________________ રીતે ન છોડ્યો. માટે બધું પાછુ જ વળગ્યું. તપ કરવામાં બાકી નથી રાખ્યું. કાયાને ગાળી નાખી, બાળી નાખી પણ મનથી પુદ્ગલભાવને અનુભવવાનું ચાલુ રહ્યું તેથી ઘણુ કરેલું પણ નિષ્ફળ ગયું માટે જ્ઞાનીઓએ દ્રવ્ય ત્યાગ માત્ર નહીં પણ ભાવત્યાગની મહત્તા બતાવી. આનાથી બચવા માટે સદ્ગુરુનું શરણ અને તેની પાસે કંઈ પણ છૂપાવવું નહીં. જો તે ગુરુદેવને અંતરના પરિણામથી પશ્ચાતાપપૂર્વક કહેતો હોય તો અડધા પાપ તો ત્યાં જ ખતમ થઈ જાય. ગમે તેવા મોહનો ઉદય આવી જાય તો પણ ગીતાર્થ ગુરુ એને છેલ્લામાં છેલ્લો ઉપાય કરીને બચાવી લે. અયોગ્યથી આ માર્ગ ગુપ્ત જ રાખવાનો છે. પુલના સ્વભાવને જાણવું એ તો આત્માનો સ્વભાવ છે. પુદ્ગલને છોડી ન શકે પણ મોહના પરિણામને એ છોડી શકે છે. પુગલના જ્ઞાતા બનાય પણ મોહથી તેનો અનુભવ ન કરાય. જ્ઞાનની સ્પર્શના થાય તો જ તે આનંદને આપનારું છે, નહિતર તે જ્ઞાન માત્ર જાણકારી છે. મોહના પરિણામના કારણે જ્ઞાન પોતાને અનુભવી શકતું નથી. જ્ઞાન ગુણોનું કાર્ય કરતું થઈ જાય, અને આત્મવીર્ય સ્વમાં ગુણોરૂપે પરિણમી જાય ત્યારે એ પરિણતિનો આનંદ અનોખો હોય છે. જેણે અલ્પ પણ આનંદની અનુભૂતિ કરવી હોય તેણે અલ્પ પણ છોડવું પડે. દેશથી વિરતિ સ્વીકારવી જ પડે. સર્વથા અંતરથી ત્યાગ કરે અર્થાત્ સર્વથી વિરતિ સ્વીકારે તેને જે વિશેષ આનંદની અનુભૂતિ થાય તેની તો વાત જ શી કરવી? પરમાત્મા જેવું સામાયિક દંડક ઉચ્ચરે છે ત્યારે અંતર્ગત જે વિશુદ્ધ પરિણામની ધારા વહે છે તેથી પ્રભુ ૪થા ગુણથી સીધા ૭મા ગુણ ઠાણે આવી જાય છે, અને મન:પર્યય જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે. જે આત્મા પોતાનામાં પૂર્ણ સામર્થ્ય જુવે છે તે શકય કારણોનો સર્વથા ત્યાગ કરે છે, તે સર્વવિરતિધર કહેવાય છે. અને શક્યમાં મર્યાદા બાંધીને જે ત્યાગ કરે છે તે દેશવિરતિધર કહેવાય છે. 1) પોતાનું ન હોય તેને પોતાનું માનવું તે પાપ. જ્ઞાનસાર-૨ || 73
