________________
ક્ષણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
તીર્થકરનો જીવ જે દિવસે માતાના ગર્ભમાં પ્રવેશ કરે છે, તે દિવસ સહેજે ગર્ભ લ્યાણકરૂપે મનાવાય છે. જે દિવસે જન્મ થાય છે તે દિવસ સહેજે જન્મ કલ્યાણકરૂપે મનાવાય છે. જે દિવસે કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થાય છે, તે દિવસ સહેજે જ્ઞાન કલ્યાણકરૂપે મનાવાય છે તથા જે દિવસે મોક્ષ થાય છે, તે દિવસ સહેજે મોક્ષ કલ્યાણકરૂપે મનાવાય છે. જો ચારેય કલ્યાણકમાં ચોઘડીયા અને પૂર્વતૈયારી હોતી નથી, તો શું દીક્ષા પ્રસંગ પણ સહજ ન હોઈ શકે? જેને અંતરમાં વૈરાગ્ય પ્રગટ થયો હોય તે સાદા કપડાને છોડીને ચમકદાર વસ્ત્રો પહેરે અને ત્યાર બાદ તેનો ત્યાગ ન કરે. પૂર્વે રાજામહારાજાનો રોજીંદો પહેરવેશ જ ચમકદાર હતો, તેથી જે વસ્ત્રો પહેર્યા હતા, તેને જ છોડીને વનપ્રયાણ કરી ગયા. અત્યારે રોજીંદા પેટ-શર્ટને છોડીને ચમકદાર વસ્ત્રો પહેરવા અને તેને ત્યાગવા, એ યોગ્ય નથી.
દીક્ષાર્થી માતા-પિતાની આજ્ઞા લે છે, તે પણ માત્ર જાણકારી જ આપી રહ્યા છે, પણ અનુમતિ માંગતા નથી. ઈન્ફોર્મેશન અને પરમિશન બંને વચ્ચે ભેદ છે. ઓફિસમાં શેઠ તેના નોકરને કહે કે હું આવતી કાલે ઓફિસે નહીં આવું, ત્યાં શેઠ પોતાના નોકરને માત્ર ઈન્ફોર્મેશન આપી રહ્યો છે,
જ્યારે નોકર પોતાના શેઠને કહે કે હું આવતી કાલે ઓફિસે નહીં આવું, ત્યાં નોકર પોતાના શેઠ પાસે પરમિશન માંગી રહ્યો છે. એ જ પ્રમાણે વૈરાગીને અનુમતિ લેવાની આવશ્યકતા હોતી નથી, તેઓ તો માત્ર જાણ જ કરે છે કે હવે તમે મને શોધશો નહીં, હું દીક્ષા ગ્રહણ કરી રહ્યો છું.
જ્યારે જીવને ક્ષણિકનો બોધ થાય છે ત્યારે જગતમાં ઉત્પન્ન થનારી પર્યાયમાં તે પર્યાયનો વ્યય પણ જણાય છે તથા વ્યય થનારી પર્યાયમાં ઉત્પાદ પણ જણાય છે. પ્રત્યેક પર્યાયનું સ્વરૂપ સહજ ક્ષણિક જણાય છે.
