________________
ગુણસ્થાનકને વિષે ઉત્તરબંધહેતુ
૧૩૧ ક્ષયોપશમ હોય તો જ દેશવિરતિ આવે છે. તેથી બે યોગ ચાર કષાય અને ત્રસની અવિરતિ એ સાત વિના ૩૯ બંધ હેતુ હોય.
હવે છઠ્ઠા પ્રમત્ત ગુણઠાણે ૨૬ બંધ હેતુ હોય છે. તે જણાવે છે. ૩૯ બંધ હેતુમાં આહારકહિક ઉમેરવી, કારણકે છઠ્ઠા ગુણઠાણે સર્વવિરતિ અને ચૌદપૂર્વના અભ્યાસનો યોગ છે તેથી આહારક શરીર બનાવી શકે છે. માટે આહારકદ્ધિક હોય અને આગળની ગાથામાં કહ્યા પ્રમાણે ૧૧ અવિરતિ અને ત્રીજો કષાય એમ ૧૫ બંધ હેતુ રહિત કરવાથી ૨૬ બંધ હેતુ હોય છે.
अविड़ इगार तिकसाय, वज्ज अपमत्ति मीसदुगरहिया । चउवीस अपुव्वे पुण, दुवीस अविउव्वियाहारे ॥५७॥
શબ્દાર્થ વિર રૂાર - અગ્યાર અવિરતિ || વિલ્વિયાહારે - વૈક્રિય અને વM – વિના
આહારક કાયયોગ વિના ગાથાર્થ :- અગ્યાર અવિરતિ અને ત્રીજા પ્રત્યાખ્યાન કષાય વિના પ્રમત્તે ર૬ બંધ હેતુ હોય. તેમાંથી વૈક્રિયમિશ્ર અને આહારક મિશ્ર વિના અપ્રમત્તે ૨૪ બંધ હેતુ છે. વળી અપૂર્વકરણે વૈક્રિય કાયયોગ અને આહારક કાયયોગ વિના ૨૨ બંધહેતુ હોય છે. (૫૭)
વિવેચન :- પ્રમત્ત ગુણઠાણે સર્વવિરતિ ચારિત્ર છે. તેથી પૃથ્વીકાયાદિ પાંચ કાયની હિંસારૂપ પાંચ અવિરતિ અને મન અને પાંચ ઈન્દ્રિયોના અનિગ્રહ રૂપ છ અવિરતિ કુલ અગ્યાર અવિરતિ સંભવે નહિ. તથા પ્રત્યાખ્યાનાવરણ કષાય સર્વવિરતિગુણનો ઘાતક છે તેથી તે કષાયનો ઉદય ન હોય તો જ સર્વવિરતિ આવે, માટે પ્રત્યાખ્યાન કષાય હોય નહિ. વળી આહારક લબ્ધિ ફોરવે તેથી તે બે યોગ સહિત કરવાથી કુલ ૨૬ બંધહેતુ હોય.
સાતમા ગુણઠાણે વૈક્રિયમિશ્ર અને આહારકમિશ્ર વિના ૨૪ બંધહેતુ હોય. કારણકે લબ્ધિ ફોરવવી તે પ્રમાદ છે અને સાતમું