________________
માર્ગાનુસારીપણાની ક્રિયાનું સ્વરૂપ. (૧૬૭) ની જેમ મેક્ષનો ઉપાય છે.” ઈત્યાદિ આગમનું સ્મરણ કરી દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવ અને પુરૂષાદિકની રેગ્યતાનો વિચાર કરી સંયમની વૃદ્ધિ કરનારૂં જે કાંઈ હોય તેનું જ આચરણ કરે છે, અને તેને બીજા પણું સંવિગ્ન ગીતાર્થો પ્રમાણભૂત કરે છે. તેથી તે માર્ગ કહેવાય છે. તે કહેલાં બીજાં શાસ્ત્રો તે અસંવિગ્ન અને અગીતાર્થ જની અને ખ્ય પ્રવૃત્તિને આશ્રીને પ્રવતે લાં છે. તેથી તેની સાથે શી રીતે વિરોધ સંભવે ? વળી સંવિગ્નના આચારને પ્રમાણુ ગણવાથી આગમની અપ્રમાણુતા થઈ શકતી નથી, પણ ઉલટી આગમની પ્રતિષ્ઠા મજબૂત થાય છે. કારણ કે આગમમાં પણ આગમ વ્યવહાર ૧, મૃત વ્યવહાર ૨, આજ્ઞા વ્યવહાર ૩, ધારણ વ્યવહાર ૪ અને જીત વ્યવહાર ૫ એ પાંચ પ્રકારને વ્યહાર કહે છે. તે વિષે સ્થાનાંગ સૂત્રમાં કહ્યું છે કે–“પાંચ પ્રકારનો વ્યવહાર કહ્યો છે. તે આ પ્રમાણે-આગમ વ્યવહાર ૧, મૃત વ્યવહાર ૨, આજ્ઞા વ્યવહાર ૩, ધારણા વ્યવહાર ૪ અને છત વ્યવહાર પ.” અહીં જીત અને આચરણ એ બન્નેને એક જ અર્થ હોવાથી આચરણની પ્રમાણતા સિદ્ધ થયે આગમની પ્રતિષ્ઠા અત્યંત સિદ્ધ થાય છે. પરંતુ જે મેહાંધ પુરૂષે બીજા મનુષ્યોના આચરણનું દષ્ટાંત આપી ગીતાર્થના આચરેલા માર્ગને દૂષિત કરે છે તે બિચારા “અમે આગમની રૂચિવાવાળા છીયે.” એવી મિથ્યા આઘોષણા કરે છે. કહ્યું છે કે –“મૂઢ જને અનાદિ કાળના મોહને લીધે અમે તેના (આગમના) ભક્ત છીએ એમ કહી તેની કદર્થના કરતા અને તેને જ માનતા છતાં તેની અવગણના કરે છે તે તેઓ જાણતા જ નથી. તેથી કરીને આગામથી અવિરૂદ્ધ જે આચરણ તે પ્રમાણભૂત છે એમ સિદ્ધ થયું. ૮૦
अनह भणियं पि सुए, किंची कालाइकारणावेरकं । ગામહ શિય, વસિ વિÉિ II E ! મૂલાથ–મૃતમાં અન્યથા પ્રકારે કહેલું હોય તે પણ કાંઈક
