________________
પએ-રાંધે
પિયાવએ-રંધાવે | છપિકાએ-છકાયને પણ રોઇસ-રૂચિ ધારણ કરીને
મહબૂયા-મહાવ્રતોને નાયપુખ્તવયણે-શ્રી મહાવીર સ્વામીના વચનને વિષે | ફાસ-સેવે અત્તસમે-પોતાના સરખા
પંચાસવસંવરએ-પાંચ આશ્રવને મશિઝ-માને
રોકનારા અથ દશમં સભિવધ્યયનમ્
ભાવાર્થ : (નવમા અધ્યયનમાં એમ જણાવવામાં આવ્યું કે આચારમાં રહેલ સાધુ વિનયવાનું હોય છે.) પૂર્વે કહેવામાં આવેલ નવ અધ્યયનના આચારમાં (ક્રિયામાં) રહેવાવાળાને સાધુપણું હોય છે એમ આ દશમા અધ્યયનમાં કહેવામાં આવશે. તીર્થકર ગણધરના ઉપદેશ વડે કરી જે ગૃહસ્થાશ્રમથી નીકળીને તીર્થંકર ગણધરના વચનને વિષે નિરંતર સમાહિત ચિત્તવાળા થાય છે અને સ્ત્રીઓના વશમાં જેઓ આવતા નથી, તેમજ વમેલા વિષયોને ફરી પીતા નથી, તેઓ સાધુ કહેવાય છે. ૧. સચિત્ત પૃથ્વીને પોતે ખોદે નહિ, બીજા પાસે ખોદાવે નહિ; કાચુ પાણી પોતે પીએ નહિ બીજાને પીવરાવે નહિ; તિક્ષણ ખડુગની માફક નુક્સાન કરવાવાળી અગ્નિ પોતે સળગાવે નહિ બીજાની પાસે સળગાવરાવે નહિ, તેને મુનિ કહીએ. ૨. વસ્ત્ર કે પંખાદિકે કરી વાયરાને વીંજે નહિ બીજા પાસે વિંજાવે નહિ. વનસ્પતિને પોતે છેદે નહિ, બીજા પાસે છેદાવે નહિ. શાલિ (ડાંગર) પ્રમુખનાં બીજોનો સંઘટ્ટ સદા ત્યાગ કરે અને સચિત્ત આહારનું ભક્ષણ ન કરે, તેને સાધુ કહીએ. ૩. (ઉદેશિક આહાર ન લેવાથી ત્રસ સ્થાવર જીવની રક્ષા થાય છે) પૃથ્વી, તૃણ અને કાષ્ઠાદિકની નિશ્રાએ રહેલા ત્રસ અને સ્થાવર જીવોનો વધ થાય છે, આજ કારણથી સાધુને અર્થે બનાવેલા ઉદેશિકાદિ આહારને જે સાધુઓ ખાતા નથી, તેમજ પોતે આહાર પકાવતા નથી અને બીજા પાસે પકાવરાવતા પણ નથી, તે સાધુ કહેવાય છે. ૪. જ્ઞાતપુત્ર શ્રીમાનું વર્ધમાન સ્વામીના વચનો ઉપર રુચિ ધારણ કરીને શ્રદ્ધા રાખીને) જેઓ છ જવનિકાયને પોતાના આત્મા તુલ્ય માને છે, તથા પાંચ મહાવ્રતોને જેઓ સેવે છે (પાળે છે) અને પાંચ આશ્રવોને જેઓ સંવરે છે (રોકે છે) તે સાધુ કહેવાય છે (૫)
૧૨
- દશવૈકાલિકસૂત્ર
