________________
અજમેરના સુપ્રસિદ્ધ દયાનંદ હોલમાં થયેલા શતાવધાનના પ્રયોગો અને અભુત બુદ્ધિમત્તાથી આશ્ચર્યચકિત થઈને, રા. બ. ઓઝા વગેરે પંડિતો દ્વારા અપાયેલી ભારતરત્નની પદવી તેમજ તેને અંગે જૈન સમાજ પર આર્યસમાજ તથા ઇતર જનતાનો વ્યાપેલો સદ્ભાવ અને ત્યારબાદ જયપુર થઈ આગ્રાગમન થવું. આગ્રામાં ઠેરઠેર થયેલાં કવિરાજનાં ભવ્ય અને પ્રેરક વ્યાખ્યાનોનો ઠેરઠેર પ્રભાવ અને ત્યાંથી આખાયે માલવા દેશનો ચિરસ્મરણીય અનુભવ લઈને પુનઃ ગૂજરાતનું પ્રયાણ એ પણ સંમેલનનુંજ એક નિમિત્ત.
- શતાવધાની પંડિત રત શ્રીમાન રતચંદ્રજી મહારાજનું જયપુરનું ચાતુર્માસ્ય, આગમોદ્ધારક મંડલનું મિલન, ત્યાંનો ઉલ્લેખનીય શતાવધાનોત્સવ, દિલ્હી તરફનું ગમન અને ત્યાં તેઓશ્રીને મળેલું ભારતરત્રનું બિરુદ અને ત્યાંથી પંજાબના કેસરીસમા યુવાચાર્યના આગ્રહથી પંજાબ તરફનું તેમનું પ્રયાણ, અમૃતસરમાં અનેક વખતથી તેમના પાંડિત્ય અને શાન્તિની પ્રશંસા સાંભળીને મળવા માટે તીવ્ર અભિલાષા ધરાવતા પૂજ્યશ્રી સોહનલાલજી મહારાજ સાથે તેમની થયેલી અદ્ભુત મુલાકાત અને ઉલ્લેખનીય અમૃતસરનું ચાતુર્માસ્ય એ પણ સંમેલનનો જ પ્રતાપ.
| નિખાલસતાની જીવંત મૂર્તિ અને આગામોદ્ધારક પૂજ્ય શ્રી અમોલખ ઋષિજી મહારાજનું દક્ષિણથી મારવાડ તરફ ગમન તથા શ્રુતના સાગર સમા વિદ્ધવર્ય શ્રી ઉપાધ્યાયજી સાથે તેમનું વિહાર-પ્રયાણ અને દિલ્હીનું ચાતુર્માસ્ય તથા પૂજ્યશ્રીને જૈનદિવાકરની પદવી એ પણ સંમેલનના પ્રસંગથી.
ભગવાન મહાવીરના વિહારગમન પછી એ માર્ગે ઉપસ્થિત થતા અનેક સંકટો વેઠી સિંધદેશના પાટનગર સમા કરાંચી શહેરમાં પ્રથમ પદાર્પણ કરી જૈન ધર્મનો પ્રભાવ ફેલાવનાર અને અહિંસાનો સાર્વદેશીય બોધ આપી પ્રસિદ્ધ થયેલા મુનિશ્રી ફુલચંદજી મહારાજનું કરાંચી જેવા ક્ષેત્રમાં પ્રવેશી તે ક્ષેત્રનું નવોદ્ધાટન, એ પણ સંમેલનનોજ પ્રભાવ.
મને સાથે સાથે એ પણ કહી લેવા દો કે આપણા ભાઈબંધ સમાજના સૂરિપુંગવોનું સંમેલન અને નિયમોનો ઉહાપોહ થવાનું પ્રબળ નિમિત્તભૂત પણ એ અજરઅમરપુરી અજમેરનું અપૂર્વ સંમેલન.
પરંતુ આ તો વિખરાયેલા પ્રભાવનીજ વાત થઈ. જ્યારે તેની એકસૂત્રતા થાય ત્યારે તે પ્રભાવનો પુંજ જામે અને તોજ સમાજનો સામુદાયિક ઉલ્લેખનીય અભ્યદય થાય. સાધુ સંમેલને નિયમો ઘડ્યા અને શ્રીમતી કોન્ફરન્સ દેવી એટલે સંઘની
ધર્મપ્રાણઃ લોંકાશાહ
