________________
विपर्ययभेदानामवान्तरभेदाः ।
भेदस्तमसोऽष्टविधो मोहस्य च दशविधो महामोहः ।
तामिस्रोऽष्टादशधा तथा भवत्यन्धतामिस्रः ॥ ४८ ॥
,
कौ. ४८ ]
" भेदः" इति । भेदस्तमसोऽविद्याया अष्टविधः । अष्टस्वव्यक्तमहदहङ्कार( २०८ ) अविद्यारूप- पञ्चतन्मात्रेष्वनात्मस्वात्मबुद्धिरविद्या तमः, अष्टविधविपर्ययस्याष्टविधत्वम् ॥ विषयत्वात्तस्याष्टविधत्वम् ॥
"
मोहस्य च इति, अत्राप्यष्टविधो भेदश्चकारेणानुषज्यते । देवा ह्यष्टविधमैश्वर्यमासाद्यामृतत्वाभिमानिनोऽणिमादिकमात्मीयं शाश्वतिकमभिमन्यन्ते, सेयमस्मिता मोहो ऽष्टविधेश्वर्यविषयत्वादष्टविधः ॥
" दशविधो महामोहः " इति । शब्दादिषु पञ्चसु दिव्यादिव्यतया दश( २१० ) रागरूपवि- विधविषयेषु रम्जनीयेषु राग आसक्तिर्महामोहः स
र्ययस्य दशविधत्वम् ॥ च दशविधविषयत्वाद्दशविधः ॥
"6
( २०९ ) अस्मितारूपविपर्ययस्याष्टविधत्वम् ||
६१
" तामिस्रो" द्वेषो " ऽष्टादशधा " । शब्दादयो दशविषया रज्जनीयाः स्वरूपतः, ऐश्वर्यन्त्वणिमादिकन स्वरूपतो रज्जनी
||
( २११ ) द्वेषरूपविपर्ययम् । किं तु रञ्जनीयशब्दाद्युपायाः । ते च शब्दादय यस्याष्टादशविधत्वम् ॥ उपस्थिताः परस्परेणोप हन्यमानास्तदुपायाश्चाणिमादयः स्वरूपेणैव कोपनीया भवन्तीति शब्दाभिर्दशभिः सहाणिमाद्यष्टकमष्टादशधेति, तद्विषयो द्वेषस्तामित्रो ऽष्टादशविषयत्वादष्टादशधेति ।
.
( २१२ ) अभिनिवेशरूपविपर्ययस्याष्टादश
विधित्वम् ॥
दशधेति ||
८
तथा भवत्यन्धतामिस्र: " | अभिनिवेशो ऽन्धतामिस्र: । तथेत्यनेनाष्टादशधेत्यनुषज्यते । देवाः खल्वणिमादिकमष्टविधमैश्वर्यमासाद्य दश शब्दादीन् विषयान् भुज्जाना:' शब्दादयो भोग्यास्तदुपायाश्वाणिमादयो ऽस्माकमसुरादिभिर्मोपघानिषत ' इति - बिभ्यति । तदिदं भयमभिनिवेशो ऽन्धतामित्रो ऽष्टादशविषयत्वादष्टा
'
