________________
શ્રાવકધર્મઃ ૬૯ શ્રી જિનશાસનમાં રહેલા સાધુ યા શ્રાવક, પ્રત્યેકને આ હંમેશનો મને રથ હોય છે, કે “મારું મરણ આરાધનાપૂર્વક થાઓ.” અર્થાત્ “મરણ વખતે હું આરાધનાપૂર્વક કેવી રીતે મરણ પામું ?” એની સતત ચિંતા રખેને હોય છે. એ આરાધના સંક્ષેપથી અહીં જણાવવામાં આવે છે.
શાસ્ત્રોમાં કહ્યું છે કે, “જે આત્મા મરણ સમયે ભક્તપરિણા નામના પ્રકીર્ણકનાં કહેલા વિધિ મુજબ મરે છે, તે આત્મા નિશ્ચયથી વૈમાનિક કપમાં ઉત્પન્ન થાય છે, એટલું જ નહિ, કિન્તુ ઉત્કૃષ્ટથી સાતમા ભવે અવશ્ય સિદ્ધ થાય છે,
મરણપથારીએ રહેલે માંદો મનુષ્ય સદ્દગુરુને નમસ્કાર કરીને કહે, કે “હે ભગવન્! હવે અવસરને ઉચિત મને ફરમાવે !” તેના પ્રત્યુત્તરમાં ગુરુમહારાજ તેને છેવટની આરાધના કરી લેવા માટે નીચે મુજબ ફરમાવે. ગુરુનો રોગ ન હોય તે ઉત્તમ શ્રાવકના મુખે તેનું શ્રવણ કરે.
ગુરુ કહે “મરણ સમયે ૧૦ લીધેલાં વ્રતોમાં લાગેલા અતિચારોને આલોવવા જોઈએ. ૨. લીધેલાં કે નહિ લીધેલાં વ્રતને ફરી ઉચ્ચારવાં જોઈએ. ૩. સવ જીવોને ક્ષમા આપવી જોઈએ. ૪. અઢાર પાપસ્થાનકોને વોસિરાવવાં જોઈએ. પ. ચાર શરણને ગ્રહણ કરવા જોઈએ. ૬. દુષ્કૃતની નિન્દા કરવી જોઈએ. ૭. સુકૃતની અનુમોદના કરવી જોઈએ. ૮. અનશન સ્વીકારવું જોઈએ. ૯. શુભ ભાવના ભાવવી જોઈએ. અને ૧૦. શ્રી પંચ પરમેષ્ઠીઓને નમસ્કાર કરવું જોઈએ. અતિચાર-આલેચના
સાધુ અને શ્રાવકોને પાળવાયેગ્ય પાંચ આચાર શ્રી જૈનશાસનમાં દર્શાવેલા છે. તેને પાલનમાં જેટલી બેદરકારી
