________________
૩૮
નયકર્ણિકા
જશુલાલે નમ્રતાથી કહ્યું “મહારાજ! એક દિવસને માટે એ ગ્રંથ મને જોવા આપો તો મોટી કૃપા.” ગુરુએ પ્રસન્નતાપૂર્વક તે ગ્રંથ એક દિવસ માટે આપ્યો. આ ગ્રંથ જશુલાલે વિનયલાલને બતાવ્યો, અને બંનેએ એક દિનમાં તે મોઢે કરી નાખવાની સંતલસ કરી. જશુલાલે ૭૦૦ શ્લોક અને વિનયલાલે ૫૦૦ શ્લોક મોઢે કરી બીજે દિવસે તે ગ્રંથ ગુરજીને આપી દીધો. ત્યાર પછી જશુલાલ વિનયલાલને સાથે લઈ જૈન સાધુવેષ પુનઃ પહેરી ત્યાં આવેલા પ્રબલ વાદીને જીતે છે. તે વાત શ્રીમદ્ યશોવિજયજીના ચરિત્રમાં સમય આવ્યે જોઈશું.
બંનેએ કાશીમાં બાર વર્ષ સુધી અભ્યાસ કર્યો કહેવાય છે અને સંવત ૧૭૧૦-૧૧ માં કાશીમાં તેઓ બંને હતા, એમ જૈન કાવ્યસારસંગ્રહમાં જણાવેલું છે. પરંતુ આ વાત જ્યારે લોકપ્રકાશ ૧૭૦૮માં જીર્ણદુર્ગ (જૂનાગઢમાં) પૂરો કર્યો એ તેની પ્રશસ્તિ પરથી સ્પષ્ટ જણાય છે ત્યારે બંધબેસતી નથી. કદાચ ૧૭૦૮ પહેલાં કાશી છોડી વિહાર કરતાં ૧૭૦૮ માં જૂનાગઢ પવિત્ર શ્રીગિરનાર પર યાત્રા અર્થે આવ્યા હોય એમ માની શકવાનો સંભવ છે. કાશીમાં અધ્યયન પૂર્ણ કર્યા પછી જૈન સાધુ તરીકે બંને સ્વ સ્વગુરુ પાસે આવે છે અને જુદે જુદે સ્થલે વિહાર, ચોમાસાં કરી જિનોપદેશામૃતનું પાન લોકને કરાવે છે.
૨. એક સમયે શ્રી વિનયવિજયજીનું ચોમાસું ખંભાતમાં થયું; ખંભાત બંદર આ સમયમાં વ્યાપારકલામાં અગ્રસ્થાન ધરાવતું હતું; શ્રાવકો પૈસે ટકે બહુ જ સુખી હતા. અને તેની સાથે જિનપ્રતિમાનું અને ગુરુ પ્રત્યે વિનયવાન હતા. આ વખતે ત્યાં બ્રાહ્મણ પંડિતોનું જોર હતું. શ્રી વિનયવિજયજી સવારના વ્યાખ્યાન આપવાનું શરૂ કરતા ત્યારે બ્રાહ્મણ પંડિતો હંમેશાં આવી શાસ્ત્રાર્થ અને વાદવિવાદ ચલાવતા. આથી ઉપાધ્યાય વ્યાખ્યાન કરી શકતા નહિ, અને શ્રાવકો કંઈ શ્રવણ કરી શકતા નહિ તેથી નિરાશ થતા શ્રી વિનયવિજયજીને લાગ્યું કે બ્રાહ્મણો નિરર્થક કંટાળો આપે છે, અને પોતાનું ઉપદેશવાનું સાધુકાર્ય થઈ શકતું નથી. તેથી તેમણે શ્રીમદ્ યશોવિજયજીને આનો પ્રતિકાર કરવા અર્થે બોલાવ્યા.
૧. જૈનકાવ્યસારસંગ્રહ. પ્રસિદ્ધકર્તા શા. નાથા લલુભાઈ. સંવત ૧૯૩૮.
