________________
४८
નયકણિકા
સંજ્ઞાધિકાર મૂલસૂત્રોની સાથે કારિકાઓથી રચેલો છે. સંધિવિચાર સુગમ અને સ્પષ્ટ છે, અને પલિંગોની અંદર રહેલા શબ્દોનો ક્રમ અકારાદિકના અનુક્રમે સાધ્યો છે. અવ્યયથી તે તદ્ધિત સુધીનાં પ્રકરણો તથા ઉત્તરાર્ધમાં ધાતુ તથા કૃદંત પ્રત્યયોનો જે ક્રમ રચેલો છે, તેવો પ્રશંસાપાત્ર ક્રમ બીજા કોઈ પણ વ્યાકરણમાં જોવામાં આવતો નથી.”*
આ ગ્રંથ રચાયાનો સંવત પાટણની ટીપમાં ૧૭૩૭ છે, પણ ખંભાતની ટીપમાં સદરહુ પ્રક્રિયા સં. ૧૭૦૧માં રચાઈ છે એમ જણાવ્યું છે. જુઓ જૈન ગ્રંથાવલિ પૃ. ૩૦૩ ફૂટનોટ; પરંતુ જૈનધર્મપ્રસારક સભા તરફથી છપાયેલ મૂલ પ્રક્રિયામાં આપેલી પ્રશસ્તિના છેલ્લાથી આગળનો શ્લોક નીચે પ્રમાણે છે :
खेंदुमुनीन्दु मितेऽब्दे विक्रमतो राजधन्यपुरे नगरे । श्रीहीरविजयसूरेः प्रभावतो गुरुगुरोविपुलात् ॥
આ ઉપરથી - આમ લેતાં સ્પષ્ટ માલૂમ પડે છે કે આ ગ્રંથ સંવત ૧૭૧૦માં રાજધન્યપુર (રાધનપુર)માં રચાયેલો છે.
૪. નયકર્ણિકા આ ગ્રંથ ઘણો જ નાનો છે, અને તે વાચકો સમક્ષ આ ચરિત્ર સાથે જ મોજૂદ છે, તેથી તેમાં શું છે વગેરે લખવું પુનરુક્તિરૂપ છે. આમાં ગ્રંથમૂલ, શ્રી જૈનયશોવિજયગ્રંથમાલા (૭) નામે જૈન સ્તોત્રસંગ્રહના પ્રથમ ભાગમાં, હાલમાં વિચરતા સંસ્કૃતપ્રજ્ઞ વિદ્વાન સાધુ નામે શ્રી ગંભીરવિજયની સંસ્કૃત ટીકા સાથે છપાઈ ગયેલ છે.
પ. શાંતસુધારસભાવના આ ગ્રંથ હસ્તગત થયો નથી તેથી ગ્રંથનું નામ જે જણાવે તે ઉપરાંત તેમાં શું સમાવેશ કરેલ છે તે કહી શકાય તેમ નથી. આ ગ્રંથ
* આમ હૈમલઘુપ્રક્રિયા કે જેનું મૂળ જૈનધર્મપ્રસારકસભા તરફથી પૂર્વાર્ધ અને ઉત્તરાર્ધ એમ બે ભાગમાં સંવત ૧૯૪૯માં છપાયેલું છે તેના પૂર્વાર્ધની પ્રસ્તાવનામાં જણાવેલું છે.
