________________
અટ્ટમ પ્રસ્તાવ–ત્રીજા શિક્ષાત્રત ઉપર જિનદાસની કથા.
૪૫
મારે સર્યુ. હૈ દુષ્ટ ચેષ્ટાવાળા ! તમે પાતે જ નાશ પામ્યા છે, અને હૈ ! બીજાને પણ નાશ પમાડે છે.” આ પ્રમાણે દુષ્ટ અને કઠોર મુખવાળી અને દુનિયની મૂળભૂમિરૂપ તેણીએ નિત્સના કરેલે જિનદાસ મોન રહ્યો.
ત્યારપછી એકદા ચતુર્દશીને દિવસે તેણે ઉપવાસ કર્યાં, ચારે પ્રકારના પૌષધ ગ્રહણ કર્યાં, અને રાત્રિએ ઘરની એકાંતવાળી યાનશાળામાં કાયોત્સર્ગે રહ્યો. તે વખતે મંગળા પણુ કામદેવથી પીડા પામી, કુળના અભિમાનના ત્યાગ કરી, અપવાદની અવગણના કરી ‘ સ્રીએ નીચગામિની હેાય છે ' એ કહેવતને જાણે સત્ય કરતી હાય તેમ જારને વિષે આસક્ત થઇ. ઘરના લેાકેાની લજ્જાએ કરીને પ્રગટપણું અકાય આચરણ કરવાને અસમર્થ હાવાથી તે પ્રથમથી આવેલા શ્રૃંગારવાળા જાર પુરુષની સાથે રાત્રિને સમયે તે જ ચાનશાળામાં આવી. અત્યંત અંધકારને લીધે ત્યાં કાયાત્સગે રહેલા જિનદાસને નહીં જોવાથી તેણીએ તે જ ઠેકાણે લેાઢાના ખીલાવડ તીક્ષ્ણ છાનવાળા પલ્યક મૂકયેા. તે ખીલાવડ પાસે રહેલા જિનદાસને સ્વભાવિક કામળ પગ વીંધાયેા. તે તે જારની સાથે અકાર્ય કરવા લાગી.
પ્રતિ
•
અત્યંત તીક્ષ્ણ લાઢાના ખીલાથી જિનદાસનુ ચરણતળ વીંધાવાથી તેને ગાઢ વેદના ઉત્પન્ન થઈ. તે વખતે જિનદાસ આ પ્રમાણે ચિંતવવા લાગ્યા- ૪ જીવ ! અક્રાર્યમાં આસક્ત થયેલી ભાર્યાના વિનાશ તે પાતે જોયા છતાં પણ તું જરા પણ ચિત્તમાં સ`તાપ કરીશ નહીં, કેમકે પરમાર્થ રીતે તે
આ જગતમાં કોઈ પણ ભાર્યાં કે સ્ત્રજનવગ છે જ નહીં; કેમકે પેાતાના કાર્યના વિનાશ થાય એટલે કે પેાતાનું કાર્ય સધાય નહીં ત્યારે તે સર્વે પાર્મુખ જ થાય છે. વળી પ્રેમીજન જ્યાંસુધી પેાતાના કાર્યની પ્રતિકૂળતા ન જુએ ત્યાંસુધી જ પ્રીતિભાવને દેખાડે છે અને ત્યાંસુધી જ અનુકૂળપણું આચરે છે. તેથી ધર્મના અર્થ( તત્ત્વ )થી શૂન્ય ચિત્તવાળી આ સ્ત્રીના આમાં શા દોષ છે ? કેમકે સ્ત્રીએ સ્વભાવથી જ દુર્ગાહ્ય કહેવાય છે. સ્ત્રીઓનુ અત્યંત રક્ષણ કર્યું" હાય, અત્યંત પાલન કર્યું" હાય, તેના પર અતિ ગાઢ અને રૂઢ પ્રેમ રાખ્યેા હાય, તથા તેના અત્યંત ઉપચાર કર્યાં હાય,
તા પણ
તે દુરંત લય આપનારી થાય છે. આ કારણથી જ પેાતાની બુદ્ધિ( જ્ઞાન )ના માહાત્મ્યથી પરમાર્થને જાણનારા શ્રેષ્ઠ મુનિએ જેવી સ્ત્રીઓની સાથે ખેાલતાં જ નથી. તેથી કરીને જેએ
પ્રત્યક્ષ રાક્ષસીના સ્ત્રીઓના ત્યાગ
૧ નીચ માગે જનારી. ૨ પાયાવાળા,
