________________
અધ્યાત્મસાર સૂક્ત- રત્ન- મંજૂષા
શ્રદ્ધાની ઢીલાશ, ઉદ્ધતાઈ, અધીરાઈ, અવિવેક.. આ બધા મોહગર્ભિત વૈરાગ્યના લક્ષણો છે. ६/१६ ज्ञानगर्भं तु वैराग्यं, सम्यक् तत्त्वपरिच्छिदः ।
स्याद्वादिनः शिवोपाय-स्पर्शिनस्तत्त्वदर्शिनः ॥४६॥
જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્ય સમ્યક તત્ત્વના જાણનાર, સ્યાદ્વાદી, મોક્ષના ઉપાયને સ્પર્શનારા, તત્ત્વને જોનારાને હોય છે. ६/३४ तदेकान्तेन यः कश्चिद्, विरक्तस्यापि कुग्रहः ।
शास्त्रार्थबाधनात् सोऽयं, जैनाभासस्य पापकृत् ॥४७॥
એટલે આભાસિક જૈન એવા વૈરાગીને પણ જે કોઈ એકાંત કુગ્રહ છે, તે શાસ્ત્રબાધિત હોવાથી પાપ બંધાવનાર છે. ६/३५ उत्सर्गे वाऽपवादे वा, व्यवहारेऽथ निश्चये ।
ज्ञाने कर्मणि वाऽयं चेद्, न तदा ज्ञानगर्भता ॥४८॥
ઉત્સર્ગ કે અપવાદ, નિશ્ચય કે વ્યવહાર, જ્ઞાન કે ક્રિયા; ક્યાંય પણ એકાંતનો આગ્રહ હોય, તો જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્ય નથી. ६/३६ स्वागमेऽन्यागमार्थानां, शतस्येव पराय॑के ।
नावतारबुधत्वं चेद्, न तदा ज्ञानगर्भता ॥४९॥
જેમ પરાર્થ(અનંત)માં સો આવી જાય, તેમ “જિનાગમમાં સર્વ આગમો સમાઈ જાય છે તેવું જ્ઞાન ન હોય તો જ્ઞાનગર્ભિત વૈરાગ્ય નથી.
