________________
સત્તા :કર્મોનું આત્માની સાથે રહેવું, તે સત્તા કહેવાય છે.
જે કર્મ બંધથી કે સંક્રમથી પોતાનું જ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કર્યું છે તેની નિર્જરા કે સંક્રમ ન થતાં, તે જ સ્વરૂપે તે કર્મોનું આત્માની સાથે રહેવું, તે સત્તા કહેવાય છે.
દા. ત. જે સમયે જીવ મિથ્યાત્વાદિ હેતુથી કાણસ્કંધોને ગ્રહણ કરીને, કર્મરૂપે પરિણાવે છે, તે સમયે જે કર્મપુદ્ગલો શાતાવેદનીયકર્મ તરીકે પોતાનું સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરે છે. તે શાતા વેદનીય કર્મયુગલોની નિર્જરા કે સંક્રમ [શાતાનું અશાતામાં રૂપાંતર] ન થતાં, તે શાતાવેદનીય કર્મપુદ્ગલોનું શાતાવેદનીયકર્મરૂપે જ આત્માની સાથે રહેવું, તે બંધથી શાતાની સત્તા પ્રાપ્ત થઈ કહેવાય. ' એ જ રીતે, જે અશાતાના કર્મપુદ્ગલે સંક્રમથી શાતાનું સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કર્યું હોય, તે શાતાના કર્મપુગલોની નિર્જરા કે સંક્રમ [શાતાનું અશાતામાં રૂપાંતર] ન થતાં, તે શાતા વેદનીય કર્મપુદ્ગલોનું શાતા વેદનીય કર્મરૂપે જ આત્માની સાથે રહેવું, તે સંક્રમથી શાતાની સત્તા પ્રાપ્ત થઈ કહેવાય...
અહીં “ભીમો ભીમસેન” ન્યાયે બન્ધથી બહેતુનું ગ્રહણ કરવું... બન્ધહેતુ -
સંસારીજીવ મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય અને યોગના કારણે કર્મને બાંધી રહ્યો છે. તેથી કર્મબંધના હેતુ (૧) મિથ્યાત્વ (૨) અવિરતિ (૩) કષાય અને (૪) યોગ છે. તેના અવાંતરભેદ પ૭ છે.
૯ ૧૬ રે
