Prachin Bharat Varsh Part 04

________________ ૨૦૪ (૪) સત્તાના પ્રકાર | પેાતાના (૫) શહેનશાહ સાથે સંબંધ હાય કેટ અને હાય તે કેવા પ્રકારના? (૬) સગપણ સંબંધ (૭) જ્યારે પદવી ચર્ચા મહા ક્ષત્રપને તામે ન પણુ હાય ક્ષત્રપ તથા મહાક્ષત્રપની પેાતાના રાજાને | પેાતાના મહાક્ષત્રપની તામે દારવણીમાં રહે અને તે પણ મહાક્ષત્રપના રાજ્યારંભથીજ (૮) તેમની સંખ્યા | એક પણ હાય૪૫ ક્રેટલી હાય અને અનેક પણ હાય ન પશુ. ડ્રાય બનતા સુધી મહાક્ષત્રપ પદનાકરને અપાતું જ નથી૪૬ અનતા સુધી સંબંધ હાતા નથી સામાન્ય | રીતે | પેાતાના પરાક્રમ- પિતા જે મહાક્ષત્ર૫૪૪ ગાદીપતિ અને એટલે મહાક્ષત્રપની ભલા-૨ વડે પરંતુ શહેન- છે તેના મરણ બાદ તુરત મણુથી અને તે શાહની પ્રસન્નતા | આપેાઆપ ગાદીપતિ પણ શહેનશાહની મરજી હાય તાજ મહાક્ષત્રપ આપાઆપ કહેવાય; તેને પદવીએ ચડાવનાર કાઇ ગણુાય નહીં ઉપર તે ખરૂં ખનીજાય અને મહાક્ષત્રપ કહેવાય છતાં ખાસ સેાટી તરીકે ઉભું કર્યું હાય તા બહુ તે એકનીજ સંખ્યામાં૪૭ (૪૨) દૃષ્ટાંતામાં ભૂમ, અને નહપાણ, રાજીવુલ, અને સેઢાષ, લીઅક, અને પાતિક; ઇ. ઇ. નણી લેવાં (૪૩) મહાક્ષત્રપ ચણુ આ કથનના દૃષ્ટાંત રૂપ છે. (૪૪) ન′ ૪૨ વાળાના બધા કિસ્સામાં આ સ્થિતિ બનવા પામી હતી. [ નવમ બૈઠ કાષ્ઠને તાબે નહીં પશુ તદ્દન સ્વતંત્ર રૂદ્રદામન વિશે જે એમ માન્યતા થઇ છે કે તેણે આપ બળે મહાક્ષત્રપ પદ મેળવ્યું હતું તે થન ખાટું છે એમ સ્વતંત્ર થએલ છે મહાક્ષત્રપના યુવરાજ પોતે હાય | એટલે શહેનશાહના છે તેથી તેમની દાર- | સંબંધના વણીમાં પિતા પુત્રનો સંબંધ દેખાય છે પ્રશ્નજ રહેતા નથી પુત્ર અને ૨ યુવરાજ | પોતેજ ગાદીપતિ છે તરીકેજ હાય યુવરાજ જ હાઇ | પેાતેજ ગાદીપતિ છે શકે, માટે એકની | એટલે જ સંખ્યા સંખ્યાના સવાલજ ઉભા થતા નથી આ ઉપરથી સમજવું. (તેના વૃત્તાંતે જુએ) (૪૫) દૃષ્ટાંતમાં; ડેરિઅસના રાજ્યે ૨૦-૨૪ ક્ષત્રપી હતી. (૪૬) પહલ્લાઝમાં મહાક્ષત્રપ મળતા નથી તેનું કારણ આ નિયમમાં સમાયલું છે. (સરખાવે। ઉપરની ટી. ન. ૩૭માં આપેલું મેાઝીઝનું દૃષ્ટાંત). (૪૯) જુએ ઉપરની ટી. ન'. ૩૭; ચણુ મહાક્ષત્રપના દૃષ્ટાંત ખાસ આ સ્થિતિનેાજ છે,

SR No.	032486
Book Title	Prachin Bharat Varsh Part 04
Original Sutra Author	N/A
Author	Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher	Shashikant and Co
Publication Year	1938
Total Pages	496
Language	Gujarati
Classification	Book_Gujarati
File Size	17 MB

Page 247