________________
[ ૫૬ ]
ધર્મમંગળ સંકેત હોય છે. ગુરુઓ અથવા વડીલે પણ જે શિષ્ય અથવા જે સંતાન અધિક આત્મીય જે હોય તેની જ . ઉપર વખતેવખત ન બે નાખતા હોય છે. વખતે વખત એને જ ઉપાલંભ અને ઉપદેશ આપતા હોય એમ નથી બનતું? વસ્તુતઃ એ દુખ નથી, એ એક પ્રકારની મમતા છે. - દુઃખને તાવની ઉપમા ઉપર આપી છે. તાવની ગરમી જેમ જેમ વધે છે તેમ તેમ સુસ્થ શરીરમાંથી પ્રસ્વેદ નિઝરે છે. એ પ્રસ્વેદ શરીરને શીતળ બનાવે છે. ગરમીની એ એક પ્રતિક્રિયા છે. ,
જેમનામાં આધ્યાત્મિક આરોગ્ય હોય છે તેમનામાં એ તાપ સમભાવ અથવા સહનશીલતાની શીળી નિરણીઓ વહાવે છે. ભયંકર સંતાપ, પરિસહ અને ઉપસર્ગો વખતે પણ મુનિજનોને સમતારસમાં સ્નાન કરતા-સમતારસમાં તરબળ બનતા આપણે આપણા કથાનકમાં સાંભળીએ છીએ. આ સંતાપ, આ દુખ છે એટલે જ સમતારસની આ લહાણું છે. ધ્યાનસ્થ અવસ્થામાં ઊભેલા મેતાર્ય મુનિ જેવા તપસ્વીના શીરે ધગધગતા અગ્નિની ચીતા ખડકોવા છતાં એમણે શાંતિ અને સમતાની જે પુનિત ગંગા વહાવી છે તેની સરખામણિમાં એ આગ પણ કેટલી તુચ્છનિર્માલ્ય લાગે છે?
જેને દુઃખ ગભરાવી કે થથરાવી શકતું નથી, દુઃખ કે આફતને સામને કરતાં જે પાછો ડગ નથી ભરતે, સંતાપ કે અન્યાયને પણ જે મિત્રની જેમ ભેટે છે, દુખ
