Book Title: Gujaratno Rajkiya ane Sanskritik Itihas Part 07 Maratha Kal
Author(s): Rasiklal C Parikh, Hariprasad G Shastri
Publisher: B J Adhyayan Sanshodhan Vidyabhavan
View full book text
________________
સમકાલીન રાજે
[ ૧૮૫
પડી એમને ભારજીએ વશ કર્યા હતા. એણે સરધાર તાબાનું સાજડિયાળી (તા. જામકંડોરણા) લુંટી કબજે કર્યું હતું અને રાજકોટના રાજવી જાડેજા લાખાજીને પણ પરાજય આપ્યો હતો. એ ઈ. સ. ૧૭૮૪ માં અવસાન પામતાં અને એ પૂર્વે પિતાની પાસેથી રાજ્યને કબજે લઈ બેઠેલે પાટવી કુંવર રાયધસિંહજી પણ મરણ પામેલે હેઈ બીજો કુંવર કેસરીસિંહ સત્તા ઉપર આવ્યો. એ ૧૭૮૭ માં મરણ પામતાં એને કુંવર ચંદ્રસિંહ ર જે ગાદીએ આવ્યો. એણે વારંવાર ચડી આવતા કાઠીઓને નરમ પાડવામાં સફળતા મેળવી હતી. ચંદ્રસિંહજી એક વાર વઢવાણના પ્રથીરાજજી સાથે અમદાવાદ ગયેલે ત્યાંથી પાછો આવતાં ગાયકવાડના માણસો સાથે માર્ગમાં ઝઘડો થયો, જેમાં ઘણાં માણસ મરાયાં, એમાં ગાયકવાડ તરફે ટુકડીને જમાદાર બચેલો અને એને ભત્રીજે જમાઈ ઈસબખાન પણ માર્યો ગયો હતો. એ ખૂનના બદલામાં વાંકાનેર તરફથી મેસરિયા (તા. વાંકાનેર, જિ. રાજકેટ ) એના વારસને આપવામાં આવ્યું, જે પછીના સમયમાં રાજ્ય પાછું વેચાણ લઈ લીધું.
ઈ.સ. ૧૮૦૭-૦૮ માં કર્નલ વોકર અને ગાયકવાડના પ્રતિનિધિએ સૌરાષ્ટ્રના રાજવીઓની ખંડણી આકારી ત્યારે વાંકાનેરની ખંડણીને આંક પણ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. ૧૯ ૪. વઢવાણના ઝાલા
સબળસિંહજી ૨ જે ઈ. સ. ૧૭૬૫ માં મરણ પામતાં એના ત્રણ પુત્રમાંનો પાટવી કુંવર ચંદ્રસિંહજી ગાદીએ આવ્યું. એણે રાજકોટના ગરાસિયા મેઘજીએ મેમકા(તા. વઢવાણ)ના લેહાણું વેપારીને રોઝવા(તા. દસાડા)માં માલ ઝૂંટવ્યો હતો એની ફરિયાદ ઉપરથી ચંદ્રસિંહ મોરશિયા (?) પર ચડાઈ કરી એને લૂંટયું હતું. આનો બદલો લેવા મેઘજીના પુત્રોએ લીંબડીની સહાય માગતાં બનેવી હરભમજી સૈન્ય સાથે દેડી આવ્યું હતું. એ સમયે મરાઠા સરદાર ભગવંતરાવ લીંબડીમાં છાવણી નાખીને પડયો હતો તે પણ હરભમજીની સાથે આવ્યો હતો. ભાદરના કાંઠે મુકામ કર્યો ત્યારે ચંદ્રસિંહજી પણ સામે આવી એમનો માર્ગ રોકીને બેઠો હતો. એના અરબ જમાદાર ગોરીભાવી યુક્તિથી મરાઠા સૈન્યના ગોલંદાજ તો છોડી નાસી ગયા. આ તકે ચંદ્રસિંહજીએ હરભમજીની સેના પર હલે કર્યો એટલે હરભમજી પાછો વળી ગયો. ગાયકવાડની તો કબજે કરેલી તે ભગવંતરાવના કહેવાથી પાછી આપી દીધી.
ઈ. સ. ૧૭૭૮ માં ચંદ્રસિંજીનું અવસાન થતાં કુમાર પ્રથીરાજજી ગાદીએ
