________________
દાન. પ્રકરણ ૬
૧૨૫
છેવટે રાજાએ પારધીને કહ્યું કે, “ જે તું આજીવિકાના અર્થે જ આ બિચારા નિરપરાધી છવને ઘાત કરતે હેય, તે આજથી તેવું અધમ કૃત્ય તજી દે અને મારી સાથે નગરમાં ચાલ. હું અંદગીભર તારા કુટુંબનું પિષણ થાય તેટલું અનાજ અને દ્રવ્ય તને આપીશ. . છતાં તે પાપાત્માને રાજાના વચન ઉપર વિશ્વાસ જ કેમ આવે? અવિશ્વાસી તે પારધીનું મન પાપી હતું. જેથી તેણે રાજાને કહ્યું કે તું મને તારા નગરમાં લઈ જઈ કદાચ મારી નાખે, અથવા કેદ. કરે અથવા ત્યાંથી ધક્કા મારી કહાડી મૂકે તે મારે ત્યાં શું ઉપાય ચાલે? એવી મારા મનમાં શંકા રહ્યા કરે છે, જેથી હું તારી સાથે ત્યાં આવી શકું તેમ નથી.”
પારધીની શંકાજન્ય વાત સાંભળી રાજાએ કહ્યું કે મારી સાથેઆવતાં તને શંકા આવતી હોય, તો આ મારા શરીર ઉપર હીરા, માણેક મોતી જડિત લાખો રૂપિયાના હાર, કુંડલ, મુગટ તથા બાજુબંધ વગેરે આભૂષણો છે, તે લઈને પણ આ હરણને છોડી દે.”
' “ રાજાની પાસેથી લાખો રૂપિયાના દાગીના મળે છે” એમ ધારી પિલા પારધીનું મન લલચાયું; પણ સુધાથી તે એટલો બધે પીડિત થઈ ગયો હતો કે, તે દાગીના ઉપાડીને એક ડગલું ભરી શકે, તેટલી પણ તેનામાં શક્તિ ન હતી. તેથી તેણે રાજાને કહ્યું કે-“હે રાજન ! આપ લાખો રૂપિયાના દાગીના આપી મને તથા મારા કુટુંબને છંદગીભરના દારિદ્રદુઃખથી મુક્ત કરવા તૈયાર થયા છે, તથા હિંસાના પાપકૃત્યથી પણ મુક્ત કરે છે, તેથી હું આપને પરમ ઉપકાર અને આભાર માનું છું. પરંતુ બે દિવસની ક્ષુધા તથા આખા દિવસના પરિભ્રમણથી હું એટલો બધે થાકી ગયો છું કે ભાર વિના પણ ખાલી એક ડગલું ભરવાની મારામાં તાકાત રહી નથી. તો પછી આ લાખો રૂપિયાના દાગીનાના ભારને ઉપાડીને હું શી રીતે ચાલી શકું? તો એક હરણના રક્ષણ માટે જેમ લાખના દાગીના આપવાને આપ તૈયાર થયા, તેવી