3 1 1 1 3 3 3 3 3 1 1 3 1 3 1 1 3 1 3 1 1 3 3 - m p []] p 3 1 1 3 1 1 3 1 3 1 1 3 1 1 3 3 3 1 1 3 1 3 1 1 1 3 1 3 1 3 - m p 3 - 3 . o 3 1 1 3 3 3 3 3 3 3 1 1 1 [1] 1 1 3 1 1-3 3 1 1 3 3 1 1 3 3 1 3 1 3 1 1 3 3 1 3 3 3 1 1 3 3 3 1 1 3 3 3 1 3 3 1 1 3 3H 3 2 m .. 3 31 3 7) m m 3 - 3 3 10 3 1 3 3 1 3 3 1 3 1 3 3 1 3 33 m 3 - m 3 1 3 1 3 1 1 3 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 1 3 3 3 1 3 1 3 3 1 3 177 - 3 1 3 1 3 3 3 1 3 1 3 1 3 3 33 3 1 3 3 1 1 1 1 3 1 3 3 1 1 1 3 3 1 3 3 1 3 1 3 3 1 1 3 3 3 1 3 3 1 3 1 1 3 1 3 3 1 3 1 3 3 1 3 3 3 1 1 m 3 1 3 3 3 1 1 3 3 1 3 3 3 1 3 1 3 1 3 3 3 1 3 3 3 1 . 3 1 3 33 3 3 1 3 1 3 3 3 3 3 3 3 2 3 3 3 1 1 1 1
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha - - o o o 3 3 1 1 1 1 3 | 3 3 1 3 1 1 1 3 | 3 3 3 1 1 1 3|3 3 3 3 1 1 1 3 3 3 1 1 1 1 3 1 | 3 3 1 3 1 1 3 1 | 3 3 3 1 1 1 3 1 3 3 3 3 1 1 3 1 3 3 1 1 1 1 3 3 | 3 3 1 3 1 1 3 3 ] 3 3 3 1 1 1 3 3 3 3 3 3 1 1 3 3 3 3 1 1 1 3 1 1 | 3 3 1 3 1 3 1 1 | 3 3 3 1 1 3 1 1 3 3 3 3 1 3 1 1 3 3 1 1 1 3 1 3 | 3 3 1 3 1 31 3 3 3 3 1 1 3 1 3 |3 3 3 3 1 3 1 3 3 3 1 1 1 3 3 1 | 3 3 1 3 1 3 3 1 | 3 3 3 1 1 3 3 1 33 3 3 3 1 3 3 1 3 3 1 1 1 3 3 3 | 3 3 1 3 1 3 3 3 T3 3 3 1 1 3 3 3 3 3 3 3 1 3 3 3 3 3 1 1 3 1 1 1 | 3 3 1 3 3 1 1 1 3 3 3 1 3 1 1 1 3 3 3 3 3 1 1 1 3 3 1 1 3 1 1 3 ] 3 3 1 3 3 1 1 3.3 3 3 1 3 1 1 3 3 3 3 3 3 1 1 3 3 3 1 1 3 1 3 1 ( 3 3 1 3 3 1 3 1 | 3 3 3 1 3 1 3 1 3 3 3 3 3 1 3 1 3 3 1 1 3 1 3 3 | 3 3 1 3 3 1 3 3|3 3 3 1 3 1 3 3|3 3 3 3 3 1 3 3 3 3 1 1 3 3 1 1 | 3 3 1 3 3 3 1 1 | 3 3 3 1 3 3 1 1 3 3 3 3 3 3 1 1 3 3 1 1 3 3 1 3 3 3 1 3 3 3 1 3 ] 3 3 3 1 3 3 1 3 3i 3 3 3 3 3 1 3 3 3 1 1 3 3 3 1 | 3 3 1 3 3 3 3 1 |3 3 3 1 3 3 3 1 3 3 3 3 3 3 3 1 o 0 ' o 3 3 1 1 3 3 3 3 | 3 3 1 3 3 3 3 3 |3 3 3 1 3 3 3 3|3 3 3 3 3 3 3 3 aSTasaMyogI bhAMgo 18256=256 bhAMgA eka anekanA thAya. 1 X X X keTalA saMyogI | saMyogI bhAMgA | eka anekanA | kula bhAMgA bhAMgA asaMyogI eka saMyogI 16 be saMyogI 112 traNa saMyogI X 8 = 448 cAra saMyogI 1120 pAMca saMyogI 1792 cha saMyogI X 64 = 1792 sAta saMyogI X 128 = 1024 ATha saMyogI X 256 = 256 256 6561 - A A + $ + 1 - X X X Y Z
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe jIva AzrayIkALa 179 sAsvAna A pramANe A adhruva ATha guNasthAnakonA saMyogI kula bhAMgA 255 ane asaMyogI 1 bhAMgo kula 256 thAya che. te darekanA eka anekanA bhAMgA karavAthI kula 6561 bhAMgA thAya che. bAkInA 6 dhruvaguNasthAnakomAM jIvo sadA hoya che tethI. asaMyogI eTale adhruva (anitya) guNa, eka paNa na hoya tyAre cha nityaguNasthAnakamAM - dareka guNamAM haMmezAM eka karatAM vadhAre ja jIvo hoya, tethI asaMyogIno eka bhAgo jANavo. eka jIva AzrayI guNa no niraMtara vidyamAna kALa naMbara | guNasthAnaka | jaghakALa utkRSTa kALa 1. | mithyASTi | | anAdi anaMta, anAdisAMta aMtarmuhUrta sAdisAta - dezona ardhapudgala parAvartana. 1 samaya cha AvalikA aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aviratasamya. aMtarmuhUrta sAdhika 33 sAgaropama dezavirati aMtarmuhUrta dezona pUrvakroDa varSa pramatta 1 samaya aMtarmuhUrta apramatta 1 samaya aMtarmuhUrta apUrvakaraNa | 1 samaya aMtarmuhUrta anivRttibAdara 1 samaya aMtarmuhUrta | sUkSmasaMparAya | 1 samaya aMtarmuhUrta upazAMta moha 1 samaya aMtarmuhUrta | kSaNa moha aMtarmuhUrta aMtarmuhUta | sayogI aMtarmuhUrta dezona pUrvakroDa varSa | ayogI aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta mizrA je che >> saM ka che : zuM che ? je che
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha eka jIva AzrayI guNano prApti virahakALa guNasthAnaka jAkALa utkRSTa kALa mithyASTi sAsvAdana aMtarmuhUrta | palyono asaMkhyAtamo sAdhika 13ra sAga dezona ardha pudgala parAvarta bhAga mizra aviratasamya| dezavirati >> aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta 4 pramatta che : $ 9 = apramatta apUrvakaraNa | anivRttibAdara | | sUkSmasaMparAya | upazAMta moha 12. | kSINa moha na hoya 13. | sayogI na hoya | ayogI na hoya na hoya (juo paMcasaMgraha bhAga 1 hAra-gADha 61) rn pn 3
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe kALa dvAra 181 nitya guNa aneka jIva AzrayI anAdi anaMta anitya guNa no aneka jIva AzrayI niraMtara vidyamAna kALa guNasthAnaka | jaghanya kALa | utkRSTakALa sAsvAdana | 1 samaya palyono asaMkhya bhAga mizra aMtarmuhUrta palyono asaMkhyAbhAga [ upazama kSapaka apUrvakaraNa |1 samaya aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta anivRtti bAdara/1 samaya aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta sUkSmasaMparAya | samaya aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta upazAMta moha | samaya aMtarmuhUrta aMtarmuhUrta kSINa moha aMtarmuhUrta | 7 samaya adhika aMta ayogI aMtarmuhUrta, 7 samaya adhika aMtara juo paMcasaMgraha bhA. 1 dvAra-2 gADa para aneka jIva AzrayI guNano prAptikALa guNasthAnaka jaghanya kALa | utkRSTakALa mithyAtva sAsvAdana eka samaya mizra eka samaya avirata samya eka samaya AvalikAno asaMkhyAtamo bhAga dezavirati eka samaya AvalikAno asaMkhyAtamo bhAga pramatta saMyata eka samaya 8 samaya apramatta saMyata eka samaya 8 samaya upazama zreNI | kSapaka zreNI apUrvakaraNa eka samaya saMkhyAtA samaya 8 samaya anivRtti bAdara eka samaya saMkhyAtA samaya 8 samaya sUkSmasaMparAya eka samaya saMkhyAtA samaya 8 samaya upazAMta moha eka samaya saMkhyAtA samaya 8 samaya kSINa moha eka samaya 8 samaya sayogI eka samaya 8 samaya ayogI eka samaya 1 8 samaya juo paMcasaMgraha bhA1 gA. 54 (dvitIya dvAra)
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ mizra 182 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha aneka jIva AzrayI guNa no prApti virahakALa juo paMca, dvitIya dvAra gA-62 guNasthAnaka jaghanya kALa utkRSTakALa sAsvAdana eka samaya palyono asaMkhyAtamo bhAga eka samaya palyono asaMkhyAtamo bhAga aviratasamya eka samaya sAta divasa dezavirati eka samaya 14 divasa pramatta eka samaya 15 divasa apramatta. eka samaya 15 divasa | upazama | kSapaka apUrvakaraNa eka samaya | rathI 9 varSa cha mAsa anivRttinAdara eka samaya | rathI 9 varSa chamAsa sUkSmasaMparAya eka samaya rathI 9 varSa chamAsa upazAMta moha eka samaya 2thI 9 varSa chamAsa. kSINa moha eka samaya cha mAsa sayogI eka samaya cha mAsa aneka jIva AzrayI anitya guNa no vidyamAna AzrayI virahakALa (juo gA62) guNasthAnaka jaghanya kALa utkRSTakALa sAsvAdana eka samaya palyono asaMkhyAtamo bhAga eka samaya palyono asaMkhyAtamo bhAga upazama kSapaka apUrvakaraNa eka samaya rathI 9 varSa cha mAsa anivRtti bAdara eka samaya rathI 9 varSa cha mAsa sUkSmasaMparAya eka samaya rathI 9 varSa cha mAsa upazAMta moha eka samaya 2thI 9 varSa mAsa kSINa moha eka samaya cha mAsa ayogI eka samaya cha mAsa mizra
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnakane viSe dvAra koTho 183 guNasthAnakane viSe jIvasthAnakAdino koTho | guNasthAnaka yoga | na m 14241 da ra ]upayoga 7-8 0 0 0 0 | jIvasthAnaka 1 | ja m m Gime a w m m 0 0 0 m n m no no wm 0 6 F G & R S huM ja che je ja huM da baMdhahetu ja ja che 6 1 0 0 0 0 0 0 0 0 Iudaya 0 " * 1 1 udIraNA 7 1 1 1 1 1 1 1 o o o o o o o 8 0 0 0 no mithyAtva sAsvAdana mizra aviratasamya.| ra dezavirati 7-8 primatta 7-8 apramatta 7-8 8 apUrvakaraNa 9 anivRtti 10 sUraMparAya | 1 11|upazAMtamoha 12 kSINamoha 13|sayogI 14/ayogI guNasthAnakamAM alpabadutva guNasthAnaka alpatva bahutva sAmAnyathI saMkhyA mithyAtva sarvathI vadhAre | ayogI karatA anaMtaguNA anaMtA sAsvAdana mizrathI asaMkhyaguNahIna dizaviratithI asaMkhyaguNA | asaMkhyAtA mizra | aviratathI asaMkhyaguNahIna sAsvAdanathI asaMkhyaguNA asaMkhyAtA aviratasamya. | ayogIthI anaMtaguNahIna mizra karatA asaMkhyaguNA asaMkhyAtA dezavirati sAsvAdanathI asaMkhyaguNahIna pramatta asaMkhyaguNA asaMkhyAtA pramatta dezaviratithI asaMkhya guNahIna apramattathI saMkhyAtaguNA saMkhyAtA apramatta pramattathI saMkhyAtaguNahIna ! | sayogIthI saMkhyAtaguNA saMkhyAtA. sayogI kevalIthI kSINamoha karatA saMkhyAtA karaNa saMkhyAtaguNahIna vizeSAdhika anivRtti | paraspara samAna paraspara samAna saMkhyAtA sUkSmasaMpa. no no 0 0 o ja ja 0 O apUrva
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha sAmAnya saMkhyAtA guNasthAnaka | alpatva bahutva upazAMta kSINamohathI saMkhyAtaguNahIna | sarvathI thoDA kSINamoha 8-9-10 guDathI vizeSahIna | upazAMtathI saMkhyAtaguNa apramattathI saMkhyAtaguNahIna 8-9-10thI saMkhyAtaguNa ayogI mithyAtvathI anaMtaguNahIna | aviratithI anaMtaguNA saMkhyAtA sayogI saMkhyAtA anaMtA guNasthAnakone viSe jIvonI vizeSapaNe saMkhyA (1) mithyAtva :- 8mA anaMtA jeTalA, anaMtalokAkAzanA pradeza jeTalA (2thI 5) sAsvAdanathI dezavirati :- sUkSma kSetra palyopamano asaMkhyAtamo bhAga (3) pramatta :- koTI sahasra pRthaphatva (be hajAra kroDathI nava hajAra kroDa) (4) apramatta :- koTI zata pRthakatva (baso kroDathI navaso kroDa) (5) 8-9-10 - zatapRthaphatva vidyamAna saMkhyA (200thI 900) (6) upazAMtamoha :- zatapRthaphatva vidyamAna saMkhyA (200thI 900) (7) kSINamoha :- zatapRthaphatva vidyamAna saMkhyA (200thI 900) (8) sayogI - koTI pRthakatva (be kroDathI nava kroDa) (9) ayogI - pAMcamA anaMtA jeTalA. (siddhanI apekSAe) pAMca bhAvanuM svarUpa uvasama khaya mIsodaya, pariNAmA du navaTThAra igavIsA / tiabhea sannivAiya, sammaM caraNaM paDhamabhAve // 64 // zabdArtha valama - aupazamika bhAva | navakAra - nava, aDhAra paripAmI - pAriNAmika bhAva || rUAvIsA - ekavIza. gAthArtha - aupazamikabhAva, kSAyika, lAyopathamika, audayika ane pAriNAmika ema pAMca bhAvo che. tenA anukrame be-nava-aDhAra,
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa ekavIza ane traNa bhedo che. chaThTho sannipAtika bhAva che. aupazamika bhAvanA samyaktva ane cAritra ema be bheda che. (64) vivecana :- have pAMca bhAvanuM svarUpa samajAve che 'mU' dhAtumAMthI bhAva zabda banyo che bhU eTale thavuM-hovuM, 'jIvanuM hovApaNuM te bhAva' athavA AtmAnI bhinna bhinna avasthArUpe hovuM te bhAva. athavA karmanA upazama, kSaya, kSayopazama udaya ane tathAsvabhAve anAdithI rahelI AtmAnI avasthA te bhAva. te bhAva pAMca bhede che. 185 (1) aupamika bhAva :- mohanIya karmanA upazamathI utpanna thayelo AtmAno pariNAma athavA utpanna thayelI avasthA te aupamika bhAva.'' jema baLatA chANAne tenI upara rAkha nAkhIne dabAvI (DhAMkI) devAmAM Ave che tema samyaktvaguNa tathA cAritraguNane rokanAra darzanamohanIya ane cAritra mohanIya karmanI prakRtiono rasathI temaja pradezathI upazama karavAthI (udaya rokavAthI) AtmAnI je avasthA thAya, je bhAva pragaTa thAya che. te aupamika bhAva che. A bhAva jIvane ja hoya che. ajIvane hoya nahi. tenA be bheda che. (a) upazamabhAvanuM samyaktva ane (ba) upazamabhAvanuM cAritra (a) upazamabhAvanuM samyaktva :- anaMtAnubaMdhI krodha-mAnamAyA-lobha ane samakita mohanIya, mizramohanIya tathA mithyAtva mohanIya e traNa darzana mohanIya. ema darzanasaptakano athavA mithyAtva mohano upazama thavAthI je guNa AtmAmAM pragaTa thAya che te upazama bhAvanuM samyaktva 4thI 7 guNasthAnaka sudhImAM thAya che. ane upazama samyaktva zreNImAM 4thI 11 sudhI hoya. (ba) upazamabhAvanuM cAritra :- mohanIya karmanI zeSa 21 prakRtionA upazamathI je guNa AtmAmAM pragaTa thAya che te upazama bhAvanuM cAritra, AMzika 9me ane 10me guNasthAnake prApta thAya ane saMpUrNa upazama bhAvanuM cAritra 11me guNasthAnake Ave che. upazamabhAva mohanIya karmano ja thAya che. eTale upazama mAtra
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha mohanIyano ja hoya che. bIjA karmono na hoya. (2) kSAyikabhAva:- "karmanA kSayathI AtmAmAM je guNa utpanna thAya che tene kSAyikabhAva kahevAya che." tenA nava bheda che. karmono sattAmAMthI sarvathA nAza (kSaya) karavo te kSAyikabhAva kahevAya. eTale jJAnAvaraNIya Adi cAra ghAtakarmano saMpUrNa nAza karavAthI kSAyika bhAva thAya che. tathA zeSa aghAtI karmono paNa kSAyikabhAva hoya che. A bhAva jIvamAM ja hoya che ane te cothAthI caudamA guNasthAnaka sudhI ane mokSamAM paNa hoya che. (3) mizra (kSAyopathamika) bhAva :- karmanA kSayopazamathI AtmAmAM je guNa pragaTa thAya te kSAyopazama bhAva athavA udayamAM Avela karma daLiyAne bhogavIne laya ane nahIM udayamAM Avela sattAmAM rahelA karmanA daLiyAnI sthiti ane rasane maMda karI udayane ayogya banAvavuM te upazama eTale ke kSaya ane upazamathI je guNa utpanna thAya te kSayopazama bhAva. te jJAnAvaraNIyAdi cAra ghAtI karmono hoya che ane te jIvane ja hoya che tenA 18 bheda che. (4) audAyika bhAva - "pUrve bAMdhelA karmanA udayathI utpanna thayelI AtmAnI avasthA te audAyika bhAva." athavA karmonA udayathI utpanna thayelA AtmAno pariNAma te, A bhAvanA 21 bhedo che. A bhAva AThe karmono hoya che. A bhAva mukhyatve jIvamAM che chatAM pudgalanA keTalAka skaMdho jIvanA saMbaMdhane kAraNe athavA vignasA pariNAmathI bane tene paNa audayika bhAva kahevAya che mATe A bhAva jIva ane pudgala ema be dravyamAM che. (5) pAriNAmika bhAva :- ""anAdi siddha evI jIvanI sthiti-hovApaNuM te" athavA "anAdithI utpanna thayelI dravyonI avasthA te pariNAmika bhAva" anAdikALathI jIvamAM jIvatvapaNuM, bhavyatvapaNuM, keTalAkamAM abhavyatvapaNuM che, joke ahIM jIva dravyane mukhya rAkhIne te apekSAe pariNAmika bhAva batAvyo che. to paNa ajIvadravyamAM paNa pariNAmika bhAva hoya che jemake dharmAstikAyamAM
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa 187 dharmAstikAyapaNuM, te anAdikALathI che ane anaMtakALa rahevAnuM che. A ajIva pAriNAmika bhAva kahevAya vaLI jIvadravyamAM paNa gatipaNuM, krodhIpaNuM vagere sAdipAriNAmika bhAva hoya che. paraMtu ahIM anAdi pAriNAmika bhAvanI vivakSA karI che. A rIte pAMca bhAvanA uttarabheda anukrame 2+9+18+21+3=pa3 bheda che. zeSa uttarabhedanuM varNana AgaLa kahela che. sanipAtika bhAva - "be vagere bhAvonA saMyogathI utpanna thayelI avasthA (bhAva) te sannipAtika bhAva." A sannipAta eTale samUharUpe je bhAvo hoya che tenuM varNana AgaLa karavAmAM Avaze. bIe kevala juyalaM, sammaM dANAi laddhi paNa caraNaM / taiye sesuvaogA, paNa laddhi samma viraha dugaM // 65 // zabdArtha guyatna - kevaladdhika || tA - trIjA bhAvamAM rAphi naddhi - dAnAdikalabdhi | virUdu - viratiddhika-dezavirati varadi - cAritra || ane sarvavirati gAthArtha :- bIjA kSAyikabhAvamAM kevalakika, samyakatva, dAnAdi pAMca labdhi ane cAritra ema nava bheda che. trIjA kSAyopazama bhAvamAM zeSa daza upayogo, pAMca labdhi, samyakatva ane viratidika (dazavirati ane sarvavirati) ema 18 bhedo che. (65). vivecana :- pUrve aupazamika bhAvanA be bheda kahyA. have bIjA sAyikabhAvanA 9 bheda kahe che. (1) kevalajJAna - jJAnAvaraNIya karmanA kSayathI thAya te kevalajJAna, 13 me ane 14me guNasthAnake hoya. (ra) kevaladarzana - darzanAvaraNIya karmanA kSayathI thAya te kevaladarzana, te paNa 13me ane 14me guNasthAnake hoya.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha : (3) kSAyika samyaktva : darzana saptakanA kSayathI thAya te kSAyika samyaktva, te 4thI 14 guNasthAna sudhI hoya. kSAyika samyaktva eka bhava-traNa bhava, cArabhava ane kvacit pAMcabhava pahelAM paNa prApta kare che. 188 (4) kSAyikabhAvanuM cAritra :- mohanIya karmanI zeSa 21 prakRtinA kSayathI kSAyikabhAvanuM cAritra pragaTa thAya che. 9me 10me guNasthAnake AMzika hoya che paNa tenI vivakSA ahIM karAI nathI pUrepUruM kSAyikabhAvanuM cAritra 12thI 14 guNasthAnake hoya che. (pathI 9) dAnAdi pAMca labdhi :- dAnAMtarAya Adi pAMca aMtarAya karmanA kSayathI dAnAdi pAMca labdhio pragaTa thAya che. te 13 me 14me guNasthAnake hoya che. A nava guNo te te karmonA kSayathI utpanna thAya che ane AvyA pachI te guNo kadApi jAya nahi. ane jyAre A guNo pragaTa thAya che tyAre pUrNapaNe pragaTa thAya che. paraMtu aMzathI pragaTa thatA nathI. A nave guNo siddha paramAtmAmAM paNa hoya ja. kSAyopazama bhAvanA 18 bhedo :- kSAyopazamabhAva cAra ghAtI karmono ja hoya che tenA 18 bheda che. (1) matijJAna :- matijJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya te 4thI 12 guNasthAnaka sudhI hoya. (2) zrutajJAna :- zrutajJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya. 4thI 12 guNa sudhI (3) avadhijJAna :- adhijJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya. 4thI 12 guNa sudhI (4) mana:paryavajJAna : mana:paryavajJAnA karmanA kSayopazamathI thAya. 6thI 12 guNa sudhI (5) cakSudarzana :- cakSudarzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya. 1thI 12 guNa sudhI
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa 189 (6) acaludarzana - acakSudarzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya. 1thI 12 guNa0 sudhI (7) avadhidarzana - avadhidarzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya. 4thI 12 guNa sudhI (8) matiajJAna - mithyAtvIne matijJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya. 1thI 3 guNa0 sudhI 9) zrutaajJAna - mithyAtvIne zrutajJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya. 1thI 3 guNa0 sudhI (10) virbhAgajJAna - mithyAtvIne avadhijJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI thAya. 1thI 3 guNa0 sudhI (11thI 15) dAnAdi pAMca labdhi - pAMca aMtarAya karmanA kSayopazamathI thAya. 1thI 12 guNa0 sudhI (16) kSAyopazamabhAvanuM samyakatva :- darzana mohanIyanA kSayopazamathI ane samakita mohanIyanA udaya vakhate je samyaktva pragaTa thAya te kSayopazama bhAvanuM samyakatva. ahIM mithyAtva mohanIyanA pugalane maMdarasavALA karI samakita mohanIyarUpe zuddha daLiyA banAvI udayamAM Ave ane bhogave te kSaya ane sattAmAM paDelA mithyAtvanA samakitamohanIyanA ane mizra mohanIyanA daLiyAne maMdarasavALA karI udayane ayogya banAvI upazama kare. tethI kSayopazama bhAvanuM samyakatva pragaTa thAya che. 4thI 7 guNasthAnake hoya che. (17) dezavirati :- apratyAkhyAnAvaraNanA kSayopazamathI dezaviratiguNa pAme, te pAMcame guNasthAnake thAya che. (18) sarvavirati :- pratyAkhyAnAvaraNanA kSayopazamathI sarvaviratiguNa pAme te, 6thI 10 guNasthAnaka sudhI hoya che. eTale ke pratyAkhyAnAvaraNanA daLiyAne maMdarasavALA karI pratyAkhyAnarUpe udayamAM na AvatA saMjvalananI sAthe eTale ke saMjvalanarUpe udayamAM lAve te vakhate je guNa pragaTa thAya te sarvavirati.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha annANamasiddhatA, saMjama lesA kasAya gaiveyA / micchaM turie bhavvA, bhavvatta jiatta pariNAme // 66 // zabdArtha mannA - ajJAnapaNuM || turi - cothA bhAvamAM siddhAra - asiddhatva | madhyamavRtta - bhavyatva, abhavyatva gAthArtha :- ajJAnapaNuM, asiddhatva, asaMyama, chalezyA, cAra kaSAya, cAragati, traNaveda, ane mithyAtva ema 21 bhedo cothA audayika bhAvanA che. tathA bhavyatva, abhavyatva ane jIvatva ema traNa bhedo pAriNAmika bhAvanA che. (66) vivecana :- have audayika bhAvanA bhedo batAve che. ajJAna :- mithyAtvamohanIya ane jJAnAvaraNIya karmanA udayathI thAya 1lA ane rajA guNasthAnake ajJAnapaNuM hoya. asiddhatva :- AThekarmanA udayathI thAya, 1thI 14 guNasthAnaka. asaMyama :- cAritra mohanIyanA udayathI thAya, 1thI 5 guNasthAnaka. cAra kaSAya :- kaSAya mohanIyanA udayathI utpanna thAya. 1thI 10 guNasthAnaka. cAra gati - gatinAma karmanA udayathI prApta thAya, 1thI 14 guNasthAnaka. 3 veda - vedamohanIyanA udayathI 3 vedapaNuM maLe, 1thI 9 guNasthAnaka. mithyAtva :- mithyAtva mohanIyanA udayathI thAya, 1lA guNasthAnake hoya. cha lezyA - kaSAyanA udayathI temaja yoganI sAthe aMtargata thayelA vezyAnA pudgalonA udayathI eTale zarIranAmakarma athavA AThe karmanA udayathI lezyApaNuM prApta thAya che, pahelI traNa lezyA 1thI 6
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa 191 guNa sudhI tejolezyA ane padmavezyA 1thI 7 guNa sudhI ane zuklalezyA 1thI 13 guNasthAnaka sudhI hoya che. lezyAne vize traNa mata che. (1) keTalAka AcAryo kaSAyanA pravAhane vezyA kahe che eTale kaSAyanA udayathI thAya che. ane kaSAyane puSTa kare. tethI vezyAno kaSAyanI sAthe saMbaMdha che. (2) keTalAka AcAryo yoganA pariNAmane lezyA kahe che eTale zarIranAmakarmanA udayathI thAya che. tethI tera guNa sudhI che. (3) keTalAka AcAryo AThe karmanA pariNAmane lezyA kahe che eTale AThe karmanA udayathI thAya che. prazna :- vezyA e karma nathI to lezyAe audayika bhAve kevI rIte gaNAya ? javAba :- vezyAe kaSAyanuM jharaNuM (nityaMda) che. eTale ke kaSAyathI utpanna thatI hovAthI, tene audayika bhAve gaNAya che. yoganI sAthe lazyAno saMbaMdha che eTale vezyAnA pudgalo yoganI sAthe aMtargata hoya che. ane yoga vyApAra te zarIranAmakarmanA udayathI thAya che. mATe lezyAne karmano vikAra kahyo che. jema asiddhatva AThe karmathI janya che tema vezyA paNa asiddhatvanI jema AThe karmathI janya che. mATe vezyAne audayikabhAve kahI che. prazna :- audayikabhAvanA 21 bhAvo judAjudA karmanA udayathI jaNAvyA. tema pAMca prakAranI nidrA, sAtA-asatAvedanIya, hAsyAdika nokaSAya, cAra AyuSya tathA nAmakarma ane gotrakarmanA bhedo A sarve bhAvo paNa te te karmanA udayathI Ave che to te badhAno samAveza audayika bhAvamAM kema na karyo ? * javAba :- jo ke badhA bhAvono samAveza audayika bhAvamAM thAya che ahIM tenuM vidhAna na karavAnuM kAraNa pUrvAcAryoe zAstramAM (tattvArtha sUtrAdimAM) 21 bhedo audayika bhAvanA kahyA che. tene anusAra
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha ekavIza ja bhedo kahyA, paraMtu upalakSaNathI nidrAdi bhedo paNa audayika bhAvanA ja jANavA. (5) pArimANika bhAvanA bhedo - anAdisiddha evI jIvanI avasthA te ahIM pariNAmika bhAva che. tenA traNa bhedonIahIM vivakSA karI che. (1) bhavyatva - mokSe javAnI jenAmAM yogyatA hoya te bhavyatva. (2) abhavyatva :- mokSe javAnI jenAmAM yogyatA na hoya te abhavyatva. (3) jIvatva - caitanya yuktatA je dravyomAM hoya te jIvata. joke AvA pAriNAmika bhAvanA ghaNA bhedo paNa che ane te kAraNathI ja tattvArthasUtramAM navamavyAmavyavAhIti 2. sUtramAM Adi zabdathI sUcavelA che. Adi zabdathI ajIvamAM ajIvatva, pudgalamAM pulatva, dharmAstikAyamAM dharmAstikAyatva, AkAzadravyamAM AkAzava vagere pariNAmika bhAva che. paraMtu pUrvAcAryoe jIva dravyanI apekSAe anAdi siddha evA A traNa bhedanI vivakSA karI che. A pAMca bhAvomAMthI be-traNa cAra athavA pAMca bhAvono samudAya tene sAnnipAtika bhAva kahevAya che. jo ke Avo koI svataMtra bhAva nathI, paraMtu sAmAnya jIvone samajAvavA uparokta pAMca ekeka bhAva che ane A bhAva samUharUpe che. ema jaNAvavA mATe graMthakartAe svopajJa TIkAmAM ullekha karyo che. be bhAva sAthe hoya tene dvisaMyogI sAnnipAtika kahevAya che. traNa bhAva sAthe hoya tene trisaMyogI sAnnipAtika kahevAya. cArabhAva sAthe hoya tene catuHsaMyogI sAnnipAtika kahevAya ane pAMca bhAva sAthe hoya tene paMcasaMyogI sAnnipAtika kahevAya che. pAMca bhAvanA hisaMyogI vagere bhAMgA A pramANe che. pAMcamAMthI eka bhAva phakta jIvamAM kayAreya na hoya mATe eka saMyogI
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ je pAMca bhAvanuM svarUpa 193 bhAMgA kahyA nathI. siMyogI 10 bhAMgA 1. aupathamika kSAyika 2. aupazamika kSAyopathamika 3. aupazamika audayika | 4. aupathamika pAriNAmika 5. kSAyika kSAyopathamika 6. kSAyika audayika (7) kSAyika pAribhAmika 8. lAyopathamika audayika 9. kSAyopathamika pariNAmika | 10. audayika pAriNAmika trisaMyogI 10 bhAMgA 1. aupathamika, kSAyika, lAyopathamika pazAmaka, zAyika, audayika aupathamika, kSAyika, pAriNAmika aupathamika zAyopathamika, audayika pazamika zAyopathamika pAriNAmika aupathamika, audayika, pAriNAmika 7. kSAyika, lAyopathamika, audayika 8. kSAyika, lAyopathamika, pAriNAmika (9) kSAyika, audayika, pAriNAmika (10) lAyopathamika, audayika, pAriNAmika catusaMyogI pAMca bhAMgA 1. aupathamika, kSAyika, lAyopathamika, audAyika aupathamika, kSAyika, lAyopathamika, pAriNAmika aupathamika, kSAyika, auyika, pAriNAmika (4) pathamika, lAyopathamika, audayika, pAriNAmika (5) sAyika, mAyopathamika, audayika, pAriNAmika 4 u
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha paMcasaMyogI 1 bhAMgI (1) aupathamika, kSAyika, lAyopathamika, audayika, pAriNAmika. A pramANe sAnnipAtika bhAvanA hisaMyogI 10 bhAMgA trisaMyogI 10 bhAMgA, catuHsaMyogI pAMca bhAMgA, ane paMcasaMyogI 1 bhAMgo kula 26 bhAMgA thAya che. paraMtu A bhAMgAmAMthI jIvomAM 26 bhedamAMthI 6 bhAMgA ja saMbhave che. temAM visaMyogIno (7) mo bhAMgo. siddha paramAtmAne. trisaMyogIno (9) mo bhAMgo kevalI bhagavaMtane, ane (10) mo bhAMgo cAre gatinA jIvomAM saMbhave che. catusaMyogIno (4)thI bhAMgo, ane (5) mo bhAMgo paNa cAragatinA jIvomAM saMbhave che. paMcasaMyogIno (1) prathama bhAMgo kSAyika samakiti upazamazreNImAM hoya tevA manuSyane saMbhave che. zeSa 0 bhAMgA ghaTatA nathI mAtra saMkalanA rUpe batAvyA che. - have ghaTatA bhAMgAnA gati AzrayI guNAkAra karIe to hisaMyogI siddha bhagavaMtane tethI eka vikalpa, trisaMyogI kSAyika, audayika, ane pariNAmika bhAMgo kevalI manuSyane ane paMcasaMyogI upazamazreNImAM manuSyane tethI te traNa bhAMgAnA siddhamAM ane manuSyamAM ja ghaTatA hovAthI eka eka vikalpa ane kSAyo. auda. pAri. A trisaMyogI tathA be catuHsaMyogI cAre gatimAM hoya tethI traNa vikalpane cAra gativaDe guNavAthI 123 kula 15 bhAMgA ghaTe. caucau gaisu mIsaga, pariNAmudaehiM cau sakhaiehi / uvasamajuehiM vA cau, kevali pariNAmudaya khaie // 67 // zabdArtha mIsaT - mizra phardi - kSAyika sAthe pariNAmurda - pAriNAmika vasamanurdi - upazama yukta ane audayika pariNAmuvADuM - pAriNAmika, audayika ane kSAyika bhAvamAM hoya
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 pAMca bhAvanuM svarUpa gAthArtha :- kSAyopamika, pAriNAmika, ane auyika ema trisaMyogI sAnnipAtika bhAva cAra gatine AzrayI tathA kSAyika athavA upazama sAthe te catuHsaMyogI paNa cAra gatine AzrayI cAra cAra bhAMgA thAya che tathA kevalIbhagavaMtone pAriNAmika, auyika ane kSAyika bhAva hoya che. (67) vivecana :- sAnnipAtika bhAvanA 26 bhedomAMthI cha bhedo ja saMbhave che. trisaMyogI kSAyopamika auyika, ane pAriNAmika cAragatine AzrayI saMbhavI zake che. tethI tenA gati AzrayI cAra bhAMgA thAya che te A pramANe manuSyagatimAM :- kSAyopazama bhAve 3 ajJAna athavA 4 jJAna, 3 darzana, samyaktva vagere hoya che. pAriNAmika bhAve jIvatva, bhavyatva, abhavyatva hoya che ane auyika bhAve kaSAya, lezyA, manuSyagati paNuM vagere hoya che. temaja devagati-narakagati ane tiryaMcagatimAM paNa A pramANe ja hoya che phakta jJAna traNa ane devagatimAM devagatipaNuM, tiryaMcagatimAM tiryaMcagatipaNuM vagere taphAvata jANavo, A bhAMgo mithyAtvI ane kSAyopazama samyaktvavALAne sAtamA guNasthAnaka sudhI hoI zake. catuHsaMyogI :- pahelo bhAMgo kSAyopamika, auyika, pAriNAmika, ane kSAyika cAra gatine AzrayI cAra bhAMgA saMbhave. cAre gatinA jIvone kSAyika samyaktva hoya tethI. te A pramANe manuSyagatimAM :- kSAyopazama bhAve 4 jJAna, dAnAdi pAMca labdhi vagere, audayikabhAve gati, kaSAya, lezyA vagere, pAriNAmikabhAve jIvatva, bhavyatvapaNuM hoya. kSAyikabhAve samyaktva hoya che. A pramANe cAre gatimAM saMbhave, kAraNake kSAyika samyaktva laIne cAre gatimAM javAya. tiryaMcamAM-yugalika tiryaMcamAM devamAM-vaimAnika devaloka, narakamAM-pahelI traNa naraka ane manuSyamAM yuga ane devanarakamAMthI saMkhyAta varSavALA manuSyamAM tethI cAre gatimAM saMbhavI zake
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha catuHsaMyogI :- kSAyopazamika, audayika, pAriNAmika ane aupamikanA paNa cAra gatine AzrayI cAra bhAMgA thAya che. kSAyopazama bhAve jJAnAdi, auyika bhAve gati, kaSAya vagere pAriNAmika bhAve jIvatva, bhavyatva ane upazama bhAve navuM samyaktva A pramANe cAre gatimAM saMbhave che. 196 tathA trisaMyogI :- kSAyika, audayika ane pAriNAmika bhAMgo manuSyagatimAM kevalI bhagavaMtane hoya che. kAraNake kevalI bhagavAnane teramA-caudamA guNaThANe kSAyikabhAve kevalajJAna, kevaladarzana, kSAyikadAnAdi pAMca labdhi, samyaktva ane cAritra hoya che. audiyaka bhAve manuSyagati, asiddhatva Adi hoya che. ane pAriNAmika bhAve jIvatva hoya che. A bhAMgo mAtra kSAyopazama vinAno hovAthI zeSa traNa gatimAM ghaTato nathI, tethI teno eka ja bheda gaNela che. khayapariNAmi siddhA narANa paNa joguvasama seDhIe / iya pannara sannivAiya, bheyAvIsaM asaMbhaviNo // 68 // zabdArtha paNajoga pAMca saMyogIbhAgo || sannivAya sAnnipAtikabhAva vasamaseTI - upazamazreNImAM || asaMmavino asaMbhavita gAthArtha :- siddha paramAtmAne kSAyika ane pAriNAmika bhAva hoya che manuSyone upazama zreNImAM (kSAyika samyaktva hoya tyAre) pAMce bhAva hoya che. A pramANe sAnnipAtika bhAvanA paMdara bhedo saMbhave che bAkInA vIsa bhedo saMbhavatA nathI. (68) -- vivecana :- dvisaMyogI kSAyika ane pAriNAmika bhAva siddhApa2mAtmAne ghaTe che, kAraNake siddha paramAtmAne kevalajJAna kevaladarzana Adi 9 guNo kSAyikabhAve hoya che. pAriNAmika bhAve jIvatva hoya che. sarva karmono mUlathI kSaya thayelo hovAthI bAkInA
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa aupazamika, kSAyopazamika ane auyika bhAvo saMbhavatA nathI. mA temaja je manuSyo kSAyika samyaktva pAmyA pachI pUrva baddhAyu hovAnA kAraNe kSapakazreNI mAMDI zakatA nathI teo jyAre upazamazreNI caDe che tyAre pAMce bhAvonA saMyogavALo bhAMgo saMbhave che. te A pramANe kSAyika bhAve samyaktva, upazamazreNI karato hovAthI 10mA ane 11mA guNaThANe mohanIyano upazama thavAthI aupamika bhAve cAritra, kSayopazama bhAve matijJAnAdi jJAna, darzana tathA dAnAdi labdhio, audayikabhAve manuSyagati, lezyA, asiddhatva vagere hoya che. ane pAriNAmika bhAve jIvatva, bhavyatva hoya che. A pramANe cAra gatine AzrayI cAra-cAra bheda judA gaNIe tyAre 15 bhAMgA sAnnipAtika bhAvanA saMbhave che. ane mULa gaNIe to cha bhAMgA saMbhave che sarva jIvo A cha bhAMgAmAM aMtargata thaI jAya che. bAkInA 20 bhAMgA koI jIvomAM saMbhavatA nathI, mAtra bhAMgA karavAnI rItI nIti mujaba thatA bhAMgA jaNAvyA che. ATha karmo upara tathA dharmAstikAya Adi dravyo upara bhAva mohevasamo mIso caughAisu aTThakammasu ya sesA / dhammAi pAriNamiya, bhAve khaMdhA udaievi // 69 // zabdArtha mohevasamo upazamabhAva mohanIya karmamAM ja mIsocau ghAisu - dhammAr3a - dharmAstikAyAdi dravyo roMdhA - pudgalanA skaMdho pAriNAmiyabhAve pAriNAmika bhAve - - kSAyopazamikabhAva cAra ghAtI karmonAM 197 udaievi audiyakabhAvamAM paNa hoya che. gAthArtha :- aupamika bhAva mohanIya karmamAM ja hoya che.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha kSAyopathamika bhAva cAra ghAtikarmomAM hoya che. zeSa bhAvo AThe karmamAM hoya che. tathA dharmAstikAyAdi pAMce ajIva dravyo pAriNAmika bhAve hoya che. tathA pudgalAstikAyanA keTalAka skaMdho audayikabhAve paNa hoya che. (69). vivecana - pAMce bhAvanuM tathA tenAthI thatA sAnnipAtika bhAvanA bhedanuM varNana karI have kyA kyA bhAvo kyA karmamAM hoya che te kahe che. aupazamika bhAva eka mohanIya karmamAM ja hoya che kAraNake sarvathA karmane upazamAvavAnuM kArya mAtra mohanIya karmamAM ja thAya che. cAra ghAtI karmomAM kSAyopazama bhAva hoya che. udayamAM AvelA karmadalikone bhogavavA te kSaya ane udayamAM na AvelA keTalAka karmadalikone udayane ayogya banAvavA ane keTalAka dalikane maMdarasavALA karavA te upazama. A vyAkhyA jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya ane aMtarAyamAM lAge che. ane mohanIya karmamAM tera sarvaghAtI prakRtimAM saMbhave che. temAM mAtra pradezodayathI vedana che ane zeSa mohanIyanI tera prakRtimAM rasathI vedanarUpa kSaya ane sattAnA dalikane maMdarasavALA karavA te kSayopazama hoya che, aghAtI karmamAM kSayopazama bhAva nathI. kSAyika audayika ane pAriNAmika bhAva AThe karmomAM hoya che. kAraNa ke "jIva jema jema uparanA guNasthAnakomAM kSapakazreNImAM caDe tema tema kramazaH sarvakarmono kSaya kare che. te "kSAyikabhAva" temaja audayikabhAva "mithyAtvAdi guNasthAnakomAM yathAyogya AThe karmono udaya tenAthI thayela avasthA te audayika bhAva." pAriNAmika bhAva :- "jJAnAvaraNIyAdi karmo sattAmAM hovAthI saMkramaNAdi judA judA kAraNo pramANe anya karmarUpe pariNAma pAme che kArmaNavargaNAono A sahaja svabhAva hovAthI pAriNAmikabhAva." A apekSAe kahela che, A pramANe zeSa traNe bhAvo AThekarmanA hoya che.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa 199 uparanI rIte jotA mohanIyamAM pAMce bhAvo hoya che. te A pramANe mohanIyakarmano upazama thavAthI upazama bhAvanuM samyakatva ane cAritra, mohanIyakarmano kSaya thavAthI kSAyikabhAvanuM samyaktva ane cAritra, mohanIkarmano kSayopazama thavAthI kSayopazamabhAvanuM samyakatva dezavirati sarvavirati, mohanIyakarmano udaya thavAthI audayikabhAvathI krodhAdi asaMyama avirati Adi jIvamAM mohanIya karmarUpe hovuM te pAriNAmika bhAva. A pramANe mohanIyamAM pAMce bhAvo hoya che. mohanIya vinA zeSa traNaghAtI karmomAM pathamika vinA cAra bhAva hoya che. te A pramANe jJAnAvaraNIya karmanA udayathI ajJAnapaNuM, jJAnAvaraNIya karmanA kSayathI kevalajJAna, jJAnAvaraNIya karmanA kSayopazamathI matijJAnAdi cAra jJAna-traNa ajJAna, jIvamAM matijJAnAvaraNIya Adi karmanuM hovA paNuM te pAriNAmikabhAva, darzanAvaraNIya karmanA kSayathI kevaladarzana, darzanAvaraNIya karmanA kSayopazamathI cakSudarzana-acakSudarzana avadhidarzana, darzanAvaraNIya karmanA udayathI nidrA, AMdhaLApaNuM baherApaNuM vagere, aMtarAya karmanA kSayathI dAnAdi pAMca kSAyikabhAvanI anaMta labdhi. aMtarAya karmanA kSayopazamathI dAnAdi pAMca AMzika labdhi aMtarAya karmanA udayathI dinapaNuM, abhogIpaNuM, hInazaktivALApaNuM , pAriNAmika bhAvathI darzanAvaraNIya ane aMtarAyamAM jJAnAvaraNIyanI jema jANavuM. zeSa aghAtI karmomAM pathamika ane kSAyopazama vinA traNa bhAvo hoya che. kSAyikabhAve avyAbAdha sukha vagere audayikabhAve karmano udaya ane pariNAmika bhAve karmapaNuM hoya che. A pramANe karmomAM bhAvo samAvyAM have ajIva dravyomAM bhAvo kahe che. dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, kAla ane pudgalAstikAya e pAMce dravyo potAnA sahaja svabhAve anAdikALathI che ane anaMtakALa sudhI raheze tethI pAMce dravyo anAdi pAriNAmika
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ baDazIti nAmA caturtha karmagraMtha bhAvavALA hoya che. temaja pudgalAstikAyamAM narakAvAsanI pRthvI, devanA vimAno, jyotiSanA vimAno tathA zAzvatA kuTa, caityo, parvato vagere anAdi pAriNAmika bhAvanA che kAraNake prati samaye pUraNagalana svabhAvavALA hovA chatAM ja sthAna ane AkRtine AzrayI zAzvata te rUpe pariNAma pAmela hatA. che ane haze tathA paramANuM (caNuka) RNuka Adi anaMta paramANuvALA skaMdhomAM pUraNagalana thavAthI niyata saMkhyAnA pradezovALA skaMdho haMmezAM rahe ema nathI. 200 vadhaghaTa paNa thAya che. tethI kaMdharUpe niyata rahetA nathI tethI temAM sAdi pAriNAmika bhAva paNa saMbhave che. temaja pudgalanA keTalAka skaMdho audayika bhAve paNa hoya che. kAraNake audArika-vaikriya-AhArAdi AThe vargaNAonA skaMdho jIvavaDe karmanA udayathI grahaNa karAya che. ane jIvavaDe te rUpe pariNAma pamADAya che. joke badhA karmono udaya to jIvane ja che chatAM jIvanA saMyoge grahaNa karelA anaMtAnaMta paramANuvALA AThe vargaNAnA skaMdhomAM paNa karmanA udayathI te te svarUpa thAya che tethI pudgalanA keTalAka skaMdho audayika bhAve paNa hoya che A rIte pudgaladravyamAM auyika ane pAriNAmika ema be bhAva hoya che. AThe karma upara bhAvanuM yaMtra upazama kSAyika kSAyopa. audayika pAriNAmika kula bhAva 1 1 karma jJAnAvaraNIya 7 darzanAvaraNIya 7 7 1 vedanIya mohanIya AyuSya nAma gotra aMtarAya kula karmanA 7 7 1 1 1 1 1 1 1 1 1 8 7 7 1 4 1 1 1 1 1 1 8 1 1 1 1 1 1 1 1 8 4 4 3 5 3 3 3 4 29
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa 201 chadravya upara bhAvanuM yaMtra |upazama kSAyika lAyoaudakipariNAmIkakulabhAva chadravya dharmAstikAya | 0 0 0 0 0 0 0 0 0 adharmAstikAya AkAzAstikAya pudgalAstikAya che kALa jIvAstikAya 0 0 0 qn 0 0 0 w_qn - 0 have eka jIva tathA anekajIva AzrayI guNasthAnakomAM bhAva sammAi causu tigacau bhAvAcau paNuvasAma guvasaMte / cau khINApuvve tinni sesaguNaThANagegajie // 70 // zabdArtha samANu - samyaktvaAdi||Ipa/putre - kSaNamohe, ane apUrve cAra guNasthAnakomAM | - cAra 3vasImamuvasaMte - upazamaka ni - ekajIvane AzrayI ane upazAMtane gAthArtha :- eka jIva AzrayI avirata samyakatvAdi cAra guNasthAnakomAM traNa athavA cArabhAvo hoya che. upazAmaka ane upazAMtamohaguNamAM cAra athavA pAMca bhAvo hoya che. kSaNamohe ane apUrvakaraNaguNAmAM cAra bhAvo hoya che. bAkInA guNasthAnakomAM mAtra traNabhAvo hoya che. (70) vivecana - have cauda guNasthAnakomAM kayAya guNasthAnake keTalA bhAvo hoya che te kahe che.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha avirata samyagdaSTithI apramatta guNasthAnakamAM traNa athavA cAra bhAva hoya che. temAM traNabhAva A pramANe che. A cAre guNaThANe kSAyopathamika samyaktva je jIvone hoya teone kSAyika ane upazama bhAvanA samyaktvaAdi na hoya tethI traNa bhAvo hoya che. te A rIte kSayopazamabhAve jJAna, darzanAdi tathA samyatva, audayika bhAve deva-manuSya-tiryaMca narakagatipaNuM Adi ane pAriNAmika bhAve jIvatva ane bhavyatva-ema traNa bhAvo hoya che. paraMtu kSAyika samakitI athavA aupathamika sabhyatvI jIva hoya to kSAyikabhAvanuM athavA upazamabhAvanuM samyaktva, kSayopazamabhAve jJAnadarzanAdi, audayikabhAve manuSyagati Adi ane pariNAmika bhAve jIvata, bhavyatva A pramANe cAra bhAva hoya che. upazAmaka 9-10 guNasthAnaka ane 11mA upazAMta mohane cAra athavA pAMca bhAvo hoya che. upazamazreNImAM caDatA jIvo mohanIyano upazama karatAM hovAthI upazAmaka kahevAya che. ane agyArame guNaThANe sarvathA mohano upazama thaI gayo hovAthI upazAMtamoha kahevAya che. joke AThamAM guNaThANe upazamazreNI athavA kSapakazreNInI zarUAta che to paNa AThame cAritramohanIyakarmanI ekapaNa prakRtino kSaya athavA upazama karato nathI tethI AThamA guNaThANAne nizcayanayathI upazAmaka athavA kSapaka kahevAya nahi. mATe 9mA ane 10mA guNaThANAvALAne upazAmaka kahyA che. A traNa guNaThANe cAra athavA pAMcabhAvo hoya che. te A pramANe upazama samakitI upazamazreNI caDhato hoya to tene pathamika bhAvanuM samyakatva ane cAritra (banne). kSayopazamabhAvanuM jJAnadarzanAdi, audayikabhAve manuSyagatiAdi ane pAriNAmikabhAve jIvava-bhavyatva. ema cAra bhAva tathA kSAyika samyatvavALo AtmA upazamazreNI caDhato hoya tyAre kSAyikabhAvanuM samyakatva pathamikabhAvanuM cAritra, kSAyopazamabhAve jJAnadarzanAdi, audayika bhAve manuSyagati vagere pariNAmika bhAve jIvatva-bhavyatva ema pAMca bhAva hoya che.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa 203 AThamA guNaThANe eka jIvane cAra bhAva ja hoya che. te A pramANe upazamazreNImAM upazama samyavIne aupazamika bhAve samyakta lAyopazama bhAve jJAna, darzana, sarvavirati vagere, audayikabhAve manuSyagati vagere ane pariNAmikabhAve jIvatva, bhavyatva ema cAra bhAva hoya che. tathA upazamazreNI ke kSapakazreNImAM kSAyika samyaktvIne kSAyika, lAyopathamika, audayika ane pAriNAmika ema cAra bhAva hoya che. AThamA guNaThANAmAM kSAyopazama bhAvanuM ja cAritra jANavuM. paraMtu upazama ke kSAyika bhAvanuM AvyuM na hoya. bAramA guNaThANe rahelA eka athavA aneka jIvane kSAyika kSAyopathamika, audayika ane pariNAmika ema cAra bhAva hoya che. temAM samyatva ane cAritra ane kSAyikabhAvanuM ja hoya che. bAkInA guNasthAnaka eTale 1thI 3 guNasthAnakamAM eka jIvane ke aneka jIvane kSAyopathamika, audayika ane pAriNAmika ema traNabhAva hoya che. temAM kSAyopazamabhAve ajJAna, darzanAdi audayika bhAve gati Adi, pAriNAmIkabhAve jIvavAdi hoya che. tathA teramAM ane caudamA guNaThANe paNa traNabhAva hoya che kSAyika, audayika ane pariNAmika ema traNabhAva jANavA. temAM kSAyikabhAvanA kevalajJAnAdi 9 bheda, audayikabhAvanA manuSyagati vagere ane pAriNAmika bhAve jIvatva hoya che. aneka jIva AzrayI guNaThANAmAM mULabhAva 1thI 3 guNasthAnakomAM kSAyopathamika, audayika ane pAriNAmika ema traNa bhAva ja hoya che. A guNasthAnakomAM kSAyika ane aupazamikabhAva na hoya. 4thI 11 guNaThANAmAM pAMca bhAva hoya che. kAraNake koIne kSAyika samyakatva ane koIne upazama samyakatva hoya. ane zeSa traNa bhAva to chadmasthane hoya ja. bAramA guNaThANe kSAyika, kSAyopathamika, audayika ane pAriNAmika ema cAra bhAva hoya che. ahIM pathamika bhAva hoya nahIM. 13-14mAM guNaThANe kSAyika, audayika ane pariNAmika ema traNa bhAva hoya che.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha guNaThANAmAM aupazamikAdinA uttarabheda (1) mithyAdaSTi guNasthAnaka - mati ajJAnAdi traNa ajJAna, cakSu-akSa ema be darzana, dAnAdi pAMca labdhio ema kSAyopazamabhAvanA 10 bheda hoya che. audayika bhAvanA ekavIsa bheda hoya che. tathA pAriNAmika bhAvanA bhavyatyAdi traNe bheda hoya che A pramANe kula mULa 3 bhAva ane tenA 34 uttarabheda saMbhave. siddhAMtakAranA mate avadhidarzana paNa hoya tethI kSAyopazama bhAvanA 10ne badale 11 bheda mAnIe to kula 35 bheda jANavA. (2) sAsvAdana guNasthAnaka - kSayopazamabhAvanA uparanI jema 10 bheda. audayika bhAvanA mithyAtva vinA 20 bheda ane pAriNAmika bhAvanA abhavyatvavinA bhavyatva ane jIvatva ema 2 bheda A pramANe mULa 3 bhAva ane tenA 3ra uttarabheda hoya che. (3) mizraguNasthAnaka - karmagraMthakAranA mate sAsvAdananI jema 32 bheda saMbhave. chatAM svopajJaTIkAmAM 33 batAvyA che. tyAM avadhidarzana ane mizranAmanuM samyaktva A bheda lAyopazamabhAvamAM kahyA che. ane audayikabhAvamAM ajJAnapaNuM gamyuM nathI tethI mULabhAva 3 ane kSAyopazamanA 12 audayikanA 19 ane pAriNAmikanA 2 ema 33 uttarabheda jANavA. (4) avirata samyagudRSTi guNasthAnake - layopazamabhAvanA 3 jJAna, 3 darzana pAMca labdhi ane samyakatva ema 12 bheda, audayikabhAvanA mithyAtva ane ajJAna vinA 19 bheda, pAriNAmikabhAvanA bhavyatva, jIvatva ema be bheda tathA aupazamika samyakta ane kSAyikabhAvanuM samyava e pramANe sarvajIva AzrayI mULabhAva paMca ane 12+1+2+1+1=35 uttarabhedo saMbhavI zake. (5) dezavirati guNasthAnake - layopazamabhAvanA 3 jJAna, 3 darzana, pAMca labdhi, samyaktva ane dezavirati cAritra paNa hoya ema 13 bheda, audayikabhAvanA devagati, ane narakagati vinA 2 gati, 4
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhavanuM svarUpa 205 kaSAya, 3 veda 6 vezyA, asiddhatva ane asaMyama ema 17 bheda. pAriNAmikabhAvanA 2 aupathamika ane kSAyikabhAvanuM samyakta A pramANe sarvajIva AzrayI mULabheda pAMca ane tenA 13+17+2+ 1+1=34 uttarabheda hoya che. ahIM cothA guNanI apekSAe audayikabhAvanI 2 gati na hoya ane kSAyopazama bhAvanuM dezaviratipaNuM hoya. (6) pramattasaMyata guNasthAnake :- kSayopazamabhAvanA mana:paryavajJAna sahita cAra jJAna, 3 darzana, pAMcalabdhi, samyakatva ane dezaviratine badale sarvavirati ema 14 bheda. audayikabhAvanA manuSyagati, 4 kaSAya, 3 veda 6 vezyA ane asiddhatva ema 15 bheda (asaMyama na hoya) pAriNAmikabhAve ra aupazamika ane kSAyikabhAvanuM samyakatva e pramANe sarvajIva AzrayI mULa bhAva pAMca ane tenA 14+15+2+1+1=33 uttarabheda hoya che dezaviratiguNanI apekSAe tiryaMcagati ane asaMyama na hoya tathA mana:paryavajJAna hoya. (7) apramatta saMyata guNasthAnake :- pramattaguNasthAnakanI jema ja jANavuM phakata audayika bhAvamAM 15 bhedamAMthI pahelI traNa lezyA na hoya. jethI sarvajIva AzrayI mULabhAva pAMca ane tenA 14+12+2+ 1+1=30 uttarabheda hoya che. . (8) apUrvakaraNa guNasthAnake :- kSAyopazamabhAvanA 4 jJAna, 3 darzana, pAMca labdhi ane sarvavirati ema 13 bheda audayikabhAvanA manuSyagati, 4 kaSAya, 3 veda, zuklalezyA, ane asiddhatva ema 10 bheda, pAriNAmikabhAvanA 2, aupathamika ane kSAyikabhAvanuM samyakatva A pramANe sarvajIvaAzrayI mULabheda 5 ane tenA 13+10+2+1+1=27 uttarabheda jANavA. ahIM apramattanI apekSAe be vezyA, ane kSAyopazama samyaktva vinA bhedo jANavA. (9) anivRtti guNasthAnake - apUrvakaraNa guNasthAnakanI jema jANavuM paraMtu AMzika aupathamika bhAvanuM cAritra paNa gaNavAthI eka bheda vadhAre hovAthI mULabhAva 5 ane 13+10+2+2+1=28
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha uttarabheda jANavA. (10) sUkSmasaMparAya guNasthAnake - layopazamabhAvanA 4 jJAna, 3 darzana, pAMcalabdhi ane sarvavirati ema 13 bheda audayikabhAvanA manuSyagati, saMta lobhakaSAya, zuklalezyA, ane asiddhatva ema 4 bheda pAriNAmikabhAvanA 2, aupathamika bhAvanA 2 ane kSAyika bhAve samyakatva A pramANe mULabhAva pAMca ane 13+4+2+2+1=22 uttarabheda hoya che. ahIM traNaveda ane traNa kaSAya na hoya, tethI anivRttinI apekSAe cha bheda nyuna jANavA. (11) upazAMtamoha guNasthAnake - kSayopazamabhAvanA 4 jJAna, 3 darzana, pAMcalabdhi ema 12 bheda, audayikabhAvanA manuSyagati, zukalezyA ane asiddhatva ema 3 pAriNAmika bhAvanA 2 aupathamikabhAvanA samyakta ane sarvavirati cAritra ema 2 ane kSAyikabhAve samyakatva A pramANe mULabhAva pAMca ane 12+3+2+2+1=20 uttarabheda sarvajIva AzrayI che. ahIM sUkSma saMpAyanI apekSAe (1) lobha ane (2) kSayopazamabhAvanuM cAritra na hoya. tethI be nyuna che. (12) kSINamoha guNasthAnake - aupazamikabhAva hoya nahi. tethI tenA vinA ane kSAyopazamabhAve uparanI jema 12 bheda pAriNAmika bhAve 2 ane kSAyikabhAvanuM cAritra Ave tethI tenA 2 A pramANe mULa bhAva kula 4 ane tenA 12+3+2+2=19 uttarabheda hoya che. ahIM upazamabhAva hoya ja nahIM. (13) sayogI guNasthAnake:- kSayopazamabhAva paNa hoya nahi. tethI tenA 12 bheda na jANavA. kSAyikabhAvanA 9 bheda, audayikabhAvanA 3 ane pariNAmika bhAvanA mAtra jIvatva ja hoya che. A pramANe mULabhAva kula 3 ane tenA 9+3+1=13 uttarabheda hoya che.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca bhAvanuM svarUpa 207 ahIM bhavyamArgaNAmAM gAthA 19 pramANe sarvaguNaThANA kahyA hovAthI terame ane caudame guNaThANe bhavyatva bheda kahevo joIe to paNa mokSa atyaMta najIka hovAthI, niyamo mukti thavAnI hovAthI bhavyatvano vyavahAra karela nathI temaja zAstramAM, svopajJaTIkAmAM kevalIbhagavAnane "no maLyA na gamatrA' kahyuM che. tethI paNa ahIM bhavyatvagamyuM nathI. (14) ayogI guNaThANe :- kSAyikabhAvanA 9 ane audayikabhAvamAMthI zuklalezyA vinA manuSyagati ane asiddhatva ema be, pAriNAmikabhAve jIvatva A pramANe kula mULabhAva 3 ane tenA 9+1+1=12 uttarabheda hoya. guNasthAnakomAM pAMca bhAvanA uttarabhedanuM koSTaka guNasthAnaka kSAyopathamika audayika kula 2 | krama | ekajIva AzrayI AzrayI ha U CO | savajIva 34-35 10. che ( 10-12, 20-1 32-33 ja 0 0 0 0 0 0 0 0 | kSAyika 3-4 1 2 19 da 13 1 7. 1 3i4 ja |pariNAmika - - 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 | aupazamika 0 0 0 nuM 15 mithyAtva 2 sAsvAdana mizra aviratasamya. 5 dizavirati 3-4 primatta 3-4 7 apramatta 3-4 8 apUrvakaraNa 9 anivRtti 10 sUkSmasaMparAya che 11|upazAMtamoha | 4-5 12 kSINamoha 13 sayogI 14 ayogI CO 0 o o ja 8 8 Ta Ta 8 che che ) U ra 27 | 4-5 ra CU 0 0 0 4-5 ja ra 0 che 0 ja 0 i 0 che che 1 0 40 1 ra. pAMca bhAvanuM varNana samApta
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha saMkhyAtAdinuM svarUpa sakhijjegama saMkhaM, parittajuttaniyapaya juya tivihaM / evamaNaMtaMpi tihA, jahanna majjhukkasA savve // 71 // . zabdArtha asaMuM - asaMkhyAtu ||pavamaitapi - e pramANe anaMta paNa pariguniyapayagurya-paritta- | gahannamaskusliA- jadhanya, madhyama yukta ane nijapadathIyukta, " ane utkRSTa gAthArtha - saMkhyA, eka prakAranuM che. asaMkhyAtu paritta, yukta ane nijapadathI yukta ema traNa prakAranuM che. e pramANe anaMtu paNa traNa prakAranuM che tathA sarva bhedo jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa bheda jANavA. (71) vivecana - je saMkhyA gaNI zakAya te saMkhyAtu kahevAya. te eka ja prakAranuM che. je saMkhyAgaNI na zakAya te asaMkhyAtu* kahevAya tenA paritta, yukta ane nijapada yukta ema traNa bheda che. ane jeno aMta nathI te anaMta paNa traNa prakAre che. A sAta bhedanA jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa bheda hovAthI 21 bhedo thAya che. te A pramANe. (1) jaghanya saMkhyAtuM | (2) madhyama saMkhyA (3) utkRSTa saMkhyAta (4) jadhanya paritta asaMkhyAtu (5) madhyama parita asaMkhyAtu | (6) utkRSTa paritta asaMkhyAtu (7) jaghanya yukta asaMkhyAtu | (8) madhyama yukta asaMkhyAtu (9) utkRSTa yukta asaMkhyAtu | (10) jaghanya asaMkhyAtu asaMkhyAtuM * joke utkRSTa saMkhyAtAmAM eka umeravAthI jaghanya asaMkhyAtu thAya eTale jo saMkhyAta gaNI zakAya to temAM eka umerIe te paNa gaNI zakAya. eTale gaNI zakAya te saMkhyA, ane na gaNI zakAya te asaMkhyAtu, te zabdArtha samajavo. vAstavamAM amuka sudhInI saMkhyAne saMkhyAnuM kahyuM, pachInI amuka sudhInI saMkhyAne asaMkhyAtu kahyuM che, ane tenI pachInI saMkhyAne anaMtu ema traNenuM uttarottara bahulapaNuM jaNAvavA saMjJAo kahI che.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyAtAdinuM svarUpa 209 (11) madhyama asaMkhyAtu asaMkhyA(12) utkRSTa asaMkhyAtu asaMkhyAtu (13) jaghanya paritta anaMta | |(14) madhyama paritta anaMtu (15) utkRSTa parita asaMtu |(16) jaghanya yukta anaMtu (17) madhyama yukta anaMta (18) utkRSTa yukta anaMtu (19) jaghanya anaMtu anaMtu (20) madhyama anaMtu anaMtu (21) utkRSTa anaMtu anaMta (21) utkRSTa anaMta anaMtu lahu saMkhijjaM duccia, ao paraM majjhimaM tu jA guruaM / jaMbudvIva pamANaya cau pallaparUvaNAi imaM // 72 // zabdArtha 6 - jaghanya baMnukrava - jaMbudvIpanA briAya - be ja 234 - cAra pyAlAnI nA gurU - yAvat utkRSTa Ave || parUvArU - prarUpaNA dvArA gAthArtha - benI saMkhyA e jaghanya saMkhyAtu. enAthI AgaLa jyAM sudhI utkRSTa saMkhyA, Ave nahi tyAM sudhI madhyamasaMkhyAtu. ane jaMbudvIpa nA mApavALA cAra pyAlAnI prarUpaNA vaDe (have kahevAtuM) utkRSTa saMkhyA, jANavuM. (72) vivecana :- saMkhyA, traNa prakAranuM che jaghanya madhyama ane utkRSTa, jaghanya saMkhyAtu :- benI saMkhyAne, sarvathI nAnI hovAthI jaghanya saMkhyAtu kahevAya che. prazna :- benI saMkhyA karatA ekanI saMkhyA nAnI che chatAM bene zA mATe jaghanya saMkhyA, kahyuM ? javAba :- nIcenA kAraNothI benI saMkhyAne jaghanya saMkhyAtu kahyuM ekanI gaNatarI saMkhyAmAM gaNAtI nathI eTale ke gaNanA rahita hoya che. jenuM uccAraNa jarUrI nathI, tene saMkhyA tarIke vyavahAranI jarUra nathI, jema jyAM eka mANasa hoya tyAM mANasa che evuM bolAya che paraMtu A eka
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha mANasa che evuM bolavuM jarUrI nathI mATe ekane saMkhyAmAM gaNela nathI. koIpaNa saMkhyAne eka vaDe game teTalIvAra guNo to paNa vRddhi rahita che, tenI te ja saMkhyA Ave. eka e atyaMta nAnI saMkhyA che, tethI vyavahArano viSaya nathI. ekalA saMyamI athavA ekalA gRhasthanI vyavahAramAM vizvasanIyatA nathI mATe A kAraNoe benI saMkhyAne ja jaghanya saMkhyA, kahela che. madhyama saMkhyAtu :- traNa-cAra pAMca ityAdi saMkhyAthI utkRSTa saMkhyAtu na Ave tyAM sudhI madhyama saMkhyAtu kahevAya. utkRSTa saMkhyAtu :- jaMbudvIpanA mApavALA cAra pyAlAnI prarUpaNA vaDe je Ave temAMthI 1 jUna te utkRSTa saMkhyAtu. athavA jai paritta asaMmAMthI eka nyUna karavAthI je Ave te. pallANavaTThiyasalAga, paDisalAgamahAsalAgakkhA / joyaNasahasogADhA, saveiyaMtA sasihabhariyA // 73 // to dIvudahisu ikvikka, sarisavaM khiviya niTThie paThame / paThamaM va tadaMtaM ciya, puNabharie taMmi taha khINe // 74 // khipyai salAgapallegu, sarisavo iya salAgakhavaNeNaM / punno bIo a tao, puvvaMpi va taMmi uddharie // 75 // khINe salAga taie, evaM paThamehiM bIyayaM bharasu / tehiM taiaM tehia, turiyaM jA kira phuDA cauro // 6 // paThamatipalluddhariyA, dIvudahI pallacausarisavAya / savvo vi egarAsI ruvUNo paramasaMkhijjaM // 77 // zabdArtha pa-pyAlA tavaMtathi-tyAM sudhInA dvipasamudravALo sAvayi-anavasthita | tAmi tada svI je-te pyAlo tevI ja rIte
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyAtAdinuM svarUpa mahAsabhAnaCA-mahAzalAkA nAmano noyaLa honAhA-hajAra yojanAnI uMDAIvALA vecaMtA-vedikAnAaMta sasiddamariyA-zikhAsahita tovIvuvahipu-tyArabAda dvIpa samudrane viSe rUbinna bhivaM-ekaekasarasava niTripame-pahelo pyAlo khAlI thaye chate sahita bharavA paramasaMhittta-utkRSTa saMkhyAtu thAya che. sattAvavaLeAM-zalAkAmAM nAkhavA vaDe teo puipi-tyArabAda pUrvanA pyAlAnI jema -uddhAra karavo - 211 khAlI karavo. pamenni-pahelA anavasthita pyAlAo vaDe vIyayaM-bIjA zAlAkAne bharaNu-bharo hraDAvaze-atyaMta bharelA cAre karavA pamatimapannundariyA-pahelA traNapyAlA vaDe uddharelA gAthArtha :- anavasthita, zalAkA, pratizalAkA ane mahAzalAkA nAmanA cArapyAlA eka hajAra yojananI uMDAIvALA, vedikA sahita zikhA sAthe (sarasavothI) bharavA. (te A pramANe) (73) tyArabAda ekeka dvIpa samudramAM eka eka sarasavano dANo nAkhIne, pahelo pyAlo khAlI thAye chate jyAM khAlI thayo hoya te dvIpa ke samudranA aMtanA mApavALo pahelA pyAlAnI jema pharIthI sarasavathI bharavo, ane pUrvanI jema pachInA dvIpa samudramAM sarasavo nAkhavA vaDe te pyAlo khAlI thAya tyAre. (74) eka sAkSIrUpa sarasavano dANo zalAkA pyAlAmAM nakhAya che. e pramANe zalAkAmAM nAkhavA vaDe jyAre bIjo pyAlo pUrNa bharAya tyAre bIjA pyAlAne pUrvanA pyAlAnI jema khAlI karavo. (75)
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha te zalAkA khAlI thAya tyAre, trIjA pyAlAmAM sAkSIdANo nAkhavo, A rIte pahelA anavasthita pyAlA vaDe bIjA zalAkAne bharavo te zalAkA vaDe trIjA pratizalAkA bharavo ane trIjA pratizalAkA vaDe cothA mahAzalAkAne bharavo, e rIte karavAthI yAvat cAre pyAlA zikhA sahita saMpUrNa bharAyelA thAya, (76) prathamanA traNa pyAlAo vaDe dvIpa samudromAM nakhAyelA dANA ane cAra pyAlAnA bharelA dANA ema sarvano eka rAzi (Dhagalo) karavo temAMthI 1 dANo ocho karIe to utkRSTa saMkhyAta thAya che. (77) utkRSTa saMkhyAtAnuM varNana vivecana :- ratnaprabhA pRthvI upara asaMkhyAta sarva dvIpa ane samudro che. temAM madhyamAM Avelo jaMbuvRkSanA nAma uparathI "jabu" nAmano eka lAkha yojana lAMbo ane pahoLo jemAM ApaNe rahIe chIe te jaMbudvIpa nAmano hIpa che. tevaDA mApavALA cAra pyAlA kalpavA. eTale A cAre pyAlA 1 hajAra yojananA uMDA ane ATha yojana UMcA tathA tenI upara be gAu UMcI padmavara vedikAyukta evI jagatI vaDe zobhatA evA kalpavA. have te pyAlAne vedikAsahita zikhA (saMga) sAthe sarasavathI kalpanAthI bharavA, A cAra pyAlAnA nAma A pramANe che. (1) anavasthita - AgaLa AgaLa vRddhi pAmavAnA svabhAvavALo hovAthI, tenuM avasthita mApa na rahetuM hovAthI tene anavasthita kahevAya che. joke pahelo pyAlo jaMbudvIpanA jevo eka lAkha yojanano niyata mApavALo che tethI tene avasthita kahevAya, paraMtu bIjI vagere vAra laMbAI-pahoLAImAM niyata mApa na rahetuM hovAthI te pyAlAnuM ja anavasthita evuM nAma ApavAmAM Ave che. () zalAkA :- anavasthita pyAlAnA sAkSIrUpa eka eka eka dANA vaDe bharavAno pyAlo te zalAkA evuM nAma Apela che.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyAtAdinuM svarUpa 213 (3) pratizalAkA :- zalAkA pyAlAnA sAkSIrUpa dANA vaDe bharavAno pyAlo te. (4) mahAzalAkA :- pratizalAkA pyAlAnA sAkSIrUpa dANAvaDe bharavA yogya pyAlo te mahAzalAkA A traNe pyAlA prathamanA avasthitapyAlAnI jema jaMbudvIpanA mApanA jANavA. have sau prathama pahelA avasthita pyAlAne sarasavathI zikhA sAthe evI rIte bharavo ke eka paNa dANo temAM mUkI zakAya nahi, eTale mukavA jatA bIjA dANA paDI jAya, tyArabAda pyAlo koI deva ke mANasanI kalpanA karI te tenA jamaNA hAthamAM te pyAlo upADIne ekaeka dANo DAbA hAthe jaMbudrIpathI prAraMbhIne AgaLanA dvIpa samudramAM anukrame nAMkhavo eTale ke pahelo dANo jaMbudvIpamAM, bIjo dANo lavaNasamudramAM, trIjo dANo dhAtakIkhaMDamAM, cotho dANo kAlodadhimAM, A pramANe eka dvIpa ane eka samudramAM ekeka dANo nAMkhatAM jyAre A pyAlo, jyAM khAlI thAya tyAre je dvIpa ke samudramAM khAlI thayo hoya te dvIpa samudranA aMta sudhInA mApavALo anavasthita pyAlo kalpavo. joke A pyAlo kyAM khAlI thAya te ApaNA jevA alpajJAnI mAnavavaDe kahevuM ke kalpavuM paNa azakya che. chatAM jyAM khAlI thayo hoya te dvIpa samudranA aMta sudhInA mApavALo lAMbo, pahoLo ane vedikA sahita ATha yojana UMco pyAlo pharI kalpavo. te pahelA pyAlAnI jema sarasavathI vedikA sahita zikhA sAthe bharavo ane pahelo avasthita jyAM khAlI thayo. hoya te pachInA AgaLanA dvIpa samudramAM ekaeka dANo nAkhavo, eTale ke asat kalpanAe pahelo pyAlo 100mAM dvIpa ke samudramAM khAlI thayo hoya to te 100 mA dvIpa ke samudra jeTalI laMbAI pahoLAIvALo anavasthita pyAlo kalpI bharI 101mAM dvIpake samudrathI eka eka dANo nAkhavo ema karatA anavasthita pyAlo jyAre khAlI thAya tyAre tenI sAkSI tarIke ekaeka dANo zalAkA nAmanA bIjA pyAlAmAM nAkhavo.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha joke zalAkA pyAlAmAM anavasthitanA ja sAkSIrUpa dANA nAkhavAnA che. mATe prathama pyAlo avasthita khAlI karyo tyAre teno sAkSI dANo zalAkAmAM mukavAno nathI Avo karaNavidhi che. je anuddhAranI vRttimAM pATha paNa che. ahIM sAkSIrUpa dANo pUrvanA bharelA pyAlAno hoya ke bahArano navo hoya? temAM be mata che. temAM (1) prathama karmagraMthakAranI gAthAmAM "vI" eTale khAlI thaye chate, tethI A pyAlAne saMpUrNapaNe khAlI karavAno kahyo che. eTale sAkSI dANo anavasthitamAMthI na levo evuM spaSTa TIkAmAM paNa kahyuM che. te pATha A pramANe. TIkAnA zabdo che. (gA7panI vRtti) nAnAvasthitapasyA kintvanya evetyavasIyate "puNa bharietaMmitahakhINe' iti sUtrAvayavasya sAmastyarikatIkaraNaM pratipAdanAt (2) paraMtu keTalAka AcAryo te sAkSIrUpa dANo anavasthitamAMthI levo. A rIte matAMtara che. e viSayamAM "tattva tu vati | tattva to kevalI bhagavAna jANe. jo sAkSI rUpa dANo anavasthitAdino mUkazo. ema mAnavAmAM Ave to AgaLanA anavasthita pyAlAnuM mApa nAnuM thaI jAya. tethI utkRSTa saMkhyAtu vagerenI saMkhyA paNa te mata pramANe nAnI thAya. chatAM A utkRSTa saMkhyAtu vagere saMkhyA ApaNA jevA alapajJAnavALAthI na gaNAya tevI hovAthI kayA matathI te saMkhyA che. te ApaNe kahI zakIe nahI. mATe tattvam tim kahyuM che. jo sAkSIdANA anavasthitamAMthI levAmAM Aveto navA bharavAnA anavasthita pyAlAnuM mApa nAnuM thAya ane bahArano dANo levAmAM Ave to anavasthita pyAlAnuM mApa tenA karatAM dviguNa thAya che. A pramANe anavasthita pyAlo dhAro ke 2000mAM dvIpa ke samudramAM khAlI thayo ane teno sAkSIdANo zalAkAmAM nAkhyo. tyArabAda
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyAtAdinuM svarUpa 215 2000mAM dvIpa ke samudra jevaDo pharI anavasthita pyAlo kalpavo ane pahelAMnI jema sarasavathI zikhA sahita bharavo. tyAra bAda tene upADI AgaLanA (2001thI) dvIpa samudrathI eka eka dANo nAkhavo ema karatA bIjo anavasthita pyAlo jayAre khAlI thAya tyAre sAkSIrUpa dANo zalAkA nAmanA bIjA pyAlAmAM nAkhavo. atyAre anavasthita khAlI che ane zalAkAmAM be dANA che. ane kalpanAthI 3000mAM tapa-samudramAM chello dANo nAkhyo che. - have jayAM anavasthita khAlI thayo te dvIpa samudranA mApa jevaDo anavasthita pyAlo kalpI pharI sarasavathI pahelAMnI jema bharavo. ane AgaLanA dviIpa samudramAM eka eka dANo nAkhavo. khAlI thAya tyAre eka dANo zalAkAmAM nAkhavo. A pramANe vAraMvAra anavasthita bharavA ane khAlI karavA tathA sAkSIrUpa dANA vaDe zalAkA nAmano bIjo pyAlo jyAre saMpUrNa bharAI jAya. ekapaNa dANo samAya tema nathI tyAre chello sAkSI dANo zalAkAmAM nAkhyo te dvIpa samudranA mApa jevaDo anavasthita pyAlo bharIne rAkhavo. atyAre asakalpanAe eka lAkhamA dvIpe UbhA chIe. tevaDo anavasthita pyAlo bharyo. eTale zalAkA ane anavasthita bane bharelA che, jo anavasthita khAlI karIe to sAkSIrUpa dANo zalAkAmAM nAkhavAnI jagyA nathI, tethI have zalAkA pyAlo upADavo ane te pachInA AgaLanA dvIpa samudramAM ekeka dANo nAkhavo. jayAre zalAkA khAlI thAya tyAre teno sAkSIrUpa eka bahArano dANo pratizalAkA nAmanA trIjA pyAlAmAM nAkhavo. atyAre paristhiti anavasthita bharelo che zalAkA khAlI che ane pratizalAkAmAM eka dANo che. have anavasthita upADavo ane AgaLanA dvIpa samudramAM ekeka dANo nAkhavo. khAlI thAya tyAre sAkSIrUpa dANo zalAkAmAM nAkhavo. jayAM khAlI thayo hoya te dvIpa-samudranA mApa jevaDo pharI anavasthita kalpI sarasavathI bharI AgaLanA dviIpa samudramAM ekeka dANo nAkhavo.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha khAlI thAya tyAre sAkSI rUpa dANo zalAkAmAM nAkhavo. A pramANe vAraMvAra anavasthita bharavA ane khAlI karavA ane sAkSIrUpa dANA vaDe bIjIvAra zalAkA pyAlo bharAya tyAre pUrvanI jema anavasthita bharI zalAkA upADI, khAlI karI, pratizalAkAmAM sAkSIrUpa bIjo dANo nAkhavo. A pramANe anavasthitane bharavA ane khAlI karavA dvArA zalAkAne ane zalAkAne bharavA ane khAlI karavA dvArA pratizalAkA jayAre saMpUrNa bharAya tyAre zalAkA ane anavasthitane bharelo rAkhavo. kAraNake have zalAkAno sAkSIrUpa dANo pratizalAkAmAM Ave tema nathI tethI pratizalAkAne upADI AgaLanA dvIpa samudramAM ekaeka dANo nAkhavo. jyAre pratizalAkA saMpUrNa khAlI thAya tyAre teno sAkSIrUpa bahArano dANo mahAzalAkA nAmanA cothA pyAlAmAM nAkhavo. atyAre paristhiti anavasthita ane zalAkA bharelA che. pratizalAkA khAlI karyo che ane mahAzalAkAmAM eka dANo nAkhyo che. eTale mahAzalAkAmAM eka dANo che. - have zalAkAne upADI AgaLanA dvIpasamudramAM ekeka dANo nAkhavo ane khAlI karavo ane sAkSIrUpa dANo pratizalAkAmAM nAkhavo. tyArabAda anavasthita upADI AgaLanA dvIpa samudramAM ekeka dANo nAkhI khAlI thAya tyAre teno sAkSIrUpa dANo zalAkAmAM nAkhavo. (paNa pratizalAkAmAM na nAkhavo.) ahIM sAkSIdANA mUkavAnI jagyA thavAthI zalAkA ane anavasthita khAlI karyA. have mahAzalAkAmAM 1, pratizalAkAmAM 1 ane zalAkamAM 1 dANo che. ane anavasthita khAlI che. A pramANe je dvIpa ke samudramAM anavasthita khAlI thayo tevaDA moTA dvIpa samudra jevo anavasthita kalpI pUrvanI jema sarasavathI bharavo. ane khAlI karavo. ane sAkSIrUpa dANo zalAkAmAM ja nAkhavo. ema pharI sAkSIrUpa dANA vaDe jyAre zalAkA saMpUrNa bharAya tyAre anavasthita bharIne rAkhavo ane zalAkA upADI, khAlI karavA pratizalAkAmAM eka dANo nAkhavo.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyAtAdinuM svarUpa have anavasthitane ane tene khAlI karavA dvArA zalAkAne bharavo ane zalAkAne bharI khAlI karavA dvArA pratizalAkA saMpUrNa bharAya tyAre pUrvanI jema zalAkA ane anavasthitane bharI rAkhavo. pratizalAkA upADI ekeka dANo AgaLanA dvIpa samudramAM nAkhavo. khAlI thAya tyAre sAkSIrUpa bIjo dANo mahAzalAkAmAM nAkhavo. 217 A pramANe anavasthita vaDe zalAkA, zalAkA vaDe pratizalAkA ane pratizalAkA vaDe mahAzalAkA jyAre saMpUrNa bharAya. atyAre paristhiti zalAkA ane anavasthita saMpUrNa bharela che. pratizalAkA khAlI che ane mahAzalAkA saMpUrNa bharAI gayo che. tethI mahAzalAkAne bharelo emane ema rahevA devo, khAlI karavo nahi. kAraNake teno sAkSIrUpa dANo nAkhavAnuM sthAna nathI. pachI zalAkA pyAlo upADI AgaLanA dvIpa samudramAM ekeka dANAM nAkhavo. khAlI karavo ane sAkSIrUpa dANo pratizalAkAmAM nAkhavo. pachI anavasthita upADI khAlI karI sAkSIrUpa dANo zalAkAmAM nAkhavo. A pramANe vAraMvAra anavasthitane bharavA ane khAlI karavA dvArA zalAkA bharAya ane vAraMvAra zalAkAne bharavA ane khAlI karavA dvArA pratizalAkA jyAre saMpUrNa bharAI jAya tyAre tene bharelo rahevA devo. kAraNake teno sAkSIdANo mahAzalAkAmAM mUkavAnI jagyA nathI. atyAre paristhiti anavasthita bharelo che. zalAkA khAlI che. pratizalAkA ane mahAzalAkA saMpUrNa bharelA che. pharI anavasthitane bharavA ane khAlI karavA vaDe jyAre zalAkA saMpUrNa bharAI jAya tyAre chelle anavasthita jyAM khAlI thayo te mApanA dvIpa athavA samudra jevaDo-tenA mApano anavasthita kalpavo. sarasavathI saMpUrNa bharavo. A pramANe jyAre cAre pyAlA saMpUrNa bharAI jAya tyAre asat kalpanAe koIka eka moTA dvIpamAM A cAre pyAlAnA bharelA dANAo ekaThA karavA eTale moTo Dhagalo karavo. ane pahelAM bharI bharIne
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha khAlI karelA prathamanA traNa pyAlAnA jaMbudrIpathI mAMDIne ahIM sudhInA dviIpasamudromAM nakhAyelA tamAma dANA lAvI A cAre pyAlAnA dANA sAthe ekaThA karavA. A pramANe cAra pyAlAnA bharelA dANA ane traNa pyAlA dvArA dvIpa samudramAM naMkhAyelA dANA A sarvano eka rAzi karavAthI je saMkhyA Ave tenA karatA 1 dANo nyUna karavAthI utkRSTa saMkhyAta thAya che. sarasavathI cAre pyAlAne bharavAnuM ane vAraMvAra khAlI karavAnuM AvuM kAma koIe karyuM nathI ane koI karavAnuM paNa nathI paraMtu utkRSTa saMkhyAtu samajAvavA mATe jJAnI bhagavaMtoe jJAnathI joI upamA vaDe ApaNA jevA bALa ajJAnI jIvo samajI zake mATe kalpanAthI samajAvyuM che. A ekaThA karelo rAzi te jaiparita asaMkhyAtu kahevAya. A varNana anuyoga dvAra sUtramAM vistArathI Apela che. tathA pUjya haribhadrasUrijI ma.sA.nI TIkA temaja lokaprakAzamAM paNa che. vizeSArthIe te graMtho jovA. ahIM matAntara pU. jIvavijayajI ma.sA. kRta TabAmAM A pramANe che. ahIM zalAkA pyAlo upADatAM pahelAM anavasthitano chello dANo zalAkAmAM nAkhavo. anavasthita khAlI rAkhavo. pachI zalAkAmAM dANo mUkavAnI jagyA na hovAthI te upADI AgaLa dviIpa-samudramAM eka-eka dANo nAkhavA vaDe khAlI karavo. te zalAkA pyAlo jyAM khAlI thAya te dvIpa jevaDo anavasthita pyAlo bharavo. A pramANe pratizalAkA bharAI jAya eTale anavasthita, ane zalAkA khAlI rAkhavA. ane jyAM pratizalAkA khAlI thAya. tevaDo anavasthita pyAlo bharavo. ema AgaLa paNa matAntare samajavuM. utkRSTa saMkhyAtu - A pramANe cAra pyAlAnI prarUpaNA vaDe je saMkhyA Ave temAMthI 1 jUna te utkRSTa saMkhyAta che. benI saMkhyA e
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyAtAdinuM svarUpa 219 jaghanya saMkhyAtu che ane bannenI vaccenI saMkhyA te madhyama saMkhyAtu che. jaghanya ane utkRSTa saMkhyAtu phakata eka ja prakAranuM che. jyAre madhyama saMkhyAtu saMkhyAtA bhedavALuM aneka prakAranuM che zAstramAM jyAM jyAM saMkhyAtu kahevAmAM Ave tyAM tyAM sarvatra madhyama saMkhyAtu samajavuM. paraMtu madhyamano kayo prakAra levo, te kevalIbhagavaMta ja jANe. ruvajuaM tu parittA saMkhaM lahu assa rAsi abbhAse / juttA saMkhijjaM lahu AvaliA samaya parimANaM // 78 // zabdArtha vanumaM - ocho karelo dANo yukta karIe to parittAsaMkhaM paritta asaMkhyAtu | nuttAsaMviSna - yukta asaMkhyAtu AvaliyA - rAsi abbhAse karavAthI - rAzi abhyAsa AvalikAnA gAthArtha :- nyUna karelo dANo umeratA jaghanya paritta asaMkhyAtu thAya che teno rAzI abhyAsa karavAthI jaghanya yukta asaMkhyAtu thAya che je eka AvalikAnA samaya pramANa che. (78) vivecana :- jaghanya madhyama ane utkRSTa ema traNa prakAranuM saMkhyAtu kahyuM have nava asaMkhyAtA ane nava anaMtAnuM varNana A pramANe che. (1) jaghanya paritta asaMkhyAtu :- cAra pyAlAnA saMpUrNa bharelA dANA ane Aja sudhInA jaMbudrIpathI mAMDIne sarvadvIpa samudromAM naMkhAyelA sarasava ema sarvano eka Dhagalo karavAmAM Ave arthAt cAra pyAlAnI prarUpaNA dvArA je saMkhyA Ave te prathama jaghanya paritta asaMkhyAtu athavA u saMkhyAtAmAM eka umeravAthI Ave te. (2) madhyama paritta asaMkhyAtu :- jaghanya paritta asaMkhyAtAmAM eka be-traNa vagere nAkhatAM yAvat utkRSTa na thAya tyAM sudhInuM badhuM madhyama paritta asaMkhyAtu.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDazIti nAmA caturtha karmagraMtha (3) utkRSTa paritta asaMkhyAtu :- jadhanya paritta asaMkhyAtAno rAzi abhyAsa karI eka nyUna karIe te athavA jaghanya yukta asaMkhyAtAmAMthI eka nyUna karIe te utkRSTa paritta asaMkhyAtu. 220 (4) jaghanya yukta asaMkhyAtu :- jadhanya paritta asaMkhyAtAno rAzi abhyAsa karavAthI athavA utkRSTa paritta asaMkhyAtAmAM eka umeravAthI je saMkhyA Ave te jadhayukta asaMkhyAtu AvalikAnA samayo jaghanya yukta asaMkhyAtA jeTalA che. prazna :- rAzi abhyAsa eTale zuM ? ane te kevI rIte thAya ? javAba :- je saMkhyAno rAzi abhyAsa karavo hoya tenA teTalA ane tevaDA DhagalA karI paraspara guNavAthI je saMkhyA Ave tene rAzi abhyAsa kahevAya che. athavA koIpaNa vivakSita rAzine te ja rAzivaDe tenA karatA 1 vAra nyUna paNe guNavAthI je saMkhyA Ave tene rAzi abhyAsa kahevAya che. jemake traNano rAzi abhyAsa. traNane traNavAra lakhIne paraspara guNAkAra karavo 3x3x3=27nI saMkhyA e traNano rAzi abhyAsa kahevAya e rIte 4444444=256 e cAranI saMkhyAno rAzi abhyAsa kahevAya. AvalikAnA kALane samajavA mATe nIcenuM koSTaka samajavuM. 1 muhUrtamAM 1,67,77216 AvalikA thAya. tethI AvalikA eTale ekamuhUrtano 1,67,77,216mo bhAga eka zvAsozvAsano 4446mo bhAga (aMdAje) eka sekanDano 5825mo bhAga. eka AvalikA asaMkhya samaya, 256 AvalikA-sUkSma ekendriyAdino kSullakabhava (nAnAmAM nAno bhava) biticau paMcamaguNaNe, kamAsagAsaMkha paThamacausattA / tAte rUvajuA majjhA rUvUNa gurupacchA // 79 // =
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 221 matAMtare saMkhyAtAdinuM svarUpa zabdArtha je - rAzi abhyAsa mA - te te madhyama karavAthI thAya che sAsaMgha - sAtamuM asaMkhyAtu vUM - eka dANo ocho karatA te - te traNe anaMtAmAM gurU - utkRSTa vagu - ekadANo umeratA | paccha - pAchaLanA thAya che gAthArtha - bIjIvAra, trIjIvAra, cothIvAra ane pAMcamIvAra rAzi abhyAsa karavAthI anukrame sAtamuM asaMkhyAtu, paheluM cothuM ane sAtamuM anaMta thAya che temAM eka vagere umeratA te te madhyama thAya che ane eka ocho karatA pAchaLanuM utkRSTa thAya che. (79) vivecana :- ahIM jaghanya paritta asaMkhyAtA pachI jaghanya yukta asaMkhyAtu, jaghanya asaMkhya asaMkhyAtu, jaghanyaparitta anaMtu, jaghanyayukta anaMtu, jaghanya anaMtAanaMta lAvavA pUrvanI jaghanya saMkhyAno rAzi abhyAsa karavAthI Ave, ane temAM eka vagere umeravAthI yAvat utkRSTa na thAya tyAM sudhInuM jaghanya ane utkRSTa vaccenuM potAnuM madhyama jANavuM. traNa madhyama asaMkhyAtAnA asaMkhyAtAbheda che ane traNe madhyama anaMtAnA anaMtA bheda che. temaja koIpaNa jaghanyamAMthI eka nyUna karavAthI pAchaLanuM utkRSTa thAya, jema jaghanyayukta asaMkhyAtAmAMthI eka nyUna karavAthI utkRSTa paritta asaMkhyAtu thAya, darekanA jaghanya ane utkRSTano eka (bhada) prakAra ja hoya madhyama anekabheda hoya. iya suttutaM anne, vaggiamikkasi cautthayamasaMkhaM / hoi asaMkhAsaMkhaM, lahu rUvajuyaM tu taM majjhaM // 80 // zabdArtha suttataM - anuyoga dvAra sUtramAM kahyA mujaba vAmikSasa - ekavAra varga karavAthI
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha vayamavuM - cothuM asaMkhyAtAno gAthArtha - A pramANe anuyoga dvAra sUtramAM kahyA mujaba ahIM kahyuM che, paraMtu anya AcAryo cothA jaghanya yukta asaMkhyAtAno ekavAra varga karavAthI jaghanya asaMkhyAtu asaMkhyAtu thAya che. temAM eka vagere sahita karavAthI te madhyama thAya che. (80) vivecana - anuyoga dvAra sUtramAM kahyA mujaba graMthakAre saMkhyAtA vagerenuM svarUpa kahyuM. paraMtu keTalAka AcAryo bIjI rIte kahe che. temAM saMkhyAtAnA traNabheda ane asaMkhyAtAnA prathamanA. paritta asaMkhyAtAnA traNabheda tathA jaghanya yukta asaMkhyAtu ema kula sAta bheda sudhInuM svarUpa samAna che. temAM koI matAntara-) taphAvata nathI paraMtu jadhanya yukta asaMkhyAta pachI pAMcamAM madhyama yukta asaMkhyAtAthI varNana bhinna prakAre che te A pramANe. anuyoga dvAra sUtrane AdhAre jaghanyayukta asaMkhyAtAno rAzi abhyAsa karavAthI jaghanya asaMkhya asaMkhyAtu thAya, jayAre anya AcAryonA mate jaghanyayukta asaMkhyAtAno ekavAra varga karavA mAtrathI jaghanya asaMkhya asaMkhyAtu thAya che. rAzi abhyAsa karavAthI ghaNI moTI saMkhyA jaghanya asaMkhya asaMkhyAtAmAM thAya ane varga karavAthI jaghanya asaMkhyatA asaMkhyAtAnI ghaNI nAnI saMkhyA thAya. ane tenA kAraNe utkRSTa yukta asaMkhyAtAmAM rAzi abhyAsavALAnA mate moTI saMkhyA hoya ane varga karanAranA mate utkRSTayukta asaMkhyAtAnI te apekSAe nAnI saMkhyA hoya. te pramANe madhyama yukta asaMkhyAtAmAM AMtarAnI saMkhyA rAzi abhyAsanA mate ghaNA moTI aMtaravALI hoya ane varga karanAranA mate thoDA nAnA aMtaravALI hoya. ahIM "tattva vastIgI.'
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ matAMtare saMkhyAtAdinuM svarUpa 223 rUvUNa mAimaM gurU, tiviggiuM tatthime dasakkheve / logAgAsapaesA, dhammAdhammegajia desA // 81 // ThiibaMdhajjhavasAyA, aNubhAgA jogaccheapalibhAgA / duNhaya samANa samayA, pattea nigoae khivasu // 82 // puNataMmi tivaggiae, parittaNaMta lahutassa rAsINaM / abbhAse lahu juttANaMtaM abhavvajiamANaM // 83 // zabdArtha tivA - traNavAra varga || thampAyakhepAniya resA-dharmAstikAya, karavAthI adharmAstikAya ane eka vive - 10 vastuo nAkho jIvanA pradezo nokremapatnimA - yoganA || avibhAga palicchedo gAthArtha :- ekarUpa ochuM karavAthI pAchaLanuM utkRSTa thAya che. tathA teno traNavAra varga karI have A daza vastuo nAkho (1) lokAkAzanA pradezo (2) dharmAstikAyanA pradezo (3) adharmAstikAyanA pradezo (4) eka jIvanA pradezo (5) sthitibaMdhanA adhyavasAya sthAno (6) rasabaMdhanA adhyavasAya sthAno (7) yoganA avibhAga palicchedo (8) be kALanA samayo (9) pratyeka jIvo ane (10) sAdhAraNanA zarIro ema kula dasa asaMkhyAtI vastu nAkhI pharIthI paNa teno traNavAra varga karIe, tyAre jaghanya paritta anaMta thAya che, teno rAzi abhyAsa karavAthI jaghanyayukta anaMta thAya che teTaluM abhavya jIvonuM pramANa che. (81, 82, 83) vivecana :- jaghanya yukta asaMkhyAtAno ekavAra varga karavAthI sAtamuM jaghanya asaMkhyAtu asaMkhyAtuM Ave che temAMthI eka nyUna karavAthI pAchaLanuM utkRSTa yukta asaMkhyAta thAya che A pramANe AgaLanA asaMkhyAtA ane anaMtAnA bhedomAM paNa sarva ThekANe 1 vagere umeravAthI madhyama thAya ane 1 nyUna karavAthI pAchaLanuM utkRSTa thAya. te
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha bAbata sarvatra samAna che. mATe svayaM jANI levuM. jaghanya parita anaMta :- jaghanya asaMkhya asaMkhyAtAno traNavAra varga karavo. traNavAra varga eTale traNavAra javAbane javAba vaDe guNavA. eTale ke dhAro ke pAMcano traNavAra varga karavo hoya to papa=25 e prathamavarga 25425 625 e bIjo varga ane 625 X 625 = 328125 e trIjo varga thayo, A pramANe jaghanya asaMkhyAta asaMkhyAtAmAM jo pAMcanI saMkhyA hoya to teno traNavAra varga karavAthI 328125 saMkhyA thAya pachI temAM 10 asaMkhyAtI vastu umeravI, (1) lokAkAzanA pradezo asaMkhyAtA (2) dharmAstikAyanA pradezo asaMkhyAtA | A cAra saMkhyAthI (3) adharmAstikAyanA pradezo asaMkhyAtA | paraspara samAna eka jIvanA pradezo asaMkhyAtA saMkhyAvALI che sthitibaMdhanA kAraNabhUta kaSAyanA adhyavasAya sthAno (asaMkhya lokAkAza pradeza pramANa che). rasabaMdhanA kAraNabhUta lezyA sahita kaSAya janya adhyavasAya sthAno (asaMkhyalokAkAza pradeza pramANa) karaNavIrya rUpa yoganA avibhAga palicchedo (asaMkhya lokAkAzanA pradeza pramANa) (8) utsarpiNI avasarpiNI ema be kALanA samayo (asaMkhyAtA) (9) pRthvIkAyAdi sarva pratyeka zarIravALA jIvo (asaMkhyAtA) (10) sAdhAraNa vanaspatikAyanA mAtra zarIro (asaMkhyAtA) kaSAyanA udayathI je pariNAma utpanna thAya tene sthitibaMdhanA adhyavasAya sthAno kahe che. te A pramANe nAnAmAM nAnI (aMtamuhUrta) sthiti e paheluM sthitisthAna, samayAdhika adhika sthiti te bIjuM sthitisthAna, be samayAdhika adhika sthiti te trIjuM sthitisthAna, A pramANe jaghanya sthitithI utkRSTa sthiti sudhI jeTalA samayo teTalA sthiti sthAno kahevAya, eTale ke aMtarmuhUrtathI mAMDIne 70 koDAkoDI jeTalI
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ matAMtare saMkhyAtAdinuM svarUpa 225 utkRSTa sthiti sudhInA jeTalA samaya teTalA sthiti sthAno-eTaleke asaMkhyAtA hoya che. ane eka eka sthitisthAnanA kAraNabhUta kaSAyodayathI utpanna thayela adhyavasAyasthAno asaMkhya lokAkAzanA pradeza jeTalA hoya che. eTale kula sthitibaMdha adhyavasAyasthAno (kaSAyodayanA sthAno) paNa asaMkhya lokAkAza pradeza pramANa che. temaja rasabaMdhanA kAraNabhUta kaSAyanA udayasahita lezyAthI je pariNAma utpanna thAya tene rasabaMdhanA adhyavasAyasthAno kahe che. jaghanya sthitisthAnanA adhyavasAyo karatA bIjA sthitisthAnanA adhyavasAyasthAno vizeSAdhika hoya che. eka sthitisthAnanA adhyavasAyamAM kaSAyasahita lezyAthI utpanna thayela bhinna bhinna adhyavasAyo asaMkhyaguNA eTale sthitibaMdhano eka adhyavasAya hoya temAM rasabaMdhanA adhyavasAyasthAno asaMkhyAtA hoya che. tethI sthiti baMdhanA adhyavasAyasthAnothI rasabaMdhanA adhyavasAyasthAno asaMkhyaguNA ane asaMkhyAtA lokAkAzanA AkAza pradeza jeTalA che. yoganA avibhAga paliccheda - mana vacana ane kAyA vaDe Atma pradezomAM pravartato vyApAra, te vyApAranA kevali paramAtmAnA jJAna vaDe vibhAga karAya to sUkSmanigodanA utpattinA prathama samaye eka eka AtmapradezamAM asaMkhya lokAkAza pradeza pramANa avibhAga aMzaavibhAga paliccheda rUpa vIryanA vibhAga thAya, tevA sarvajIvonA bhinnabhinna yoga vyApAranA vibhAga paNa ghaNA asaMkhya lokAkAza pradeza pramANa hoya. te saMkhyA paNa ahIM umeravI. tyArabAda eka utsarpiNI ane eka avasarpiNI ema bane kALanA jeTalA samayo thAya teTalI saMkhyA umeravI. tathA pratyeka jIvo eTale pRthvIkAyAdi cAre gatinA paMcendriya sudhInA ema (sAdhAraNa vanaspatikAya sivAyanA) sarvasaMsArI jIvonI saMkhyA umeravI. temaja sAdhAraNa vanaspatikAya sUkSma tathA bAdara ema banne prakAranI nigodanA jIvonA mAtra zarIro umero. (jIvo nahi kAraNa ke te anaMtA che ane zarIra asaMkhyAtA che.)
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha A pramANe A daza vastuo asaMkhyAtI che te umeryA bAda jai saMkhyA Ave teno pharI traNavAra varga karavAthI je saMkhyA Ave te jaghanya parita anaMta thAya che. jaghanya paritta anaMtAno rAzi abhyAsa karavAthI cothuM jaghanya yukta anaMta thAya che. A cothA anaMtA jeTalA abhavya jIvo A saMsAramAM che. tavvage puNa jAyai, NaMtANaMtaM lahu taMca tikkhuto / vaggasu tahavi na taM hoi, NaMta kheve khivasu cha ime // 84 // siddhA nigoajIvA, vaNassaI kAla puggalAceva / savvamaloganahaM puNa, tivaggiuM kevaladugaMmi // 85 // khitte NaMtANaMtaM havai, jiTuM tu vavaharai majjhaM / iya suhamatthaviAro, lihio deviMda sUrIhiM // 86 // zabdArtha na ho - te utkRSTa anaMta| patAve - anaMtanI saMkhyAvALI anaMta thatuM nathI nAkhavA yogya atnonaEUR - alokAkAzanA | vana - traNe kAlanA pudgalo pradezo dvire - nAkhavAthI vevalumi - kevaladdhikanA paryAyo tridimo - lakhyo che susthiviro - sUkSma arthanA || vicAravALo gAthArtha - dha yukta anaMtAno varga karavAthI jaghanya anaMta anaMtu thAya che. teno traNavAra varga karIe to paNa utkRSTa anaMtAnaMta thatuM nathI, mATe temAM anaMtanI saMkhyAvALI cha vastuo umero (1) siddhanAjIvo (2) nigodanA jIvo (3) vanaspatikAyanA jIvo (4) bhUta-bhaviSya vartamAna e traNe kALanA samayo (5) sarvapudgalanA pradezo (6) sarva alokAkAzanA pradezo. ema cha vastu umeryA pachI
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ matAMtare saMkhyAtAdinuM svarUpa 227 pharIthI traNavAra varga karI kevaladdhikanA paryAyo nAkhavAthI utkRSTa anaMtAnaMta thAya che paraMtu vyavahAramAM to madhyamano ja upayoga che. A pramANe sUkSma arthanA vicAravALo A cotho karmagraMtha devendrasUrijIe lakhyo che. (84-85-86). jaghanya yukta anaMtanAmanA cothA anaMtAno phakta eka ja vAra varga karIe to jadhanya anaMtAnaMta nAmanuM sAtamuM anaMtu Ave che. tyArabAda te sAtamA jaghanya anaMtAnaMtano traNavAra karIe to paNa navamuM (chelluM) utkRSTa anaMtAnaMta thatuM nathI. tethI traNavAra varga karAyelA te saMkhyAmAM anaMtAnaMtanI saMkhyAvALI nAkhavA yogya A cha vastu nAkhavI. (1) siddhanA jIvo - nAza karyo che sarva karmo jeoe te siddha paramAtmA, te anAdikALathI mukti mArga cAlu hovAthI (pAMcamA) anaMtA jeTalA che saMsAramAM rahelA abhavya jIvo karatA siddhanA jIvo anaMtaguNA che, te sarvasiddhanI sarva saMkhyA umeravI. (2) nigodanA jIvo - sUkSma ane bAdara ema banne prakAranA je sAdhAraNa vanaspatikAya che temAM rahelA sarva jIvonI saMkhyA umeravI. (3) vanaspatikAyanA jIvo :- pratyeka ane sUkSma tathA bAdara sAdhAraNa vanaspatikAya ema tamAma prakAranA vanaspatikAya levA. temAM rahelA jIvonI saMkhyA umeravI. ahIM jo ke nigodanA jIvo kahyA ane ahIM vanaspatinA jIvo paNa kahyA ema be vAra kema ? to teno pratyuttara e che ke ApaNe utkRSTAnaMtAnaMta jANavuM che. nigoda ane vanaspatimAM taphAvata e che ke vanaspatimAM pratyeka vanaspatikAya paNa Ave. mATe be vAra jIvonI saMkhyA umeravAthI A anaMtu bane mATe. * (4) sarvakALanA samayo - jeTalo bhUtakALa gayo ane jeTalo bhaviSyakALa che te sarvakALanI anaMtAnaMta utsarpiNI ane avasarpiNInA samayo.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha (5) sarva pudgala paramANuM - pAMcamA karmagraMthamAM kahela che evI ATha grahaNa yogya ane ATha agrahaNa yogya ane bIjI dazavargaNAonA je je pagalaskaMdho che te tamAma skaMdhonA paramANuonI saMkhyA umeravI. () sarva lokAlokanA AkAzapradezo :- joke ahIM mUlagAthAmAM atno nidaM alokAkAzanA ja pradezo kahyA che. to paNa A alokAkAzanuM vidhAna upalakSaNa svarUpa hovAthI lokAkAza ane alokAkAza ema bannenA pradezonI saMkhyA umero. alokAkAzanA anaMtA pradezomAM lokAkAza pradezo alpamAtra che. tethI upalakSaNathI te paNa alokAkAzathI grahaNa karI umeravA. sarva samasta lokanabho'lokAkAzamityupalakSaNatvAt sarvo'pi tono praveza: (svopajJaTIkA) A cha anaMtI vastunI saMkhyA nAkhyA pachI je saravALo thAya teno pharIthI traNavAra varga karavo to paNa utkRSTa anaMtAnaMtu AvatuM nathI. tethI temAM kevalajJAna ane kevaladarzananA paryAyo umeravA. paryAyo eTale bhAvo kevalajJAna vaDe sarva dravyonA sarvabhAvo joI zakAya te zepa paryAyo kahevAya. kevalajJAnanA viSayamAM koI ajJeya paryAyo nathI tethI kevalajJAnanA paryAyo ane kevaladarzanathI paNa dazyaparyAyo anaMtAnaMta hovAthI kevaladarzananA paryAyo anaMtAnaMta kahevAya che. jagatamAM rahelA jANavA yogya sarva paryAyo kevalajJAna ane kevaladarzanathI jANI zakAya che. eTale ke sarvadravyonA sarva paryAyo umeravA tyArapachI utkRSTaanaMtAnaMta nAmanuM navamuM anaMta thAya che. paraMtu saMsAramAM haMmezA madhyama anaMtAnaMtano ja vyavahAra (upayoga) che kAraNa navamA anaMtAthI mapAya evI koI eka vastu nathI tethI saMsAramAM rahelI samasta anaMta saMkhyAvALI vastuo AThamA anaMte ja che. navamA anaMtAthI mapAya evI koI eka vastu paNa nathI, A kAraNathI ja sUtramAM navamuM anaMta
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 29 saMkhyAtAdinI vyAkhyAo nathI ema ja kahyuM che. vaLI graMthakArano Azaya e che ke traNavAra varga karI che anaMtI vastuno prakSepI punaH traNavAra varga karIe, tyArabAda kevaladikanA paryAyo nAkhIe to utkRSTa anaMtAnaMta thAya, paraMtu te mApathI mapAya evuM kaMI nathI ema samajIne ja anuyogadvArAdi sUtromAM navamuM anaMta kahyuM nathI. phakta AThamA anaMta sudhInuM ja varNana karela che. 21 bheTavALA saMkhyAtAdinI matAntara sahita vyAkhyAo. (1) jaghanya saMkhyAta - benI saMkhyA te sauthI nAnI che mATe jaghanya saMkhyA, eka prakAre. (2) madhyama saMkhyAtu - traNathI prAraMbhIne yAvat utkRSTa saMkhyAtu na thAya tyAM sudhInuM. saMkhyAtA bhedavALuM. (3) utkRSTa saMkhyAtu :- cAra pyAlAnI prarUpaNA vaDe je saMkhyA Ave temAMthI 1 nyUna. athavA :- jaghanya paritta asaMkhyAtAmAMthI eka nyUna karavAthI (eka prakAre). - ema dareka jaghanya ane utkRSTamAM eka ja prakAra (bheda) jANavo. (4) jaghanya parita asaMkhyAtu :- cAra pyAlAnI prarUpaNA vaDe karavAthI je saMkhyA Ave te. athavA - utkRSTa saMkhyAtAmAM 1 adhika (sahita) karavAthI. (5) madhyama parita asaMkhyAtu :- jadhanya paritta asaMkhyAtAmAM 1 vagere sahita karatA yAvata utkRSTa paritta asaMkhyAtu na thAya tyAM sudhInuM sarva. (6) utkRSTa paritta asaMkhyAtu :- jaghanya paritta asaMkhyAtAno rAzi abhyAsa karI 1 jUna karavAthI. athavA :- jaghanya yukta asaMkhyAtAmAMthI eka nyUna karavAthI.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha (7) jaghanya yukta asaMkhyAtu - jaghanya paritta asaMkhyAtAno rAzi abhyAsa karavAthI je saMkhyA Ave te. athavA - utkRSTa paritta asaMkhyAtAmAM 1 sahita karavAthI. (8) madhyama yukta asaMkhyAtu - jaghanya yukta asaMkhyAtAmAM 1 vagere sahita karatA yAvat utkRSTa yukta asaMkhyAtu na thAya tyAM sudhInuM sarve. (9) utkRSTa yukta asaMkhyAtu :- jaghanya yukta asaMkhyAtAno rAzi abhyAsa karI 1 nyUna karavAthI. athavA - jaghanya asaMkhyAtA asaMkhyAtAmAMthI eka nyUna karavAthI. matAMtare - jaghanya yukta asaMkhyAtAno varga karI eka nyUna karavAthI. (10) jaghanya asaMkhyAta asaMkhyAta :- jaghanya yukta asaMkhyAtAno rAzi abhyAsa karI je saMkhyA Ave che. athavA :- utkRSTa yukta asaMkhyAtAmAM 1 sahita karavAthI. matAMtara - jaghanya yukta asaMkhyAtAno ekavAra varga karavAthI. (11) madhyama asaMkhyA asaMkhyAtu :- jaghanya asaMkhya asaMkhyAtAmAM 1 vagere sahita karatA yAvat utkRSTa asaMkhya asaMkhyAtA na thAya tyAM sudhInuM sarva. 12) utkRSTa asaMkhyAtu asaMkhyAtu :- jaghanya asaMkhya asaMkhyAtAno rAzi abhyAsa karI 1 jUna karavAthI. athavA :- jaghanya paritta anaMtAmAMthI eka nyUna karavAthI. matAMtara - jaghanya asaMkhyAtA asaMkhyatAno traNavAra varga karI 10 asaMkhyAtI vastu nAkhI pharI traNavAra varga karavAthI je Ave temAMthI eka nyUna karavAthI. (13) jaghanya parita anaMta - jaghanya asaMkhya asaMkhyAtAno
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMkhyAtAdinI vyAkhyAo 231 rAzi abhyAsa karavAthI. athavA :- utkRSTa asaMkhya asaMkhyAtAmAM 1 sahita karavAthI. matAMtara :- jaghanya asaMkhya asaMkhyAtAno traNavAra varga karI 10 asaMkhyAtI vastu nAMkhI pharI traNavAra varga karavAthI. (14) madhyama paritta anaMta :- jaghanya paritta anaMtAmAM 1 vagere sahita karatA yAvat utkRSTa paritta anaMta na thAya tyAM sudhInuM sarve. (15) utkRSTa paritta anaMtu :- jaghanya paritta anaMtAno rAzi abhyAsa karI 1 nyUna karavAthI. athavA - jaghanya yukta anaMtAmAMthI eka nyUna karavAthI matAMtara :- mULa matanI jema. (16) jaghanya yukta anaMtu :- jaghanya paritta anaMtAno rAzi abhyAsa karavAthI. athavA :- utkRSTa parita anaMtAmAM 1 sahita karavAthI. matAMtara :- jaghanya paritta anaMtAno rAzi abhyAsa karavAthI (mUla matanI jema). (17) madhyama yukta anaMta :- jaghanya yukta anaMtAmAM 1 vagere sahita karatA yAvat utkRSTa yukta anaMta na thAya tyAM sudhInuM sarve. (18) utkRSTa yukta anaMta :- jaghanya yukta anaMtAno rAzi abhyAsa karI 1 nyUna karavAthI. athavA :- jaghanya anaMta anaMtAmAMthI 1 jUna karavAthI. matAMtara :- jaghanya yukta anaMtAno ekavAra varga karI eka nyUna karavAthI. (19) jaghanya anaMta anaMta - jaghanya yukta anaMtAno rAzi abhyAsa karavAthI.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 paDazati nAmA caturtha karmagraMtha athavA :- utkRSTa yukta anaMtAmAM 1 sahita karavAthI matAMtara - jaghanya yukta anaMtAno ekavAra varga karavAthI. (20) madhyama anaMtA anaMta :- jaghanya anaMtA anaMtAmAM 1 vagere sahita karatA yAvat utkRSTa anaMta anaMtu na thAya tyAM sudhInuM sarve. (21) utkRSTa anaMta anaMtu - koIpaNa guNAkAra ke rAzi abhyAsa karavA chatAM utkRSTa anaMtAnaMta thatuM nathI. matAMtara - jaghanya anaMtAnaMtAno traNavAra varga karI che anaMtI vastuo umerI pharI traNavAra varga karI kevalajJAna ane kevaladarzananA paryAyo nAkhavAthI. A varNana anuyogadvAra Adi AgamasUtramAM kahela che. paraMtu utkRSTa anaMtAanaMta thatuM nathI. A pramANe anuyoga dvAra sUtra pramANe A 21 bhedo graMthakAre samajAvyA che paraMtu keTalAka AcAryo cothA asaMkhyAtA pachI varNana anya rIte kahe che ane chelluM utkRSTa anaMtAnaMtu paNa thAya che te matanuM varNana AgaLa gAthAomAM kahela che. je banne mata pramANe ahIM vyAkhyAo lakhI che. A graMthanA varNana karavAmAM jinAjJA viruddha lakhAyuM hoya to micchAmidukkaDa sAthe vAcakavargane azuddhi tarapha dhyAna doravA vinaMti sujJeSu kiM bahunA
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ upazama samyakatvI 233 ------------- - - - - - - - -------- T S . 7,9 upazama samyakatvI guNasthAnaka kyAMthI Ave kyAM jAya vALA | kALakSaye | bhavakSaye | kALakSaye | bhavakSaye | 2,4,5,6thI -------- | 4,5,6,7 4,5,6 thI | 4 thI 6 | 1 4, 6 thI 1,5,6 thI | 5,6,7,8,9, 10,11 thI | 1,2,3 1,6 thI 4 devamAM 1,7 thI 4,5,7 4 devamAM | 1,6,8 thI 6,8 4 devamAM 7,9 thI 4 devamAM 8,10 thI 8,10 4 devamAM | 9,11 thI 9, 11 4 devamAM 10 thI -------- | 10 4 devamAM kSAyopazama sabhyaphalhI guNasthAnaka kyAMthI Ave kyAM jAya kALakSaye | bhavakSaye kALakSaye | bhavakSaye 4,5,6 thI 4,5,6,7 -------- 4 thI 1,4 3,5,6 thI 4,5,6,7 thI 1,5,6,7 4,6 thI 1,4,6,7 5,7 thI 1,5,7. vALA -------- 6 thI
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 paDazIti nAmA caturtha karmagraMtha kSAyika samyakatvI 7 guNasthAnaka kyAMthI Ave kyAM jAya vALA kALakSaye | bhavakSaye | kALakSaye | bhavakSaye | 5,6 thI | 5 thI 11 | 5,6,7 4,6 thI 4,6,7 4,5,7 thI 4,5,7 L4,5,6,8 thI 6,8 7,9 thI 8,10 thI 8,10 10 9,11 thI 9, 11 11 10 thI 10 1 2 10 thI 13 13 12 thI 14. 14 | 13 thI mokSamAM
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtvAdi guNa sthAnakavALA 235. 235 mithyAtvAdi guNa sthAnakavALA, kyAMthI Ave kALakSaye | kyAM jAya kALakSaye |bhavakSaye guNasthAnaka bhavakSaye || 5 ----------- 2,3,4,5,6thI 3,4,5,6,7 4,5,6 thI | 4,5,6 4,5,6 thI ----------- | 1,4 1,3,5,6 thI | 5,6,7,8,9,. 10,11 thI | 1,2,3,5,6,7 2,4 1,4,6 thI ----------- | 1,4,6,7 | 2,4 1,4,5,7 thI 1,4,5,7 1,4,5,6,8 thI 6,8 7,9 thI ------- | 7.9 8,10 thI ----------- | 8, 10 9,11 thI 9,11 10 thI 10 10 thI 12 thI mokSamAM 8 10 11 ----- 12 - - - - - - - - - - - ' 13 13 ----------- T 14 1 4 14 | 13 thI
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 paDazoti nAmA caturtha karmagraMtha guNasthAnaka upara Aroha-avarohanI vigata upazama samyakatvI - Aroha(1) navuM upazama samyakatva. mithyAtvathI pAmI koI jIva 4thuM, paNuM koI jIva 6ThuM ke 7muM paNa pAme paraMtu te zreNI caDe nahI. (2) zreNInuM upazama samyakatva 6-7 guNamAM pAmI anukrame 8,9,10,11 mA guNa0 ne pAme. patana : (2) (1) navuM upazama pAmela jIva 4 thI 7 guNamAM rahelo 7mAthI ke AvI 4-5-6thI zuddha-ardhazuddha-azuddha peja udayamAM Ave te pramANe 4the kSAyo0 3, 1le jAya. mithyAtve janAra koI ra jA guNa0 thaI mithyAtve jAya. zreNInA upazama samyakatvathI kALakSaye paDato anukrame 10-9-8 7 thaI 6 Ave. (3) patita pariNAmI hoya to anukrame paDato 5,4,3,2 ane 1le (navA sabhyatvanI) Ave. (4) bhavakSaye paDe to 11-10-9-8-7-6-pa-4 mAMthI jyAM AyuSya puru thAya tyAMthI kSAyo0 pAme devapaNAmAM 4the guNa0 pAme. (5) siddhAntanA mate u50 samyakatva ane 4thA guNa) sahita devapaNuM pAme. kSAyopazama samyakatva :(1) ekavAra upazama samyakatva pAmI - upazama samyakatvano kALa pUrNa thaye guNa0 mAM hoya tyAM ja kSAyo pAme eTale 4 thI 7 guNa0mAM vartato upazama samyatvI kSAyopazama samyakatva pAme.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnaka upara Aroha-avarohanI vigata 237 (2) kSAyopazama samyakatvavALA 4 thI 6 mAM vartato pamAthI 7 sudhI jaI zake. (3) mithyAtva athavA mizramAM rahelo kSAyoTa sahita 4 thI 7 guNa) pAmI zake. kSAcika samyakatva :(1) cArathI sAta guNa0mAM darzana samakano kSaya karI kSAyika samyakatva pAmI anukrame baddhAyu hoya to upazamazreNImAM 6 thI 11 guNa0mAM caDe. (2) upazamazreNI na caDe to baddhAyu 4 thI 7mAnA koIpaNa guNa0. pAmI zake. (3) abaddhAyuH kSAyika samyakatva pAme te aMtarmuhUrtamAM kSapakazreNI caDI anukrame 7-8-9-10-12-13 guNa pAme, AyuH pUrNa thaye 13 thI 14 guNa0 pAmI nirvANa pAme. patana : (1) kSAyika samyakatvI baddhAyuH upazama zreNI caDe te anukrame 11 thI 10-9-8-7-6 sudhI Ave. koI pamuM, 4thuM paNa pAme. zreNImAM AyuSya pUrNa thaye 11 thI 6 guNa0 mAMthI 4 guNa) sahita vaimAnika devapaNuM pAme. (2)
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhyapRSTanA citrano paricaya saMkhyAtAdinuM svarUpa samajAvavA cAra pyAlAnI kalpanA. ratnaprabhA pRthvI upara jaMbudvIpathI asaMkhyAtA dvIpanuM citra. cAra pyAlA zikhA sahita sarasava vaDe bharelA. cAra pyAlA (1) avasthita-anavasthita (2) zalAkA (3) pratizalAkA (4) mahAzalAkA. A draSTAntathI saMkhyAtA asaMkhyAtA ane anaMtAnuM svarUpa.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra paricaya (pAchaLanuM TAITala pRSTa) Aroha pAchaLanA TAITala pRSTa upara Apela citramAM Aroha (caDavA)no krama batAvela che te A pramANe... (1) 1 lA guNasthAnakathI upazamasamyaktva pAmI sAdho 4 thuM, 5 muM, 6 ThThuM athavA 7muM guNasthAnaka pAmI zake che te kALI lITIthI batAvela che. (2) 1lA guNasthAnakathI mohanIyanI 28 athavA 27 prakRtinI sattAvALo 3 guNasthAnaka pAme te paNa kALI lITIthI batAvela che. (3) 1 lA guNasthAnakathI moha. 28nI sattAvALo kSAyopazama samyaktva pAmI 4thuM guNasthAnaka pAmI zake che. pachI 4thA guNasthAnakathI anukrame ane sIdho payuM, 6ThThuM ane 7muM guNasthAnaka pAme te lAla lITIthI batAvela che. (4) 3jA guNasthAnakathI mohanIyanI 28nI sattAvALo 4thuM guNasthAnaka pAmI zake che te blu lITIthI batAvela che. (5) 5mA guNa. thI sIdho 7muM pAme te kALI lITIthI batAvela che. (6) sAtamA guNasthAnakathI upazamazreNi ane kSapakazreNivAlo anukrame 8 muM, 9 muM ane 10 muM guNasthAnaka pAme. te lAla lITIthI batAvela che. (7) 10mA guNasthAnakathI upazamazreNivAlo 11muM guNasthAnaka pAme te blu lITIthI batAvela che. (8) 10mA guNasthAnakathI kSapakazreNivALo anukrame 12-13-14muM guNasthAnaka pAmI mokSa pAme te lAla lITIthI batAvela che.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra paricaya (pAchaLanuM pRSTha) avaroha (1) 12-13-14mAM guNasthAnakathI paDe nahIM tethI citramAM avarohanI lITI batAvela nathI. (2) 11mA guNasthAnakathI kALakSaye paDIne anukrame 10me-9me-8me ane ume ane dadde guNasthAnake Ave che. ane patita piraNAmI hoya to pame ane 4the guNasthAnake Ave che. te lAla lITIthI batAvela che. (3) jo bhavakSaye paDe to 11-10-9-8-7-6mAMnA koIpaNa guNa0 thI paDI sIdho 4thuM guNasthAna' devalokamAM pAme che te kALI lITIthI batAvela che. (4) upazamasamyaktvI 4thA guNasthAnakathI 2 je AvI zake che te kALI lITIthI batAvela che. (5) 4thA guNasthAnakathI sIdho upa. ke kSAyo. samya0thI 1luM guNasthAnaka paNa pAmI zake che te paNa kALI lITIthI batAvela che. 3jA guNa0 thI 1 le paNa AvI zake che te kALI lITIthI batAvela che. (6) 4thA guNasthAnakathI 3je AvI zake che te bla lITIthI batAvela che. (7) daDhA-pamA-4thA tathA rajA guNasthAnaka thI 1 lA guNasthAnakane sIdho pAme che. te bla lITIthI batAvela che.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNasthAnake ArohAroha (14) ayogI | 13) rAyogIna = (10) lINamoha 11)-upazAMta (1) gammasaMgharAya. (9) anivRtti () apUrvakaraNa (u. vamana saMyad () pakhata saMyata nA (W) dezaviratigaNa (4) sAkacva guNa thAnaka (3) mizraguNa rathAnaka (2) sAravAthad guNa sthAnaka (1) mithyASTi guNa sthAnaka BHARAT GRAPHICS Ph. : 079-22134176,2124723