Page Text
________________
*
તૃતીય પરિછેદ ].
અન્ય રાજાઓ
૫૩
દંતકથા પ્રચલિત થવાને સમય વહેલામાં વહેલો નં. રાજયવિસ્તારવા જેવો અવકાશ પણ તેને મળે નહેતા.
ના સમયે થયો હોવો જોઇએ. એટલે ગઈભરે જ્યાં કાંઈક રાજગાદી ઉપર ઠરીઠામ બેસવાનો વખત ધાર રાજાની કન્યા પરણાવવાની હકીકત તો નં. ૫ ની આવ્યો હતો ત્યાં તે પિતાનાજ અવિચારી કૃત્યને પહેલાના કોઈ રાજાના કાળે બની ગઈ હોવી જોઈએ. લીધે તેને આંતરકલેશ માટે તૈયાર થઈ જવું પડયું અને ઇતિહાસના પરિચયથી આપણે જાણી ચૂક્યું હતું. પરિણામે શક પ્રજાનું રાજ્ય અવંતિ ઉપર નિર્માણ છીએ કે તે ગર્દભીલરાજા અન્ય કોઈ નહીં, પણ થયું હતું, જે સર્વ હકીકતથી આપણે પરિચિત થઈ
આ ગર્દભીલવશ આદિ પુરૂષ અને શકારિ વિક્રમ- ગયા છીએ. આ શક પ્રજાની અતિ જુહમભરી રાજદિત્યને પિતા ગંધર્વસેન ઉર્ફે દર્પણુ રાજા હતા. નીતિને લીધે તેમના હાથમાંથી તે, ઉલટું તેમણે રાજા આ પ્રમાણે હવે આપણે પાંચે બનાવની તપસીલ ગલોલ પાસેથી મેળવેલા
ગદંભીલ પાસેથી મેળવેલી ભૂમિમાં પણ મોટો ભાગ તપાસી લીધી કહેવાય. તેઓનું પરિણામ ટકમાં એમ સરી ગયા હતા. એટલે કે તેઓ નામશેષ જમીનનાજ નેધી શકાય કે તેમાંના પ્રથમ, દ્વિતીય, અને ચતુર્થ
સત્તાધારી રહ્યા હતા. પણ જેવી શકારિ વિક્રમાદિત્યે મુદ્દાઓ ગર્દભીલવશી નં. ૫ વાળા રાજાને લગતા
અવંતિની ગાદી કબજે કરી, કે તેણે આસ્તે આસ્તે છે; જ્યારે તૃતીય અને પંચમ મુદ્દાઓ ગર્દભીલવંશી રાજયના હદ વિસ્તાર
રાજ્યની હદ વિસ્તારવા માંડી હતી. અને સૌથી મટે ન, 8 વાળા રાજાના સમયના છે. આ સિવાય બીજું પ્રદેશ તો તેણે શાહીવંશી રૂષભદત્તના પુત્ર દેવણુકને કાંઈ, આમાંના કેાઈ રાજવીઓ વિષે જાણવામાં
હરાવી કરીને પોતાની અણુમાં મેળવી લીધો હતો, એટલે આવ્યું નથી એટલે આપણે તેમનાં વૃત્તાંત સમાપ્ત
પરિણામ એ આવ્યું હતું કે, રાજા નહપાણના મરણ થયાં લેખીશું.
સમયે જેટલો પ્રદેશ અવંતિની સત્તામાં હતો, તેટલે
સઘળે વ્યવહારૂ રીતે આ વિક્રમાદિત્યના કબજામાં આપણું સ્થાપિત નિયમ પ્રમાણે ગર્દભીલવંશના
આવી ગયો હતો. અથવા ટૂંકમાં એમ કહીએ કે આખો વર્ણનના અંતે જ તેમના પ્રત્યેક રાજાઓના રાજ્ય
મધ્ય હિંદુસ્તાન–પૂર્વથી પશ્ચિમ સુધી–તેની આણુમાં વિસ્તારનો ખ્યાલ આપત. પણ
હતો તે તે વાસ્તવિક કહેવાશે. આ ઉપરાંત અન્ય વિકમચરિત્રને તેમને લગતી વિશેષ હકીકત
ભૂમિ તેને મેળવવા જેવું રહેતું નહોતું; કેમકે દક્ષિણ રાજ્ય વિસ્તાર જ્યાં ઉપલબ્ધ ન થતી હોય ત્યાં
આખામાં ગર્દભીલવંશ સાથે પરમ મંત્રી ધરાવતા અંધસ્વતંત્ર પરિચ્છેદ તે માટે ન ી
પતિઓની હાક વાગી રહી હતી જ્યારે આખાયે ઉત્તર રકતાં યથાસ્થાને તે હકીકત જણાવી દેવી જ રહે છે,
થ, હિંદમાં ઈન્ડો-પાર્થિઅન્સ શહેનશાહનો ઝંડો ફરકી તેથી અત્ર તે લખીશું.
રહ્યો હતો. તેમ પિતાની હકુમતમાં આવેલ પ્રદેશની રાજા ગર્દભસેનઃ દર્પણુ, ક્ષહરાટ નહપાણની પાછળ વસ્તી, પુરા થયેલ શક પ્રજાના રાજ અમલથી એટલી તુરતજ અવંતિપતિ થયો હોવાથી, સ્વભાવિક રીતે તેની બધી ત્રાસીને બેહાલ બની ગઈ હતી. કે પ્રથમ તો સત્તાને સર્વ પ્રદેશ તેને વારસામાં મળી ગયો ગણાય. તેને આંતરિક સુલેહ અને શાંતિ તથા વ્યવસ્થા કરવાપણ નહપાણને ખરે ગાદીવારસ તેને જમાઈ નીજ જરૂરીઆત હતી; એટલે તે કામમાંજ તેણે વૃષભન હતો. એટલે તેની સત્તા તળે જે જે પ્રાતો પોતાની સર્વ શક્તિ અને સમય રોકી દીધાં હતાં. હતા તે સર્વે તેણે પચાવી પાડયા હતા; જેથી ગંધર્વસેનના પરિણામે તેને રાજકાળ જોકે બહુજ દીર્ધકાલી હિસે બહુ જુજ પ્રદેરાજ રહ્યો હતો. તેમ તેને નિવડયો હતો, અરે કહો કે આપણી મર્યાદામાં અંકિત રાજ્યકાળ એટલે બધે અલ્પસમયી નીવડે છે કે થતા સર્વે ભારતીય રાજાઓમાં તેને નંબર પહેલે
બથથી જેઠાવાને વર્ણભેદ અડે આવતે નહીં. વૈચ અને ક્ષત્રિયા લગ્નથી જોડાઈ શકતા હતા.
| SR No. | 032486 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 496 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |