________________
એકેય ઢોર તો નથી. ખોટું નામ આપીને રાહતમાં લઈ આવેલા. તલાટીએ પત્રકમાં નામ કેવી રીતે લખ્યું ? તે પણ ત્રીજી લુચ્ચાઈ હતી. આમ દુષ્કાળમાં માણસની નીતિમત્તા પણ ઊતરતી જોવા મળતી હોય છે.
તા. ૧૧-૭-૧૯૫૨
આજે સવારના ખાંભડાના મજૂર ભાઈઓ આવ્યા. એમની ફરિયાદ એ હતી, કે બેલાના ગાંડાપટેલ એ માથા ભારે છે. અમારી એક બાઈને અપમાનજનક શબ્દો બોલ્યા. અને ખોદાણ કામમાંથી કાઢી મૂકે છે. ખોદાણનું માપ બરાબર લેતા નથી. આથી અમે હેરાન થઈ ગયા છીએ. આ ઉપરથી ત્યાંના મુખ્ય માણસને મહારાજશ્રીને મળી જવા મેં પત્ર લખી આપ્યો.
તા. ૧૩-૭-૧૯૫૨
આજે ફેદરાથી ડાહ્યાભાઈ અને ખોડુભાઈ સહકારી મંડળી વિશે વાત કરવા આવ્યા હતા. તેમને હકીકત સમજાવી.
તા. ૧૪-૭-૧૯૫૨
આજે આપણા મુખ્ય કાર્યકર્તાઓ શ્રી છોટુંભાઈ, નાનચંદભાઈ, નવલભાઈ અને હિરભાઈ આવ્યા. તેમણે દુષ્કાળની પરિસ્થિતિ અંગે વાતો કરી. તાત્કાલિક કલેક્ટરશ્રીને દુષ્કાળનું રાહત કાર્ય સંભાળતા અધિકારીશ્રી સીંધને મળીને ઉકેલ કરવો. પછી શું કરવું તે વિચાર્યું.
તા. ૧૫-૭-૧૯૫૨
રાત્રે છોટુભાઈ, હિરભાઈ, નાનચંદભાઈ વગેરે આવ્યા. તેમણે શ્રી સીંધની મુલાકાત અંગે વાતચીત કરી. સીંધ દુષ્કાળ ખાતાના મુખ્ય અધિકારી છે. તેમણે કહ્યું કે ધોલેરામાં ખેડૂતોની એકસભા રાખી હતી. તેમાં અહીંની સ્થિતિનો ખ્યાલ આપ્યો. પછી ગોડાઉન જોવા ગયા. ત્યાં કારકુનોએ સંતોષકારક ઘાસની વહેંચણી કરી છે એવો રિપોર્ટ આપવા લાગ્યા. આટલા હજાર રતલ ઘાસ આપ્યું. એમ રતલના હિસાબમાં આંકડા આપવા લાગ્યા. પણ સામે જ કાર્યકરો હતા. એમણે તરત રદિયો આપ્યો. થોડી ટપાટપી થઈ. સાચી વાત સીંધને સમજાવી.
સાધુતાની પગદંડી
૭૩