Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 128

सुधा टीका स्था०३ उ०३ सू० ५१ अधुनोपपन्न देवनिरूपणम् ११३ समझता है उनमें निदान से नहीं बंधता है ये मुझे सदा मिलें ऐसा उनमें संकल्प नहीं करता है शब्द और रूप कामशब्द से, गंध, रस,
और स्पर्श ये भोग शब्द से यहां लिये गये हैं अथवा-"काम्यन्ते इति कामाः" इस व्युत्पत्ति के अनुसार जो अभिलषित होते हैं वे काम हैं -मनोज्ञ और “ भुज्यन्ते इति भोगाः" जो भोगे जाते हैं वे भोग हैं ऐसे भोग शब्दादि रूप होते हैं इस तरह मनोज्ञ जो शब्दादिक हैं वे कामभोग हैं ऐसा अर्थ कामभोग शब्द का हो जाता है इन कामभोगों में वह मूच्छित हुए की तरह मूञ्छित हो जाता है क्यों कि वह इस पात के जानने में असमर्थ होता है कि इनका स्वरूप अनित्यादिरूप से बंधा हुआ है इसलिये वह उनमें गृद्ध हो जाता है उनकी अधिक से अधिक आकांक्षा वाला बन जाता है-अलुप्त रहता है उनमें उसको इतना प्रबल स्नेह हो जाता है कि जैसे कोई रस्सी से जकड़ा हुआ होता है वैसा वह उस स्नेह से उनमें जकड़ जाता है अतः वह उनमें तन्मय
લાગે છે. તે કામભેગેને તે સારા ગણતા નથી, તેમને તે પિતાના કામના માનતો નથી, તે કામગોમાં તે નિદાનથી બંધાતું નથી એટલે કે તે કામ ભેગની પિતાને પ્રાપ્તિ થાય એ સંકલ્પ કરતું નથી. અહીં “કામ” પદથી શબ્દ અને રૂ૫ ગ્રહણ કરવા જોઈએ અને “ભેગ” પદથી ગંધ, રસ અને २५ ५ ४६१ . अथवा " काम्यन्ते इति कामाः " मा व्युत्पत्ति अनुसा२२ मलितषित ( छत) डाय छ तेतुं नाम छम छ. "भुज्यन्ते इति भोगाः " २ मायामा मावे छेतेन छ, सेवा मास शwe રૂપ હોય છે. આ રીતે મનેજ્ઞ શબ્દાદિકને કામગ કહે છે, એમ સમજવું.
તે નવીન દેવ આ કામમાં મૂરિજીત થઈ જાય છે. જેમ મૂર્શિત વ્યક્તિને આજુબાજુનું ભાન રહેતું નથી, તેમ તે નવા ઉત્પન્ન થયેલા દેવને પણ તે કામમાં લીન થઈ જવાને લીધે બીજું કઈ ભાન રહેતું નથી. તે કામમાં તે વૃદ્ધ (લુપ) થઈ જાય છે કારણ કે તે એ વાતને સમજવાને અસમર્થ બને છે કે તેનું સ્વરૂપ અનિત્ય આદિ લક્ષણવાળું છે. તે આ કામગોની અધિકમાં અધિક આકાંક્ષાવાળ બની જાય છે અને તેનાથી તૃપ્ત થતા જ નથી. આ કામ પ્રત્યે તેને એટલો બધે સ્નેહ બંધાય છે કે દેરીથી જકડાયેલા માણસની જેમ તે આ સનેહના બંધનથી જકડાયેલે માણસની જેમ તે આ સ્નેહના બંધનથી જકડાયેલું રહે છે, અને તે કારણે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૨