________________
વેદોષ વિચાર ૨. રાજભવન સાત કે નવ ભૂમિ ઉદયનું કરવું. તેના પર સુવર્ણ કળશ ધ્વજપતાકા
ચઢાવવી ૩. રાજભવનમાં આઠ પ્રકારના સભાષ્ટક મંડપમાંથી (દીવાને આમ દીવાને ખાસ) કરવા. ૪. (બ) રાજ્ય સનની વેદિકા અને તેના પર સિંહાસન ૪૦, ૫૦, ૨૦ આંગુલ
પ્રમાણનું ક૨વું. (4) રાજ્યસનનું છત્ર ૮૪-૭૨ કે ૬૦ આંગુલ પ્રમાણનું કરવું.
(૪) રાજ્યસનને હેમરંડ, કળશ, ચામર અને છડી કરાવવા. મહાભારતના પડદુર્ગા – ૧. ધન્ય દુર્ગ–જ્યાં નિર્જળ દેશમાં, જ્યાં ૪. મનુષ દુર્ગ—ઘણીજ જન સંખ્યા શત્રુ હેરાન થાય.
સૈન્ય બળ ૨. ભૂદુર્ગ – જમીન પરને દુર્ગ કિલ્લે પ. મૃદ દુર્ગ –ધૂપ કેટ માટે
પહેળા ૩. ગિરિ દુર્ગ–પર્વતની મધ્યમાં મજબુત કિલે ૬. વન દુર્ણ –ગાઢ જંગલમાં વચ્ચે
શહેર હેય તે રાજવલ્લભ કહેલ ચાર પ્રકારના દુર્ગ – ૧. ભૂમિ દુર્ગ જમીન ૫ કિલ્લે હોય તે ૨. જળ-દુર્ગ જેની ચારે તરફ પાણી હોય તે (લંકાની જેમ) ૩. ગિરિ દુર્ગ પર્વતના મસ્તકે કે પર્વતના મધ્યમાં અગર ફરતા પર્વતેથી રક્ષાયેલ. ૪, ગલ્ડર પર્વતે વચ્ચે હોય તે ગુફા જેવા. સમરાંગણ સુત્રધાર ગ્રંથ અનુસાર દુર્ગ:
આઠ પ્રકારના દુર્ગોમાં કૃત્રિમ દુર્ગ અને આકૃત્રિમ દુર્ગ એમ બે ભેદો કહ્યા છે. ૧. પાર્વત દુર્ગ:-~-પર્વત ઉપર તળેટીમાં કે ઢાળવાળી ભૂમિ પર સ્થિત જે નગર હોય તે.
તેના ત્રણ ભેદ છે. (૪) પ્રાસ્કર:-પર્વતના શિખર પર હોય તે-દેવી પુરાણમાં છે. પ્રારતર દુર્ગ તે (4) નિરાશ્ચકઃ-પર્વતની ઢાળવાળી ભૂમિ પર સ્થિર હોય તે.
(૪) ગુહઃ- જે નગરના ફરતા પહાડો હોય તે. ૨. જળ દુર્ગ:- જેની ચારે બાજુ વહેતા પાણીથી સુરક્ષિત જે નગર હોય તે તેમાં
બે ભેદ છે.
