________________
સ્વરચિત ર૭ર સંસ્કૃત શ્લોક પ્રમાણ કર્મયોગ” ગ્રંથમાં ગુરુદેવે વેગવાન કલમ ચલાવી છે. કર્મયોગ નામ હોવા છતાં તેમાં કર્મસિદ્ધાંતની કોઈ વાત નથી. પરંતુ ધનુષ્યના ટંકાર જેવી વાણીથી જેમ શ્રીકૃષ્ણે કર્તવ્યહીન શૂન્યમનસ્ક થતા જતા અર્જુનને કર્તવ્યપરાયણ થવા માટે કુરુક્ષેત્રની ભૂમિ પર જેમ કર્તવ્યનો આદેશ આપ્યો હતો બરોબર એ જ રીતે આ ગ્રંથમાં ગુરુદેવે પ્રખર કર્તવ્યનો પ્રચંડ આદેશ આપ્યો છે. સ્વકર્તવ્યોને નિભાવવાનો ઉપદેશ આપ્યો છે.
આ ગ્રંથની વિશેષતા એ છે કે તેમાં એક બાજુ ભગવદ્ ગીતાનો આસ્વાદ છે તો બીજી બાજુ જિનાગમોનો સાર છે. એક બાજુ વિરતિધર્મની અનુમોદના છે તો બીજી બાજુ માનવીય કર્તવ્યપાલનનો આદેશ છે.
ગુરુદેવે આ ગ્રંથ દ્વારા સાંપ્રત સમયની ભૂખ ભાંગી છે. સાંપ્રત વિજ્ઞાનયુગમાં જ્યારે માનવી દિશાહીન, ભયભીત અને એકલો થતો જાય છે, સત્સંગથી વિમુખ થતો જાય છે ત્યારે ગુરુદેવે આ ગ્રંથ દ્વારા આધ્યાત્મિક અને સાત્વિકતારૂપ ભોજનનો થાળ પીરસ્યો છે.
કર્મયોગ ગ્રંથમાં ગુરુદેવનું સૌથી ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન એ છે કે દરેક વ્યક્તિ જ્યારે પોતાનું કર્તવ્ય નિભાવે છે, ત્યારે એ કર્તવ્યને વિવેકપૂર્ણ કેવી રીતે બનાવવું, એ કર્તવ્યમાં સમજ કેવી રીતે ઉમેરવી અને એ કર્તવ્યને સફળ કેવી રીતે બનાવવું એનું સ્પષ્ટ માર્ગદર્શન ગુરુદેવે આ ગ્રંથમાં સચોટ રીતે બતાવ્યું છે. કેટલાંક ઉદાહરણો લઈએ તો....
(૧) સ્વાધીન કર્તવ્યને નિરાસક્ત રીતે નિભાવવું જોઈએ. પોતાના ભાગે જે કર્તવ્ય કરવાનું આવતું હોય જેમ કે શ્રાવકનું કર્તવ્ય છે વ્રતોનું પાલન કરવું, શ્રીસંઘની વ્યવસ્થા સાચવવી, ગુરુજનોની વૈયાવચ્ચ કરવી વગેરે એવી જ રીતે સાધુનું કર્તવ્ય છે ઉપદેશ આપવો, સાધના કરવી વગેરે. આ દરેક સ્વાધીન કર્તવ્યો કોઈ પણ જાતની આસક્તિ વગર કરવાં જોઈએ. સહજ રીતે કરવાં જોઈએ. નિરાસક્ત ભાવે કાર્યો કરવાથી કોઈની સામે નમવું પડતું નથી કે કોઈ લાલચ સામે અટકવું નથી પડતું. સહજ રીતે થતું આ કર્તવ્ય સફળ થાય છે.
(૨) કોઈ પણ કર્તવ્ય બજાવનાર વ્યક્તિને ધર્મ અને પરમાત્માનો પરિચય અવશ્ય હોવો જોઈએ. એટલે કે આધ્યાત્મિક ભૂમિકા અવશ્ય હોવી જોઈએ. આધ્યાત્મિક ભૂમિકા એના કર્તવ્યને ધર્મ પક્ષે રાખે છે. તેથી તેનાથી કર્તવ્ય બજાવતાં કોઈ અધર્મ થતો નથી. એક જગ્યાએ ગુરુદેવે સ્પષ્ટ લખ્યું છે
સૂરિશતાબ્દીનું સંભારણું 3 106
